“Joh, weet je wel hoeveel suiker er in zo’n taartje zit?”, vroeg iemand me toen ik vrolijk met mijn vork in een stuk appelgebak prikte. En “Nu nog even zondigen, morgen gaan we weer richting de sportschool om de kilo’s eraf te trainen”, klinkt het vaak genoeg bij het kerstdiner. Tegenwoordig doen die opmerkingen van anderen me weinig. Maar toen ik in mijn herstel van mijn eetstoornis zit, viel het me pas op: mensen zijn massaal bezig met gewicht, labels op voedingsstoffen plakken, afvallen en bikinistress. Best lastig als jij juist moet aankomen in gewicht. Dit is hoe ik daar destijds mijn weg in heb gevonden en toch 14 kilo kon aankomen.

Massale sportschool-schuldgevoelens

Pas als je erop let, zal je merken hoeveel meningen er zijn over voeding. Je mag geen suiker eten. Koolhydraten zijn slecht. Je moet minstens zo vaak per dag sporten. En op z’n minst zoveel stappen zetten. Beter kun je niet eten voor ‘s ochtends twaalf uur.

Als mensen een taartje eten wordt er vaak gegrapt “Dan gaan we morgen maar weer lekker naar de sportschool!”. Ook tijdschriften en media maken massaal duidelijk dat je in de zomer geacht bent strak in bikini te verschijnen en dat we na het kerstdiner en de nieuwjaarshapjes onszelf met enig schuldgevoel weer naar de sportschool of bootcamp moeten slepen.

Alle 1904202 meningen over voeding

Veel mensen kunnen die opmerkingen naast zich neerleggen. Ik nu gelukkig ook. Ik heb er geen last meer van, ken mijn lichaam, en kan mijn eigen keuzes maken. Maar toen ik middenin het herstel van mijn eetstoornis zat, vond ik het soms best lastig dat de meningen over voeding je om de oren vliegen. 

Begrijp me niet verkeerd: dat er steeds meer informatie komt over gezond eten, is iets wat ik alleen maar toejuich. Het is goed dat we ons bewuster zijn van de voedingsstoffen die in producten zitten en dat er richtlijnen zijn voor hoeveel groenten je het beste op je bord kunt scheppen. Maar wel altijd met de toevoeging erbij dat je deze richtlijnen ook best een dag (of twee dagen) aan je laars mag lappen. Zonder schuldgevoel.

Er is niets mis met een keer maar 10 gram groenten eten of van een stroopwafel genieten die nergens in de Schijf van Vijf te bekennen is. Noem het de 80-20-regel. Een beetje balans. Of gewoon jezelf af en toe iets toestaan naast het gezonde eten. Dat is een kanttekening die ik soms mis.

Bananen-angst en taartjes-stress

Zoals ik al zei: gelukkig kan ik dat soort dingen prima naast me neerleggen de afgelopen jaren. Als mensen iets zeggen over mijn portiegrootte (ik kan best enthousiast opscheppen bij het avondeten), heb ik daar nul moeite mee.

Maar er was een tijd waarin dat soort opmerkingen veel met mij deden. De reden dat ik rond mijn 20e op mijn dieptepunt belandde qua anorexia, was dat ik stapje voor stapje steeds meer producten van mijn mag-ik-eten-lijstje schrapte. Oké, en er speelden ook wat andere dingen. Perfectionisme, tergende onzekerheid, dat soort dingen.

Maar goed, ik had in die tijd dus ook het idee dat bijna elk voedingsmiddel in de supermarkt wel wat ongezonds had. Als iemand dan ook nog zei “Jeetje, wát een groot stuk taart!” terwijl ik moest aankomen, vond ik dat helemaal heftig. Uiteindelijk kwam ik zelfs op een punt dat ik geen bananen meer durfde te eten (te veel koolhydraten). Dus ja, ik weet dat té gezond willen eten ook uit de hand kan lopen.

Hoe ik het aankomen in gewicht aanpakte

Het is niet iets waar veel over wordt gesproken: bewust aankomen. Ik merkte zelf in die tijd dat aankomen vaak een negatieve bijklank heeft. Aankomen staat vaak gelijk aan “Nou, dit moet er maar snel weer af!”. En dat hele concept vond ik best lastig, omdat ik móest aankomen om gezond te worden. Kwam natuurlijk bij dat ik een aardig verstoorde relatie met eten had, waardoor aankomen niet een kwestie was van gewoon wat meer eten (en taartjes) in mijn mond stoppen.

Wat veel mensen bovendien niet beseffen, is dat je om structureel heel veel aan te komen écht flink moet eten. Ik at meer dan de gemiddelde bouwvakker, terwijl ik een bewegingspatroon van hooguit 20 minuten wandelen per dag had. Dat was destijds dagelijks een pittig gevecht. Veel mensen zouden denken “Wat heerlijk dat je onbezorgd taartjes kon eten!”, maar voor mij was juist dat taartjes eten het gevecht dat ik te vechten had. Het ging zeker niet zonder slag of stoot. Maar wat ben ik achteraf trots op de weg die ik heb afgelegd! Trotser dan op welk diploma dan ook.

