“Nee” zal nooit een woord zijn dat lekker soepel zonder enige hapering in mijn stem of twijfel over mijn lippen glipt. Maar het goed nieuws is dat ik het ondanks die lichte twijfel of het gestotter wél uit mijn mond krijg tegenwoordig. Ik zeg weleens voor de grap dat ondernemen mijn grootste les in ‘nee’ zeggen ooit is. Maar ook privé probeer ik het woord vaker uit te spreken, omdat 1) overal “ja” op zeggen niet haalbaar is als je jezelf niet voorbij wilt rennen, en 2) omdat niemand anders voor mij kan kiezen dan ikzelf. Om mijn eigen nee-zeg-motivatie hoog te houden en die van jou misschien ook aan te wakkeren, zijn dit 11 dingen waarop ik de laatste tijd “nee” zei. Niet glashard, maar op mijn subtielere manier.

1. De “Wanneer kan ik bij u langskomen?”-verkoper. Zodra je bij de Kamer van Koophandel staat ingeschreven, is dat een vrijbrief voor allerlei bedrijven om je te spammen. Een gewiekste verkoper – ik schat hem een jaar of 18 – mocht me feliciteren. Ik was namelijk geselecteerd voor een volledig gratis traject bij een bureau dat mij héél veel nieuwe klanten en kliks wilde opleveren. Ik was de uitverkorene die het mocht gaan testen. Of hij dinsdag om 9 uur kon langskomen om alles rond te maken. Of paste half 5 me beter? Ik was net aan het bijkomen van een volle week en zat er totaal niet op te wachten om een proefkonijn te zijn voor een marketingorganisatie die vast later met een heleboel addertjes onder het gras zou komen. De “nee” kwam er voor mijn doen stellig uit. De beste man vroeg nog of ik “dan niet vaker vrolijk werd van meer klanten”. Ik vroeg me vooral af of hij doorhad dat dit mijn persoonlijke blog is en zeker geen groot bedrijf met een eigen marketingafdeling (it’s just me, myself and I).
2. Blijven eten na een drukke dag. Dit is nog zoiets waarvan ik heb gemerkt dat ik er als introvert vaker “nee” op mag zeggen. Voorheen vond ik vaak dat ik het niet kon maken om “nee” te zeggen als iemand me te eten vroeg na een volle werkdag of als een vriend vroeg of ik na een verjaardag wilde blijven plakken voor het eten. Zeker niet als de andere gasten wel bleven eten. Wat mankeerde er aan mij dat mijn energietank al voor het eten leeg was? De laatste tijd antwoord ik daar makkelijker “nee” op of stel ik een andere datum voor. Het maakt niet uit wat anderen wel of niet kunnen. Als jij moe bent of geen puf hebt, mág je daarnaar luisteren. Niemand heeft er wat aan als ik moe bij dat etentje verschijn of als ’s avonds alle gesprekken langs me heen gaan. Dan kan ik beter voor mezelf kiezen, zodat ik de volgende dag niet één stuk uitgeblustheid ben.
3. Die ene opdracht waar een ander mee wilde stoppen. Het kwam erop neer dat een andere copywriter had opgezegd en dat ze snel een vervanger zochten. Een medewerker van de organisatie belde of ik het stokje kon overnemen. Voordat ik ook maar “ja” of “nee” kon zeggen, had ik al een overdrachtsdocument in mijn inbox. Of we er snel mee konden starten? En of ik ook meteen hun Pinterest-account kon bijhouden (wat ik persoonlijk niet een typische tekstschrijver-expertise vind…)? Ik liet het mailtje even rusten. Maar toen ik een uur later “nog steeds” niet had geantwoord, ging de telefoon. Of ik het al had gezien en wanneer ik kon starten? Ik merkte dat ik het Spaans benauwd kreeg, ook omdat diegene mijn vragen over de opdracht steeds ontweek en al alles officieel wilde maken. Ik bedacht me ook dat datzelfde misschien wel de reden was dat de vorige copywriter was gestopt. Dus zei ik “nee”. Ik voelde acuut een vlaag van opluchting en een gevoel van overwinning door mijn lijf gaan.
