Hoi, maak kennis met mijn sentimentele kant, die elk jaar in december de kop opsteekt. Zodra de laatste maand van het jaar van start is gegaan, maak ik in gedachten het reis door het afgelopen jaar. Wat heeft dit jaar me geleerd? Waarin ben ik gegroeid en waarin juist gestruikeld? En wat hebben de struikelpartijen me achteraf gebracht? De mooiste lessen die dit jaar mij leerde, heb ik verzameld in dit artikel. Over stilstaan, broodnodige vakanties en de kracht van je onderbuikgevoel.

Les 1. Denk in mogelijkheden

Je kunt vast wel raden welke situatie, waar we allemaal mee te maken hebben gehad dit jaar, die les heeft veroorzaakt Ik moet bekennen dat ik me redelijk zonder kleerscheuren door dit coronajaar heen heb geslagen. Daarbij besef ik overigens heel goed dat ik als introverte thuiswerkende tekstschrijver met voldoende werk makkelijker praten heb dan veel anderen. Tuurlijk, ook ik heb momenten gehad dat ik dolgraag iets had willen doen wat door de C-omstandigheden niet kon of dat ik me zorgen maakte over waar we in zitten en waar het heen gaat.

Maar ik merk dat ik dit jaar meer heb leren loslaten. Niet focussen op alles wat niet kan of lastig is, maar dingen omdenken. Oké, ik kan nu niet mijn verjaardag vieren. Maar kan ik misschien wel individueel met mensen afspreken? Ik kan niet uit eten. Hoe kunnen we zelf iets feestelijks op tafel zetten? Ik maak minder leuke uitjes mee. Kan ik dan misschien het geld dat ik daardoor overhoud in een leuke cursus steken?

Dat omdenken gaat uiteraard de ene keer beter dan de ander. Maar als 2021 me één ding heeft opgeleverd, dan is het wel focussen op het positieve.

Les 2. Je mag anderen “belasten”

Van nature laat ik zorgen van anderen graag voorgaan op die van mij. Ik ben soms net een waakhond die de roedel bij elkaar wil houden. Voelt iedereen zich goed? Wat heeft iemand van mij nodig? Maar ook: als zij het al zo lastig heeft, ga ik niet mijn eigen vervelende dingen ook nog met haar delen. Die fix ik zelf wel.

Over die laatste gedachte leerde ik dit jaar dat je die maar beter acuut bij het vuilnis kunt zetten. Hoe langer je met iets (groot of klein) blijft zitten, hoe groter het zal worden. En tegelijkertijd: hoe eerder je het deelt, hoe makkelijker je het soms nog kunt relativeren of kunt voorkomen dat het een enorm ding wordt.

Dus: worstel je ergens mee? Blijf er niet alleen mee worstelen, maar vraag om hulp. En weet ook: anderen vinden het fijn om er voor je te zijn, en geven het wel aan als dat niet lukt. Wat kan helpen – zo leerde ik – is om van tevoren te vragen “Goh, vind je het erg als ik iets rots met je deel?”. Dat verlaagt voor jou misschien de drempel om erover te delen.

Les 3. Je mag tijd afbakenen voor jou alleen

Ik merkte dat ik vooral begin dit jaar soms vanwege overprikkeling in de irritatiemodus schoot. Niet hoe ik mezelf graag zie. De oplossing bleek binnen handbereik te liggen: ik ben gaan kijken hoeveel alleentijd ik nodig heb, waar ik die graag aan besteed en hoe ik die momenten voor mezelf creëer. Dat lukt steeds beter, moet ik zeggen.

Mijn favoriete manier daarvoor is om de dag in mijn eentje vroeg te starten. Soms doe ik dat door alvast wat te werken, soms ga bloggen, soms douche ik uitgebreid of duik ik de keuken in voor een uitgebreid ontbijt. Ik geniet daar in elk geval intens van, en merk dat ik er lekker op ga om alvast wat werk te doen voordat de nieuwe mailtjes binnendruppelen en mensen mogelijk aan de lijn hangen.

Ook ben ik gaan zoeken naar andere manieren om in mijn alleentijdbehoefte te voorzien. Hardlopen en meditatie vind ik bijvoorbeeld perfecte manieren om mijn hoofd leeg te maken.

