Van alle prachtige vrouwen die ik ken, is mijn lieve oma absoluut een van de prachtigste. Zij is de vrouw die tot op het allerlaatste moment haar eigenwijze zelf was en die je al gelukkig maakte door er simpelweg te zijn. Ik herinner me haar als die bijzondere vrouw die tijdens een doodnormaal gesprek – zonder het zelf te weten – de ene na de andere notitieboek-waardige levensles in het gesprek gooide. Mijn lieve oma overleed op 1 april, maar de prachtige levenslessen die ik van haar leerde, houden altijd een bijzondere plek in mijn hoofd en hart. En bij dezen veroveren ze ook een welverdiende ereplek op de blog!

1. Oud worden is mooi, kind

Oud worden is mooi, kind. Je krijgt er steeds meer herinneringen bij. 

Deze zinnen liet mijn oma ongeveer een maand voordat ze overleed vallen toen we aan de praat waren. Op dat moment raakte de zin me en nu, na haar dood, doet hij dat des te meer. Hoewel ik niet bang ben om morgen onder een trein te komen of een ernstige diagnose op me geplakt te krijgen, ben ik soms wat angstig voor de dood. De afgelopen twee jaar zijn we in korte tijd veel mensen verloren en dat knaagt weleens aan me. Soms vind ik ouder worden om die reden maar stom.

Maar oma hielp me om er anders tegenaan te kijken. Spontaan. Alsof ze voelde dat ik hiermee zat. Juist zij, met haar 90 jaar op de teller, leerde me dat ouder worden ook mooie kanten heeft. Zoals het feit dat de herinneringen zich gestaag opstapelen en dat je steeds meer moois hebt om aan terug te denken. Elke keer als ik angstig ben voor het idee van ouder worden, denk ik weer aan oma’s woorden. Ouder worden is goed. Het is mooi en het geeft je leven steeds meer waarde.

Ze had gelijk, die lieve oma van mij.

2. Wees je eigenwijze zelf

Als er iemand eigenwijs is, dan was het mijn oma wel. Een paar maanden voor haar dood lag ze nog op de grond om haar ontsnapte vogeltje te vangen. Natuurlijk niet helemaal de bedoeling op die leeftijd. “Maar ik heb hem, hoor!”, riep oma blij. En dat klopte! Kwam er een stoeltjeslift terwijl oma dat ding foeilelijk vond, dan kwam die lift er zéker niet in. En zeiden mensen haar dat ze iets niet meer zelf mocht doen, dan kostte het heel wat overtuigingskracht om oma zover te krijgen dat ze écht niet meer zelf op het keukentrapje zou klimmen.

Ik geloof dat ik zowel de eigenwijsheid als het ikke-zelluf-doen-virus van oma heb geërfd. Natuurlijk is dat niet altijd even handig (Bart kan erover meepraten als slachtoffer van mijn eigenwijze acties!). Maar ik ben dankbaar dat oma mij altijd heeft laten zien dat je ondanks wat anderen denken dat goed voor je is ook trouw aan jezelf mag blijven. Tot op zekere hoogte dan. Oma en ik hebben er een allebei een handje van soms iets té eigenwijs te zijn.

3. Waardeer de kleine dingen

Oma was totaal geen wintermens. Maar als het dan lichter werd en de vogels weer kwamen tjilpen in haar tuin, dan was dat voor haar genoeg voor een heleboel gelukzalige momenten. Zij heeft me geleerd om de kleine dingen in de natuur te waarderen. De planten, de bloemen, de bladeren, het zonnetje. Niemand kon zo uitgebreid genieten van de veranderende natuur, zeker in de lente en zomer, als oma. Ook al kan ik nu niet meer tegen oma zeggen “Wat mooi hè, dat het weer zo lang licht is?!”, die kleine dingen koester ik mede door haar meer dan ooit.

4. Orchideeën moet je verwaarlozen

Ook zonder handige plantenverzorgingstips op het internet of slimme apps die je wijzen op het watergeefschema voor je planten, wist oma elke onmogelijke plant levend te houden. Haar hele huis stond vol planten en vooral haar vensterbank vol orchideeën was een typisch oma-ding. Ik keek altijd met grote ogen toe hoe haar orchideeën soms wel zeven jaar op rij bloeiden. Oma leerde me dé tip (die ik dit jaar maar eens wil uitproberen): orchideeën moet je verwaarlozen. Geef ze zeker niet te veel water.

5. Eten is er om van te genieten

Bij opa en oma was het geen mogelijkheid om met een rammelende maag daarvandaan te gaan. Had je net een kwartier geleden een bord vol eten op, dan kwam oma alweer langs met de vraag of je een stukje chocolade wilde. Uiteraard met alle respect als je aangaf dat daarvoor nou net geen plekje in je maag vrij was.

