Overdag zit ik meestal met een glimlach achter mijn computer, maar ’s nachts neemt mijn mond blijkbaar andere vormen aan. Al zolang ik me kan herinneren, doe ik ’s nachts aan kaakklemmen en tandknarsen. Toen mijn beugel er dit jaar uit mocht, startte ik mijn zoektocht naar een oplossing. Na behandelingen door de acupuncturist, mondmassages van de kaakfysio en twee maanden slapen met een bitje tegen tandenknarsen vond ik het tijd voor een recap. Wat heeft mij geholpen?
Wat is kaakklemmen en knarsen?
Ik behoor tot de 8-12% van de mensen die (volgens onderzoek) in zijn slaap aan kaakklemmen en tandenknarsen doet. ‘Bruxisme’ wordt het ook wel genoemd. Een dure benaming voor iets wat in feite inhoudt dat ik ’s nachts 1) mijn tanden en kiezen heel hard op elkaar klem, en 2) mijn tanden over elkaar heen schuif met slijtage tot gevolg. Het kan zijn dat je dit in een bepaalde stressvolle periode doet, maar er zijn ook mensen die het jarenlang bijna elke nacht doen.
Op deze tandartssite wordt uitgelegd wat de gevolgen kunnen zijn en wat de voornaamste oorzaken van kaakklemmen en knarsen zijn. Wees gewaarschuwd: sommige gevolgen (uitvallende tanden, brr!) klinken vrij ernstig; zo heftig is het gelukkig in de meeste gevallen echt niet.
Mijn ervaring met tandenknarsen
Voor zover ik weet, doe ik zowel tandenknarsen als kaakklemmen al járen. Het is dus niet te koppelen aan een bepaalde heftige ervaring. Overdag doe ik beide gelukkig niet, maar ’s nachts ben ik onbewust een heftige knarser en klemmer. Ik knars zelf zo hard dat ik van een van mijn voortanden ooit een hoekje af heb geknarst (niet van de ene op de andere dag natuurlijk). Ook op mijn kiezen zie je wat kleine slijtageplekken. Gelukkig kon de tandarts dat ene hoekje met een stukje nep-tand fixen, maar ik wilde het liefst een blijvende oplossing in plaats van eens in de zoveel tijd stukjes tand op mijn gebit te moeten plakken.
Nog een reden dat ik er iets aan wilde doen, is dat het bij mij een vicieuze cirkel werd. Ik was ’s avonds al bang dat ik ’s nachts weer zou gaan knarsen en daarmee mijn tanden zou beschadigen, dat de spanning toenam en ik daardoor nóg meer ging knarsen in de nacht.
Hoe merk je dat je tandknarst?
Ik ben natuurlijk geen specialist, dus om zeker te weten of je knarst kun je het beste naar een tandarts gaan. Maar ik merkte het zelf aan de volgende dingen:
- Ik had in de loop der tijd zichtbare slijtage aan mijn ondergebit op plekken waar hoeken van tanden of kiezen elkaar raakten.
- Ik had vaak stijve kaken en soms een pijnlijk kaakgewricht, vooral net na het wakker worden.
- Ik had spierpijn bij het kauwen.
- Mijn nek deed vaak pijn (hoewel ik pas later ontdekte dat dat met kaakklemmen en knarsen te maken had).
- Soms had ik wondjes in mijn wangen of had ik zichtbare afdrukken van tanden in mijn wangvlies.
- Ik heb Bart (mijn vriend) gevraagd of hij merkte dat ik knarste ’s nachts. Toen hij erop lette, heeft hij het me inderdaad vaker ’s nachts horen doen.
- De huid bij mijn kaakgewricht was gevoelig als ik er zachtjes op drukte. Volgens mijn tandarts is dat een manier om te testen of je knars of klemt.
Zelf vond ik het tandknarsen vooral vervelend vanwege de schade aan mijn tanden. Maar toen ik eenmaal bij de kaakfysiotherapeut in de stoel zat, ontdekte ik dat veel meer van mijn klachten met het knarsen te maken hadden (zie de waslijst hierboven). Zo had ik nooit verwacht dat ook mijn nekpijn ermee te maken had.
Op zoek naar een oplossing
De eerste oplossing waar veel tandartsen naar grijpen, is een bitje tegen tandenknarsen en kaakklemmen. Het is natuurlijk een praktische manier om te voorkomen dat je last hebt van de gevolgen van knarsen (gebitsslijtage of pijnlijke spieren). Voor mij was dat alleen in eerste instantie geen optie, omdat ik een beugel had. Twee dagen nadat mijn beugel eruit was, zat ik al bij de tandarts in de stoel om mezelf een bitje te laten aanmeten.
