“Ja eh, ik ben vastgelopen!”. Die woorden rolden zo mijn mond uit terwijl ik met een businesscoach in een videogesprek zat. Op dat moment was mijn agenda bomvol. Mijn hoofd ook. Op een rustige vakantiebestemming zonder voorbijrijdend verkeer kwam er weer een gevoel van rust over me heen. Alsof ik niet alleen ons huis, maar ook mijn stress thuis had achtergelaten. En het gekke was: opeens besefte ik dat ik helemaal niet was vastgelopen. Ik zat middenin een groeispurt, maakte ruimte voor nieuwe dingen en had gewoon een stapje terug nodig. Vastlopen is oké, het is niet erg, het is soms juist nodig. Omdat ik vast niet de enige ben die er soms dramatisch uitfloept “Ik loop vast in het leven”, deel ik 7 realisaties voor jou en mij om op zo’n moment in je oren te knopen.

Dit zijn 7 dingen die ik heb geleerd over vastgelopen zijn en van dat gevoel afkomen. 

1. Vastlopen hoort bij het leven 

Er bestaan geen handleidingen voor hoe je met tegenslagen of lastige dilemma’s omgaat. Zelfs de beste psycholoog kan je niet de gouden tip op een presenteerblaadje aanreiken voor wat je moet doen als dingen tegenzitten. Vastlopen hoort erbij, net zoals dat het erbij hoort om op dat soort momenten opnieuw de weg te moeten vinden. Op jouw manier, op jouw tempo, en al dan niet met hulp. 

Neem het jezelf dus niet kwalijk als je de weg kwijt bent. Denk niet dat jij een hopeloos geval bent als je alle uitwegen uit het zicht verloren bent. Laat de gedachte “Ik loop vast” er zijn. Weet dat alles voorbijgaat, ook deze situatie of dit gevoel. Of zoals kersverse ouders dat vaak te horen krijgen in opvoedboeken: “Het is een fase”. Als je het op die manier ziet, dan lijkt de situatie misschien minder uitzichtloos en krijg je wellicht zelfs weer een beetje hoop. Kijk eventueel terug op periodes waarin je eerder met je handen in het haar zat. Ben je daar toen ook zonder kleerscheuren uitgekomen? Laat dat je troost bieden dat dat nu ook wel lukt. 

2. Vastlopen betekent groei

Ook al voelt het op dat moment zéker niet alsof je middenin een mega-groeispurt zit. Als je vastzit, is dat vaak een teken dat er dingen verschuiven. Iets zit je dwars en gaat wringen, waardoor je hard op zoek bent naar oplossingen. Dat betekent dat je niet meer zomaar verdergaat over het pad dat voor je is uitgestippeld, maar verder durft te kijken. Een teken dat je juist aan het groeien bent. Of dat je in elk geval aan het begin van een mooie groeispurt staat.

Zo dacht ik zelf dat mijn situatie redelijk uitzichtloos was toen ik bij een businesscoach belandde met de vraag “Ik weet niet meer waar ik blij van word. Ik doe maar wat en het voelt alsof ik steeds tegen hetzelfde aanloop.” Wat bleek? Dit was een heel logisch kruispunt op mijn weg. Ik was begonnen met ondernemen vanuit het idee dat elke opdracht er één is. En dat ik dus maar moest doen wat op mijn pad kwam. Logisch dat ik daar steeds in mee ben gegaan. Maar dan komt er logischerwijs een punt waarop je anders wilt werken dan vanuit de “Kom maar door! Ik doe alles”-modus.

Het is een teken van groei dat je dingen anders wilt gaan doen en kritisch kijkt of je nog wel gelukkig wordt van hoe je je leven nu leeft. 

3. Doorrennen helpt niet, stilstaan en vertragen wel

Als eindeloze doorzetter heb ik er een handje van om vooral door te gaan. Als ik maar harder werk, meer mijn best doe en nog beter op zoek ga naar kansen, dan word ik vast verlost van het vastgelopen zijn. Niet dus! Hoe harder je blijft doen wat je altijd deed (misschien zelfs een versnelling hoger), hoe harder je vaak wordt teruggefloten omdat het na een tijdje niet meer lukt.

Als ik iets heb opgestoken van het vastlopen, dan is het dat een stap terug doen het enige is wat helpt. Zolang je bijvoorbeeld met je volle agenda blijft doordenderen, kun je nooit vanaf een afstandje kijken of er manieren zijn om van die propvolle agenda af te komen. Vergelijk het opnieuw met rijden op de snelweg. Wanneer je met 160 kilometer voorbij elke afslag raast, kom je niet zomaar op het idee om van de weg af te gaan. Pas als je je tempo verlaagt of ergens op een rustplaats stopt, zal je zien dat er meer mogelijk is dan in hetzelfde tempo door racen.

Dus: geef jezelf een middag vrij, maak een wandeling om je hoofd leeg te maken, bouw rust in om met anderen te praten of plan een date met jezelf en je notitieboekje om je leven te heroverwegen. Doe iets wat jou helpt om stil te staan. Klaar met de automatische piloot, klaar voor een ander pad!

