Zeven jaar geleden kon ik alleen maar dromen dat ik ooit dit artikel zou schrijven. Ik zat compleet verwikkeld in een eetstoornis. Al heel wat jaren. Het voelde soms als een duistere tunnel waar maar geen einde aan kwam. Ik ben dan ook elke dag dankbaar dat ik destijds toch – met een hele hoop angst – stapjes ben gaan zetten richting herstellen van de eetstoornis. Dit artikel is voor jou als jij dezelfde angst voelt om voor herstel te gaan als ik destijds. Herstel is mogelijk en het is vooral elk beetje spanning waard. Jij kunt het, net als ik destijds! Ja, ook als je daar nu nog niet van overtuigd bent. Misschien heb je iets aan deze 11 tips die mij door het herstel heen hebben gesleept.
Herstellen van een eetstoornis doe je op jouw manier
Ik weet hoe frustrerend het kan zijn om verhalen van anderen te lezen die in één keer het licht lijken te zien en dan – ogenschijnlijk moeiteloos – de anorexia, boulimia, Binge Eating Disorder of een andere eetstoornis achter zich laten. In werkelijkheid is herstel niet altijd een lijnrecht pad en zijn mediaverhalen vaak op sensatie belust. Dat geef ik je dan ook graag vooraf mee. Het pad is voor iedereen anders. Het gaat erom dát je stappen zet.
Mij hielp het bijvoorbeeld om tijdens mijn eetstoornis te blijven studeren, zodat ik het contact met “het niet-eetstoornisleven” niet verloor. Voor een ander kan het juist beter zijn om school en werk compleet links te laten liggen. Kijk vooral – samen met een professional – wat voor jou nodig is.
Weet dus dat mijn tips voor herstellen van een eetstoornis maar een manier zijn. Ze hoeven niet jouw manier te zijn.
1. Geef je over aan hulp
Hoe eng het ook is om je te laten helpen, grijp de aangeboden hulp aan. Ik ben intens dankbaar voor de ene psycholoog die bereid was om mij te helpen toen ik op mijn dieptepunt zat. Op het moment zelf was de dankbaarheid bij mij ver te zoeken; ik zag het getal op de weegschaal elke week verder omhoog gaan en vond dat maar wat lastig. Maar achteraf gezien heeft zij voor me gevochten in een tijd waarin ik dat zelf niet kon.
Het punt is: een eetstoornis doet veel met je hoofd. Via deze video van Universiteit van Nederland leerde ik laatst dat je hersenen zelfs anders werken wanneer je in de ban bent van een eetstoornis zoals anorexia. Bepaalde delen van je hersenen werken slechter doordat je je lichaam niet de benodigde voeding geeft. Daardoor kun je niet meer realistisch kijken naar je lichaam, naar eten en naar herstellen van een eetstoornis. Je ziet niet hoe zorgwekkend je situatie is.
De strijd tussen wel willen herstellen, maar het niet kunnen kan aanvoelen als een ware uitputtingsslag. En misschien moet je die slag ook niet in je eentje wíllen voeren. Zodra (niet) eten je leven beheerst, is het tijd om bij een professional aan te kloppen. Ook al moet je uitdagingen aangaan waar je allesbehalve zin in hebt, heb vertrouwen dat je hulpverlener weet wat goed voor je is. En is de klik er echt niet, zoek dan snel naar andere hulp waar je je wel prettig bij voelt.
2. Zie eten als een medicijn
Een eetstoornis gaat niet over eten. Ook niet over gewicht trouwens. Je kunt volgens de BMI-maatstaven binnen de gezond-gewicht-marge vallen, maar alsnog een compleet verstoorde relatie met eten hebben. En ook: het is niet zo dat iemand met een eetstoornis die weer gaat eten daarmee direct genezen is. Maar gezond en volwaardig eten is wel hét eerste middel dat nodig is om uit de negatieve spiraal te komen. Een hulpverlener zei eens tegen mij:
“Voor sommige patiënten zijn antibiotica hét medicijn. Jouw medicijn is eten.”
Er bestond geen pilletje om van het venijnige gedachtenspel in mijn hoofd af te komen. Het enige middel om mijn situatie beter te maken, was eten. En ja, dat geeft bijwerkingen. Als in: je voelt je misschien rot als je voor het eerst weer volwaardig eet of (bij een eetbuistoornis) als je juist moet stoppen met eetbuien die je ook iets van verdoving geven. Maar weet dat ánders eten jouw medicijn is. Nu voel je misschien heel veel weerstand. Maar de vervelende gedachten worden minder naarmate je het medicijn langer tot je neemt.
