Ik weet het nog heel goed. Het is een jaar of zeven geleden. In het pashokje van mijn favoriete winkel hees ik me in de allermooiste jurk die ik ooit had gezien. Maar toen ik mijn spiegelbeeld aankeek, zag ik die perfecte jurk niet eens meer. Ik zag alleen maar minpunten aan mijn eigen lichaam. “Ik voel me lelijk” is een gedachte die toen en op allerlei andere momenten door mijn hoofd schoot. Stap voor stap is het me gelukt om dat gevoel veel minder te ervaren. Het is niet zo dat ik me nu elke dag superknap en sexy voel. Maar ik voel me gelukkig vaak gewoon oké. Dit zijn 7 inzichten waardoor ik niet meer om de haverklap denk “Ik voel me lelijk”. 

Hoe “Ik voel me lelijk” meer naar de achtergrond verdween

Momenten waarop je je onzeker voelt over je uiterlijk, hebben we allemaal. Als mijn buik weer eens volledig opgeblazen is en ik noodgedwongen in een loszittende pyjamabroek bankhang (hoi, PDS-klachten!), dan voel ik me ook niet heel zelfverzekerd over hoe ik erbij loop. 

Maar zo vergaand als vroeger is het idee “Ik voel me lelijk” gelukkig al heel lang niet meer. Ik denk dat de ommezwaai een jaar of drie geleden is gekomen. Het voelde haast magisch toen ik voor het eerst in de spiegel keek en met twinkelende ogen dacht “Goh, het maakt me eigenlijk niet zo uit hoe ik eruitzie”. Een glimlach verscheen rond mijn mond. 

Het was een wereld van verschil met hoe ik tot mijn 23e altijd naar mezelf had gekeken. Voortdurend was ik op uiterlijk gefocust, en dan met name op allerlei kleine minpunten die ik feilloos wist aan te wijzen. Van mijn te brede voeten tot mijn knokige knieën.

Wat ben ik blij dat ik mezelf nu mét die brede voeten en die gekke knieën alsnog tamelijk tevreden in de spiegel kan aankijken. Er zijn dagen dat ik me allesbehalve sexy voel, dagen dat ik me prachtig voel, maar vooral heel veel dagen waarop ik gewoon denk “Dit ben ik, en dat is oké.”

De volgende zeven inzichten zijn ergens onderweg op mijn pad gekomen en hebben mij geholpen om mijn lichaam te accepteren.

1. Leer je lijf goed genoeg te vinden (in plaats van geweldig)

Je hoeft je uiterlijk niet fantastisch te vinden, al je minpunten te omarmen en elke dag te geloven dat jij de allermooiste bent. Maar je kunt wel proberen om oké te zijn dat dit is hoe het is en dat het prima is. Misschien niet volledig zoals je zou willen, maar wel goed genoeg. 

Overal las ik online over jezelf mooi voelen. Omarm alles wat je hebt en voel je prachtig. Een mooie ontwikkeling – dat zeker. Maar ik geloof dat er niet veel mensen zullen zijn die elke dag met een wauw-gevoel naar zichzelf in de badkamerspiegel kijken. Minpunten zal je altijd hebben en het is knap lastig om over de dingen die je ooit vreselijk vond opeens lovend te zijn.

Wel kun je als eerste stap kijken of je die mindere punten aan jezelf op z’n minst kunt accepteren. Er zijn dingen die je liever anders had gezien, maar ook dingen die je vast wel kunt waarderen. 

2. Laat los dat schoonheid volledig maakbaar is

Ik denk dat we in deze tijd van plastische chirurgie en Instagram steeds vaker het idee hebben dat schoonheid grotendeels maakbaar is. Vaak heerst het beeld dat er een schoonheidsideaal is waaraan iedereen met een goede personal trainer, een lading make-up en andere trucjes kan voldoen. 

Inderdaad, foundations worden steeds beter en je kunt met bepaalde oefeningen je taille smaller of je billen breder maken. Niets mis mee als je daar met de juiste intenties werk van maakt! Maar wat ik ben gaan leren, is dat hoe jij eruitziet ook voor een stuk gewoon door de natuur zo bepaald is.

Je lijf is deels een package deal. Of je dealt ermee of je blijft je voor altijd druk maken over dingen waar je soms toch geen invloed op hebt. Ik bedoel: ik kan sporten, bepaalde dingen eten en op mijn kop staan, maar de knokige vorm van mijn knieën is nu eenmaal zo. Net zoals er mensen zijn die nu eenmaal wat forsere of juist iele armen hebben, en mensen die van nature wat meer getint of juist bleek zien.

Hoe vaak ik wel niet te horen heb gekregen “Joh, zou jij niet eens een zonnebank pakken?!”. Als puber vond ik dat reden genoeg om enthousiast met de zelfbruiner te smeren (alarm alarm: een puber met zelfbruiner leidt geheid tot een wortelkleurig hoofd!). Nu geloof ik dat de natuur heeft bepaald dat ik rood haar heb en dat daar mijn bleke huid bij hoort. Dan heb ik maar melkflessen; dat past vast bij mij.

