Zo’n 5 jaar geleden maakte ik een flinke carrièreswitch. Van communicatie- en beleidsmedewerker op een universiteit naar fulltime freelance tekstschrijver. Ik wilde al heel lang schrijven voor mijn werk, maar durfde het niet en had ook lange tijd geen flauw idee hoe een ideale schrijfbaan er precies uit moest zien. Om nog maar te zwijgen over alle beren die ik op de weg zag. Toch ging ik er uiteindelijk voor én bleek het de beste stap ooit. Overweeg jij een carrièreswitch te maken? Dan zou ik vooral zeggen: DOEN! Vergeet die beren en ga ervoor, maar dan wel op jouw eigen manier. Dit zijn mijn 8 tips.

Carrièreswitch maken? Wel spannend, niet onmogelijk!

Mijn vaste baan opzeggen en voor iets heel anders gaan, was een van de spannendste beslissingen die ik ooit nam. Toch zou ik het zo weer doen nu ik weet wat voor mooie kansen die ideale nieuwe baan (mijn eigen schrijfbedrijf!) me zou brengen. Voorheen baalde ik altijd een beetje als het weekend weer om was. Ik raakte regelmatig onderprikkeld in mijn werk en miste soms de afwisseling. Sinds ik als tekstschrijver werk, ben ik nog nooit met tegenzin aan de werkdag begonnen.

Ik heb eerst een paar jaar in de communicatie gewerkt. Mijn baan voor 4 dagen in loondienst combineerde ik met 1 dag per week freelance-werk als tekstschrijver. Na een tijdje liep ik vast en wist ik niet meer zo goed wat ik nu precies wilde. Uiteindelijk belandde ik bij een loopbaancoach die eerst met me meedacht over vacatures voor dé nieuwe droombaan (ik was namelijk helemaal niet van plan om op mijn 26e ondernemer te worden). Alleen dat liep net even anders… Tijdens dit traject merkte ik dat ik niets liever wilde dan fulltime voor mezelf werken. Uiteindelijk zegde ik in 2020 mijn baan op om ervoor te gaan.

Nu klinkt dat misschien stoer en heldhaftig. Maar aan die keuze zijn veel denkwerk en kleine stapjes vooruitgegaan. Ik heb zeker niet in één keer de knoop doorgehakt en heb eerst van alles voor mezelf uitgezocht. Ik wil je dan ook vooral meegeven dat een carrièreswitch niet radicaal hoeft te zijn. Bij mij was het ook zeker geen ommezwaai van de ene op de andere dag. Ik heb er een tijdje over gedaan om me volledig klaar te voelen voor deze switch. Ook dat is oké 🙂

Dit zijn mijn 8 tips om een carrièreswitch te maken.

1. Ken jouw waarden voor een baan

Voordat ik besloot het roer om te gooien, liep ik een tijdje bij een loopbaancoach. Ik wist heel goed wat ik niet wilde, maar had geen idee welke weg ik wel wilde inslaan en of mijn ideale baan überhaupt wel zou bestaan. Ik herinner me nog goed de eerste opdracht van mijn coach:

Bepaal de 5 waarden die voor jou het allerbelangrijkst zijn in je werk. Denk daar goed over na.

Waarden? Wat nu, waarden? Ik vind het belangrijk om verantwoordelijkheid te nemen, betrokken te zijn en creativiteit kwijt te kunnen in een baan. Maar zijn dat dan waarden? Gelukkig gaf de opdracht zelf me meer context.

Waarden zijn je innerlijke drijfveren. Ze bepalen wat je belangrijk vindt en waarom je doet wat je doet.

Als je weet wat jij belangrijk vindt en waar jij voor staat, dan helpt dat enorm om een baan te vinden die écht een match is voor jou. Je bent dan misschien op het werk deels iemand anders dan thuis. Je neemt wel jezelf mee naar werk. Als een baan indruist tegen wat voor jou zwaar weegt, dan zit je waarschijnlijk niet helemaal op je plek en gaat het na verloop van tijd wringen.

Hoe je jouw waarden bepaalt? Mij hielpen deze vragen:

• Wat mis je in je huidige baan (als je nu niet op je plek zit)?
• Waar liep je in eerdere banen tegenaan? Waar ontbrak het aan? (Bijvoorbeeld vrijheid, afwisseling of creativiteit.)
• Als je kijkt naar vacatures die je aanspreken, wat vind je daar dan specifiek aantrekkelijk aan?
• Waarom heb je gekozen voor de studie die je hebt gevolgd? Soms zegt ook dat iets over een baan die matcht met jou.