Sporten vind ik daar trouwens überhaupt een geslaagde bezigheid voor. Het lijkt me fijn om, als de sportscholen straks weer open zijn, vaker groepslesjes te volgen of krachtoefeningen voor mijn rug en armen te doen bij bijvoorbeeld Basic Fit. Niet om afgetraind te worden, wel om me sterk te voelen en mijn stramme rug (tekstschrijver is nu eenmaal niet het meest fysieke beroep) aan het werk te zetten. Basic Fit heeft onder andere een sportschool in Almere, in Amsterdam en in mijn eigen vertrouwde Aalsmeer, dus ik weet waar ik moet zijn.

Les 4. Je mag (of nee, moet!) soms boos worden

Ik ben iemand die graag de lieve vrede bewaart. Liever harmonie dan dat ik boos word over iets wat voor mij niet door de beugel kan. Máár… dit jaar ben ik steeds meer gaan inzien dat die strategie misschien wel de sfeer goed houdt, maar dat het er ook voor zorgt dat de spanning in je lijf geen kant op kan. Ik ben nog steeds niet iemand die zomaar met de vuist op tafel slaat, maar laat wel vaker op een nette manier van me horen. Al lost het niet altijd de situatie op, het doet alleen al goed om het kwijt te zijn.

Les 5. Het leven is kort, maak er wat van!

Het afgelopen jaar heb ik helaas bij meerdere mensen gezien dat het leven kort en eindig is. Naast dat ik dat soms maar confronterend en lastig vond, heeft het me ook met mijn neus op de positievere feiten gedrukt: maak er alsjeblieft wat van, want je weet nooit of morgen je gegeven is.

Maak je niet eeuwig druk over een appje dat je bent vergeten te beantwoorden of over of je collega jouw ‘nee’ wel accepteert. Er is zoveel in het leven dat er veel meer toedoet dan dat. Zeg wat je op het hart ligt en zet je plannen nooit te lang in de ijskast. Het leven is te snel voorbij om te wachten totdat jij de ijskastdeur eindelijk durft te openen.

Les 6. Wees trots op de weg die je hebt afgelegd

Ik ben al een paar jaar hersteld van mijn eetstoornis, maar heb mijn verhaal daarover altijd redelijk veilig verborgen gehouden op het internet. Ik schaamde me er deels voor en wilde ook niet “diegene die een eetstoornis heeft gehad” worden, omdat ik juist zo hard heb geknokt om van dat label af te komen.

Dit jaar ben ik veel opener geworden (in het echt en online) over wat ik heb meegemaakt. Ik ben erover gaan schrijven, praten en rouwen. Door dat alles heb ik bovenal geleerd om de schaamte te laten plaatsmaken voor trots.

Ik geloof dat alles wat je hebt meegemaakt je brengt naar waar je nu staat. Ik schaam me niet voor mijn ervaringen. Ik ben er wel soms verdrietig over, maar kijk hoe ik die ervaringen kan omzetten in iets moois. Ik heb altijd al graag mijn verhaal eens willen delen, omdat ik weet hoe hard ik dit soort verhalen met een positieve afloop in mijn moeilijkste tijd nodig had gehad.

Ik weet nog dat in mijn lastigste periode iemand eens tegen me zei: “Je kunt wel je masterdiploma halen, maar uiteindelijk zal één prestatie voor altijd je grootste zijn: als je ooit dat stemmetje eronder krijgt”. Dit jaar kon ik voor het eerst vol trots denken “Jeetje, dit heb ik destijds toch maar mooi geflikt”.

Moraal van het verhaal? Schaam je niet voor jouw verhaal en voor wat je eerder hebt gedaan of hebt meegemaakt. Wees liever trots op hoe je uit dat dal bent opgeklommen.

Over dit onderwerp schreef ik trouwens ook een paar gedichten op mijn Instagram, mocht je het leuk vinden om ze te lezen.

Les 7. Choose your battles

Soms kun je maar beter de strijd niet aangaan en beseffen dat het je negatieve energie niet waard is. Mijn eerste leidinggevende leerde me ooit de wijze woorden: “Choose your battles”. Die les pas ik nog steeds toe, en kwam ook dit jaar in een paar situaties bovendrijven.