Maar voordat het zover was, heb ik het knarsen en klemmen op andere manieren geprobeerd te verhelpen. Ook omdat ik besefte dat een bitje alleen de symptomen aanpakt (de gebitsschade), niet de oorzaak van de knarsbewegingen. Vaak is tandknarsen het gevolg van stress en spanning. Daarom wilde ik in eerste instantie kijken hoe ik mezelf ’s nachts meer “zen” kon krijgen.
Acupunctuur tegen tandenknarsen
Ik startte met acupunctuur en bleek dat verrassend fijn te vinden. Voor het kaakklemmen deed het niet bijzonder veel bij mij, maar ik vond acupunctuur verder wel een goede manier om rustiger te worden. Het heeft dan misschien niet het knarsen opgelost, maar helpt me wel om stress gemakkelijker los te laten en ik heb door acupunctuur minder snel last van prikkelbare darmen. Daarom ga ik nog steeds vrolijk naar de acupuncturist, ook al ben ik er niet direct door van het knarsen afgekomen.
Daarna begon ik met mediteren, wat mij ook goed helpt om rustiger in slaap te vallen. Maar opnieuw: minder knarsen deed ik er niet door. Fijn om minder spanning te ervaren, bleken de meditaties wel. Ook mediteren doe ik dan ook nog altijd trouw.
Naar de kaakfysiotherapeut
Daarna meldde ik me – na het beugelavontuur – aan bij de kaakfysiotherapeut. Het bezoek aan de kaakfysio was de eerste keer best een bijzondere ervaring. Zeker nu ik in coronatijd niet meer gewend ben dat mensen dicht bij me in de buurt komen, was het wel even vreemd om iemand aan en in mijn mond te laten wroeten. Er bleken in mijn kaken spieren te zitten waar ik geen weet van had. Pas bij de kaakfysio merkte ik hoeveel last ik al die tijd van mijn kaakspieren en -gewrichten en nek had gehad.
Zo’n gezichtsmassage bleek nog fijn te zijn ook. Naderhand voelde het al direct wat losser en nu – na vier sessies – is dat nog steeds het geval. Ik kreeg een flink document met opdrachten mee naar huis om mezelf voor het slapengaan met privé-massages van mijn kaakspieren te verwennen. Hoewel ik moet bekennen dat ik ze niet heel trouw elke avond uitvoer (heb je net je handen ingesmeerd met crème, moet je je volledige hand in je mond stoppen… – volgorde is een ding!), helpt het echt wel als ik ze doe. Daarnaast ga ik nog steeds trouw naar de kaakfysiotherapeut om mijn nek en kaken elke paar weken los te masseren.
Het beruchte bitje tegen tandenknarsen
En dan het beruchte bitje tegen tandenknarsen. Daar ben ik sinds een paar maanden ook maar aan gegaan. Ik had er vanuit mijn omgeving meerdere horrorverhalen over gehoord. De belangrijkste strekking: “Zo’n bitje indoen is zo smerig als je het een tijdje hebt”. Ik had me er dan ook op voorbereid voortaan wakker te worden met op z’n minst de geur van rotte eieren uit mijn mond. Gelukkig valt het tot nu toe alles mee. Tenminste, ik heb nog geen klachten gehad van de man naast me in bed.
Hoe bevalt het bitje me?
Mijn bitje is alleen voor boven en is op maat gemaakt door de tandarts. Het dient ook meteen als nachtbeugel, zodat mijn tanden blijven staan zoals ze staan. Je klikt het bitje heel makkelijk over je boventanden heen. Het ziet er inderdaad wat bijzonder uit en diepgaande gesprekken kan ik het beste voeren vóórdat ik het bitje in doe, want ik krijg er nogal een spwaakgebwek van. Maar tijdens het slapen heb ik er nul last van. ’s Ochtends doe ik het bitje weer uit, maak ik het schoon met water en poets ik mijn tanden grondig. Niet veel werk dus en lang niet zo vervelend als ik had gedacht!