Tips voor aankomen in gewicht (het mentale stuk dan!)

Gelukkig is het helemaal goed gekomen. Ik heb al een aantal jaar een gezond gewicht, kan eten wat ik wil (ook die taartjes), voel me daar niet meer schuldig over en kan opmerkingen vaak prima naast me neerleggen. Maar dat was dus best een weg. 

Voedingstips voor aankomen in gewicht zal ik je niet geven. Dat is simpelweg een kwestie van meer eten dan wat een gemiddeld mens nodig heeft, en dan bij voorkeur producten waar extra veel voedingsstoffen (ja, ook vetten en koolhydraten) in zitten. Een diëtiste kan je daar vast goed bij helpen; zo is het mij ook gelukt.

Deze tips voor aankomen in gewicht zijn bedoeld voor het mentale stuk. Hoe krijg je er vrede mee dat jij degene bent die aankomt terwijl dat voor je omgeving niet geldt? En hoe ga je om met opmerkingen?

Dit zijn 9 tips die mij hebben geholpen om toch dit proces te doorstaan.

1. Kijk rationeel naar voeding en gewicht

Als er iemand een paar tienenreviews op Google verdient, dan is het mijn diëtiste wel. Ik heb zó veel aan haar te danken.

In die tijd heb ik dankzij haar voedingsbegeleiding geleerd om heel praktisch te kijken naar wat je in je mond stopt. Ik heb toen oprecht opnieuw leren eten. Joh, ik had geen flauw idee hoeveel beleg je normaal op een boterham smeert, wat een normale avondeetportie is en wat mensen gemiddeld eten voor een ontbijt. Ik leerde van haar om me niet te laten leiden door anderen die aan een kale cracker als ontbijt genoeg hebben of mensen die avondeten met alleen wat groenten. Dat kan voor hen prima zijn, voor mij is het dat volgens de cijfers niet.

Ik ben stapje voor stapje rationeler gaan kijken: zoveel heb ik nodig om aan te komen in gewicht. Zo zorg ik dat ik dat binnen krijg. Ik had nu eenmaal een bepaalde hoeveelheid voeding nodig en dat was vaak zat meer dan wie dan ook weg kreeg. Maar ja, dat waren de feiten. Ik moest aankomen in gewicht en de meeste mensen om me heen hoefden dat niet.

2. Vergelijk jouw porties niet met die van anderen

Stoppen met vergelijken dus. Zeker als het op porties eten aankomt. Ik eet bijvoorbeeld nauwelijks tussendoortjes, maar eet wel vrij flinke maaltijden. Doordat ik niet echt snack in de middag, heb ik ‘s avonds stevige trek en werk ik zo een heel vol bord weg. Als ik bij iemand eet en diegene kookt een wat karige portie, dan eet ik gerust thuis nog een extra boterham om mijn honger te stillen. Dan heb ik maar wat meer nodig dan iemand anders – so be it!

Een ander eet dan misschien maar één broodje tussen de middag terwijl jij vier belegde bammetjes wegwerkt. Maar misschien snackt diegene meer, heb jij een razendsnelle verbranding of beweeg je vaker. Het is allemaal oké. Beoordeel jouw eten niet aan de hand van wat anderen eten; kijk naar je eigen bord en luister naar jouw maag. Niemand anders dan jij (of een diëtiste) kan bepalen wat te weinig of te veel is voor jou. 

3. Vermijd triggers als je daar last van hebt

Je hoeft maar een magazinecover te bekijken of je wordt alweer geconfronteerd met opmerkingen over bikinibody’s, afvaltips en dat soort dingen. Dat staat bij “de bladen” nu eenmaal al maanden op de contentkalender. Wat je wel kunt doen, is dat soort artikelen bewust niet aanklikken als je ze in een nieuwsbrief ontvangt. In die tijd had ik nog geen Instagram, maar las ik wel regelmatig blogs. Als ik vond dat iemand te veel op die manier over eten praatte, ontvolgde ik diegene gewoon. Niet omdat er iets met haar mis was, wel omdat ik er zelf op dat moment geen baat bij had. 

Tegenwoordig kan ik prima alles over voeding en afvallen lezen en daar mijn eigen mening over vormen. Toen lukte dat me nog niet en nam ik daarom mezelf in bescherming.

4. Verdiep je in receptblogs 

Dit is niet iets wat ik tijdens mijn eigen herstel heb gedaan. Pas jaren daarna, toen ik op mezelf ging wonen, ben ik echt gaan koken en bakken. En dat ook leuk gaan vinden. Achteraf denk ik dat ik daar tijdens mijn aankomperiode ook veel aan had gehad. Eten is iets leuks, iets fijns om mee bezig te zijn. En hoe meer je kunt ervaren dat je heel lekkere dingen kunt klaarmaken en dat het een feestje is om daar je tanden in te zetten, hoe meer aankomen ook voelt als een voorrecht (hoe vaak komt het nu voor dat je ongegeneerd lekkere dingen mag eten!) in plaats van als een vervelende straf. 

