Minder is meer. Minder spullen in huis geeft vaak meer rust, meer spaargeld en meer positieve milieu-impact. Ook ik ben sinds onze verhuizing flink aan het consuminderen geslagen. Ik ga zelf erg lekker op rust en ruimte om me heen, opgeruimde kasten en precies weten wat waar ligt. Daarom vind ik consuminderen – oftewel: minder kopen en minder spullen in huis halen – zo fijn. En nee hoor, daarvoor hoef je echt niet meteen een fanatieke minimalist te worden en de helft van je spullen af te staan. Het kan ‘m ook al zitten in bewuster aankopen doen of je kledingkast fanatiek uitmesten. Dit zijn 21 praktische tips die ik zelf toepas om te consumeren.

Wat is consuminderen?

Consuminderen betekent ‘minder consumeren’. Oftewel: minder spullen kopen en gebruiken. Dat begrip kun je in mijn ogen heel breed opvatten. Je kunt er een compleet minimalistische leefstijl op nahouden waarbij je afscheid neemt van al je gezellige prullaria in huis en een capsule wardrobe start. Zelf houd ik alleen iets te veel van mooi interieurspul en fijne tweedehands kleding om díe kant op te gaan. Maar je kunt consuminderen in mijn ogen altijd op jouw manier aanpakken.

Zo is het ook consuminderen als je je vriezer en voorraadkast leeg eet voordat je een nieuwe winkelwagen vol gooit. Of als je besluit een half jaar geen nieuwe kleding te kopen of te stoppen met shoppen om het shoppen. Geef er vooral jouw draai aan, maar daag jezelf wel een klein beetje uit. Ga net wat verder dan je denkt dat je kunt. Toen ik mezelf vier jaar geleden voornam om alleen nog duurzame en tweedehands kleding te kopen, voelde dat heel onhaalbaar voor een H&M-fan als ik. Maar na vier jaar heb ik er geen moeite meer mee.

Consuminderen: waarom minder soms meer is?

“Less is more” is wat outfits betreft zeker niet mijn lijfspreuk (doe mij maar kleur en glitters!). Maar voor in huis vind ik consuminderen wél een heel goed plan. Ik ben zeker geen minimalist met een tiny house en slechts 3 verhuisdozen met spullen. Dat verraadt mijn verzameling fotografieservies en washi tape al. Maar ik ben wel iemand die heel kritisch is over spullen die het huis wel of niet in komen. Ik heb liever minder spullen om me heen dan dat ik allerlei spul heb liggen dat wel plek inneemt maar me niet blij maakt.

Ik geef zelf bijvoorbeeld liever een flink bedrag uit aan een design-kastje dat over 15 jaar ook nog mooi en handig is dan dat ik elke maand € 100 afreken voor kleding waar ik maar een paar keer plezier van heb. En ik koop liever één keer in het half jaar een prachtige jurk die in alle opzichten geweldig is dan dat mijn hele kast volhangt met “mwah”-items.

Hoe kun je consuminderen?

Maar hoe doe je dat dan, consuminderen? Ik geef 21 consuminder-tips uit eigen ervaring om minder spullen in huis te halen en je kasten daardoor lekker overzichtelijk te houden.

1. Begin met een consuminder-doel stellen

‘Ik wil consuminderen’ is een heel vaag en abstract doel. Want wat betekent consuminderen voor jou? Wil je minder overbodige boodschappen in huis halen die vervolgens overdatum raken? Wil je afkomen van je voorliefde voor kleding shoppen? Wil je minder impulsaankopen doen? Maak het concreet voor jezelf. Beschrijf heel specifiek wat je wanneer wilt bereiken, en koppel er het liefst ook cijfers aan.

Bepaal één of een paar concrete doelen om te consuminderen. Kijk waar voor jou de grootste winst te behalen valt. Zijn nachtelijke shopsessies jouw grootste valkuil? Dan kun je daar een doel bij bedenken. Vind je het vooral lastig om verleidingen te weerstaan als je door een winkelcentrum wandelt? Bedenk dan daar een doel bij.

