Soms doet zich een situatie voor waar je even geen raad mee weet. Met als gevolg een ronduit vreemd gevoel dat gepaard gaat met een vurige wens om per direct door de grond te zakken. Het is hetzelfde gevoel als wanneer jij op een feestje in galakleding de zaal instapt, terwijl de rest de dresscode heeft geïnterpreteerd als een casual spijkerbroek met sneakers. Noem het awkward. Of ongemakkelijk of sociaal onhandig. Het is een gevoel dat ik zeker dagelijks heb en, als ik kijk naar het gebruik van het woord ‘awkward’ door anderen, ben ik daarin absoluut niet de enige. Maar awkward zijn, hoe erg (of niet!) is dat eigenlijk?

Wanneer is iets awkward?

Een situatie is in mijn ogen awkward als er één klein onderdeel van de situatie stroef verloopt. En dat valt op, waadoor je je opgelaten voelt. Dat gevoel overvalt mij bijvoorbeeld als ik net de verkeerde opmerking maak. Of als ik op een informeel feestje flink uit de toon val met mijn colbertje en hakken tussen de mannen in poloshirts en korte broeken. Of die keer dat ik tijdens een hardlooprondje door een onverwachte stortbui een leuke jongen tegenkom en als een verzopen kat ongemakkelijk naar hem moet glimlachen. Stuk voor stuk situaties die het in films vast goed doen, maar die in het echt soms verre van lachwekkend zijn.

Ongemakkelijke ontmoetingen

Awkward is het ook als je iemand tegenkomt die je net niet had willen tegenkomen. Of als je je in een setting bevindt waarin je je sowieso al niet op je gemak voelt. Netwerkborrels bijvoorbeeld. Zodra er een hoge Piet naast me komt staan, zou ik het liefst direct naar het toilet rennen om… *vul een willekeurige smoes in*. En wat nu als je je klasgenoot van de basisschool tegenkomt en geen idee hebt of jullie relatie van het niveau is waarbij je elkaar gedag zegt of eerder van het niveau waarop je beide net doet alsof je oprecht geïnteresseerd bent in de taferelen buiten? En dan vage kennissen en vriendinnen van tantes van moeders? Eerlijk? Ik neem gerust een ander gangpad als die opduiken.

Overanalyseren en denken voor de ander

Bij mij heeft het gevoel van awkwardness er vaak mee te maken dat ik de neiging heb om situaties bijna te overanalyseren. Ik ga op zo’n moment nadenken hoe anderen verwachten dat ik me gedraag en tegelijkerttijd vergroot ik in feite mijn eigen gedrag soms heel erg uit. Het zogenaamde spotlighteffect: je denkt dat iedereen op jou gefocust is, terwijl andere mensen daarvoor in feite veel te druk bezig zijn met zichzelf.

Een voorbeeld: Ik voelde me bijzonder ongemakkelijk toen ik laatst in een ruimte op een stoel zat en er later twee collega’s binnenkwamen die allebei bleven staan tijdens ons driegesprek. Mijn aandacht verschoof direct van het gesprek naar de paniek die ik voelde over de awkwardheid van deze situatie. Was het vreemd dat ik als enige zat? Zou het helpen als ik ook zou opstaan? Of zou ik me daarmee nog meer in de sociale nesten werken? Tja, waar je je hoofd al niet over kunt breken… Grote kans dat mijn collega’s het nooit is opgevallen (nu maar hopen dat ze dit artikel niet toevallig lezen!).

Sociaal (on)handig?!

Op Happinez.nl las ik een inspirerend artikel over hoe een awkward gevoel je er juist op kan wijzen dat je wél sociaal handig bent. Je kunt immers pas zo’n ongemakkelijk gevoel ervaren als je kúnt opmerken dat een situatie niet helemaal volgens de “sociale regels” verloopt. Het is bijvoorbeeld al heel wat dat je opmerkt dat die ene flauwe grap niet helemaal lekker viel. Ook ben je nooit de enige die met awkward situaties te maken heeft. Zelfs de koning zal zich ongetwijfeld weleens bijzonder opgejaagd voelen als hij op een borrel net de verkeerde vraag stelt of als een grap in zijn speech in de praktijk niet zo lachwekkend blijkt als hij bij het oefenen dacht.

Waarom awkward zo erg nog niet is! 

Waar zouden we zijn zonder een awkward gevoel op z’n tijd? Bij dates is het bijna vaste prik om heel ongemakkelijk samen te moeten uitvogelen of een afstandelijke handdruk, een voorzichtige knuffel of toch een zoen inclusief vurige speekseluitwisseling de beste manier van afscheid nemen is. En is het niet heerlijk om zo af en toe samen met mensen in lachen uit te barsten als jullie het awkward gevoel allebei ervaren? En anders levert awkwardheid in ieder geval genoeg inspiratie op om een blogartikel te schrijven. Ha!

Wat was de laatste keer dat jij je awkward voelde?