Op 25 augustus waren Bart en ik precies 5 jaar samen. Vijf jaar! Een paar dagen vóór die mijlpaal hadden we het bekende cadeautjesgesprek. “Goh, doen we eigenlijk iets met cadeaus?”. Het was al laat in de avond en dan keldert onze humor altijd in rap tempo. Dus grapte Bart: “Anders maak ik wel een ‘Wat zou Bart zeggen?’-boekje voor je.” Oftewel: een boekje met alle broodnodige én minder broodnodige lessen die ik van hem leerde. Het boekje kwam er niet (een paar prachtige oorbellen als cadeau wel). Maar omdat 5 jaar zo’n mooie mijlpaal is en ik inderdaad het nodige van vriendlief heb geleerd, vond ik het een mooi moment voor een ‘wijze woorden van Bart’-post. Over airfryers, rust pakken en meer kunnen dan je denkt.

1. Relaxen hoort er óók bij

Ik help Bart regelmatig om zijn gaspedaal (de spreekwoordelijke dan, niet die in de auto!) een tikkeltje harder in te drukken. Andersom wijst Bart mij er nogal eens op dat ik ook heus een rem heb waar ik op mag trappen.

Tja, ik kan soms een energiekanon zijn. Dan ren ik door en door. En voor ik het weet, ben ik mezelf ergens onderweg voorbij gerend. Vaak heeft Bart al eerder door dan ik dat ik weer eens die kant op ga dan ikzelf. Hij leerde me de afgelopen 5 jaar dat vertragen soms ook een strak plan is. En ook dat wandelen over de hei net zo fijn kan zijn als een fanatiek dagje uit plannen aan de andere kant van het land. Hij liet me beseffen dat pauzes onder werktijd niet voor niets zijn uitgevonden en dat er niets mis is met lome zaterdagochtenden.

In het begin vond ik het weleens bloedirritant als ik van alles wilde en hij zei “Ho, ga even zitten en relax!”. Tegenwoordig ben ik vooral heel blij dat Bart mij afremt in plaats van mijn enthousiaste gaspedaal nog een tandje verder in te trappen.

2. F*ck the haters

Deze woorden zegt Bart vaak tegen mij als ik me druk maak over wat een ander wel niet van me vindt. Bart is de relativeermeester van ons tweeën. Terwijl ik soms al de zweetdruppels voel opkomen als ik iemand moet teleurstellen door niet naar een feestje te gaan, raakt Bart niet zo snel in rep en roer. Hoe lief en aardig en sociaal hij ook is, hij steekt veel minder tijd in piekeren over meningen van willekeurige anderen dan ik. Als ik een stap niet durf te zetten uit angst mensen boos te maken of te kwetsen, sist hij me altijd toe: “F*ck the haters”.

Dat betekent – iets minder grof gezegd – ongeveer het volgende:

Er zijn altijd wel mensen die iets aan te merken hebben op dingen die je doet, zegt of kiest. Je kunt er gigantisch je best voor doen om die meningen te voorkomen of het zelfs de meest negatieve mensen áltijd naar de zin te maken. Maar soms kun je beter beseffen dat er toch wel mensen met niet-constructief commentaar zijn. Laat je niet van je stuk brengen door al die meningen en trek je eigen plan. En vindt iemand daar iets van? Besef dan dat er mensen bestaan die nu eenmaal vaak kritiek op je hebben. Om welke reden dan ook. Blijf dicht bij jezelf en focus je op de mensen die je wél cheerleaden in wat je doet.

3. Morgen weer een dag

Een van de belangrijkste verschillen tussen Bart en mij, is dat hij een stuk meer rust in zijn kont heeft. Ik ben van het aanpakken. En dan ook het liefst acuut. Als ik iets in mijn hoofd heb, dan voelt morgen al te laat om er werk van te maken. Bart kan plannen beter heel even op de plank laten sudderen. Als ik ’s avonds in bed om half 12 weer eens met een in mijn ogen geniaal idee op de proppen kom dat me niet met rust laat, is hij degene die zegt “Moet dat nu? Schrijf het op en kijk er morgen weer naar!”.

Nu is dat niet altijd wat je wilt horen als je stuiterend van enthousiasme met creatieve ingevingen strooit die in jouw ogen van het Einstein-niveau zijn (dat zijn ze overigens in 99,9999% van de gevallen niet…). Máár het is wel vaak precies wat ik nodig heb. Het is leuk als je hoofd een ideeënmachine zonder stop is. Maar soms is het ook goed om er eigenhandig een stop op te drukken, er letterlijk een nachtje over te slapen en plannen heel even te laten rusten. Niet alles hoeft meteen. En als je nu iets geweldig leuks bedenkt, dan is het soms juist fijn om er tot morgen (of overmorgen) mee te wachten. Voorpret is ook pret.

