Verhuizen van een appartement naar een huis met drie etages én een lager energielabel is niet de beste stap voor je energierekening. Daarom hebben wij ons de afgelopen tijd uitgebreid verdiept in manieren om de energierekening lager te krijgen. Naast vloerisolatie, triple glas en betere kozijnen beneden hebben we het vooral in de kleine aanpassingen gezocht. Ook zonder direct een isolatiebedrijf over de vloer te laten komen of je dak vol zonnepanelen te leggen, kun je al je energieverbruik verminderen. Dit zijn 15 dingen die wij hebben gedaan om onze energierekening binnen de perken te houden.

Lagere energierekening in een niet zo duurzaam huis

In ons appartement hadden we de luxe dat onze kozijnen twee jaar geleden waren vernieuwd. Het resultaat was een nogal duurzaam jaren-60-huis mét een aantrekkelijke energierekening. Wat een luxe! Dat was wel even anders toen we dit huis kochten met houten kozijnen uit de jaren ’70 waar je op veel plekken complete tochtgaten in zag. Daarnaast was ons huis nauwelijks (tot zelfs helemaal niet) geïsoleerd. Ook de energierekening was tamelijk hoog. Zelfs toen we hier nog niet woonden, betaalden we al flink aan energiekosten. Daar wilden we iets mee!

Sowieso zijn we van plan om ons huis elk jaar ietsje duurzamer te maken. Dit jaar hebben we al flink wat stappen gezet. De oude kozijnen beneden maakten plaats voor kunststof kozijnen met triple glas. We kregen (of nou ja, kochten) vloerisolatie en vloerverwarming én zijn over een paar weken eigenaar van een nieuwe, goed geïsoleerde voordeur. Volgend jaar willen we de oude kozijnen boven vervangen door kunststof kozijnen met triple glas. Voor daarna staan zonnepanelen hoog op het lijstje. Maar ja, aan al dat soort aanpassingen hangt een aardig prijskaartje. Daarom kijken we, voordat het banksaldo de zonnepanelen toelaat, eerst naar kleinere aanpassingen om ons energieverbruik te verminderen. Ook die kunnen al veel verschil maken.

Dit zijn 15 grote en kleine stappen die wij hebben gezet om ons energieverbruik te verminderen in dit voorheen niet zo duurzame huis.

1. De thermostaat lager

Als de afgelopen weken me iets hebben geleerd, dan is het wel dat er heel veel manieren zijn om jezelf warm te houden. Ook zonder verwarming! En ja, dat hebben wij nogal uitgebreid kunnen testen. Onze radiatoren zijn vertraagd, dus we hebben op de eerste etage nog geen verwarming. Wat bleek? Zelfs zonder verwarming kun je het met dikke truien, een warm plaid en sloffen goed redden.

Nu zou ik het in de koudste weken van het jaar niet aanraden om de verwarming helemaal uit te laten (wederom: onvrijwillig getest door ons!). Wel leerde het me dat de verwarming een stuk lager kan dan je misschien gewend bent. Ook in een minder goed geïsoleerd huis kom je met een graad lager soms al een heel eind. Leg een plaid over je benen of koop extra warme pantoffels.

Het schijnt dat vooral de temperatuur van je voeten bepalend is voor hoe warm je het hebt. Dus als je zorgt dat je iets warms aan je voeten hebt en verder goed gekleed bent, hoeft de verwarming misschien niet zo hoog als anders.

2. De vaatwasser en wasmachine niet te vaak gebruiken

Dit is deels een stap om ons energieverbruik te verminderen, deels iets wat ook voor mijn huisvrouwenluiheid goed van pas komt. Hoe minder vaak de vaatwasser en wasmachine draaien, hoe minder vaak je ze ook hoeft uit te ruimen. Wij proberen die twee apparaten dan ook niet vaker te gebruiken dan nodig.

Zo was ik grote pannen altijd met de hand af, zodat die niet alle vaatwasserruimte opslokken. En ik check altijd dat ik niet méér pannen gebruik dan nodig is. Als je kookt voor 1 persoon, kun je bijvoorbeeld prima een vega-burger aan de andere kant bakken van de pan waarin je groenten liggen.

Ook de wasmachine gebruik ik zo min mogelijk. Hooguit twee keer per week. Ik gebruik colour catcher-doekjes om meerdere kleuren was bij elkaar te kunnen gooien. Kleuren als lichtgrijs en rood kunnen dan prima samen en hoeven niet ieder in een aparte wassessie gewassen te worden. Daarnaast was ik altijd op de eco-stand en probeer ik pas te wassen als de wastrommel vol zit. Ook die twee dingen schelen veel elektriciteit (én water).