3. Haal de focus van je uiterlijk

Dat ik vaak dacht “Ik voel me lelijk”, kwam ook doordat ik zeker één keer per uur checkte hoeveel vet er op mijn botten zat of om een andere verkeerde reden naar de spiegel liep. Daar zat ‘m ook meteen mijn valkuil. Als je veel met uiterlijk bezig bent en bijvoorbeeld continu in de spiegel kijkt, word je ook voortdurend geconfronteerd met alles wat er voor jouw gevoel mis is met je.

Maar jij bent niet alleen hoe je eruitziet. Dat is maar een fractie van jou. Mensen die graag met je omgaan, zijn er niet mee bezig of jij vijf kilo meer of minder weegt. Die zal het worst wezen of je een loeistrakke buik hebt of dat er ergens een putje of rolletje te bekennen is. 

Laat het idee “Ik voel me lelijk” je er niet van weerhouden om leuke dingen te doen. Trek die bikini aan om te gaan zwemmen, ook al vind je het spannend. Hoe zonde zou het zijn als jij later alle zwemuitjes hebt gemist door onnodige bikinistress, terwijl die je juist positieve afleiding kunnen geven. Een fijne bijkomstigheid is ook dat er minder tijd en ruimte overblijft om steeds met je uiterlijk bezig te zijn. 

Minder focussen op je uiterlijk doe je bijvoorbeeld op deze manieren:

• Kijk alleen in de spiegel als dat functioneel is, dus om je make-up te checken of je tanden te poetsen. Vermijd de spiegel sowieso op momenten dat in jouw gedachten oppopt “Ik voel me lelijk”. Zit het gevoel uit, maar ga niet direct de spiegel ervoor raadplegen.
• Omring je minder met mensen die op uiterlijk gefocust zijn. Heb je mensen om je heen die ongezond veel met uiterlijk bezig zijn en die jou triggeren om dat ook te doen? Kijk of je hen meer links kunt laten liggen of geef aan dat je het liever over andere dingen hebt.
• Wees kritisch op wie je volgt op Instagram. Ga bij elk account dat je volgt voor jezelf na ‘Haal ik hier iets positiefs uit?’. Is dat niet het geval, druk dan op de ‘Ontvolg’-knop. 
• Doe aan beweging, op een gezonde (niet-obsessieve) manier. Doe bijvoorbeeld yoga, pilates of iets anders waarbij de focus meer ligt op het sporten en bewegen zelf dan op het afgetrainde eindresultaat. 
• Stop met overmatig sporten. Heb jij de neiging om te fanatiek te sporten met de verkeerde doelen? Spreek met jezelf af om maximaal een X aantal keer per week of maand naar de sportschool te gaan. Schakel desnoods een personal trainer in die jou helpt om sporten niet obsessief aan te pakken.
• Probeer ook bij anderen minder op uiterlijk te letten. Merk je dat je bij een willekeurige voorbijganger soms denkt “Wat is zij dik!” of “Dat is een gekke neus!”, signaleer dit dan en spreek jezelf toe dat dat niet is waar het werkelijk over gaat.
• Word je bewust van alles wat jouw lichaam kan. Hoe bijzonder is het dat je hart elke minuut een keer of zestig tikt en dat je huid zich steeds weet te vernieuwen als er een korstje of wondje ontstaat? Sta stil bij wat voor indrukwekkende fabriek je lichaam is.

4. Besteed (op een positieve manier) tijd en aandacht aan je uiterlijk

Houd het geld voor de plastisch chirurg lekker in je zak. Je kunt op mooiere en meer helpende manieren aandacht besteden aan je uiterlijk. Mij heeft het geholpen om op positieve manieren met mijn lichaam bezig te zijn en het ook een stukje waardering te geven. Zo doe ik dat bijvoorbeeld:

• Investeer in mooie lingerie en zwemkleding waarin je je sexy voelt, die goed aansluit en waarin jij het gevoel hebt dat jouw lichaam het mooist uitkomt. En besef daarbij: lingerie en zwemkleding koop je nooit voor een ander, maar altijd voor jezelf. Scoor bijvoorbeeld de mooiste bikini of ga voor een badpak voor dames waarin jij je zelfverzekerd voelt. Onderkleding en je zwemoutfit doen veel voor je zelfvertrouwen.
• Koop kleding van goede kwaliteit. Ga niet voor de eerste de beste blouse in de aanbieding omdat die toevallig lekker betaalbaar is, maar ga op zoek naar items waarin jij je werkelijk mooi voelt. Stop met kledingitems kopen die je een magere zeven waard vindt; koop alleen nog maar dingen die je ronduit fantastisch vindt. Ik doe dat nu sinds een jaar of drie en het heeft ervoor gezorgd dat ik me veel vaker mooi voel.
• Steek tijd in lichamelijke verzorging: een body butter die je benen weer laat aanvoelen als een babyhuidje, gezichtscrème die je T-zone minder droog of vettig maakt, of een gezichtsmaskertje dat je naast het ultieme zen-moment ook even het gevoel van een babyface geeft. Maak er dagelijks een moment voor vrij. Niet eens om de huidverzorgingsadviezen trouw op te volgen, wel om aan jezelf te laten zien dat jouw lichaam dit waard is.
• Laat je een keer masseren, ga naar de schoonheidsspecialiste of bezoek de sauna. Doe het niet om mooier te worden, maar doe het om te laten zien aan jezelf dat jij dit waard bent.
• Besteed überhaupt tijd aan jezelf. Neem de tijd voor het uitkiezen van je outfit, het verzorgen van je gezicht en momenten waarop je jezelf in de badkamer opsluit. Daar mag je tijd voor máken.