Maar ik herinner me dat oma altijd een feestje maakte van eten. De tafel stond vaak vol eetbare dingen en ze haalde juist die dingen in huis die we lekker vonden. Pannenkoeken als lunch, ijsjes om tien uur ’s ochtends – dat soort dingen. Het leven mocht best een feestje voor je smaakpapillen zijn.

Omdat ik in mijn puberteit een eetstoornis heb gehad, ben ik heel lang de passie en liefde voor eten kwijt geweest (iets waar ik me nu – gelukkig – niets meer bij kan voorstellen). Dat maakt het voor mij extra bijzonder dat bij opa en oma eten één en al gezelligheid was. En dat je er ook vol van kon genieten in plaats van jezelf dingen te ontzeggen.

6. Geef liefde – zoveel als je kunt

Mijn oma’s dagtaak en levensmissie was om er te zijn voor andere mensen. Liefde delen, anderen op de eerste plaats zetten en een luisterend oor bieden voor wie dat nodig heeft. Als er iemand is die ik nooit boos heb gezien (behalve op de kraaien die het vogelvoer pikten van de kleine vogeltjes), dan is het oma wel.

Hoewel grenzen bewaken naast lief zijn altijd wel een dingetje is voor mij, is de liefde die oma gaf aan ieder ander wel iets wat ik graag van haar meeneem. Onvoorwaardelijk, zonder oordeel. Wees goed voor de mensen om je heen, wees er voor ze, toon hoeveel je om ze geeft en maak tijd voor ze vrij – dat kon oma als geen ander.

7. Laat je creatieve uitspattingen de vrije loop

Gaf je oma een bol wol of een stapel papiertjes, dan wist je zeker dat er een week later een handgebreide sjaal, een prachtig schilderij of iets anders moois op je lag te wachten. Onze familie telt nogal wat creabea’s en ik ben heel blij dat ik dat ook van mijn moeder en oma heb meegekregen. Sinds oma’s overlijden besef ik des te meer hoe waardevol het is om je uit te leven op creatieve dingen. Of het nu is in de vorm van kaarten maken, schilderen of schrijven – houd je creatieve uitspattingen niet voor je.

8. Wees tevreden met wat je hebt

Oma maakte geen verre reizen. Dat hoefde niet zo. Oma was gelukkig als ze in de tuin de bloemen kon opbinden, een nieuw schilderij kon maken of een kwartiertje in de auto zat op weg naar kleinkinderen. Haar maakte je gelukkig als er mensen waren of als ze haar tijd kon steken in de tuin, creatieve projecten of een goed gesprek.

De laatste jaren maakte ze minder mee en kon ze ook niet ver meer komen. Maar ondanks dat was oma tevreden. Het hoefde niet groots, niet spectaculair. Dat is iets waar ik vaak aan denk als ik een keer baal van een dag ongepland thuis zitten. Het is zo erg (of niet erg!) als je het zelf maakt. Wees dankbaar voor wat er wél is.

9. Je bent gewoon goed

Of ik nu een grote prestatie had geleverd of met mijn ziel onder mijn arm bij haar langskwam – voor oma ging het er altijd om dat je er was. Dat je jezelf was. Het maakte haar niet uit wat ik voor studie zou doen. Ze hield zich niet bezig met status, grote aankopen en banksaldo’s – als je er zelf maar blij mee was.

Achteraf vind ik het mooi dat ik bij oma altijd mezelf mocht zijn. Dat ik daar soms een stikchagrijnige puber zat te wezen, en soms juist straalde van blijheid omdat ik net de liefde had gevonden of mijn huis had gekocht. Ze was altijd geïnteresseerd in wat ik zoal deed, ook al dacht ze tot op het laatste moment dat bloggen hetzelfde is als mailen. Maar ik hoefde maar iets aan haar te laten zien of de zoveelste Pippa-foto onder haar neus te duwen of ze vond het geweldig.

Bijzonder, die onvoorwaardelijke liefde. Ik kan alleen maar met heel mijn hart hopen dat ik daar zelf ook een beetje van aan anderen kan doorgeven.

10. If you found the one, stick to them

Oké, oma zou het niet in die woorden zeggen; Engels kon ze niet. Maar mijn opa en oma zijn met hun 64-jarig huwelijksjubileum wel hét voorbeeld van hoe je vanaf je twintigerjaren tot het bittere eind kunt samenblijven. Wat er ook gebeurde en zelfs toen opa dement werd, oma bleef altijd van hem houden en hem met dezelfde liefde behandelen. Ik vind het mooi hoe ze altijd het goede zag en hoe liefde bij hen een hoop overwon.

Dat laat mij ook inzien dat een enkele discussie er soms bij hoort in relaties (of dat nu is met een partner of in familie- of vriendschapsrelaties). Liefde is het waard om voor te vechten en om tijd en energie in te investeren. Tot het moment dat je samen achter de rollator staat én ver daarna. Nou Bart, op naar nog minimaal 61,5 jaar 🙂

Welke mooie les heb jij van een dierbaar familielid geleerd?