3. De verwarming op de slaapkamer uit laten

Ja, het is even bibberen als je je bed uitkomt of er in je pyjama instapt ’s avonds. Maar onder de dekens wordt het al snel lekker warm. Wij gebruiken eigenlijk nooit de verwarming op de slaapkamer, alleen af en toe om te voorkomen dat hij bevriest (het schijnt namelijk niet best te zijn voor radiatoren als ze áltijd uitstaan). Ik vind het zelf juist fijn slapen als de slaapkamer fris is en je met een deken kunt bepalen hoe warm of niet je het wilt hebben. Ook prettig als je ’s nachts, bijvoorbeeld door nachtmerries, veel transpireert.

Heb je het snel koud ’s nachts? Leg dan een plaid over je dekbed voor extra warmte. Wij gebruiken allebei de combinatie van een dekbed en een verzwaringsdeken. Zo’n deken is én lekker warm én helpt dankzij het extra gewicht (5 tot 7 kilo) om je meer geborgen te voelen in bed. Ik slaap er zelf een stuk beter door.

4. Energieaanbieders vergelijken (loont altijd voor de rekening!)

Besparen op de energierekening doen wij grotendeels voor het milieu. Hoe minder energie we verbruiken, hoe beter dat is voor de aarde. Maar toegegeven: de lagere rekening is ook een fijne bijkomstigheid. Dan komt het spaardoel van zonnepanelen toch sneller dichterbij. Als jij ook leukere dingen kent om je geld aan uit te geven dan je energieleverancier spekken, dan loont het zeker om regelmatig naar je energiecontract te kijken. Overstappen kan je een flinke smak geld schelen, alleen al vanwege de welkomstbonus. Als je contract afloopt, is dat al helemaal een goed moment om bij andere aanbieders te spieken. Dat benadrukt ook Joris Kerkhof, energie expert bij Independer.

Vergelijken doe ik zelf trouwens om nog een reden. Ik vergelijk regelmatig energieleveranciers op duurzaamheid. Bart en ik vinden het allebei belangrijk om zo groen mogelijke energie te hebben. Daarom zitten we inmiddels alweer een tijdje bij Vandebron. Ooit ben ik van een andere energieleverancier naar Vandebron overgestapt, omdat zij als duurzamer uit de bus kwamen (en nog goedkoper bleken ook).

5. Kieren en gaten in kamers dichten

Veel warmte in huis gaat verloren door kleine gaatjes en kieren die je haast niet opmerkt. Bart heeft er een persoonlijke missie van gemaakt om al die kieren en gaten op te sporen en dicht te maken. Wij hadden bijvoorbeeld in de kamers boven grote ventilatiegaten (zo’n 25 bij 20 centimeter) in de muren zitten. Dat terwijl we ook al ventilatieroosters in de kozijnen hebben. Oftewel: veel praktisch nut hadden die gaten niet. Bart heeft die grote gaten dichtgemaakt met isolatiemateriaal, houtvuller en plamuursel. Met veel hulp van Google en YouTube overigens (doe zeker niet zomaar wat als het om buitenmuren gaat). Maar hij heeft de klus zo goed geklaard dat we geen direct gaten naar buiten meer hebben. Scheelt veel warmteverlies!

Ook op andere plekken in huis zie je regelmatig kiertjes en gaten. Denk aan kieren bij het kozijn of een deur die net niet helemaal sluit. Sommige kleine gaten kun je dichten met tochtstrips of flexibele kit. En voor deuren die niet helemaal sluiten, kun je zo’n langwerpig knuffelding kopen. Ik zou wel altijd even online kijken wat voor dit gat of deze kier de beste oplossing is. Zo voorkom je dat je straks schimmel of andere onaangename gevolgen krijgt door je DIY-actie.

6. Dikke gordijnen

Gordijnen zijn één van de huisaankopen waar ik nooit op bespaar. Gordijnen van goede kwaliteit zijn het geld zeker waard én isoleren vaak ook beter. Wij hebben op de eerste en tweede etage dus geen geweldig goed geïsoleerd huis door de oude houten kozijnen. Maar door onze nogal dikke gordijnen die het hele kozijn bedekken, merk je veel minder van tocht in de winter. We houden overdag ook vaak de gordijnen dicht op de slaapkamer. Dan komt er minder kou van buiten binnen.

Ook beneden zijn dikke gordijnen een uitkomst als je de verwarming niet te hoog wilt zetten. Als je radiatoren hebt, is het wel handig om de gordijnen niet vóór de radiatoren te hangen. Toen we nog in ons appartement woonden (en radiatoren in de woonkamer hadden), “propten” we het gordijn altijd achter de verwarming. Daardoor bleef de warmte beter in de kamer in.