3. Kijk of je eten leuker kunt maken
Achteraf denk ik dat het eetplezier bij mij pas na mijn eetstoornis is gekomen. Ik geloof zeker dat het mensen met een eetstoornis helpt als je meer lol beleeft aan eten bereiden, nieuwe smaken proeven en experimenteren met ingrediënten. Eten is niet alleen bedoeld om brandstof in je lijf te gieten. Het kan ook iets heel moois, sociaals en gezelligs zijn.
Toen ik midden in mijn eetstoornis zat, voelde eten als een moetje. Ik was blij als ik een maaltijd achter de kiezen had. Maar achteraf had het me zeker geholpen om meer lol aan eten te beleven. Het kan in de meest kleine dingen zitten. Lees een keer een kookboek, help iemand bij het koken, ruik aan verschillende kruidenpotjes of ga eens bij jezelf na ‘Wat vind ik – los van calorieën, schuldgevoel, etc. – nu echt het allerlekkerst?’.
4. Focus op vandaag, niet op volgende week of volgend jaar
De weg die ik had af te leggen in mijn herstel leek me van tevoren eindeloos lang. Ik zag voor me hoe ik aan de voet van de Mount Everest stond met nul klimervaring en een loodzware rugzak. Die berg was toch veel te hoog? Ik kon de top nog niet eens zien. En mijn rugzak was toch veel te zwaar?
Ik – van nature een ronduit ongeduldige goaldigger – heb moeten leren om minder zwart-wit te denken. Het is niet zo dat je óf angstig onderaan de berg blijft staan óf een pijlsnel sprintje trekt en in één keer de Mount Everest oprent alsof het niets is.
Het is niet een kwestie van óf je hele leven in een klap omgooien óf niets doen. Er zijn heel veel tussenwegen.
Met veel hulp van anderen ben ik het stapje voor stapje gaan aanpakken. Niet te veel nadenken over hoe beangstigend het aan de top is en hoe lang de tocht naar boven nog duurt. Nee, echt focussen op het ene stapje dat ik op dat moment zet. Focus op vandaag en zorg ervoor dat je deze dag goed doorkomt. Hoe het morgen gaat of waar je over een half jaar staat, zie je dan wel weer.
5. Heb je doelen op je netvlies staan
Uiteraard voelt het fijner om dingen te doen zoals je ze altijd deed dan om patronen om te gooien. Ik dacht heel vaak “Ik wil me wel gelukkiger voelen, maar ik wil echt niet deze controle loslaten” of “Ik wil wel herstellen van een eetstoornis, maar niet aankomen.” Wat mij heeft geholpen, is kijken naar wat ik wél wilde. Stappen richting herstel waren nodig om doelen te bereiken die ik wél tot mijn stip op de horizon rekende.
- Ik wist dat ik heel graag kinderen wilde. Ooit. Dat zou sowieso niet lukken als ik zo slecht voor mezelf bleef zorgen als ik toen deed.
- Ik wilde een uitdagende eerste baan vinden. Maar werken werd überhaupt een uitdaging met hoe ik me toen fysiek en mentaal voelde.
- Ik wilde meer vrijheid. Niet altijd dingen om lunches heen hoeven te plannen, maar op dat moment kunnen kijken waar ik zin in heb.
- Ik had zin om weer taartjes te kunnen eten zonder schuldgevoel. Om die schuldgevoelens een flinke optater te geven, moest ik er wel tegen ingaan.
- Ik wilde niet meer dat mijn hoofd in beslag genomen zou worden door gedachten over eten en bewegen. Ook dat kon ik pas bereiken door deze stapel boterhammen toch maar te eten.
Elke keer dat ik me – enigszins gefrustreerd – afvroeg “Waar doe ik dit allemaal voor?”, prentte ik mezelf deze doelen in. Ik wist dan weer: dat ik nu een koekje eet en niet op de fiets stap, is onderdeel van een groter geheel. Ik móet dit doen om ooit te staan waar ik wil staan.