Ik ben zelf vooral blij met het bitje waar ik eerder zo tegen opzag. Door dit bitje tegen tandenknarsen hoef ik niet meer bang te zijn ’s avonds dat ik ’s ochtends met pijn in mijn kaken wakker word of mijn eigen tanden beschadig. Dat geeft me al een geruster gevoel, waardoor ik ook minder gestrest in slaap val. En dat het er niet zo charmant uitziet? Ach, dat zal me worst wezen. Bart vindt me er vast niet minder leuk om en ’s nachts is het toch donker.
Waar koop je een bitje tegen tandenknarsen?
Ik heb zelf een bitje op maat van de tandarts. Daarvoor betaalde ik iets minder dan € 100,-. Dat viel me nog mee, zeker in vergelijking met de vele euro’s die de orthodontist aan mij heeft verdiend. Ik weet dat er ook goedkope bitjes te koop zijn bij bijvoorbeeld de drogist. Sommige van dit bitjes kun je ook zelf op maat maken. Op deze website (niet gesponsord!) zie je bijvoorbeeld een aantal bitjes onder elkaar. Ik heb geen idee of zo’n bitje net zo goed en stevig is als een bitje van de tandarts. Zelf speelde ik het liefst op safe door de tandarts om hulp te vragen.
Hoe gaat het nu na het bitje tegen tandenknarsen en de kaakfysio?
Sinds ik het bitje heb, doe ik zichtbaar veel minder aan tandknarsen. Ik heb eigenlijk nauwelijks meer last van mijn kaken, de kaakfysio is heel tevreden over hoe (niet) stijf alles in mijn nek en gezicht is en ik voel zelf ook minder spanning in mijn nek. Vooral door het bitje merk ik veel verschil, maar de kaakfysiotherapie helpt me tot nu toe ook erg goed (ook tegen nekklachten van het niet-ergonomische thuiswerken trouwens!).
Wel is het zo dat zo’n bitje tegen tandenknarsen en kaakfysiotherapie natuurlijk niet de onderliggende oorzaak van tandknarsen aanpakken: (onbewuste) spanning of stress). Daarom vind ik mediteren ook fijn om te doen en wil ik toch echt weer wat vaker pilates oppakken. Want een bitje doet veel, maar ontspannen slapen is toch echt iets waar je het beste zelf aan kunt werken. Wordt hier op alle mogelijke manieren aan gewerkt, zeg maar.
Doe jij ook aan tandenknarsen of kaakklemmen? Wat zijn jouw ervaringen daarmee?
BLIJF OP DE HOOGTE
Ik ben benieuwd wat jij vindt…
Recente blogs
Persoonlijk: 10 willekeurige feiten over mij
Zelf ben ik nogal een nieuwsgierig aagje en dol op gekke weetjes en grappige feiten. Nu blog ik nog niet zo lang, dus leek het me leuk om vandaag 10 willekeurige feiten over mezelf te vertellen die je altijd al had willen weten (of niet...). Sommige dingen zijn misschien herkenbaar of juist grappig, beschamend of gewoon leuk. Houd je net zo van willekeurige feiten als ik? Of ben je gewoon benieuwd naar de persoon achter alle stukjes op Vaker Vrolijk? Lees dan snel verder...
7 dingen waar jij niet aan hoeft te twijfelen
Twijfels hebben we allemaal weleens. Soms zijn het kleine twijfels, bijvoorbeeld als je een ellenlange menukaart voorgeschoteld krijgt waarop wel vier gerechten staan die je doen watertanden. Maar je kunt ook grotere twijfels ervaren. Doe je het wel goed genoeg? Ben je wel leuk en interessant voor andere mensen? Heb je iets wel goed aangepakt of zal het faliekant misgaan? In al die gevallen wil ik je op het hart drukken dat je twijfels niet nodig zijn. Dit zijn 7 situaties waarin je je twijfels in veel gevallen wel overboord mag gooien.
12 dingen waar ik niet over kan meepraten
Soms komt er op een verjaardag een onderwerp ter sprake waarvan je denkt “Sorry, hier kan ik niet over meepraten!”. Geen enkel probleem: stil zijn is ook weleens fijn en je kunt alsnog prima meelachen met anderen, geïnteresseerd zijn of anders driftig knikken alsof je er wel degelijk iets van afweet. Anyway, zodra het over deze 12 onderwerpen gaat, blijven mijn persoonlijke ervaringen uit en blijft het meestal stil van mijn kant.
