“Schat, ik wil meer biologisch eten!” Dat klonk een maand of twee geleden uit mijn mond. Na een aantal artikelen over pesticiden op groenten en fruit was ik zeker van mijn zaak. Ik wilde minder pesticiden in mijn mond stoppen, maar dan wel het liefst zonder voortaan een fortuin aan biologisch eten uit te geven. Alleen gaan die twee wel samen? Ja, heus wel – zo bleek. Door niet álles biologisch te kopen en door op goede aanbiedingen te letten, eten wij zoveel mogelijk biologisch zonder dat ons boodschappenbudget door het dak gaat. Hoe we dat doen? Ik deel 12 tips waarmee wij goedkoper biologisch eten.

Waarom biologisch eten?

Bij biologisch eten gebruikt de boer geen synthetische bestrijdingsmiddelen en kunstmest. In plaats daarvan gebruiken biologische boeren natuurlijke bestrijdingsmiddelen, zoals kleine beestjes die schimmels en plagen opeten.

Producten mogen alleen ‘biologisch’ heten als ze aan allerlei strenge eisen voldoet. Je herkent biologische producten altijd aan een groen icoon met een blaadje of aan het Nederlandse EKO-keurmerk.

Waarom wij de overstap naar meer bio hebben gemaakt? Vooral om minder pesticiden binnen te krijgen. Toen ik las dat een aantal ziektes in verband worden gebracht met pesticiden, leek het me in elk geval de moeite waard om meer biologisch te eten. Daarnaast werd ik getriggerd door deze aflevering van Keuringsdienst van Waarde, waarin de presentatoren uitleggen dat je voor baby’s beter groentepuree uit een potje kunt kopen dan verse groenten. Groenten voor baby’s moet namelijk aan strenge eisen voldoen, omdat dat belangrijk is voor hun gezondheid. Nadat ik die video had gezien, vroeg ik me vooral af: “Is het dan niet voor iedereen beter om biologisch te eten?”.

Het antwoord op die vraag is overigens niet glashelder. Het Voedingscentrum geeft bijvoorbeeld aan dat de belangrijkste gezondheidswinst voor veel mensen te behalen is door überhaupt voldoende groenten en fruit te eten. Of het nu biologisch is of niet! Wel is zeker dat biologische landbouw beter is voor het milieu.

Hoe kun je voor minder geld biologisch eten?

Allemaal leuk en aardig, dat biologisch eten. Maar tot voor kort dacht ik dat biologisch eten vooral peperduur is. Ik schrok me altijd te pletter van de prijs van een biologische paprika. Dus Bart en ik hadden één missie: we gaan meer biologisch eten, maar dan wel op een manier waarbij ons boodschappenbedrag niet opeens verdubbelt. En dat gaat heel aardig! We maken er graag een sport van om niet hoger uit te komen dan wat we eerder aan boodschappen besteedden, en dat lukt op een paar euro na bijna altijd.

Met deze 12 tips maken wij meer biologisch eten budgetproof:

1. Kijk kritisch wat je wel en niet biologisch koopt

Wij eten vooral biologisch om minder pesticiden binnen te krijgen. Alleen niet op alle voedingsmiddelen komen evenveel pesticiden voor. Ik wilde niet doorslaan in biologisch eten en ben daarom in de wetenschappelijke tabellen gedoken om uit te zoeken welke voedingsmiddelen je het beste biologisch kunt kopen. Bij welke producten maakt het veel verschil? En voor welke groenten en fruit maakt het minder uit wat je koopt?

Ik heb daarvoor veel gehad aan dit artikel van Academy for Health, dat gebaseerd is op de European Food and Safety Administration. Op basis van die lijst kunnen we alle groenten en fruit indelen in 3 categorieën:

1. Rood: veel overblijfselen van bestrijdingsmiddelen (= het beste om biologisch te kopen)
2. Oranje: een matige hoeveelheid residu van bestrijdingsmiddelen (= liever biologisch kopen)
3. Groen: weinig overblijfselen van bestrijdingsmiddelen (= biologisch kopen is minder belangrijk)

Hun conclusie is dat niet-biologische aalbessen, aardbeien, mandarijnen, druiven, sinaasappels, appels en peren het zwaarst worden behandeld met chemicaliën. Daarnaast doen wortel- en stengelgroenten (bijvoorbeeld asperges) het beter qua pesticiden dan blad- en vruchtgroenten (zoals sla, komkommer en paprika). In het onderzoek werden verse kruiden het vaakst afgekeurd. Daarnaast bevatten groenten en fruit uit de EU over het algemeen minder pesticiden dan groenten en fruit uit andere landen. Lees ook zeker dit artikel van Spraakmakers voor meer achtergrondinfo en handige links.