2. Ga na wat jouw energiegevers en -vreters zijn

Speciaal voor dit blogartikel las ik Het Ultieme Carrière Booster Handboek van Jihad Lahtal. Jihad Lahtal werkt als loopbaan- en sollicitatiecoach. Ook is hij zelf ervaringsdeskundige op het gebied van solliciteren. Hij weet dus veel over omgaan met afwijzingen en belemmerende overtuigingen én over overtuigingen ombuigen naar versterkende eigenschappen die je kansen juist vergroten. Hij heeft zijn ervaring gebundeld tot een praktische gids over carrièreontwikkeling en solliciteren boordevol tips en adviezen. Allemaal gebaseerd op zijn eigen ervaringen én op de vele professionals die hij de afgelopen 5 jaar heeft begeleid.

Een van de tips uit zijn boek is dat een passende baan niet alleen aansluit bij wat je leuk vindt, maar ook aan een paar andere criteria voldoet.

Voor mij was vooral de balans energiegevers vs. energievreters een belangrijke. Langdradige, onnodige meetings vind ik bijvoorbeeld een ware energievreter. Dat slurpt me compleet leeg. Ook word ik zelf nooit zo blij van te veel praktische regeldingen op een dag. Ik ben best handig met plannen en organiseren, maar dat betekent niet dat ik graag dagelijks bezig ben met evenementen organiseren, lunchmenu’s bestuderen, langsgaan bij cateraars, etc. Waar ik wél energie van krijg? Van schrijven, creatieve plannen maken, brainstormen over leuke ideeën, mensen interviewen en nieuwe dingen proberen!

Toen ik doorkreeg dat ik een groot deel van mijn tijd bezig was met energieslurpers , ben ik mezelf toch maar eens achter de oren gaan krabben. Mij heeft dit ook enorm geholpen om kritischer naar vacatures te kijken. Als ik merkte dat een nieuwe baan ook voor een groot deel bestond uit praktische regeldingen of als het klonk als een baan voor een echte meetingtijger, klikte ik snel weer op het kruisje. Mede door dit inzicht heb ik uiteindelijk de keuze gemaakt om voor mezelf te werken.

3. Focus op wat wél mogelijk is (en geloof daarin)

Toen ik vastliep in mijn werk, zat ik ook klem in mijn eigen gedachten. Ergens had ik de stiekeme fantasie om ooit een keer volledig voor mezelf te werken. Dat leek me een ultieme droom. “Maar,” zo dacht ik er standaard achteraan, “wel pas voor als ik een jaar of 40 ben.” Ik geloofde dat ik niet voldoende ervaren, niet assertief genoeg en niet extravert genoeg was om te ondernemen. Met die gedachten zat ik mezelf flink in de weg.

Ik wist heel goed wat een uitweg uit de situatie was en welke carrièreswitch ik wilde maken, maar ik wuifde vervolgens dat idee weg door te denken dat dat helemaal niet kon.

Ook Jihad Lahtal, loopbaan- en sollicitatiecoach, beschrijft in zijn boek Het Ultieme Carrière Booster Handboek dat een andere mindset dé gamechanger is. Oftewel: uit de “Ja maar…”-gedachten stappen en zelf de regie terugpakken! Hij bespreekt in zijn boek bijvoorbeeld een theorie van Steven Covey: die van de cirkel van invloed en de cirkel van betrokkenheid.

Dit kun je toepassen in sollicitaties, maar ook in een carrièreswitch. Je kunt bijvoorbeeld wel hopen dat je leidinggevende ooit complimenteuzer en aardiger wordt, of dat de file waar je iedere ochtend zuchtend en steunend in staat op magische wijze verdwijnt. Ain’t gonna happen! Het is dan ook veel zinvoller om te kijken waar je wél invloed op hebt.

Als je in een ander veld wilt werken, kun je bijvoorbeeld een bijscholing of cursus volgen om extra kennis op te slurpen. Als je ondernemer wilt worden en je daar niet zelfverzekerd genoeg voor voelt, kun je werken aan een zelfverzekerde houding of een cursus assertiviteit volgen. En als je je afvraagt hoe je jezelf kunt omscholen, kun je met iemand praten die die stap al eens heeft gezet.

