Toen ik de KvK meer dan drie jaar geleden binnen stapte, had ik natuurlijk wel een beeld bij mijn leven als ondernemer. Grappig hoe dan toch alles weer anders blijkt te zijn als je eenmaal écht volledig voor jezelf werkt. Er zijn een aantal dingen waar ik drie jaar geleden nóóit bij had stilgestaan, maar die nu de normaalste zaak van de wereld zijn. Je leest ze allemaal in dit artikel over belastingpost, concullega’s en rotte appels die helemaal nog niet zo rot zijn.

1. Dat ik als thuiswerkende zzp’er meer leuke contacten heb dan in loondienst. Voordat ik ondernemer werd, was het een van mijn grootste nachtmerries dat ik als zelfstandig ondernemer een soort kluizenaarsbestaan zou krijgen met het onderonsje met de caissière als enige vorm van sociaal contact. Nou, dat valt alles mee! Ik heb juist veel meer verschillende mensen om me heen (digitaal dan!) dan toen ik nog voor één bedrijf werkte. Bijna elke dag spreek ik meerdere mensen aan de telefoon en hoor ik bijzondere verhalen. Dus nee, eenzaam voel ik me nooit op een werkdag. Ik voel me juist socialer dan toen ik nog een kantoorbaan had.
2. Dat je heel veel belasting moet afdragen. Uiteraard wist ik wel dat de blauwe-enveloppen-afzender je ook als ondernemer weet te vinden. Maar ik weet nog dat ik in het eerste jaar zonder zelfstandigenaftrek even moest schrikken van hoeveel de Belastingdienst inhield op mijn inkomen. In loondienst merk je niet zoveel van de belasting op je loon, omdat je werkgever die er automatisch afhaalt. Pas als ondernemer besefte ik dat zo’n 40% van je inkomen die kant op gaat. Ik probeer het zelf maar zo te zien: “Als je belasting moet betalen, heb je blijkbaar genoeg verdiend om dat te kunnen doen.” Dat is ook een goed teken.
3. Dat je soms ‘nee’ moet verkopen. Een tikkeltje naïef misschien, maar de eerste twee jaar riep ik als ondernemer keihard ‘ja’ tegen elke opdracht op mijn pad. Soms ook tegen slecht betaalde opdrachten, opdrachtgevers waar ik niet helemaal achter stond of veel te krappe deadlines. Dat er een moment zou komen waarop ik sommige opdrachten zou terugkaatsen, had ik toen niet verwacht. Nu doe ik het regelmatig. De ene keer omdat het onmogelijk in mijn agenda past, de andere keer omdat de opdracht niet zo mijn ding is of omdat ik geloof dat de opdrachtgever ergens anders moet zijn. ‘Nee’ zeggen is een van de meest waardevolle dingen die je als ondernemer kunt doen om je werk leuk te maken en te houden.