Dat is ook één van de redenen dat ik de grote tweestrijd in de coronasituatie meer heb kunnen loslaten. Ik volg daarin mijn weg, heb mijn visie (en ben bijvoorbeeld best streng met afstand houden), maar respecteer het ook als anderen daar anders in staan. Ik hoef niet zo nodig mensen te overtuigen; ik doe wat ik denk dat goed is, en laat anderen ook in hun waarde als zij er anders in staan.

Beseffen dat ik niet overal een stellige mening over hoef te hebben, heeft me heel veel energie bespaard dit jaar. Ook soms op zakelijk vlak.

Misschien noemen anderen dat struisvogelpolitiek. Voor mij is het een manier van zelfzorg. Hierdoor kan ik me beter focussen op wat ik denk dat goed is en daar mijn positieve energie op richten. Scheelt een giga-energievreter!

Les 8. Je onderbuikgevoel klopt (bijna) altijd

Als ik ergens nog net niet van op en neer ga springen van enthousiasme en het van alle kanten goed voelt, dan weet ik: dit móet ik doen. En als iets me juist zo dwarszit dat ik er een kolossale baksteen van in mijn maag krijg, dan weet ik ook: hier is iets niet in orde.

Het afgelopen jaar ben ik vaker op mijn eerste gevoel afgegaan. Zo was er een mogelijke klant bij wie ik om allerlei redenen geen fijn gevoel had. Die situatie leerde me om me niet altijd in allerlei bochten te wringen om het tóch te laten werken, maar om er soms op te vertrouwen dat iets gewoon niet meant to be is en dat dan ookte accepteren.

Les 9. Vakantie is broodnodig

Er moet brood op de plank komen, maar er moet ook soms een extra shot energie bij je batterij komen. Ik was tot nu toe als eigen baas niet de meest invoelende werkgever die ik me had kunnen wensen. Ik gunde mezelf hooguit een paar dagen vrij per jaar. Was overigens niet alleen maar zielig: het had er grotendeels mee te maken dat ik mijn werk ontzettend leuk vind en deels als mijn hobby zie.

Maar toen ik mezelf dit jaar wél wat weekjes vakantie cadeau deed (om het nog beter te maken: deze week heb ik vakantie), merkte ik dat ik vaker die lieve en milde baas voor mezelf mag zijn. Hoe graag ik ook teksten schrijf voor klanten, het is goed om er soms afstand van te nemen. Juist omdat je na die week met extra veel plezier en een vers brok inspiratie opnieuw aan het schrijven slaat.

Les 10. Stilstand is ook ontwikkeling

De jaren vóór 2021 barstten allemaal van de mijlpalen en veranderingen. Helaas was 2020 best een hectisch jaar: het grootste deel van het jaar was Bart moeder ziek, tijdens haar ziekbed kreeg mijn broertje een hersenbloeding en even later overleed de moeder van Bart. Ik geloof dat ik dat jaar in een soort rush heb geleefd en het tempo van Max Verstappen aanhield om maar niet te hoeven stilstaan bij die verdrietige gebeurtenissen.

Dit jaar ben ik mezelf meer gaan afremmen om zo wél na te denken over alles wat er is gebeurd. Ik ben met een coach gaan praten, dingen bewust gaan ophalen en mezelf ook gaan toestaan daar verdrietig over te zijn.

Dat tegelijkertijd de wereld door het beruchte virus redelijk stilstond en er geen grote baanbrekende dingen in mijn leven zijn gebeurd (als in: geen baby’s, trouwringen, verhuizingen, wereldreizen en nieuwe banen hier!), heeft me nog meer gedwongen om stil te staan.

In plaats van dat – als ongeduldig typje – vervelend te vinden, ben ik het gaan omarmen. Want de momenten waarop je denkt dat je voor geen meter vooruitkomt, zijn achteraf gezien juist de momenten waarop je dingen in gang zet.

Sinds ik dat ben gaan beseffen, ben ik plots trots op het afgelopen jaar. Op papier is er niet veel gebeurd, maar mentaal zeker wel het nodige. Dus ja, ik ben 2021 dankbaar. Voor het ontbreken van de grootse en meeslepende mijlpalen én voor de gedwongen trap op de rem.

Wat was jouw mooiste les van 2022?