7. Vloerverwarming (en dat voor iemand die ooit sceptisch was)

Bart riep al jaren dat hij in ons toekomstige huis vloerverwarming wilde. En zo geschiedde. Ik kreeg mijn roze slaapkamermuur en roze tegeltjes aan de keukenmuur, Bart zijn vloerverwarming. Eerst was ik wat sceptisch. Vloerverwarming kost best een flink bedrag. Maar achteraf ben ik heel blij dat Bart me toch heeft omgepraat. Vloerverwarming is een veel gelijkmatigere manier om een ruimte te verwarmen dan radiatoren. De warmte stijgt niet op naar het plafond (waar je er weinig aan hebt), maar gaat via de vloer de kamer in. Het schijnt dat je de thermostaat met vloerverwarming al snel een graad lager kunt zetten. Dat merk ik nu al heel duidelijk. Onze vloerisolatie helpt ongetwijfeld ook mee. Maar als ik de thermostaat op 17,5 graad zet, is het echt al aangenaam warm in huis. In ons vorige appartement voelde het met diezelfde temperatuur als een vrieskist.

8. Verwarming omlaag voor het slapengaan

In ons vorige huis zette ik de radiatoren standaard een half uur voor het slapengaan uit, omdat ze na het uitzetten nog wel een half uur warm blijven. In ons nieuwe huis zet ik de thermostaat al zo’n 1,5 uur voor bedtijd op 16 graden. We kunnen dan alsnog de dag in een lekker warm huis afsluiten, maar stoken niet voor de uren die we zelf al in bed liggen. Wel zo handig! Bij vloerverwarming is het trouwens nodig om de temperatuur redelijk constant te houden (zo leerde onze vloerverwarming-man me). Een radiator kun je vaak prima op 15 graden zetten ’s nachts of helemaal uitdraaien.

Je kunt de thermostaat ook zo instellen dat hij de volgende ochtend om een bepaalde tijd weer aangaat. Omdat onze badkamer ’s ochtends ijs- en ijskoud is, zorg ik er graag voor dat de thermostaat ’s ochtends wel weer op tijd warm is. Opstaan is toch net iets fijner als een stap op de ijskoude badkamervloer en een frisse douche niet je eerste activiteit van de dag is. Alhoewel, dat zou Wim Hof met zijn ijsbaden vast niet met me eens zijn.

9. Een inductiekookplaat

In onze nieuwe keuken hebben we een inductiekookplaat. Oftewel: we koken gasvrij! Ik was op inductie koken al gewend van mijn ouders (die al 20 jaar een kookplaat hebben en daarmee hun tijd vast ver vooruit waren). Hoewel ik er even in moest komen om niet meer te koken op gas (vooral wokken werkt net even anders), ben ik inmiddels helemaal om. Zo’n inductiefornuis scheelt enorm op de gasrekening. Los daarvan vind ik het een fijn pluspunt dat een inductiekookplaat met drie keer vegen al schoon is. Hoe anders was dat met alle gietijzeren onderdelen van ons vorige fornuis!

10. Niet te grote elektrische apparaten

Sommige apparaten zijn in hun eentje verantwoordelijk voor nogal wat energieverbruik. Zelfs als ze uitstaan, kunnen ze een hoop stroom vreten. Wij hebben zelf niet zoveel met opschepwaardige apparaten en luxe snufjes. Dus behalve ons fornuis met ingebouwde afzuiger (ik geef toe: die is tamelijk supersonisch), hebben we vrij basic apparaten die niet groter zijn dan nodig. Zo geven we allebei niets om grote tv’s en hebben we al 5 jaar een fijn medium-model staan. We kozen voor de nieuwe keuken bewust voor een relatief kleine oven. Ik bak graag, maar voor een cake, taart of lasagneschotel heb je geen mega-oven nodig (in ons oude huis hadden we een mega-oven die altijd 20-25 minuten deed over voorverwarmen – een energievreter én onhandig!), Ook hebben we een bescheiden koelkast en vriezer.

Verder hebben we bij onze nieuwe apparaten op gelet dat ze energiezuinig zijn. Hoe beter het energielabel van een apparaat, hoe lager het verbruik is. Zeker fijn om op te letten als je een nieuw apparaat in huis haalt!

11. Move over, droger

Ik leef al bijna 5 jaar zonder droger en heb dat ding nog nooit gemist. Hoewel ik me kan voorstellen dat het met een gezin wel handig is om een droger te hebben, redden wij het met z’n tweeën prima zonder. Ik droog de was altijd op een wasrek (’s zomers doe ik dat buiten, ’s winters op zolder met het raam open). Ja, het duurt wel even voordat je wasgoed – zeker ’s winters – helemaal droog is. Maar het scheelt heel veel elektriciteit. De droger staat namelijk bekend als een van dé energievreters. Overigens overweeg ik om een vochtvreter of luchtontvochtiger te kopen, zodat het op zolder minder vochtig is en de was toch ietsje sneller droogt.

