Oh boy! In mijn hoofd ben ik nog altijd die pas afgestudeerde begintwintiger die pas net haar studenten-OV heeft ingeleverd. In werkelijkheid ben ik vandaag nog een stap dichterbij de dertig gekomen. 29! Negenentwintig. Yup, dat is anaf vandaag mijn leeftijd. Of ik het nu in getallen neerzet of in woorden uitschrijf, het voelt nog onwennig. Gelukkig heb ik nog 365 dagen om te wennen aan het nieuwe getal dat ik voortaan op formulieren achter ‘Leeftijd’ mag invullen. Voordat ik eraan wen, eerst op mijn verjaardag een kleine terugblik op mijn leven als 28-jarige. Dit is wat ik leerde!

• Als je op sociale gelegenheden 100% jezelf durft te zijn en staat voor jouw behoeften, dan kost welke sociale activiteit dan ook 1000% minder energie. Wat een verademing! Dus wees jezelf, inclusief de dingen die jij misschien zwaar afwijkend (als in: “Jeetje, moet ik hiervoor in therapie?”) vindt, maar die in werkelijkheid zo raar nog niet zo zijn.
• Er bestaat ijs zonder melk (sorbetijs!), er is leven zonder kwark (met dank aan Alpro-sojakwark!) en zelfs zonder geitenkaas valt prima te leven. Lactosevrij eten is lang zo erg niet als ik had gedacht. Om eerlijk te zijn voel ik me er ook qua dierenwelzijn prettig bij dat ik bijna geen zuivel meer gebruik.
• Spinning is wel iets voor mij. Hoewel hardlopen altijd mijn sport nummer 1 blijft, heeft het wel wat om jezelf uit de naad te werken op een fiets waarmee je geen meter vooruit komt. Enige ding: kan die discomuziek ietsje zachter? Zonder knallen uit de speakers ben ik minstens zo gemotiveerd, beste spinninginstructeur.
• Risotto is een van de meest zenmakende gerechten om te bereiden. Een van de allerlekkerste ook! Mijn pompoenrisotto en tomatenrisotto zou ik elke dag wel kunnen eten.
• Je bent niet wat je hebt meegemaakt. Die bagage heeft je gevormd, je draagt het met je mee en het popt regelmatig op in je hoofd, maar je bent zoveel meer dan dat.
• Het is goed om te praten over je verleden. Ook over de minder leuke kanten dan je kleuterschoolherinneringen en de fijne gezinsvakanties. Ik ben dit jaar begonnen te praten over de eetstoornis die 10 jaar mijn leven enorm heeft bepaald: in artikelen op mijn blog (bijvoorbeeld over aankomen en het terugvinden van mijn vrijheid) en in deze podcast van Liza. Ik moest een stevige drempel over om hier openlijk over te spreken, maar wat was het die zenuwen waard. Delen heelt. Hoe meer ik praat over deze stukjes vroeger, hoe meer ze langzaamaan op hun plek vallen. En ook: hoe meer het voelt alsof je van je rotzooi van vroeger vandaag de dag alsnog iets moois kunt maken door er anderen mee te helpen.
• Als ondernemer mag ik samenwerkingen op elk moment stopzetten. Als ik aan alles merk dat de klik er niet is of dat ik ergens niet de aangewezen persoon voor ben, dan is er niets mis met een ‘nee’ over mijn lippen krijgen. Liever dat dan met tegenzin iemand helpen – hebben we allebei niets aan!
• Als het op gezondheidsklachten aankomt, voel je soms zelf heel goed aan wat wel en niet normaal is. Vertrouw op je eigen lijf en intuïtie als je ergens last van hebt en laat je niet zomaar afschepen door huisartsen die hun zin beginnen met “Ja maar, dat hoort nu eenmaal bij…” Nope, pijn hoort niet.
• Ik heb meer krullen dan ik altijd dacht. De Curly Girl-methode is een geweldige aanrader als je twijfelt of er een weelderige krullenbos (of op z’n minst wat slag in je haar) in jouw haar verborgen zit.