Alle foto’s bij dit artikel zijn gemaakt door Blooming Picture.

5. Haal je focus van de minpunten

Hoe kritisch je ook bent, ik weet zeker dat er iets is waar jij wél tevreden mee bent. Al is het maar iets heel kleins, zoals je oogkleur of je mondhoek die zo leuk opkrult als je lacht. Toch jammer dat we ons vaak niet focussen op de leuke dingen die jou eigen maken, maar vooral op de punten waar iets aan mankeert. 

Gelukkig kun je jezelf daarin trainen, zo heb ik gemerkt. Ik heb tijdens mijn eetstoornisherstel geleerd om anders in de spiegel te kijken. Niet steeds direct mijn ogen laten gaan naar die ellenbogen die ik niet mooi vind of naar iets wat destijds in mijn gedachten op een buikje leek. Ik probeerde mezelf te herpakken als mijn aandacht daar te veel naartoe ging. Dan ging ik bewust op zoek naar dingen die ik wel kan waarderen, zoals mijn haarkleur, mijn lach en mijn wipneus. 

Ook prent ik mezelf op die momenten steeds in: alles werkt, hoe bijzonder is dat! Ik besef me heel goed hoe dankbaar ik mag zijn dat ik gezond ben. Zelfs toen ik mijn lichaam tijdens mijn eetstoornisperiode compleet verwaarloosde, heeft het me niet laten zitten. Telkens bleef het doen wat het moest doen. Dát is wat telt, niet die elleboog of die fronsrimpel die ik liever anders had gezien.

6. Het is niet erg als je soms denkt “Ik voel me lelijk”

Het is onrealistisch dat je elke dag zou moeten stralen van zelfverzekerdheid en jezelf mooi moet voelen. Ook jij hebt vast momenten waarop je minder te spreken bent over hoe je eruitziet. 

Een belangrijke stap om mezelf minder lelijk te voelen, is voor mij ook geweest om die dagen er gewoon te laten zijn. Op dagen waarop ik denk “Ik voel me lelijk”, doorsta ik dat gevoel zoveel mogelijk. Ik hijs me in mijn pyjamabroek, laat de make-up achterwege en kruip onder een deken met een kruik op mijn opgeblazen onderbuik. Ik kijk bewust verder niet te veel in de spiegel en weet ook dat dit gevoel morgen vast weer minder is.

Je hoeft op die dagen niet moeizaam op zoek te gaan naar die drie dingen die je wél mooi vindt aan jezelf of je best te doen om met make-up een hoop te fixen. Laat het er zijn en besef dat het een bui is – eentje die wel weer voorbij vliegt.

7. Koester wat jou eigen maakt

Wat jij mooi of lelijk vindt, is maar een idee. Een ideaalbeeld – of het nu realistisch is of niet. Zo wil de ene vrouw veel rondere billen, de ander zou juist een moord doen voor een minder prominent achterwerk. Dat je dingen liever anders zou zien, is waarschijnlijk omdat je je afmeet aan andere mannen of vrouwen die je mooi vindt.

In plaats van jouw lichaam te veroordelen op basis van een afvinklijstje, kun je ook accepteren dat jij nu eenmaal in sommige opzichten anders bent. Jouw lichaam is een unieke samenstelling van kenmerken. Alles wat jou anders maakt dan anderen, zorgt ervoor dat jij niet als een muurbloem wegvalt in de menigte.

Bedenk ook: wat jij niet mooi vindt aan jezelf, vindt een ander soms prachtig aan je. Waar ik mijn zomersproeten als puber het liefst verbloemde onder een veel te dikke laag foundation (inclusief opnieuw een hoog wortelgehalte), kreeg ik van sproetloze mensen weleens te horen dat ze zo jaloers waren op die pikkeltjes op mijn neus en wangen. Zo zie je maar hoe meningen verschillen!

Leer jezelf waarderen om het feit dat jij uniek bent. Niet alles wat anders is, is slecht. Veel dingen die anders zijn, maken je juist mooier.

Dus denk je “Ik voel me lelijk”? Kijk verder dan jouw beeld van perfectie. Dit is jouw lichaam, het doet mega-veel voor je en het verdient die trap na niet. Je hoeft jezelf niet perfect te vinden. Maar leer accepteren dat dit is hoe het is, en dat het op z’n minst oké is. 

Wanneer voel jij je op je mooist?