2. Slaap een nachtje over je aankopen

Dit is een oude bekende consumindertip die echt áltijd werkt. Reken je digitale winkelmandje niet direct af na je nachtelijke shopsessie. Die ene trui die je rond middernacht fantastisch vindt, ben je misschien overmorgen alweer vergeten. Ik denk over aankopen die geen boodschappen zijn altijd even na. Als ik door een winkel loop, maak ik regelmatig foto’s van producten. Dan hoef ik niet meteen de knoop door te hakken, maar kan ik na een paar dagen checken of ik nog net zo’n fan ben of dat mijn enthousiasme is gezakt.

Ook online winkelmandjes laat ik vaak 2 dagen openstaan voordat ik naar de digitale kassa sprint. In de meeste gevallen denk ik na een paar dagen niet eens meer aan het item. Dan weet ik “Dit is niets is wat ik móet hebben”.

3. Koop kwaliteitsspullen en maak daar spaardoelen van

Van spullen van mooie kwaliteit heb je veel langer plezier. En omdat je dit soort aankopen vaak niet zomaar doet (want: duurder dan een H&M-topje of Action-aankoop), voelt het meestal ook extra speciaal om ze te hebben. De vraag “Does it spark joy?” kun je voor deze items met een volmondig “Ja” beantwoorden. Wat mij heel erg heeft geholpen om te consuminderen, is om bijna alleen nog maar aankopen van goede kwaliteit te doen. Ja, die zijn soms iets duurder. Maar als je één jurk van € 100 koopt per 6 maanden, is dat alsnog goedkoper dan elke maand een jurkje van € 25 scoren.

Mijn tip? Spaar heel bewust voor dit soort kwaliteitsaankopen. Dus zie je bijvoorbeeld een mooi, iets duurder interieuritem of een duurder vest? Ga dan eerst na of je het écht heel graag wilt. En als dat zo is, spreek dan af dat je er bijvoorbeeld elke week een bepaald bedrag voor opzij zet. Dan doe je de aankoop veel bewuster en heb je er daardoor ook extra veel plezier van.

4. Neem een abonnement op de bieb of op Storytel

De meeste boeken lees ik maar één keer. Daarna ken ik het verhaal wel en pak ik ze er niet snel nog eens bij. Voor sommige prachtboeken, kookboeken en inkijkboeken maak ik een uitzondering. Maar andere boeken leen ik liever dan dat ik ze koop. Zelf gebruik ik Storytel om boeken te luisteren, maar boeken lenen bij de bieb kan natuurlijk ook.

Het voordeel van lenen of luisterend lezen is dat je boekenkast minder snel vol raakt, dat het je minder geld kost en dat er geen man overboord is als je een keer uitgekeken bent op een boek na 50 pagina’s. Als het niks is, schakel je over naar een ander (luister)boek of leen je iets anders bij de bieb.

5. Leen wat je niet hoeft te kopen

Lenen kan trouwens met meer spullen. Spullen die je maar één keer of een tijdje gebruikt, kun je ook huren of lenen in plaats van kopen. Zo ben ik heel enthousiast over Tiny Library: een “bibliotheek” waar je babyspullen kunt huren (voor de goede orde: ik ben niet zwanger, maar vind het gewoon een mooi concept!). Ideaal want spullen als een co-sleeper zijn hartstikke duur en gebruik je toch maar een paar maanden. Wel zo fijn als je zo’n groot ding dan niet op zolder hoeft te bewaren voor als er misschien ooit nog een kindje komt!

Ook voor onder andere gereedschap heb je dit soort opties bij platforms als Peerby of Rentsy. Als je grote apparaten koopt, slibt je schuur al snel dicht én ben je zo een paar honderd euro kwijt. Veel handiger om ze dan een tijdje te lenen! Zo bestaan er ook kledingbibliotheken voor als je bijvoorbeeld een gala-outfit zoekt. Dankzij die kledingbibliotheekn kun je een superdeluxe jurk dragen zonder er meteen duizend euro voor neer te tellen en de jurk vervolgens in de kast te laten verstoffen als het gala eenmaal achter de rug is.