Ik kan me trouwens voorstellen dat we ooit toch overstag gaan en alsnog een (energiezuinigere!) droger nemen. Maar zolang we het redden zonder droger, wil ik het zeker op deze manier blijven doen. Als je wel een droger hebt, kun je je energieverbruik verminderen door kritisch te kijken wanneer je hem wel/niet aanzet. Op warme zomerdagen droogt de was buiten ook razendsnel. En voor wasjes die geen haast hebben, kun je ook als drogereigenaar een keer het wasrek tevoorschijn halen.

12. Checken op sluipverbruik om je energieverbruik te verminderen

Verder is het handig om in de app van je energieleverancier of in je slimme meters te kijken waar je energie aan opgaat. Misschien ontdek je op die manier dat er grote stroomvreters zijn waar je je niet bewust van was. Denk aan de klok op de oven, een oud apparaat dat niet bijzonder energiezuinig is of de tv die ook als hij uitstaat veel energie vreet. Met één enkel knopje anders instellen gaat je energierekening niet opeens enorm omlaag. Maar veel kleine aanpassingen bij elkaar (of kleine aanpassingen die je 365 dagen per jaar toepast) maken samen alsnog veel verschil. Volgens Milieu Centraal betalen Nederlandse huishoudens gemiddeld zo’n € 100,- voor sluipverbruik per jaar. Best een fors bedrag dus!

Wat vaak ook helpt: trek sommige stekkers eruit als je een apparaat niet gebruikt. Doe dat bijvoorbeeld met de stekker van de televisie of de oplader van je telefoon. Dan gebruiken die apparaten geen energie op momenten dat je er niets mee doet.

13. Deuren dicht

Hier was ik altijd al een tikkeltje neurotisch mee. Ik doe trouw de deur achter me dicht (of zet ‘m op een mini-kier vanwege poes Pippa) als ik langere tijd op een kamer ben. Daardoor ontsnapt er veel minder warmte dan als je de deur laat openstaan en daarmee (onnodig) meerdere ruimtes in één keer verwarmt. In ons huidige huis let ik er vooral op bij de gangdeur. Wij hebben een mini-halletje waar het altijd ijskoud is omdat het eigenlijk “buiten ons huis” ligt. Daarom let ik er altijd op dat ik de deur naar dat halletje sluit. Dan gaat de warmte uit de woonkamer niet linea recta naar buiten.

14. Mijn geliefde douchebeurt inkorten

Eerlijk is eerlijk: dit is mijn niet zo duurzame zwakte. Zeker als ik ’s ochtends een tikkeltje vermoeid uit bed stap, heb ik de neiging om wel erg uitgebreid wakker te worden onder een warm-waterstraal. Voor ik het weet sta ik zo 12 minuten onder een (in mijn geval) gloeiend hete douche. Inmiddels probeer ik mijn leven te beteren en mijn douchetijd te beperken tot maximaal 7-8 minuten en de watertemperatuur iets minder enthousiast omhoog te gooien. Dan heb ik alsnog mijn warme douche, maar hoeft het water niet meer zó lang en hard voor mij op te warmen als eerst.

15. De turbo-stand van apparaten weerstaan

Verder is een valkuil van mij – als efficiëntie-liefhebber – om de oven lekker snel te laten voorverwarmen, de wasmachine een snellere was te laten draaien of de vaatwasser op zijn turbo-stand te zetten zodat ik hem na 1 uur al kan uitruimen. Maar vaak verbruiken apparaten in de snelle stand veel meer energie, bijvoorbeeld omdat de wasmachine, oven en vaatwasser op hogere temperaturen moeten draaien om hetzelfde effect in minder tijd voor elkaar te krijgen. Daarom is het om je energieverbruik te verminderen vaak beter om het apparaat er langer over laat doen. Ik zie het maar als een uitdaging van mijn lage geduldniveau.

Al met al blijf ik energieverbruik verminderen razend interessant vinden. Zeker nu we een groter huis en dus ook meer ruimtes om te verwarmen hebben, vind ik het belangrijk om de energierekening laag te houden. Voor onze portemonnee, maar vooral voor het milieu. Want elk beetje energie dat we niet hoeven af te tappen, is ook minder belasting voor onze aardbol.

Heb jij nog meer energiebespaartips voor mij als kersverse rijtjeshuisbewoner?