6. Realiseer je dat niet álles verandert
Op de momenten waarop spanning de boventoon voerde, voelde herstellen van een eetstoornis als de Mount Everest beklimmen zonder te weten wat ik op de top zou vinden. Ik was bang dat álles anders zou zijn. Maar is het wel zo dat je hele leven verandert als je kiest voor herstel? Eigenlijk niet.
Ja, je eetpatroon verandert. Je gedachten ook. Je kunt (hopelijk) weer meer en hebt daar energie voor. Maar los van sommige veranderingen blijft er ook heel veel bij het oude. Probeer te kijken naar alle dingen die hetzelfde zijn en put daar vertrouwen uit.
- Je hebt nog steeds lieve familie en vrienden om je heen. Die zijn er – soms letterlijk – door dik en dun voor je.
- Je hebt als het goed is nog steeds een fijne thuishaven of woonplek om op terug te vallen.
- Je huisdier is nog steeds gek op je knuffels.
- De seizoenen blijven nog steeds komen en gaan. Elk jaar staan op hetzelfde moment dezelfde bloemen in bloei.
- Je behoudt je karakter: je eigenwijsheid, je ongeduld, je scherpe opmerkingen of andere leuke eigenschappen.
In het boek ‘De jongen, de mol, de vos en het paard’ wordt dit mooi verwoord:
Als je de macht lijkt te verliezen over grote dingen, focus dan op wat dichtbij is en waar je van houdt.”
Zo waren mijn ouders er nog steeds voor me en ben ik dankbaar voor de vriendschappen die ook in die periode bleven bestaan. Vriendinnen gingen me niet anders behandelen toen ik wel taartjes at, een gezonder gewicht kreeg en mijn energie terug had. Voor hen was ik dezelfde ik. Hooguit energieker en vrolijker.
7. Zorg voor afleiding
De angst gierde regelmatig door mijn veranderende lichaam. Als die angst de overhand nam, kon ik mezelf daarmee flink gek maken. Dan bleef een gedachte (“Ik durf het niet” of “Ik vind mezelf niet mooi”) maar door mijn hoofd spoken.
Op al die momenten was er één ding dat mij erdoorheen sleepte: afleiding. Heel veel afleiding. Ik herinner me nog dat ik eens spontaan de bus pakte naar Amsterdam om daar door het herfstachtige Vondelpark te lopen. Of dat ik een vrolijke serie opzette als mijn eigen humeur allesbehalve vrolijk was. Mij hielp het ook om met anderen te zijn. In gesprekken met vriendinnen ging het over totaal andere onderwerpen dan gewicht, eten en onzekerheid. Zo kon ik mijn piekerbrein uitzetten en de spanning temperen.
8. Stop met jezelf veroordelen
In mijn eetstoornisperiode deed ik dit bijna dagelijks. Waarom kon ik niet gewoon maar stoppen met ziek zijn? Waarom lukte het mij niet om onbezorgd taart te eten zonder dat mijn hoofd daarna als een malle tekeer zou gaan?
Maar al die veroordelingen maken het alleen maar moeilijker om uit je eetstoorniscirkel te komen. Ik voelde me er minderwaardig door en daar ging mijn eetstoornisstem extra lekker op. Dus kijk of je de negatieve stemmetjes het raam uit kunt kieperen.
Ik moest boos zijn op de ziekte die mijn leven binnen was gesneakt en de boosheid gebruiken om daartegen te vechten. Niet vechten tegen mezelf. Ja, je bent in deze situatie terechtgekomen. En ja, je kunt er zelf iets aan doen. Tegen dat rotstemmetje ingaan en niet geloven dat jij de schuldige bent, is een goede eerste stap.
9. Maak gebruik van je eigen supporter-team
Uiteraard moet je het daadwerkelijke herstel zelf doen, maar er zijn heel veel mensen die je op wat voor manier dan ook kunnen supporten. Dat niemand anders zich er een 100% goede voorstelling van kan maken wat je doormaakt, maakt nog niet dat je er alleen voor staat. Accepteer alle cheerleaders om je heen en denk niet dat je het in je uppie af kunt. Dat hoeft niet.
Mijn ervaring is dat mensen om je heen graag willen helpen bij het herstellen van een eetstoornis, maar vaak niet goed weten hoe. Het is geen onwil als mensen niet aan je vragen hoe het gaat; ze zijn misschien bang om het verkeerde te zeggen. Draai het om: probeer zelf aan te geven wat je wilt. Dat maakt het voor de ander makkelijker om je dat te geven.