4. Taart met melk. Ik eet en drink geen melkproducten meer, omdat melk bij mij garant staat voor een opgeblazen buik en heel veel buikkrampen. Daarnaast moet ik bekennen dat de melkkoeientaferelen in een Boer Zoekt Vrouw-aflevering vorig jaar mijn dierenliefhebbers-hart nogal braken, wat nóg een reden is waarom ik melk liever laat staan. Thuis eet ik 99,9% vegan, maar bij anderen ben ik er niet zo strikt in. Alleen melk vind ik dus wel echt een ding. Toen ik een tijdje geleden uit beleefdheid tóch een stukje slagroomtaart nam en er daarna 24 uur op hol geslagen darmen aan overhield, besloot ik om toch maar voortaan “nee” te zeggen tegen taart met melk. Ook dit is kiezen voor mezelf (en vooral kiezen voor een dag zonder buikpijn). Dan ben ik maar wat moeilijk.
5. Borrels waar ik niet bij móet zijn. Als er iets is waar ik steeds makkelijker “‘nee” op zeg dan zijn het wel borrels. Ik merk dat ik zeker in drukke periodes selectief moet zijn in wat ik naast de verplichte dingen wel en niet doe. Het liefst zeg ik verjaardagen van mensen die veel voor me betekenen niet af. Als iemand belangrijk voor me is, dan reserveer ik graag tijd en energie voor diegene. Wat dan wel snel sneuvelt, zijn ondernemersborrels of spontane borrels met vriendenclubs. Natuurlijk vind ik het soms stom dat ik mijn neus haast nooit op zulke dingen laat zien, maar ik weet ook dat het mij helpt om genoeg energie over te houden voor dingen die ik wél heel belangrijk vind.
6. Telefoontjes op onmogelijke tijden. Waar ik ook vaker “nee” tegen zeg (door niet op te nemen), zijn werkgerelateerde telefoontjes als ik nét cupcakes aan het maken ben, als ik nét in de supermarkt sta of als het gewoon hartstikke weekend is. Dit komt overigens bijna nooit voor, eigenlijk vooral in mijn eerste ondernemersjaar. Toen had ik nog weleens mensen die op vrijdag om 7 uur nog belden of op zaterdagochtend met een verzoekje kwamen. Destijds voelde ik me dan verplicht om op te nemen (“Het is vast belangrijk als iemand om deze tijd belt!”). Nu laat ik de telefoon gewoon rinkelen en geef ik via WhatsApp aan dat ik op maandag weer beschikbaar ben. Als je elke keer opneemt, gaan anderen juist denken dat je blijkbaar ook ’s avonds en in het weekend beschikbaar bent. Door de telefoon te laten overgaan, gaat er bij de ander eerder een belletje rinkelen (pun intended!) dat je er gewoon een 9-tot-5-achtig ritme op nahoudt.

Meer over ‘nee’ zeggen? Ik deelde eerder al eens 11 tips om te leren nee zeggen, zelfs als er diep in jou een enorme pleaser schuilt (zoals bij mij ook het geval is). Ook vind ik dit artikel van Psychologie Magazine over nee zeggen en de psychologie daarachter heel fijn. Een aanrader om te lezen!

7. De vraag om ambassadeur te worden voor een voedingsmerk. Het kwam erop neer dat een merk dat vooral veel dieetproducten maar ook gewone voedingswaren verkoopt langdurig wilde samenwerken. Heel eerlijk? Met gratis boodschappen raak je bij mij een gevoelige oeh-dit-wil-ik-snaar. Dit merk had, naast de low-kcal-shakes en caloriearme sportrepen, allerlei producten die ik prima kon gebruiken. Wat me alleen dwarszat, is dat ze vooral bekend staan als een sport- en dieetmerk. Juist omdat ik op mijn blog open ben over mijn eetstoornisverleden en hoop dat ik misschien anderen steun kan geven die hier nu mee worstelen, voelde het niet oké om een merk te promoten waarbij je op de homepage direct wordt doodgegooid met informatie over “weinig calorieën”, “koolhydraatarm eten”, “alle suikers uit je leven verbannen”, etc. Voor mij een “nee” dus.