• Soms zit vrouwenongelijkheid of -discriminatie ‘m in heel kleine dingen. Je kunt er een vuist tegen maken als vrouw door er niet in mee te gaan en mensen aan te spreken op dingen die niet kunnen. Dit jaar ben ik een stuk mondiger geworden als ik iemand iets hoor zeggen wat voor mij echt niet door de beugel kan.
• Ontbijten met havermout is fantastisch. Warme havermoutpap en chocolade-havermout een van de lekkerste ontbijtjes die ik ooit heb gegeten. Onder welke steen heb ik in de voorgaande 27 jaar geleefd dat ik dit nog nooit had geprobeerd?
• Je leven als introvert wordt veel makkelijker als je stopt met in extraverte kaders te willen passen. Kijk hoe je dingen makkelijker kunt maken voor jezelf en schaam je vooral niet voor je behoeften. Het probleem is vaak niet dat andere mensen jouw behoeften raar vinden, wel dat jij zelf worstelt met of je iets wel kunt vragen. Ja, dat kun jij! Jouw behoeften zijn net zo belangrijk als die van een ander.
• Hoe stelliger en zelfverzekerder je jouw behoeften brengt, hoe groter de kans dat iemand anders je er groot gelijk in geeft. Juist als je jezelf in allerlei verbale bochten wringt met woorden als “Nou eh, misschien een beetje een rare vraag, maar zou je…”, is de kans groot dat de ander je gek vindt. Dus stop met al die indekkende woorden!

• Als je denkt “Goh, zal ik wel of niet bij diegene langsgaan? Ik heb misschien niet zo’n zin!”, doe het wél. Ik stond voor dat dilemma toen ik mijn opa in het verzorgingstehuis wilde bezoeken. Zeven uur na mijn bezoekje is hij heel plotseling overleden. Ik ben zó dankbaar dat ik mijn eerste gevoel heb gevolgd en ben gegaan, waardoor ik die dierbare laatste momenten nog met hem heb gehad. Dus twijfel niet over tijd doorbrengen met je dierbaren. Doe het! Ook al zullen je dierbaren waarschijnlijk nog veel langer meegaan dan vandaag en morgen (gelukkig!), koester elk moment dat je met ze hebt.
• Spreek bij rouw en verlies uit wat jij nodig hebt. Maak je niet druk over of dat gek is, of het te snel gaat of dat je misschien juist te veel tijd nodig hebt. Doe wat voor jou goed voelt en volg je eigen pad. Zo ben ik de dagen voor oma’s overlijden elke dag langs geweest bij oma, soms zelfs met een betraand gezicht om tien uur ’s avonds als mijn oom en tante er ook waren. Het maakte me niet uit. Het draait bij rouw om jouw proces. Zonder “Goh, wat zou zij van me vinden?”-gedachten. Als er iets is wat je het raam uit mag kieperen in zo’n moeilijke situatie, dan zijn het die totaal overbodige gedachten.
• Appel & Ei is geweldig. Hoe kan het dat ik die winkel ooit voorbij liep zonder ook maar een blik in de etalage te werpen? Als ik nu ga shoppen, kies ik de shopstad specifiek uit op het feit dat er een Appel & Ei moet zijn. Overigens is spullen verkopen via Appel & Ei ook een uitkomst.
• Niets is zo belangrijk in een relatie als communicatie. Of je nu een aanval van plotselinge verliefdheid voor je partner voelt, je kapot ergert aan de vaat die alwéér niet in de vaatwasmachine is gezet of zelf ergens mee worstelt, spreek het naar de ander toe uit. Dat maakt je relatie sterker (en voorkomt huishoudelijke frustraties!).
• Spannende films en series kijken lukt best, maar na tien uur kan ik dat maar beter niet meer doen. Dan lig ik met open grote pupillen te denken aan die ene enge blik van het hoofdpersonage. Dus note to self: geen spannende series meer na tien uur.