Wat het inhoudt om een eetstoornis te hebben, is voor veel mensen een raadsel (gelukkig maar!). Maar jij kunt en mag vertellen hoe het voor jou voelt.
Contact met anderen hielp mij om niet geïsoleerd te raken in mijn eigen eetstoornisherstelcocon en om dingen te relativeren.
10. Vier je successen (zelfs als je er niet trots op bent)
Als ik het tegenovergestelde deed van wat mijn eetstoornis wilde, dan kwam er een hoop getetter op in mijn hoofd. Schuldgevoel. Schaamte. Spanning. Het is tegennatuurlijk om te doen wat je het allerengst vindt. Wat dan kan helpen, is om elke mijlpaal te vieren. Dat kan zoiets zijn als tóch naar het etentje gaan waar je eigenlijk geen zin in had. Naar de supermarkt gaan zonder etiketten tot in detail te bestuderen. Of juist een snack laten staan die een trigger kan zijn voor een eetbui.
Het zijn allemaal succesmomenten. Vier ze, wees er trots op en deel ze met anderen, zelfs al denk je misschien “Wat is er nou succesvol aan een stukje taart eten?”. Beloon jezelf juist voor de stappen die misschien niet direct goed voelen, maar waarvan je weet dat ze dat wel zijn.
11. Put hoop uit verhalen over herstellen van een eetstoornis
Al die tijd dat ik tegen een eetstoornis vocht, kon ik alleen maar hopen dat ik ooit zelf mijn verhaal zou kunnen opschrijven met een positieve afloop. Het voelde vaak als een ver-van-mijn-bed-show, maar desondanks bleef ik geloven dat herstel mogelijk was. Die hoop had ik mede te danken aan verhalen die ik dagelijks las over anderen die na jaren genezen waren. Ik las over hoe zij nu weer taartjes konden bestellen en het koekje bij hun thee zonder stress opaten.
Wat zij konden, moest ik toch ook kunnen?
Hoop is wat ik je ook met mijn verhaal wil geven. Blijf ondanks alles vechten en vertrouwen hebben. Destijds had ik nooit kunnen bedenken dat ik nu met plezier ontbijtjes maak en ‘s ochtends al kan fantaseren over wat ik ‘s avonds toch eens zal kokkerellen.
Waar je ook vandaan komt en hoe heftig of uitzichtloos je situatie ook lijkt, er is altijd licht aan het eind van de tunnel. Ik ben nog elke dag dankbaar dat ik destijds heb gekozen voor herstel. En daarmee voor het leven. Geen perfect leven, maar wel een leven dat veel makkelijker, luchtiger en prachtiger is dan toen. Ik had mezelf geen mooier cadeau kunnen geven.
Ken jij mensen die een eetstoornis (hebben) gehad? En zo ja, hoe ging jij daarmee om?
BLIJF OP DE HOOGTE
Ik ben benieuwd wat jij vindt…
Recente blogs
5 tips om jezelf meer te gunnen
Mezelf rust gunnen is voor mij al tijden een actiepuntje, maar ook op andere vlakken is het nog weleens lastig om mezelf iets te gunnen. Dat 'iets' kan van alles zijn: een uurtje niets doen, een leuk uitje of een cadeautje voor jezelf in de winkel kopen. In mijn naaste omgeving lijkt het soms gewoon te zijn om jezelf een beetje weg te cijferen ten opzichte van anderen. Ook ik doe daar regelmatig aan mee. Tijd om dat eens aan te pakken! Voor wie het ook lastig vindt om zichzelf iets te gunnen, zet ik 5 tips op een rijtje om jezelf vaker iets leuks, ontspannends of fijns toe te staan. Gewoon omdat je het waard bent!
Vegan smoothie bowl met mango, ananas en ander zomerfruit
In de zomer is het fruit bij ons niet aan te slepen. Ik snack met niets zo graag als met aardbeien, blauwe bessen of stukjes mango. Maar los van die lekkere-trek-fruithapjes gaat de fruitvoorraad er ook rap doorheen sinds ik de smoothie bowls heb ontdekt. Op zomerse dagen is dat mijn standaardontbijt. Zeker als je het fruit direct uit de diepvries in de blender gooit, heb je een heel verfrissend ontbijtje. Van al mijn zomerontbijtjes ontdekte ik laatst mijn grootste favoriet: deze vegan smoothie bowl met een heleboel zomerfruit. Ananas, mango, aardbei, kokos… bijna al mijn lievelingsingrediënten zitten erin. Klinkt dat als iets waar jij ook een blije ontbijter van wordt? Lees dan verder voor het recept.