Nog een optie: vraag rond in de buurtapp of bij vrienden of iemand een bepaald apparaat, boek of kledingstuk heeft dat jij zoekt. Wie weet!

6. Koop tweedehands of refurbished

Een lekker voor de hand liggende tip voor een kringloopliefhebber als ik! Maar tweedehands is er nu eenmaal een mega-aanbod aan mooie spullen te vinden. En tweedehands shoppen heeft veel voordelen boven nieuwe aankopen doen. Het is fijner voor de portemonnee, je slaagt er ook als je het niet zo op hebt met de laatste trends, en je hebt er een enorm aanbod aan spullen.

Natuurlijk hoef je niet alles tweedehands te scoren. Maar je kunt er bijvoorbeeld een gewoonte van maken om eerst te checken wat tweedehands verkrijgbaar is voordat je een nieuwe aankoop doet. Spullen als ondergoed of beddengoed zou ik niet snel gebruikt kopen. Maar voor dingen als meubels of kleding loont het zeker om eerst op tweedehands-sites rond te neuzen.

7. Mest regelmatig je kasten uit

Ja, ook die opbergbak waarin je anders nooit spiekt. Of de achterste rij topjes in je kledingkast waarvan je al was vergeten dat je die had. Als je regelmatig álles uit een kast haalt, ontdek je vaak dat je meer hebt dan je denkt. Zo kwam ik bij het uitmesten van de voorraadkast eens tot de ontdekking dat ik per ongeluk 10 (!) pakjes kokosmelk had liggen. En als ik mijn kledingkast ondersteboven keer, ontdek ik altijd weer rokjes die ik te weinig draag.

Door regelmatig op te ruimen, weet je weer wat je hebt. Het geeft soms ook een gevoel van “shoppen in je eigen kast”. Je beseft opeens dat je meer hebt dan je dacht, wat helpt om \shopdrang te stillen. Ook stimuleert het om overbodige spullen weg te doen of vergeten items een nieuw leven te geven.

Spullen wegdoen? Veel producten verdienen beter dan de vuilstort. In mijn artikel over oude spullen wegdoen geef ik veel tips en inspiratie om producten een goed nieuw thuis te geven en er soms ook nog een zakcentje aan over te houden.

8. Ga regelmatig kritisch door je papierwerk

Wij zijn vast niet de enige met een la vol belangrijke papieren. Daarin zit onder andere belangrijk papierwerk als onze hypotheekakte en samenlevingscontracten. Maar er zitten ook regelmatig brieven en folders tussen die na een tijdje zo belangrijk niet meer zijn. Denk aan het garantiebewijs van de föhn die je al 5 jaar hebt of een folder voor een evenement dat een half jaar geleden plaatsvond. Daarom gaan wij eens in het half jaar door al onze belangrijke papieren heen. Welke papieren zijn echt belangrijk en moeten we houden? Welke documenten mogen weg? En welke kunnen we inscannen en hebben we niet geprint meer nodig? Het levert altijd een iets legere multomap op.

Tip: Met de app Adobe Scan kun je heel makkelijk documenten scannen en direct naar je e-mailadres laten sturen. Geen scanner voor nodig!

9. Vraag je af of hoe blij deze aankoop je nu én later maakt

Als je heel eerlijk bent, hoe blij word je dan over 1, 2 of 5 jaar nog van deze aankoop? Is het iets waar je alleen de komende paar weken plezier van hebt of over een paar jaar ook nog? Die vraag stel ik mezelf regelmatig voordat ik ergens geld voor neertel.