4. Je hoeft er niet alleen uit te komen

Voor mij voelt het op een moment van vastlopen alsof elke afslag gepaard gaat met onoverkomelijke uitdagingen. Daarom ben ik al snel geneigd lekker te blijven doen wat ik deed, met de vertrouwde 160 kilometer per uur over de snelweg. Omdat dat dus averechts werkt, weet ik inmiddels dat wat hulptroepen vaak heel fijn zijn als je vastloopt. Dat hoeft overigens niet zo zwaar te zijn als het klinkt. Zeker niet elk geval van vastlopen vraagt om een verwijsbrief naar de psycholoog of een paar sessies bij een duurbetaalde businesscoach. 

Je kunt ook gewoonweg met iemand in je omgeving in gesprek gaan. Zo praat ik graag met Bart, mijn ouders, een vriendin of een mede-ondernemer als ik de opties kwijt ben. Vaak zie ik na een enkel gesprek al veel beter dat ik helemaal niet zo vastzit als het lijkt. Zo had ik twee jaar geleden zo veel opdrachten in mijn agenda staan dat ik het onmogelijk nog kon bolwerken. Na een kwartiertje met Bart sparren had ik al een goed plan liggen om het anders te doen. Het is soms zo ingewikkeld nog niet, als je er maar niet in je eentje mee blijft worstelen. 

5. Vastlopen betekent niet dat je het roer moet omgooien

Je leest er overal op internet over: de mensen die zich niet meer gelukkig voelden in hun situatie en daarom besloten dat het drastisch anders moest. Geen 9-tot-5-baan meer, maar digital nomad worden. Hun koophuis in Nederland verruilen voor een bouwval op een Spaans eiland. Persoonlijk vind ik dat soort verhalen inspirerend en beangstigend tegelijk. Moet ik dan echt zo’n rigoureuze stap zetten om weer helemaal happy te zijn? Zo dol op verandering ben ik nou ook weer niet. 

Gelukkig weet ik inmiddels dat zelf een ‘Ik vertrek’-leven leiden helemaal niet nodig is om van het kruispunt af te komen. Vaak zijn kleine veranderingen al genoeg om weer te zien waar je naartoe wilt. Zo besloot ik destijds bij de loopbaancoach om als begin van een ommezwaai voortaan één dag minder in loondienst te werken en die dag te besteden aan mijn bedrijf. Ook allerlei andere mini-stappen zijn mogelijk: een opdracht stopzetten, een dag per week oppas inschakelen, een hulp in de huishouding nemen, boodschappen voortaan online bestellen als supermarktbezoekjes je te veel stress opleveren of een coachingstraject volgen. Je hoeft niet in één keer je baan op te zeggen en alles compleet anders te doen. Kijk ook zeker naar minder grote veranderingen die een mooi verschil maken. Dat maakt het minder spannend en drastisch om het voortaan anders te doen.

6. It’s okay not to be okay

Ooit begon ik Vaker Vrolijk met het idee dat je altijd zoveel mogelijk positief moet zijn. Overal de zonnige kant van inzien. Inmiddels sta ik er ietsiepietsie anders in, ook door moeilijke dingen die de afgelopen 2,5 jaar op mijn eigen pad zijn gekomen. Het hoort er ook bij dat je je soms niet oké voelt. Je hoeft niet altijd vooral te kijken hoe je je zo snel mogelijk weer fijn en happy kunt voelen. Het niet-oké-gevoel mag er ook zijn – dat toelaten is zelfs nodig om oprecht positief te kunnen zijn.

Het is logisch dat je soms jezelf na een teleurstelling of een verdrietige of moeilijke gebeurtenis opnieuw moet uitvinden. Je bent niet meteen labiel of depressief als je je een week wat minder voelt, of als een teleurstelling er heel hard inhakt. Laat het rotgevoel er zijn. Sta het toe, voel wat je voelt en geef het de tijd die nodig is om je weer beter te voelen.

De kop boven deze alinea is de titel van een boek dat Bart las na het overlijden van zijn moeder: “It’s okay not to be okay”. Het leven draait er niet altijd om dat je zo snel mogelijk weer fluitend en huppelend doorgaat. Juist door ook de mindere momenten en de heftige emoties toe te laten, ben je in staat om van de wél mooie momenten oprechter te genieten. Zeg het eerlijk tegen mensen als je je niet oké voelt in plaats van gemaakt lachend te mompelen “Ja hoor, het gaat al wel weer beter”, terwijl je die ochtend nog een mental breakdown hebt gehad. Emotionele inzinkingen, spontane huilbuien, plotselinge hopeloosheid of angsten horen ook bij het leven. Kijk wat ze je vertellen en voel wat je nodig hebt in plaats van er dwars doorheen te gaan.

7. Er komt wel weer uitzicht

Ook al lijkt het op dit moment misschien alsof je zo vastzit dat een oplossing nergens te bekennen is, weet dat er altijd een moment komt dat je de mogelijkheden weer ziet. Als ik terugkijk op alle momenten waarop ik compleet vast zat, zie ik in dat ik juist op die momenten ben gegroeid. Elk dilemma loste zichzelf wel weer op. Elke onoverkomelijke situatie bleek toch te verhelpen te zijn. En elke dichtgeslibde agenda bood ergens nog wel een kans om toch vrije tijd te creëren. Het komt wel goed. Geef jezelf tijd, houd hoop en besef dat het “ik loop vast”-gevoel zo erg nog niet is als het op dat moment lijkt. 

Heb jij weleens de gedachte “Ik loop vast in mijn leven” gehad?