In deze tabel zie je welke groenten en fruit zoal in elk van die categorieën vallen:

Rood	Oranje	Groen
Aalbes	Banaan	Bloemkool
Aardbei	Basilicum	Boerenkool
Appel	Bleekselderij	Broccoli
Citroen	Champignons	Erwten
Druiven	Frambozen	Gerst
Kersen	Laurier	Olijven in olijfolie
Maanzaad	Limoen	Papaja
Paprika	Mandarijn	Pompoen
Rucola	Passievrucht	Pruim
Sla	Peer	Spruiten
Tomaten	Peterselie	Tarwe
	Perzik
	Rode biet
	Rogge
	Sinaasappel

Wij hebben ons bio-boodschappenlijstje bepaald op basis van deze categorieën. Alles in de rode categorie kopen we standaard biologisch (tenzij het niet anders kan). Alles in het oranje lijstje proberen we biologisch te kopen, behalve als het lastig biologisch verkrijgbaar is. En alles in het groene lijstje kopen we in principe niet biologisch, tenzij de biologische variant heel goed verkrijgbaar en betaalbaar is (zoals bij pompoen).

Dat scheelt al veel geld. Brood koop ik bijvoorbeeld niet biologisch. Ik scoor gewoon het goedkoopste halfje bij Albert Heijn, wat me al snel meer dan een euro bespaart.

Wil je meer weten over welke groenten en fruit wel/niet zinvol zijn om biologisch te kopen? Google was mijn startpunt om hier goede studies voor te vinden. ChatGPT kan je eventueel helpen om op basis van het artikel met een paar concrete tips of een handig lijstje voor jou te komen.

2. Neem een AH Premium-abonnement

Als je veel bij Albert Heijn boodschappen doet, dan is een AH Premium-abonnement zeker een aanrader. Niet alleen krijg je daarmee extra bonusaanbiedingen en standaard korting op alle Terra-producten. Het levert je ook standaard 10% korting op het hele biologische assortiment op. Dat scheelt nogal wat! Zeker als je je bedenkt dat een AH Premium-abonnement maar € 14,99 per jaar kost. Wij hebben dat bedrag er vaak al in één maand uit.

3. Scoor ook eens biologische groenten en fruit bij Lidl

Als je een Lidl-filiaal in de buurt hebt, dan is het zeker een aanrader om daar eens langs te wippen voor je weekboodschappen. Lidl heeft heel veel biologische groenten en fruit en vraagt daar een zachter prijsje voor dan de meeste andere supermarkten. Dat terwijl de kwaliteit van de groenten en fruit hier ook top is.

Wij gaan regelmatig speciaal voor de groenten en fruit naar Lidl en doen daarna de andere boodschappen bij Albert Heijn. Al met al scheelt dat ons al snel een tientje per week.

4. Koop diepvriesgroenten en -fruit

Een van mijn beste tips om goedkoper biologisch te eten? Sla je slag in het diepvriesschap! Het klopt dat je voor verse groenten en fruit met het bio-keurmerk regelmatig een flink bedrag neertelt. Maar het scheelt fors als je diezelfde groenten en fruit uit de vriezer koopt.

Oké oké, paprika uit de diepvries bestaat niet. Bakjes ingevroren courgette zijn er evenmin. Maar sommige groenten en fruit kun je prima biologisch uit de vriezer halen. Zo kopen wij standaard biologische sperziebonen, tuinerwten, blauwe bessen en mango uit de vriezer. Je betaalt er daardoor veel minder voor en de producten blijven ingevroren ook veel langer goed.

5. Scoor sommige producten online in grootverpakkingen

Voor sommige producten ga ik standaard naar webshops als De Notenshop, Koro of Holland & Barrett in plaats van ze in de supermarkt te kopen. Daar kun je namelijk grootverpakkingen inslaan die vaak voordeliger zijn dan een kleine verpakking met hetzelfde product. Ook biologische havermout kun je daar in grote verpakkingen inslaan (wat handiger is dan een 500 gram-zak bij Albert Heijn kopen, zoals ik laatst deed).

Zo koop ik biologisch meel graag bij De Notenshop. Als je in één keer 2 kilo meel in huis haalt, ben je vaak al met al niet eens duurder uit dan als je allemaal kleine verpakkingen niet-biomeel in de supermarkt scoort.

6. Sla je slag bij de Duitse drogist

Voor wie dicht bij de grens woont of regelmatig een ritje over de grens maakt voor shoppen bij de oosterburen, is dit een goede tip. Bij de Duitse drogist DM vind je heel veel biologische producten, die vaak ook fijner geprijsd zijn dan in Nederland. Dus als je bijvoorbeeld biologische pasta, meel of chocola wilt kopen, dan is dit the place to be. Wij rijden ongeveer 2x per jaar naar Duitsland om in één klap heel veel in te slaan. Bart gebruikt bijvoorbeeld altijd de biologische koffiebonen van DM; die zijn een euro of vijf goedkoper per zak dan vergelijkbare bonen in Nederland. Daar kunnen we dan weer een hele tijd mee vooruit.