• Is dit een kledingstuk dat je met veel items kunt combineren? Ga je het vaak dragen, ook na dit feestje?
• Zit dit kledingstuk écht lekker? Als het kriebelt of te strak zit, koop het niet. Dan laat je het waarschijnlijk in de kast hangen.
• Blijft dit stofje lang mooi of verwacht je dat het na een tijdje zijn beste tijd al heeft gehad? (En voor mede-kattenbaasjes: is deze stof kattennageltjesbestendig?)
• Vind je deze interieuraankoop over een paar jaar nog steeds leuk of is dit alleen iets wat nu bij je past?
• Past dit meubel ook nog in je interieur als je ooit andere kleuren op de muren gooit? (Om die reden kochten wij bijvoorbeeld een grijze in plaats van een blauwe, groene of roze bank.)
• Is dit een kookboek dat je er vaker bij gaat pakken?
• Ziet dit serviesgoed er over 3 jaar nog net zo mooi uit als nu of slijt het snel?

Zo kun je op allerlei manieren nagaan of het een aankoop is waar je over een paar jaar nog steeds blij van wordt. In dat geval is een aankoop in mijn ogen best een hoger prijskaartje waard. Als je het maar één keer gebruikt, kun je misschien beter naar alternatieven kijken. Draag bijvoorbeeld een mooie jurk nog eens in plaats van speciaal iets te kopen voor een feestje. Of huur of leen een item voor die ene keer.

10. Stop met shoppen om het shoppen

Winkelen is soms een leuk tijdverdrijf als je je verveelt of met anderen samen iets leuks wilt doen. Toch probeer ik minder vaak doelloos door een winkelcentrum te dwalen. Elke etalage probeert je te verleiden om nieuwe spullen te kopen die je eigenlijk niet nodig had. Kijk of je alleen de winkels kunt opzoeken als je iets nodig hebt. En als je ernaartoe gaat, ga dan gericht naar de winkels die je moet bezoeken.

Als ik een onstilbare shopzin heb, dan ga ik meestal naar winkels waar het niet uitmaakt als ik iets koop omdat het altijd wel opkomt. De supermarkt, Ekoplaza of Dille & Kamille bijvoorbeeld. Vaak koop ik dan lekkere dingen voor het koken en bakken. Dan zijn die impulsaankopen minder erg. Zo heb ik mijn shopzin gestild zonder dat ik met 3 onnodige aankopen de winkel uitloop.

11. Houd je kastruimte beperkt

Ze zeggen weleens dat de hoeveelheid spullen meegroeit met de ruimte die je hebt. Dat geloof ik zeker. Mijn kledingcollectie groeide gestaag toen ik er opeens een complete PAX-kast voor had. Maar dat inzicht pas ik nu op de tegengestelde manier toe. Wij hebben er bewust voor gekozen om niet elke kamer vol met kasten te zetten. Voor je het weet, is elke kast gevuld met spullen. Lege lades en vakjes nodigen uit om nog meer nieuws te kopen. Als je weet dat dit de kastruimte is die je hebt en dat er niets bij komt, word je gemotiveerd om er geen spullen bij te kopen.

Wij hebben bijvoorbeeld één PAX-kast en ik heb een beperkt gedeelte met hangers voor mijn jurken. Na een tijdje hangt dat gedeelte vol. Als ik er dan een jurk bij wil kopen, moet ik daar iets anders voor wegdoen. Daardoor kijk ik veel kritischer naar nieuwe kledingaankopen.

12. Kijk kritischer naar aanbiedingen en acties

Korting klinkt altijd geweldig. Maar als je plan was om niets te kopen, dan bespaar je door korting niet per se geld. Je geeft dan alsnog meer uit dan als je niets had gekocht. Daarom probeer ik kritischer te kijken naar aanbiedingen. Heb ik dit echt nodig? Had ik het ook gekocht als het niet in de aanbieding was geweest?