4. Je mag soms ook voor je láten zorgen

Zelf noem ik het ‘zelfstandig’. Bart noemt het vooral ‘eigenwijs’. Het komt erop neer dat ik iemand ben die graag dingen in haar eentje fixt. Als ik met een probleem zit, heb ik in no-time heel Google uitgeplozen, me alvast aangemeld voor een cursus en een actieplan samengesteld om er goed werk van te maken. En dat “Oh het lukt lukt zelf wel, hoor!”, heb ik met meer dingen. Hoe vaak Bart al niet rollend met zijn ogen moest toekijken hoe ik in mijn eentje 3 boodschappentassen op de fiets mee naar huis sjouwde en naar binnen tilde, omdat “dat echt wel zonder hulp lukte”. Tja, ergens in mij gaat een vrouw schuil die heel graag wil bewijzen een independent woman te zijn.

Zorgzaam als hij is, leerde Bart me dat hulp vragen altijd kan. Of het nu is voor een echt probleem of om niet in mijn eentje onhandig gewicht te heffen met supermarkttassen. Inmiddels gaat het me dankzij Bart een stuk beter af om dingen ook aan anderen over te laten. Om niet altijd zelf degene te zijn die zorgt, maar het ook af en toe te ondergaan als een ander het aan mij aanbiedt. Dan parkeer ik even de “Ik heb ook benen!”-gedachte als Bart – heel lief! – een kruik voor me maakt of zet ik de “Loser, ga gewoon fietsen!”-gedachte buiten de deur wanneer Bart aanbiedt me op te halen vanwege het slechte weer.

Dankzij Bart heb ik mijn ‘ikke zelluf doen’-stemmetje een piepklein beetje leren loslaten. Hoewel ik altijd eerst zelf een poging zal wagen (eigenwijsheid krijg je niet zomaar uit een mens…), laat ik het tegenwoordig makkelijker toe als iemand iets liefs voor me wil doen. Oók als ik niet ziek, zwak of misselijk ben.

5. Zeg het maar als je ergens mee zit

Toen ik Bart leerde kennen, was ik een steengoede binnenvetter. Als ik ergens mee zat, probeerde ik dat eerst zelf uit te vogelen. Boze buien hield ik lekker in mezelf, zodat ze vast ooit een keer zouden wegebben. En verdriet? Joh, dat houdt wel een keer op. Máár dankzij Bart ging ik al vroeg in onze relatie inzien dat ik een uiterst slechte pokerface heb. Blijkbaar kunnen mensen (Bart in ieder geval wel!) al heel snel aan mijn gezicht afzien of ik happy ben of niet. “Zeg het nou maar!”, riep hij in het begin als ik duidelijk iets aan het opkroppen was. En dat heeft geholpen!

Hij leerde me om het uit te spreken als je je ergens van binnen gigantisch over opwindt, twijfels hebt of angsten voelt. Denk niet te snel dat dingen gênant zijn of dat je gedachten nergens op slaan. Juist door jezelf wijs te maken dat je dit alles niet mag uiten, maak je nare gevoelens erger. Zodra je erover praat, zal je merken dat je er niet in je uppie mee hoeft te worstelen. En dat een ander je heftige hersenstorm soms prima kan relativeren. Mensen zijn er graag voor je. Als jij maar uitspreekt dat je ze nodig hebt.

Inmiddels ben ik totaal geen binnenvetter meer. Mijn leven is er veel luchtiger op geworden sinds ik emoties niet meer binnenslijfs houd. En als iemand vraagt ‘Hoe is het?’ voel ik me niet meer verplicht om geacteerd “Ja lekker hoor!” te mompelen wanneer het een keertje niet gaat. Ik kan het iedereen aanraden. Met emoties toelaten schiet je meer op dan met opkropperij.

6. Je kunt meer dan je denkt als je het maar probeert

Dit zeggen we allebei regelmatig tegen elkaar. Bart spreekt mij die woorden vooral toe als ik bij – vooral technisch-achtige – dingen denk “Mwah, ik weet niet of ik het kan, hoor!”. Zo leerde Bart me dat je je soms maar gewoon tot een IKEA-bouwproject moet aanzetten, ook als de handleiding ellenlang lijkt en je jezelf niet als een buitengewoon handige klusser beschouwt. Wie weet lukt het wel! Hij was ook degene die me supportte om toch in een Volkswagenbusje te rijden, ook al had ik pure paniek over mogelijke brokkenmakerij. En hij motiveerde me om squash toch eens een kans te geven, zelfs al sloegen mijn eerste slagen nergens op.

Hij had gelijk: in bijna al die gevallen (op het squashen na dan) bakte ik er toch meer van dan ik dacht. Soms moet je iets maar gewoon proberen om dan te merken dat je er heus niet zo rampzalig in bent. Die IKEA-kast staat nog steeds. En het Volkswagenbusje konden we uiteindelijk krasvrij weer inleveren.