Let bij een nieuwe baan ook op de dingen waar je geen invloed op hebt. Als je nu al weet dat je voor deze functie 3x per week lange tijd in een file staat of 1,5 uur onderweg bent, is dat misschien een reden om níet te solliciteren.

4. Overweeg de stap-voor-stap-methode

Toen ik een carrièreswitch overwoog en druk met mijn onderneming bezig was, viel het me op dat veel mensen voor de alles-of-niets-methode gaan. Óf ze blijven voorlopig in deze baan plakken en gaan niet voor de overstap, óf ze zeggen direct hun baan op en gaan er volledig voor. Hoewel ik mensen die dat laatste doen enorm bewonder, ben ik niet dat type persoon. Hoe graag ik ook zou willen, ik ben geen avonturier die zomaar haar ontslagbrief indient. Daarvoor ben ik te veel een zekerheidszoeker.

Mij hielp het daarom om verder te kijken dan het alles-of-niets-doen-contrast. Ik durfde niet direct mijn baan op te zeggen, maar ik durfde wel met een loopbaancoach te praten, alvast fanatieker freelance opdrachten te werven, ondernemersboeken te lezen… Uiteindelijk durfde ik het aan om één dag minder te werken op kantoor, zodat ik ook die dag aan mijn onderneming kon besteden. Dat was voor mij een mooie manier om langzaamaan aan mijn nieuwe pad te wennen en te ontdekken of dit echt bij me zou passen.

Toen ik eenmaal een paar maanden de tijd had gehad om aan deze nieuwe weg te wennen en te groeien in het ondernemerschap, durfde ik er wel 100% voor te gaan.

Dat zou ik jou ook willen meegeven als je over een carrièreswitch nadenkt. Maak het niet meteen groot en moeilijk. Focus op de kleine stapjes die wél haalbaar voelen.

• Kun je bijvoorbeeld een cursus volgen die je helpt om beter te worden in het vak waarin je wilt groeien?
• Kun je een dag meelopen met iemand in het vak dat jij voor ogen hebt?
• Kun je jezelf als vrijwilliger aanbieden om een halve dag per week meer te leren over een vakgebied of er ervaring in op te doen?
• Kun je afspreken met iemand die deze carrièreswitch al heeft gemaakt om zo van elkaar te leren?
• Kun je misschien 1 dag minder werken om die dag te gebruiken voor voorbereiding op een mogelijke carrière-ommezwaai?
• Kun je naar netwerkborrels gaan om daar connecties te leggen, bijvoorbeeld voor je toekomstige onderneming?

Stippel alvast 5 stappen uit die je de komende tijd gaat zetten. En geniet daar ook van! Wie weet is dit het begin van iets moois.

5. Spreek jezelf moed in

Misschien zit je jezelf flink in de weg met negatieve gedachten als “Dat kan ik toch helemaal niet?” of “Het heeft geen nut om te solliciteren, want ik word toch afgewezen”. Maar beperkende overtuigingen zijn ook maar gedachten. Oppoppende hersenspinsels waar je geen sluitend bewijs voor hebt. Ja, misschien ben je ooit afgewezen na een sollicitatiegesprek. Maar hé, dat is echt elke volwassene op deze aardbol al eens overkomen. Bovendien zijn het geen gedachten die je helpen bij een toch al spannende stap. Dus is het een beter idee om die gedachten om te buigen.

Jihad bespreekt in zijn boek onder andere het NLP-model (Neuro-Linguïstisch Programmeren). Hij beschrijft dat de manier waarop je praat over jezelf bepalend is voor hoe je je over jezelf voelt. Als jij jezelf steeds de grond in boort met dit soort negatieve uitspraken, dan ga je ook geloven dat een carrièreswitch niet voor jou is weggelegd. Misschien neem je daardoor ook automatisch een meer onzekere houding aan. Hoe anders zijn je houding en je humeur al als je tegen jezelf zegt: “Ik weet dat ik een aanwinst ben voor een werkgever”!

Je kunt niet met één simpele omdenker je complete situatie veranderen. Maar het helpt wel met welke attitude jij een sollicitatiebrief schrijft of naar een gesprek gaat. Dat kan al een enorm verschil maken.

Zoals Jihad het in zijn boek beschrijft:

Blijf zoveel mogelijk positief communiceren met jezelf. Je voelt vanzelf de shift in energie. Het zorgt ervoor dat je steeds meer beweegt richting het positieve pad.