• Houden geluiden je uit je slaap ’s nachts? Koop oordopjes en twijfel zeker niet vanwege de prijs. Die twee kleine plastic friemeltjes hebben mijn nachtrust (en daarmee mij ook) enorm goed gedaan.
• Op de momenten waarop je voor je gevoel stilstaat, groei je het hardst. Soms is het goed om niet de ene na de andere mijlpaal na te jagen, maar het jezelf te gunnen om de vorige mijlpalen te laten bezinken en te worstelen met wat je nu wilt. Juist door soms even te struggelen en een pas op de plaats te maken, kun je later nog grotere stappen zetten.
• Een kussen op schoot leggen als je kat aanstalten tot schootzitten maakt, is geen overbodige luxe. Dat geldt al helemaal als je kat “dé kledingsloper” als bijnaam heeft. Sinds we de kussenregel hebben ingesteld, gaan mijn panty’s een stuk langer mee.
• Een smoothie blender is superhandig om te hebben, ook als je nooit smoothies maakt. Je kunt er heel goed havermout in fijnmalen, pesto mee maken, pastasausjes in blenden of tienduizend andere keukendingen mee fixen. Geniaal ding!
• Het leven wordt zoveel luchtiger als je niet elke paar uur op nieuwssites zit. Ik ben drastisch gaan minderen met nieuws en mijn leven is er een stuk beter op geworden. Met één keer het nieuws kijken ben je net zo goed op de hoogte als wanneer je elk uur op NOS.nl zit; het scheelt alleen een hoop verdriet en wanhopige “Komt het nog goed met deze wereld?”-gedachten.
• Wees altijd kritisch als je zakelijk iemand inschakelt. Stel liever te veel vragen dan te weinig en schaam je er niet voor. Ik schakelde zelf dit jaar iemand in waar ik me achteraf totaal niet fijn bij voelde en dat heeft best wat ellende opgeleverd. Heb ik mijn lesje wel van geleerd!
• Je hoeft niet in je eentje alle crisissen in de wereld op te lossen. Dat kun je ook niet. Doe wat binnen jouw macht ligt en draag wat je kunt dragen, maar maak de last niet zwaarder dan dat het is als je eraan onderdoor gaat.
• Als je iets op Instagram plaatst, twijfel dan niet of je het wel moet doen om het feit dat die ene oud-collega het misschien ziet die er vast een mening over klaar heeft. Kijk gewoon wat jij wilt delen en wat jij de moeite waard vindt. Die collega scrolt er toch langs, ontvolgt je misschien of dempt je. Joh, even goede vrienden!
• Woerkum is hetzelfde als Woudrichem. Leuk dorpje overigens!
• Als je in een andere auto rijdt, kan het aanvoelen alsof je opnieuw rijlessen moet nemen. Maar de aanhouder wint! Begin op een parkeerplaats met 15 kilometer per uur; dan kom je er uiteindelijk ook wel.
• Laat je niet te veel opjagen door de “Ik ben al bijna 30, dus ik moet…”-druk. Je moet helemaal niets van al die mijlpalen. Althans, niet voordat jij er klaar voor bent.

Zo begin ik aan mijn 30e levensjaar. 30! Holy moly! Maar ik gooi de sociale druk lekker overboord, ik kijk vooral wat er dit jaar voorbij komt en ik ga verder vooral zonder al te veel “Oh ja, op deze leeftijd moet ik…”-druk van dit nieuwe levensjaar genieten. Maar nu eerst doen alsof ik compleet verrast ben door de slingers in de woonkamer (ik had natuurlijk géén idee wat Bart nog zo laat aan het doen was toen ik de slaapkamer niet uit mocht komen), chocolade-muffins maken (daar kun je op je verjaardag ook prima mee lunchen!) en vanavond uit eten naar het allerlekkerste restaurant dat ik op internet kon vinden. Hoi, 29 kaarsjes op de taart! We gaan er een mooi nieuw jaar vol verrassingen van maken.

Voel jij weleens druk om bepaalde dingen te doen omdat je leeftijd X of Y hebt?