4. Dat je relatiegeschenken niet moet vergeten. Ook nooit bij stilgestaan, totdat ik een keer vlak voor kerst van een opdrachtgever een mooi kerstpakket kreeg. Oeps, snel bestelde ik ook een paar relatiegeschenken voor vaste opdrachtgevers van mij. Sindsdien doe ik dat standaard ieder jaar voor een aantal mensen met wie ik veel en fijn heb samengewerkt in het afgelopen jaar. Het is stiekem een van mijn lievelingsklusjes om voor iedereen iets te vinden wat echt bij diegene past. Hierboven zie je een tof idee voor een relatiegeschenk: de duurzame notitieboeken van Appeel, te koop bij The Notepad Factory. De kaft is voor 70% gemaakt van gerecycled leer en voor 30% van appelschillen. Ook de pagina’s zelf hebben wat appelachtigs: die hebben appelpulp en plantaardige vezelf als bestanddelen. Ja, je leest het goed! Een van de meest leuke duurzame relatiegeschenken die ik ken! Je kunt op de boekjes ook je eigen logo laten drukken om opdrachtgevers al helemaal iets echt persoonlijks te sturen.
5. Dat ik 100% thuiswerken zo fijn zou vinden. Ik vraag me soms met terugwerkende kracht af hoe ik het al die tijd in een kantoortuin heb volgehouden. Ik heb zelfs een tijdje een bureau gehad naast het callcenter van het bedrijf. Daar moet ik nu niet meer aan denken. Voordat ik de stap naar ondernemen zette, had ik in mijn hoofd dat ik het liefst nog een paar dagen bij een opdrachtgever op kantoor wilde werken. Grappig genoeg vind ik het nu juist geweldig om bijna alles vanuit huis te doen. Doe mij maar lekker mijn eigen plekje aan de eettafel en contact via Zoom, Skype, Teams of Google Meet (ik beheers ze allemaal tegenwoordig). Voordeel is ook dat samenwerken met mensen aan de andere kant van het land op die manier geen enkel probleem meer is.
6. Dat je van rotsituaties juist het meeste leert. Laatst las ik op het Instagram-account van Tineke Zwart iets moois. Het kwam neer op het volgende: de 5% rotte appels die je soms tegenkomt als ondernemer, zijn je grootste leerschool. Als ik terugkijk, zit mijn meeste groei ‘m steeds in die ene zeldzame rotte appel. De klant die weigerde te betalen, de klant die “over mijn grenzen ging” en de klant bij wie ik drie keer zoveel tijd aan de opdracht kwijt was als begroot. Het zijn DIE klanten die me helpen om mijn grenzen beter aan te geven, mijn werkwijze strakker te krijgen en duidelijkere afspraken te maken. Soms zit er een dure les tussen, maar zonder die dure lessen zou ik niet hebben gestaan waar ik nu sta.
7. Niemand is je concurrent. Iedereen doet wat anders. “Hoe kan ik nou klanten aantrekken als ik een van de tienduizend tekstschrijvers ben in Nederland?”, schoot er in het begin vaak door mijn hoofd. Het grappige is dat ik nu helemaal niet meer denk in termen van moordende concurrentie. Ik denk dat elke creatieve ondernemer uniek is. Jouw stijl is niet die van de ander; mijn teksten zijn niet die van jou. Als je maar onderscheidend genoeg bent qua doelgroep, focus of stijl, trek je vanzelf klanten aan die wel bij jou en niet bij een concullega passen. Het mooie is dat het door die insteek ook veel meer voelt alsof je heel veel collega’s hebt in plaats van mensen die de klanten voor je neus wegkapen. Je kunt elkaar juist versterken of opdrachten naar elkaar doorspelen waar een ander wél blij van wordt.
8. Dat je ook na 3 jaar ondernemen kun je nog zoekende zijn. Mijn idee was altijd dat je als ondernemer één keer bepaalt wat je precies wilt gaan doen, daar vervolgens tot je pensioen aan vasthoudt en je zo altijd wel vermaakt. Daarbij was ik even vergeten dat ik nogal van afwisseling houd, groeien geweldig vind en het meeste leer van fouten maken. Mijn ervaring is dat je als ondernemer altijd zoekende bent. Ik wel tenminste. Zoekende naar wat jou anders maakt dan anderen, naar hoe je jezelf kunt blijven verbeteren en naar hoe je het heft meer in eigen hand neemt. Wat ik al helemaal niet had verwacht? Dat juist dat zoeken zo leuk kan zijn.
9. Dat kosten maken goed is. Mits je het geld hebt om kosten te maken natuurlijk. Ik had nooit gedacht dat ik nog eens een bedrag zou durven neerleggen voor een coachingstraject of dat ik zonder blikken of blozen geld zou uitgeven aan bijvoorbeeld de expertise van een ander of slimme software. In het dagelijks leven laat ik het geld niet graag rollen en die insteek nam ik vrolijk mee naar het ondernemerschap. Al snel ontdekte ik dat dat me flink in de weg zat. Nu ben ik daar losser in geworden. Kosten maken is vaak nodig om te groeien en ook om jezelf het leven ietsje makkelijker te maken. Op kantoor zal een leidinggevende je ook niet achter een laptop met Windows XP zetten of je vragen om zelf “even” een site te bouwen omdat een websitebouwer zo prijzig is. Dan hoef je dat als ondernemer ook niet te doen.
10. Dat je ook als ondernemer soms een pauze van je werk nodig hebt. Ik deins niet terug voor een beetje hard werken, zeker niet als ik het leuk vind wat ik doe. De keerzijde daarvan is dat je voor je het weet altijd aan het werk bent. In het begin werkte ik bijna non-stop door. Nu vind ik het fijn om soms te kunnen denken “Dit komt morgen wel als het weer maandag is!”. Ook als je werk je hobby is en andersom, is het goed om er soms afstand van te nemen, een vakantie te plannen of een dag iets anders te doen. Jij bent je onderneming, dus je bedrijf valt of staat ook bij hoe goed (of niet) jij je voelt.

Wat had jij nooit verwacht over je huidige baan of onderneming?