5. Koop kleding op de groei

Toen ik op m’n dunst was, kocht ik al mijn kleding standaard één maat te groot. 

Het kan best confronterend zijn als je een broek opeens niet meer dichtkrijgt. Ook al is precies dat natuurlijk de bedoeling als je aankomt, fijn is het niet altijd. Zelf vond ik het om die reden fijn om alles een maat groter te nemen. Ook droeg ik toen al (puur uit smaak overigens) vooral wat lossere jurken en rokken. Die paste ik ook met 10 kilo meer nog prima. 

Vaak gaf kleding op de groei kopen me trouwens ook een extra stimulans. “Deze jurk staat straks mooier als ik wat zwaarder ben”, dacht ik dan.

6. Zoek afleiding

Ik heb in die tijd heel veel gehad aan lieve vriendinnen die me een keer meenamen ergens naartoe, mijn ouders die een kop thee met me dronken, fijne uitstapjes, leuke hobby’s, etc. Positieve afleiding zoeken dus. Er waren allerlei fijne, afleidende dingen die me lieten beseffen dat ik meer was dan mijn gewicht.

Afleiding liet me vaak zien dat mensen niet anders naar me keken met die paar (of zelfs: heel wat) kilo’s meer. Ik was nog steeds dezelfde persoon.

Kijk naar wat jou nog meer interesseert dan alleen (niet) eten en maak daar ook tijd voor vrij. En geef het ook gerust aan anderen aan dat je wat afleiding nodig hebt als je een keer schrikt van het getal op de weegschaal. Bij mij nam het vervelende gevoel dan vaak snel af. 

7. Houd je doel voor ogen

Aankomen in gewicht doe je niet voor de leuk. Je doet het met een reden. Waarschijnlijk wil je gezonder worden, beter in je vel zitten of minder lichamelijke klachten hebben. Misschien heb je ook mooie dromen die pas werkelijkheid kunnen worden als je eerst deze hobbel neemt. Probeer jezelf bij elke hap met tegenzin of op elk frustrerende moment voor te houden waarom je het ook alweer doet.

Zo had ik in die tijd al een grote kinderwens. Ik wist heel goed dat die in duigen zou vallen als ik nooit naar een gezonder gewicht zou toewerken; op dat moment menstrueerde ik namelijk niet. Steeds als ik de moed dreigde te verliezen, dacht ik aan het feit dat ik een stap dichterbij moeder worden zou komen. Dat gaf me precies het beetje steun om me erdoorheen te slepen. 

8. Leer je lijf liefhebben

Een lichaam dat verandert kan best lastig zijn. Je wordt er steeds mee geconfronteerd: in de spiegel, als je je lichaam vastpakt of op andere momenten.

In plaats van steeds gefrustreerd naar je spiegelbeeld te kijken, kun je ook dingen doen die je helpen om je nieuwe lijf te omarmen.

Wees lief voor je lijf. Wat mij bijvoorbeeld hielp, is om op een leuke manier met sporten bezig te gaan. Dingen als yoga en pilates zijn niet heel intensief, maar dwingen je wel om meer in contact met je lijf te zijn. Dat hielp mij om mijn veranderende lijf als iets moois te zien. Ik zat niet meer op een paar uitstekende botten, maar had opeens een lekker zittende kont. Dat bleek een onverwacht voordeel. 

Wat verder helpt, is om je bij een blik in de spiegel te focussen op wat je wél mooi vindt. Zodra je blik gaat naar iets wat je stom vindt, herpak je jezelf en richt je je ogen opnieuw op bijvoorbeeld je mooie neus, je leuke zomersproeten of iets anders wat je aan jezelf waardeert.

9. Wees trots op jezelf – bij elke stap

Aankomen in een wereld waarin iedereen lijkt af te vallen, kan heel eenzaam voelen. Niet iedereen zal je complimentjes geven of zal überhaupt snappen waar je mee bezig bent. Geef daarom jezelf de schouderklopjes waarvan jij vindt dat je ze verdient. Elke keer dat je iets bent aangekomen, geef je jezelf iets leuks.

Geen grote cadeaus, maar gewoon een half uurtje serie kijken, wat lekkers eten, even een stukje wandelen – zoiets. Laat blijken dat je trots bent op jezelf, zelfs al voelt het op dat moment misschien niet zo. 

Er komt een punt – helemaal op het eind – waarop jij zult denken “Jeetje, ik heb dit maar gewoon geflikt!”. En geloof me: het leven kan met elke hap en elke stap zoveel mooier worden dan je ooit voor mogelijk houdt.

Want terwijl de kilo’s eraan komen, krijg je er ook wat extra liefde voor het leven, een scheutje meer zelfvertrouwen en een berg aan energie voor terug. Dat is althans mijn ervaring.

Heb jij ooit moeten aankomen in gewicht?