8. Alle stylingadviezen overnemen. We kregen laatst een verkoopstylist over de vloer die allerlei tips gaf om ons huis anders te stylen voor de verkoop. Ik moet zeggen dat het best een vreemde gewaarwording was om te merken dat veel van wat jouw huis een “thuis” maakt weg moet om je stekkie Funda-proof te maken. Zelfs bepaalde meubels, de leuke droogbloemen in de vensterbank en dat ene kussen waar ik vaak leuke reacties op krijg, kwamen niet door de keuring. De makelaar had ons van tevoren al op het hart gedrukt dat je niet alle adviezen hoeft over te nemen, dus we (ik vooral) zeiden op sommige dingen bewust “nee”. De prullenbakken, foto’s en kattenmandjes kunnen prima tijdelijk het huis uit. Maar onze loodzware servieskast de deur uit doen (waarheen dan?) of de plafondlamp vervangen door een nieuw gekochte plafonnière die we zelf heel lelijk vinden, vonden we wat te veel van het goede.
9. Engelse teksten schrijven. Ik krijg af en toe verzoekjes of ik ook teksten in het Engels schrijf. Eerder waagde ik me daar nog weleens aan. Met een vertaalwoordenboek erbij zat ik dan te ploeteren op een Engelse tekst die ook nog eens creatief en kloppend moest zijn en de juiste snaar moest raken. Zo’n pietje precies ben ik dan ook wel weer. De laatste tijd zeg ik standaard “nee” op die vraag. Dan help ik mensen liever goed door hen door te verwijzen naar iemand die specifiek Engelse copywriter in zijn LinkedIn-bio heeft staan dan dat ik met de nodige zenuwen een vertaalde tekst aanlever waarvan ik weet dat-ie misschien wel oké maar zeker niet geweldig is.
10. Tussendoor-verzoekjes die niet passen. Waar ik voorheen nog weleens mijn agenda omgooide om iets ertussen te proppen dat binnen vier uur af moest zijn of waarvoor ik acuut in de auto moest springen, ben ik daar nu kritischer in. Natuurlijk ren ik soms graag wat harder voor trouwe opdrachtgevers of voor lieve vrienden die iets vragen. Maar wat niet lukt, dat lukt niet. Dus soms zeg ik ook gewoon “nee”. Ik heb gemerkt dat “nee” zeggen misschien niet leuk is voor de ander, maar dat het voor jezelf veel oplevert. Die ene keer een spoedje niet aangaan, betekent meer tijd voor jezelf, minder kans op stress, een betere nachtrust, geen avondwerk… Dat alles is ook veel waard, meer dan de ene “Oh wat ben je toch altijd heerlijk flexibel!”-reactie als je wél met tegenzin een “ja” had gegeven.
11. Dingen die gewoon niet lukken. Van de ene naar de andere verjaardag racen terwijl je batterij al het bijna-leeg-streepje nadert. Of met iemand mee naar huis rijden als je liever in je eentje in de bus zit om bij te komen van de dag. Of na een verjaardag blijven slapen (want “dat is zo gezellig”) terwijl je veel liever in je eigen bed neerploft na een volle dag. Of het verzoek om mee te doen aan dat ene onderzoek waar je, ondanks dat “jouw bijdrage bijzonder nuttig is”, geen behoefte aan hebt. Ik probeer dat soort dingen vaker te laten varen. Voordat je het weet, is je agenda gevuld met taken die helemaal niet essentieel zijn en waar je ook geen plezier uit haalt of die zelfs niet bij je passen. Hoe mooi eigenlijk dat je jezelf een deel van die dingen kunt besparen door dat ene drieletterwoord vaker – al is het licht onzeker – over je lippen te laten glippen. Nee, dat gaat niet lukken. Volgende keer beter!

Waar heb jij de laatste tijd ‘nee’ op gezegd?