7. Koop niet álles biologisch (tenzij je dat graag wilt)

Meer biologisch eten is geen zwart-wit-verhaal. Je hoeft niet óf alles biologisch te kopen óf daar helemaal niet aan te beginnen. Wij pakken het ook fifty-fifty aan. Fruit als aardbeien haal ik heel trouw altijd biologisch. Maar producten als bonen of deegwaren met tarwe koop ik niet biologisch, omdat dat minder “slecht” schijnt te zijn en biologisch brood vaak heel prijzig is.

Het is net als met bijvoorbeeld vaker plantaardig of vegetarisch eten. Je hoeft het niet meteen all the way te doen en streng voor jezelf te zijn. Een middenweg is ook prima en maakt het misschien haalbaarder.

8. Koop seizoensgebonden

Of je nu biologisch eet of niet, het is altijd betaalbaarder (en beter voor het milieu) als je groenten en fruit koopt die in het seizoen zijn. Voor een doosje aardbeien betaal je je scheel in januari. Niet gek dat een bakje met biologische aardbeien al helemaal de hoofdprijs kost hartje winter. Als je met de seizoenen mee eet, ben je sowieso goedkoper uit.

In deze groente- en fruitkalender van het Voedingscentrum lees je welke groenten en fruit wanneer in het seizoen zijn.

Wil je producten kopen die niet in het seizoen zijn? Kijk dan of je ze uit de diepvries kunt scoren? De prijzen voor diepvriesgroenten en -fruit zijn meestal wel het hele jaar door redelijk stabiel.

9. Kies je maaltijden strategisch uit

Verder maakt het voor je boodschappenbudget uit wat je eet. Wij eten zelf vooral veel puur en relatief weinig bewerkte producten. Zo eet ik vaak chili’s en curry’s met peulvruchten. Daar gaan vooral rijst, groenten, peulvruchten en kokosmelk in. Een lekker betaalbare maaltijd! Als je voor een heel gezin biologische vleesvervangers in huis haalt, wordt het al snel een prijzigere bedoening.

Schrik je van het bedrag onderaan je boodschappenbon? Daag jezelf dan uit om anders te koken, zodat je minder dure producten nodig hebt.

Ook kleine eetswitches kunnen al een verschil maken. Zo kocht ik voorheen vaak kant-en-klare noedels (niet-biologisch trouwens) en heb ik die laatst vervangen door noedels die ik zelf maar een paar minuten moet koken. Zo krijg je meer waar voor je geld, terwijl je in principe hetzelfde eet.

10. Voorkom voedselverspilling

Toen we net begonnen met biologisch eten, moest ik eraan wennen dat biologische groenten en fruit vaak eerder bederven. Biologische aardbeien blijven bijvoorbeeld meestal maar 2-3 dagen goed. Dat komt niet doordat het een “slecht” product is. Het is eigenlijk vooral bizar dat niet-biologische aardbeien soms wel een week lang goed blijven.

Juist door de hoge prijs en de beperkte houdbaarheid, let ik bij biologische producten extra goed op dat ik ze op tijd opeet. Dus zorg dat je de tomaatjes in je la niet vergeet, dat je de aardbeien op tijd in je mond stopt en dat je de biologische komkommer niet 2 weken in de koelkast laat verpieteren. Zonde van het extra geld dat je ervoor betaalt!

Gaat een product er slechter uitzien? Maak het snel op of vries het eventueel in, zodat het alsnog een goede bestemming krijgt. Bekijk ook mijn tips voor koken met restjes en mijn tips tegen voedselverspilling. En heb je bananen over? Dan verdienen die natuurlijk een plekje in bananenbrood. In dit vegan bananenbrood misschien?

11. Let natuurlijk op de aanbiedingen

Mijn een-na-laatste tip om betaalbaar en biologisch te eten? Dat is een inkoppertje. Verlies de aanbiedingen niet uit het oog! Ook biologische producten zijn weleens in de bonus. Bij ons verschijnen ze steeds vaker in de persoonlijke Bonus-box. Als ik ze daar zie staan, sla ik graag mijn slag. Daarnaast hebben biologische winkels als Ekoplaza ook weleens goede deals voor biologische producten. Dus spiek ook zeker daar eens. Het handige aan Ekoplaza is sowieso dat daar écht alles biologisch is, waardoor je niet meer zelf naar bio-labels hoeft te zoeken.

12. Kweek je eigen verse kruiden (of koop ze in de supermarkt)

Wist je dat verse kruiden bijna altijd ook als plant te koop zijn in plaats van in een plastic zakje? En dat een (biologische!) verse plant vaak veel meer kruiden bevat én ongeveer net zo duur is als een plastic zakje met kruiden? Sinds ik dat weet, kopen wij salie, basilicum en munt altijd in plantjesvorm in plaats van in een pakje.

Wil je het echt duurzaam en biologisch aanpakken? Dan kun je natuurlijk ook je eigen mini-moestuin starten waarin je verse kruiden kweekt of zelfs groenten verbouwt. Superbiologisch en extra lekker. En het levert je nog een trotsmakend resultaat op ook.

Eet jij weleens, vaak of misschien zelfs altijd biologisch? Wat zijn jouw afwegingen daarbij?