7. Pleasen is je energie écht niet waard

Mijn grote verantwoordelijkheidsgevoel komt op sommige momenten heel goed van pas, maar is ook regelmatig verre van handig. In het verleden had ik de neiging om vrolijk te pleasen ten koste van mezelf. Dan zet ik een tandje bij om er een paar spoedklusjes uit te persen, om er daarna de hele avond af te liggen. Of ik ging toch maar naar die ene borrel met een energieniveau onder nul om er nóg leger van terug te komen dan ik al was. Inmiddels ben ik beter geworden in ‘nee’ zeggen en kan ik makkelijker accepteren dat de logische consequentie van een ‘nee’ is dat mensen soms van je balen.

Als ik weer eens te snel had gezegd “Ja hoor, doe ik wel!”, was Bart standaard de eerste die me daarop aansprak. Voor wie doe je dat dan? Is de ander het echt waard dat jij daarna uitgeteld op de bank ligt? Waarom zou je nu naar dit event gaan, terwijl je je tijd ook kunt gebruiken voor dingen waar jij blij van wordt? Het “Ik ben dóódop”-gevoel is het echt niet waard om iemand onnodig te pleasen.

8. Gooi aardappels in de airfryer

Op culinair vlak zijn Bart en ik totale tegenpolen. En dan niet alleen omdat ik vegan eet en Bart dol is op hamburgers (en dan niet de Beyond Meat-variant). Nee, Bart houdt van flink doorgekookte groenten. Ik vind het fijn als groenten nog een beetje bite houden. Bart is verslingerd aan de bekende P’s: pizza, patat en pasta. Mij maak je blijer met een goede curry, risotto of andere dingen waar iets meer kooktijd in gestoken is. waar ik enthousiast een flinke schep uit het potje crispy chili-olie door mijn eten roer, krijgt Bart al zweetdruppels van een mini-mespuntje sambal. En zo enthousiast als ik ben over goed bereide tofu, zo hard gaat Bart al tegensputteren als hij het woord ’tofu’ alleen hoort.

Máár één culinair ding heb ik wél van Bart overgenomen: zijn voorliefde voor frituur- of airfryer-aardappels. Sinds we een airfryer hebben, gooi ik nooit meer aardappels in een pan met kokend water of in een koekenpan met olie. Ik mik ze altijd in de airfryer om er krokante schijfjes of balletjes van te maken. Lekker dat dat is! Heeft hij mij als groentejunkie toch nog aan iets frituurachtigs gekregen!

9. Don’t settle for less

Ben ik wel iemand voor relaties? Ik heb het me serieus weleens afgevraagd in de 4,5 jaar dat ik single was. Ik heb een tamelijk roerige puberteit gehad en was blij toen ik rond mijn 25e met een eigen huis, een eigen kat en een kantoorbaan een rustiger leventje had. Daten voelde vaak als gedoe. Al het heen en weer appen. De onzekerheid. De twijfels. Ik had soms het idee dat ik de extraverte kroeggast moest uithangen die ik niet ben. Of ik dacht een leuke jongen aan de haak geslagen te hebben, maar werd vervolgens met de uitspraak “Eigenlijk heb ik niet bij dit restaurant gereserveerd, maar wilde ik zeggen dat ik niet met je verder wil!” aan de kant gezet bij het Vondelpark. Ja, dat is een waargebeurd verhaal. Ik krijg er nog steeds sippe Bridget Jones-vibes van.

Ik was tijdens het online daten weleens bang dat ik te kritisch was op het potentiële partnermateriaal dat ik naar links of rechts swipete. Ik twijfelde soms ook aan mezelf als ik me aan de kant gezet voelde of weer eens de “Laten we gewoon vrienden blijven”-reactie kreeg. Lag het aan mij? Was ik wel leuk genoeg? Moest ik minder kritisch zijn? Maar toen ik Bart ontmoette, merkte ik – cheesy maar waar – al na twee dates dat het bij hem anders was. De twijfel was er niet. De kritische bril maakte plaats voor verliefdachtige rooskleurigheid. En ik kon me veel makkelijker overgeven aan dat ene magische “Wanneer zie ik je weer? Hopelijk snel!”-gevoel dat blijkbaar liefde heet.

“Don’t settle for less”, had ik online weleens gelezen. Die woorden knoopte ik mezelf vaak in de oren als ik weer eens de “Goh, ben jij al aan de man?”-vraag kreeg van nieuwsgierige familieleden tijdens kerstdiners. “Nee, nog niet!”, dacht ik dan. Ik blijf alleen totdat ik iemand vind die het écht leuk in plaats van ingewikkeld maakt om ‘alleen’ te laten plaatsmaken voor ‘samen’.

Dankzij Bart weet ik nu: die online goeroes hadden gelijk. Ga niet voor minder dan die persoon bij wie je écht jij kunt zijn, met wie je dubbel ligt van het lachen, die naar je luistert en die je cheerleadert waar nodig is maar soms ook op je broodnodige rem trapt. Ik ben blij dat mijn lieve hulp-rempedaal, Ikea-kast-supporter en airfryerkoning in één al vijf jaar aan mijn zijde staat.

Wat leerde jij van je partner (als je een partner hebt)? Of wat leerde je van een ander dierbaar persoon in je leven?