Ha! Herkenbaar dit. Ik kwam erachter dat ik tandenknarste op het moment dat ik al m’n voortanden — boven en onder — tot op de zenuwen eraf geknarst had. Dat doet zeer, kan ik je zeggen. De vullingen die de tandarts erop heeft gedaan (ook een erg pijnlijk proces, want ze moeten de tand een beetje opruwen voor ze de vulling aanbrengen) helpen niet helemaal, dus ik moet nog steeds uitkijken met heet, koud, hard, taai of zuur eten. Ik eet dus nooit meer appels uit de hand, maar snij ze in stukjes en eet ze met een vork. Cola en sinaasappelsap zijn ook de pijn niet meer waard.
Het enige wat ik tegen het knarsen heb gedaan tot nu toe is een bitje. Ik ben inmiddels aan m’n derde bitje in 7 jaar toe, de vorige heb ik al doorheen geknarst. Het bitje dat ik nu heb is 3D geprint op basis van foto’s van mijn tanden, dus ik hoefde er niet voor te “happen” (jippie!) en het past perfecter dan perfect. Als je (nog) fanatiek knarst zou ik zeker voor een bitje van de tandarts gaan, want dat past perfect en verdeelt daarom de druk goed over je tanden.
Als je bitje na een tijdje toch wat viezer gaat smaken of ruiken, kun je hem een tijdje in een bakje met wat verdunde schoonmaakazijn leggen. Dat doodt de bacteriën. Daarna wel goed afspoelen! Ik poets m’n bitje soms ook even met wat tandpasta. Je zult niet kunnen vermijden dat het bitje een beetje vergeelt na een tijd, maar ja, je hebt het ding toch al niet voor de mooi.
Je verhaal over de kaakfysio klinkt heel positief. Ik zet “kaakfysio zoeken” weer op m’n to do list. Anders ben ik voor de rest van m’n leven knarsbitjes aan het eten iedere nacht. Beter dan mijn tanden in de vernieling helpen, maar nog steeds niet echt handig.
Daar heb ik gelukkig zelf geen last van. Word je er zelf nooit wakker van?
Ik zou ook vooral bezorgd zijn om de schade aan mijn tanden. Gelukkig helpen je bitje en de meditaties!
Ik heb hier zelf geen last van, maar ik vond het toch heel interessant om te lezen! Wat fijn dat er nu een oplossing is tegen het tandenknarsen en ook je nekpijn waar je steeds zo’n last van had. Toch gek dat dat klemmen van je kaken helemaal kan doortrekken naar je nek. Fijn dat de kaakfysio zo heel geholpen (ik wist niet eens dat dat bestond!) en ook dat dat bitje zo’n verschil maakt. Het is misschien niet het meest charmant, maar ach, het is alleen voor de nacht en zo te lezen werkt het goed! 🙂
Ik heb ook een bitje. Ik knars niet maar klem wel. Maar ik probeer zelfs met bitje in toch nog onbewust te klemmen heb ik gemerkt. Ik mag trouwens het bitje echt niet poetsen met tandpasta van de tandarts, af en toe een badje met een tablet voor kunstgebitten (gewoon van eigen merk drogist) is veel beter volgens hem. Kaakfysio heb ik nog niet geprobeerd, wist niet eens dat het bestond!
Kaakklemmen doe ik ook en net als jij lijkt het ‘chronisch’. Ik ben een paar keer bij een kaakfysio geweest, maar dat is geen structurele oplossing gebleken helaas. Zo’n bitje zou voor mij misschien ook wel wat zijn. Ik heb jaren echt veel pijn aan mijn kaak gehad, maar dat is nu gelukkig sinds anderhalf jaar over. Eten en praten gaat gelukkig weer pijnloos. Ook prettig;).
Ik ben ook een knarser, dus dat zag de tandarts een aantal jaar geleden ook aan mijn gebit. Ik heb een bitje voor onder en daar knars ik op door (dat zie je aan de buitenkant van het bitje), maar dat beschermt mijn tanden dan in elk geval tegen slijtage. Ik slaap ook op mijn buik, en dan schijnt het veel vaker voor te komen. Overdag klem ik ook wel. Laatst zei mijn vriend ook ‘je hoeft je tanden niet op elkaar te houden in het dagelijks leven, he’. Dat vond ik serieus ZO”N eyeopener. Bij mij waren mijn kaken op elkaar gewoon de standaardhouding.