6. Bepaal concrete doelen richting jouw carrièreswitch

Als je, zoals ik, niet zo van plotsklapse sprongen in het diepe bent, dan helpen kleine, concrete doelen goed. Van baan veranderen is tenslotte een wel heel groot doel. Bovendien houdt ons brein, zoals ik uit Het Ultieme Carrière Booster Handboek leerde, meer van kleine, behapbare stappen.

Onze gedachtenmachine is gek op concrete taken als “Ik maak een ontbijt van havermout met amandelmelk en banaan”. Maar zoiets als “Ik wil minder werkstress ervaren” of “Ik wil docent worden” is nogal een groot ding. Er bestaat geen magisch 10-stappen-plan waarmee je dat doel geheid bereikt. Je brein heeft liever concrete stapjes waar het iets mee kan en die alsnog richting dit grote doel leiden.

Kijk daarom welke stappen jij moet zetten om richting je droombaan te bewegen. Wat moet er gebeuren om dat voor elkaar te krijgen? Zo maak je je grote doel concreet en heb je jouw eigen stappenplan waarmee je brein en jij wél iets kunnen.

Mijn grote doel was bijvoorbeeld om een X bedrag aan omzet te hebben in één jaar tijd. Als dat lukte, dan zou ik volledig voor mijn bedrijf gaan. Concrete stappen die ik daarnaartoe wilde zetten, waren bijvoorbeeld:

• Een professioneel logo en huisstijl maken voor mijn bedrijf
• Een eigen WordPress-website laten maken voor mijn bedrijf
• Webteksten schrijven voor mijn eigen site die ook in Google vindbaar zijn
• Minimaal 5 nieuwe klanten binnenhalen binnen een half jaar
• Een zakelijke rekening openen voor mijn bedrijf
• Een goede administratie-file bijhouden, waardoor ik alles belastingtechnisch goed heb geregeld
• Een cursus volgen over prijzen bepalen

Die stappen hielpen mij om elke week het gevoel te hebben dat ik met mijn grote doel bezig was. Ik bereikte het misschien niet in één week, maar kwam wel met de week een stapje dichterbij.

7. Focus op wat je wél kunt

Als je een carrièreswitch spannend vindt, dan focus je vaak vooral op alles wat mis kan gaan. Of op de skills die je nog niet in huis hebt. Of op de valkuilen die je misschien in de weg zullen zitten. Maar parkeer die gedachten even in de vangrail. Welke skills heb je wél in huis die juist goed van pas komen bij deze carrièreswitch?

Heb je bijvoorbeeld doorzettingsvermogen? Mooi! Dat gaat goed van pas komen. Ben je heel sociaal en empathisch? Dan helpt dat je vast om een netwerk op te bouwen of goed uit de verf te komen in sollicitaties. Of ben jij een steengoede schrijver? Dan kun je in elk geval brieven schrijven waar de sollicitatiecommissie niet omheen kan.

Zet eens op papier welke vaardigheden jij hebt en op welke skills je ook nu kunt bouwen. Haal daar het vertrouwen uit dat je meer in je mars hebt dan je soms beseft.

8. Verzamel mensen om je heen die jou inspireren of motiveren

Als je een carrièreswitch overweegt, zullen er altijd mensen zijn die dat geen slim plan vinden. Niet iedereen is je grootste cheerleader. Mij hielp het om mensen om me heen te verzamelen die mij konden inspireren bij mijn weg richting het ondernemerschap. Zo sprak ik af met een aantal mede-ondernemers en werd ik lid van een ondernemersgroep in mijn oude woonplaats. Ook volgde ik veel mensen op Instagram die al voor zichzelf waren begonnen. Dat gaf me dan inspiratie om te blijven bouwen aan mijn eigen bedrijf.

Daarnaast kun je mensen opzoeken die jou een duwtje in de rug kunnen geven om achter je carrièredoelen aan te gaan. Misschien zijn dat vrienden die vierkant achter je staan. Of een collega die jou graag motiveert om ervoor te gaan. Of wellicht een loopbaancoach die je support om bepaalde stappen te zetten.

Zorg dat je het niet allemaal in je uppie hoeft te doen. Er zijn sowieso mensen die je graag richting jouw droombaan sturen.

Heb jij weleens een grote carrièreswitch gemaakt (of overweeg je die misschien)?