• ‘4 halen 3 betalen’ is niet gunstig als je van plan was maar 1 ding te kopen. Houd het dan bij 1 aankoop.
• Laat je door verzendkostenvrije acties niet verleiden om voor € 20 extra te bestellen als je die extra dingen helemaal niet wilde kopen. Dan kun je soms maar beter gewoon de verzendkosten betalen.
• Laat je niet overhalen door een gewiekste verkoper. Voel je je onder druk gezet doordat iemand bijvoorbeeld rijkelijk met korting strooit? Geef dan aan dat je het wilt laten bezinken en kom er later op terug.
• Besef dat veel kortingsacties later terugkomen. Zo voelde ik ooit de druk om binnen 24 uur een kast te kopen omdat er alleen die dag 35% korting op zat. Wat bleek? Drie dagen later gold dezelfde korting nog.
• Ga bij stapelkortingen na of je wel écht meerdere items wilt kopen. Dat je korting krijgt als je meer afneemt, betekent niet dat je het niet bij 1 item kunt laten.

Nog beter: schrijf je uit voor actiemailings en nieuwsbrieven. De afzender daarvan heeft maar één doel: dat jij dingen koopt. Vaak ook spullen waarvan je pas bij het lezen van de e-mail besefte dat je ze heel hard “nodig” had. Door je uit te schrijven, krijg je dat soort verleidingen niet meer steeds onder je neus geduwd.

13. Maak een heel concreet verlanglijstje (of vraag om cadeaubonnen)

Twee vriendinnen werkten al heel lang met Lijstje.nl en sinds dit jaar snap ik waarom. Het is superhandig om altijd een verlanglijstje paraat te hebben als iemand vraagt “Wat wil je hebben?”. Het fijne aan zo’n lijstje vind ik dat je heel concreet wilt aangeven wat je zoekt. Dus niet alleen “leuk servies van het merk X”, maar ook echt met het specifieke item erbij gelinkt. Daardoor weet je zeker dat je alleen dingen krijgt die je daadwerkelijk gebruikt.

Tip: schrijf alle leuke dingen die je tegenkomt in winkels meteen op je lijstje op. Dan ben je minder snel geneigd impulsaankopen te doen én heb je altijd iets te vragen. En heb je echt geen cadeau-wensen? Vraag dan om een ervaring (zoals een keer uit eten gaan, een leuk uitstapje of een avond naar de bioscoop) of om een cadeaukaart waarmee je zelf iets kunt uitzoeken.

14. Las een no buy month in

Of doe er een schepje bovenop en maak er 2 of 3 maanden van. In die maanden koop je niets anders dan boodschappen, cadeautjes voor jarigen of andere essentiële aankopen. Zie het als een leuke uitdaging en ervaar wat het met je doet. Ik heb dit bijvoorbeeld gedaan toen ik spaarde voor mijn eerste eigen huis. Ik wilde toen zo graag heel snel mijn spaarsaldo vergroten om een eigen huis bereikbaarder te maken, dat het niet lastig voelde om mijn pinpas in mijn portemonnee te houden.

Wat ik zelf vooral merkte, is dat zo’n maand je laat zien hoe onnodig veel aankopen eigenlijk zijn. Als je in de stad een mooie sjaal tegenkomt, voelt het misschien alsof je die móet hebben. Maar als je met een “Ik ga toch niets kopen”-visie langs dezelfde etalage loopt, zal die sjaal direct minder met je doen.

15. Repareer wat nog niet rijp is voor de stort

Kapotte spullen zijn regelmatig meer waard dan een tripje naar de kliko. Sommige defecte apparaten of andere kapotte items kun je prima laten repareren. Dat scheelt afval én bespaart jou een onnodige nieuwe aankoop. Zo kun je defecte apparaten vaak naar een reparateur brengen of soms terugsturen naar de fabrikant. Kleding met gaten of een kapotte rits kun je door de kledingmaker laten fixen. Voor kapotte telefoons heb je onder andere The Phone Lab. Een stoel kun je opnieuw laten stofferen. En de band van je verder nog goede fiets kun je laten vervangen.

Ook een leuke tip: ga langs bij een Repair Café, een geweldig mooi initiatief waar je zelf leert om je spullen te repareren. Al het gereedschap is al aanwezig, waardoor je makkelijk zelf, samen met vrijwilligers, je spullen kunt repareren.