Goed dat je hier aandacht aan besteedt. Ik denk dat heel veel mensen knarsen met alle gevolgen van dien en daar geen idee van hebben. Ik heb sinds begin vorig jaar een soort knap in mijn kaak. Toch een overblijfsel van mijn grote kaakoperatie, denken de artsen. Op een foto was ook slijtage van mijn kaakgewricht te zien. Als ik mijn kaak te ver open doe met eten of gapen ‘knapt’ er dus iets. Ik ben daarvoor eerst naar de gnatoloog geweest (doorgestuurd door de kaakchirurg trouwens). Zij stuurde me door naar de kaakfysio. Ik moet zeggen dat dat ook voor mij wel zinvol is geweest. Die knap is zeker niet weg, integendeel, wat dat betreft is er niets veranderd, maar zij heeft me wel doen inzien dat ik dus ook enorm knarste. Ik ben ongeveer een half jaar bij haar onder behandeling geweest en toen ben ik terug gegaan naar de gnatoloog. Die kwam niet verder dan een bitje, wat ik heel erg vond tegenvallen. Zij is immers gespecialiseerd in dit soort problemen en mijn tandarts had me ook een bitje kunnen geven. Ik vond dat bitje dragen echter afschuwelijk en ja, vies, dus ik heb het ding uit nijd op een bepaald moment in de prullenbak gedaan. En nu zit ik nog steeds met een knap in mijn kaak;-)
Ik weet sinds een jaar of twee dat ik klem ’s nachts. Ondanks dat de tandarts me achteraf zei dat ze het kon merken aan bv. de afdrukken in mijn kaak (ik heb vaak een soort verdikte streep aan de binnenkant van mijn wang, daar waar boven- en ondertanden elkaar raken), is het probleem pas benoemd na heel wat nachten hevige pijn aan mijn tand/kaak. Na meerdere bezoekjes aan gespecialiseerde tandartsen met 3D scans, de kaakfysio tot de prof kaakaandoeningen in het universitair ziekenhuis aan toe, bleek een zenuw ontstoken ten gevolge van (wellicht) klemmen. De tand werd ontzenuwd en ik kreeg een bitje aangemeten bij de tandarts. Het was even wennen om er mee in slaap te vallen, maar al bij al viel het goed mee (even doorbijten 😉 ). Ik poets op aanraden van de tandarts het bitje elke ochtend met handzeep en een tandenborstel (niet die waar ik mijn tanden mee poets) en droog het heel goed in alle randjes na met een bij elkaar gepropte Kleenex, zodat er zich geen kalk van het kraantjeswater op vast zet. Ziet er nu 2 jaar later nog steeds prima uit! Bedankt om jouw ervaringen te delen. Het doet me er aan denken dat ik de oefeningen die de kaakfysio me toen voorschreef, nog eens moet opduikelen en af en toe hernemen.
Lijkt me heel vervelend als je hier last van hebt, vooral omdat je het onbewust doet. Voor zover ik weet heb ik er gelukkig geen last van. Wel fijn dat je investeert in jezelf en acupunctuur, kaakfysiotherapie en meditatie inschakelt om er minder last van te hebben. Ik wist niet dat je ook echt nekklachten kon hebben door dat knarsen! Fijn dat die sessies en dat bitje je helpen en er ook rustiger van wordt. Hopelijk kom je er ooit helemaal vanaf 🙂
Wat fijn dat je klachten zoveel minder zijn geworden! Ik doe dit zelf niet (voor zover ik weet), ik heb wel een spraakgebrek waardoor ik met mijn tong tegen mijn tanden aandruk als ik praat en ze scheef gaan staan. Gelukkig zit er een spalkje die dat voorkomt haha. Ik heb als kind wel logopedie gehad maar ik was eigenlijk al te oud om het nog goed te leren toen ze erachter kwamen.
Heel af en toe heb ik er last van en ik gebruik er dan ook een bitje voor. Dat helpt echt heel goed.
Wat fijn dat de kaakfysio (ik wist niet dat die bestond) en het bitje je zo helpen. Lijkt mij heel lastig inderdaad om niet te knarsen in je slaap, aangezien je dan slaapt…
Ik heb hier ook erg veel last van. Zelfs zo erg dat ik mijn voortand heb afgebroken in mijn slaap en nu een stifttand heb ervoor in plaats. Gelukkig op tijd wakker geschrokken zonder me te verslikken in dat stukje tand. Ik wil ook een bitje, maar ben bang dat die loslaat in mijn slaap of in mijn keel blijft hangen. Is dat zelfs mogelijk? Verder ben ik benieuwd naar de gezichtsmassages die je hebben geholpen. Zou je daar iets over willen delen?