Stevig in je schoenen staan (ook in spannende situaties) – 9 simpele tips
Je wilt wel "nee" zeggen tegen je baas, maar krijgt die drie letters er met geen mogelijkheid uit geperst. Je zou willen dat je die stomme allesbehalve constructieve feedback van je kunt afzetten, maar voelt de tranen direct opkomen. En dan zijn er ook nog eens zoveel meningen. Als je vroeg weggaat van een verjaardag, ben je saai. Blijf je te lang plakken, dan is het ook niet goed. Als je een taartje eet, word je gewezen op hoeveel suiker daar wel niet in zit. En laat je hetzelfde taartje staan, dan krijg je juist een bezorgde blik van je tante of het wel goed met je gaat. Hoe kun je dan toch stevig in je schoenen staan en schraap je je zelfvertrouwen opnieuw bij elkaar?
Wat een mooi, open en leerzaam artikel weer. Dank voor het delen! Ik word op dit moment zelf behandeld voor eetbuiten en vind het allemaal niet zo opschieten, maar hierin zie ik dan weer mooie lessen om door te zetten.
Wat mooi dat je daar open over bent! Maar wat moet het moeilijk zijn om de strijd daartegen aan te gaan! Weet dat je er ook op jouw tempo wel komt. En op de momenten waarop het lijkt alsof het niet opschiet, zet je soms alsnog de grootste stappen. Blijf in jezelf geloven en wees ook trots op waar je al bent gekomen! Veel liefs <3
Lieve Romy, wat ben ik blij dat je hier zo over schrijft! Heel herkenbaar. En dat is hard nodig, omdat bijna niemand (gelukkig ook maar, je wenst het niemand toe) ècht begrijpt hoe afschuwelijk eetstoornissen zijn. Mijn dochter is nu gelukkig een heel eind op de goede weg na jaren anorexia; met professionele hulp, haar eigen keiharde inzet en onze onvoorwaardelijke steun gaat het eindelijk een heel stuk beter met haar.
Wij hebben ook veel gehad aan boeken als De jongen, de mol, de vos en het paard, The Fox under the Moon, Big Panda & Tiny Dragon, Rabbit & Bear.
Het geeft me goede hoop voor haar om te zien hoe goed jij nu in het leven staat, hoe sterk je bent en hoe je je eigen keuzes maakt! Bedankt!
Dank je wel voor je prachtige en open reactie! Dit is precies waarom ik mijn verhaal graag open en eerlijk wil delen. Zoals jij ook beschrijft: er is bij veel mensen maar weinig bekend over hoe een eetstoornis écht is.
Wat moet het moeilijk en hartverscheurend zijn om je dochter al zo lang met anorexia te hebben zien vechten. En wat dapper en knap tegelijkertijd dat ze er zo hard voor vecht, samen met jullie en met professionele hulp, om erbovenop te komen! Ze komt er wel! Dat weet ik heel zeker. En ik hoop dat zij, net als ik destijds, altijd het vertrouwen mag blijven voelen dat er ook voor haar een moment komt waarop dit achter haar ligt <3
Veel sterkte en liefs, ook voor je dochter!
Heel erg mooi geschreven! <3 En zo fijn dat je er van hersteld bent.
Wat lief, dank je wel! <3
Wat goed dat je hier een artikel over hebt geschreven! Ik heb het van dichtbij meegemaakt bij mijn beste vriendin. Ondanks dat ik het niet altijd begreep heb ik haar altijd gesteund, hebben we heel veel gepraat en heb ik haar vooral afleiding gegeven 🙂 Inmiddels is ze gelukkig genezen en kunnen we weer lekker uit eten, spontaan lunchen etc.
Wilde even zeggen dat ik oprecht vrolijk word van je blog. En wat moedig van je om je zo open en kwetsbaar op te stellen. Was eigenlijk alleen maar op zoek naar inspiratietips voor kaarten maken, en kwam vervolgens bij een hele inspirerend mens uit.
Wauw, wat superlief dat je dat zegt! Dank je wel! <3