16. Houd je uitgaven bij

Niet het leukste klusje om te doen, maar wel heel inzichtelijk. Noteer eens een maand lang waar je allemaal geld aan uitgeeft en hoeveel dat is. Dat kan zomaar heel confronterend zijn. Zie je in de Excel-sheet kostenposten waarop te besparen valt? Koppel er een doel aan om te consuminderen. Als je weet hoeveel je hier nu aan uitgeeft en doorhebt dát het voordeliger kan, is je eerste stap naar consuminderen al gezet.

17. Eet je vriezer en voorraadkast leeg

Ai, hier komen we bij een voor mij gevoelig punt. Ik ben van nature geen hoarder, maar wel als het op boodschappen aankomt. Onze voorraadkast en vriezer slibben regelmatig dicht. Daarom houden we regelmatig een “eten met restjes”-week, waarbij ik de uitdaging aanga om zoveel mogelijk met restjes te koken en bakken. Zo voorkom je dat dingen overdatum gaan, maak je nog eens iets creatiefs en komen die tikkeltje exotische – in een opwelling gekochte – boodschappen toch nog eens op.

18. Geef jezelf een budget per productcategorie

Toen ik spaarde voor een huis, gaf ik mezelf regelmatig een budget. Ik sprak met mezelf af dat ik maximaal een bepaald bedrag per maand mocht besteden aan bepaalde typen producten. Dan hield ik me bijvoorbeeld aan een bepaald bedrag voor kleding in een halfjaar of niet meer dan € 10 per keer uitgeven bij winkels als Action. Als je aan sommige aankopen regelmatig meer uitgeeft dan je lief is, is zo’n afspraak met jezelf ideaal. Ook om sowieso geld te besparen trouwens!

19. Ga na hoeveel items je écht van iets nodig hebt

Van sommige aankopen heb je niet zoveel nodig als je misschien denkt. Wij hadden bijvoorbeeld op een gegeven moment 15 microvezeldoekjes liggen. Leuk hoor! Maar zó veel hebben we er met een wekelijkse wasbeurt echt niet nodig. Kijk eens met die blik als je een nieuwe aankoop wilt doen. Ja, die nieuwe theedoek is prachtig. Maar heb je er echt nóg één nodig voor je theedoekencollectie? Wat heb je aan vijf pakken wasmiddel als je er maar één of twee tegelijk gebruikt? En dat leuke bloempotje, heb je daar wel plek voor?

20. Ga met een boog om Action en Xenos heen

Dat soort winkels staan erom bekend dat je vanwege de kleine prijsjes met meer thuiskomt dan de bedoeling was. En ik moet zeggen: ik kan niet zonder de schoonmaakdoekjes en stickers van Action. Maar juist omdat ik er altijd wel iets anders tegenkom, probeer ik hooguit eens per maand Action binnen te lopen. Daarmee voorkom ik dat ik dingen koop die niet bepaald tot de “essentiële benodigdheden” behoren.

Moet je regelmatig naar dit soort winkels voor broodnodige aankopen? Ga dan de uitdaging aan om écht alleen richting het schoonmaakschap of de panty’s te lopen, en de andere schappen links te laten liggen. Je kunt het!

21. Houd voor ogen waarom je consumindert

Het gevaar van jezelf doelen opleggen, zoals consuminderen, is dat het voelt alsof je jezelf van alles ontzegt. Wat mij dan helpt, is om niet te focussen op wat niet meer kan en mag, maar mijn focus te verleggen naar het positieve. Oké, ik heb dingen veranderd en ik kies ervoor om bepaalde dingen niet meer te doen. Maar waarom doe ik dat ook alweer? Wat levert dat me op?

Houd jezelf dat regelmatig voor als de verleiding groot is om in oude patronen terug te vallen. Je doet dit met een reden. Om meer rust om je heen te hebben, om geld te besparen, om iets goeds te doen voor het milieu. Wat je reden ook is, houd dat doel in gedachten op het moment dat je weer eens de Action voorbijloopt of toch die ene webshopbestelling wegklikt. You got this!

Heb jij nog meer fijne tips die jou helpen om te consuminderen?