Soms zit je met je handen in het haar. Je hebt meer vragen dan antwoorden, en je hoofd draait overuren, peinzend over die ene gedachte: “Ik weet het niet meer”. Ondertussen vraag je je af wanneer je het dan wél weer weet en maakt de onwetendheid je misschien angstig. Zelf had ik een tijd geleden zo’n fase waarin ik het even niet wist. Eerst ging ik vooral heel hard op zoek naar antwoorden. Later besefte ik dat het eigenlijk niet zo erg is om het soms niet te weten. Vandaar dit artikel met 10 fijne tips voor als jij ook denkt “Help, ik weet het niet meer!”.

Waarom denk jij “Ik weet het niet meer!”?

Ik denk dat we allemaal zo af en toe op een “Jeetje, wat nu?”-punt terechtkomen. De ene keer op een nare en heftige manier, bijvoorbeeld omdat je iemand bent verloren of te maken krijgt met het verlies van je baan of een relatiebreuk. Maar het komt ook regelmatig op momenten die niet per se vreselijk naar zijn, maar wel ongemakkelijk voelen. Je staat op een kruispunt en weet niet welke weg je moet inslaan. Misschien overzie je zelfs de verschillende wegen niet meer en voelt het alsof je op een doodlopend punt staat. Of je weet wel dat er mogelijkheden en keuzes zijn, maar vindt juist dát zo overweldigend dat je geen stap verder komt.

Wat al die situaties gemeen hebben, is dat je er urenlang over kunt tobben. Misschien ook hopend dat de antwoorden vanzelf komen. Het lastige is dat je je vaak nog meer verloren voelt naarmate je er in je uppie harder over gaat peinzen. Het levert je meer doemscenario’s, nog meer twijfels, nog meer mogelijkheden of nog meer kanttekeningen op. Voor je het weet, weet je het al helemaal niet meer.

Maar hoe erg is het om het soms niet te weten?

Zelf stond ik een tijdje geleden op zo’n “Ik weet het niet meer”-punt. Er was niets ergs aan de hand. Er speelde ook niets heftigs. Ik voelde me ook gewoon happy. Maar ik wist het even niet meer en dat gevoel knaagde aan me. Ik snakte naar allerlei nieuwe kansen en avonturen, maar tegelijkertijd schreeuwde iets in mij “Doe mij een beetje meer rust!”. Oftewel: het voelde chaotisch en warrig en onduidelijk. Welke kant moest ik dan opgaan? In eerste instantie dook ik in de boeken, ploos ik allerlei websites uit en luisterde ik podcasts in de hoop dé antwoorden te vinden.

Uiteindelijk kwam ik het boek ‘Van klacht naar kans’ tegen van Juriaan Galavazi (die huisarts is en nu als coach werkt). Zijn boek over luisteren naar je lijf gaf me het meest eye-opening antwoord:

Wat als het oké is om het niet te weten? Wat als er heel veel momenten in het leven zijn waarop je het niet weet, en als je heel vaak keuzes niet met 100% zekerheid maakt? Je hebt maar 2 zekerheden: dat je geboren wordt en dat je ooit sterft. Wees in de tussentijd oké met het soms niet weten.

Ik zette het luisterboek stil, liet die woorden door mijn hoofd echoën en vond het een baanbrekend inzicht. Verrek, ja. Ik was zo hard op zoek naar antwoorden en zo hard aan het proberen om dit ongemakkelijke “Ik weet het niet”-gevoel snel kwijt te raken dat ik helemaal vergat om gewoonweg te voelen wat ik op dat moment nodig had.

Het is heel ongemakkelijk om je antwoordloos en stuurloos te voelen. Maar hoe erg is het om het niet te weten? Is dat niet heel menselijk? Is het niet hartstikke logisch? En is het niet heel oké om soms meer vragen dan antwoorden te hebben? Sinds dat ene hoofdstuk uit dat ene luisterboek laat ik die “Oh nee, wat nu?”-momenten er vaker zijn. En ik kan je zeggen: het is een verademing!

Hoe ga je om met de “Ik weet het niet meer”-gedachte?

Omdat ik vast niet de enige ben die soms met een groot vraagteken boven haar hoofd door het leven gaat, bedacht ik 10 tips die mij helpen in dit soort stuurloze situaties. Niet zozeer om het snel weer wél te weten, maar wel om het ongemak van de “Ik weet het niet meer”-situatie af te halen.

1. Zie “Ik weet het niet meer” ook als een startpunt

Dat je het niet weet, is niet per definitie slecht. Het is ook mooi dat je durft toe te geven dat je het niet weet. Juist de momenten waarop je hoofd vol vraagtekens zit, kunnen hét startsein zijn om een nieuwe richting in te slaan. Vaak zijn het juist deze momenten waarop je weer eens diep gaat graven in jezelf. Wat zijn nu eigenlijk je dromen? Word je nog steeds blij van wat je doet? Krijg je nog wel energie van de dingen waar je je mee bezighoudt? Wat zou je het allerliefst willen? Het is toch mooi dát je jezelf die vragen eens in de zoveel tijd stelt?!

Je gaat je misschien afvragen of dingen anders kunnen dan hoe je ze deed. Misschien start je met iets nieuws waar je al heel lang naar uitkeek. Of je zegt vaker ‘nee’ dan je gewend was, omdat je merkt dat het even niet meer allemaal gaat.

Is het dan niet juist goed dat je soms op een kruispunt staat en gedwongen wordt om een frisse blik op je dagelijks leven te werpen? Het kan zomaar het startschot zijn voor mooie nieuwe dingen.

2. Wees oké met het “niet weten”

Het voelt wellicht ongemakkelijk als je dingen niet weet. Het leven is veel overzichtelijker als je al op een briefje hebt staan wat er gaat gebeuren en waar je aan toe bent Maar ja, dat is vaker niet dan wel het geval. Het leven laat zich niet voorspellen en zit soms ook vol verrassingen. Accepteren dat je soms vol vragen zit, kan je ook daarom veel meer opleveren dan hardnekkig op zoek blijven gaan naar antwoorden.

Gun het jezelf om dingen uit te zoeken, om vragen door je hoofd te laten gaan en om te voelen wat dit alles met je doet. Het is oké, ook als het niet oké voelt.

Voordat je een stap verder komt, moet je nu eenmaal soms door deze ongemakkelijke fase heen. Zo durfde ik pas de sprong naar fulltime ondernemen te wagen nadat ik een tijdje zoekende was geweest naar mijn ideale droombaan. Juist de weken waarin ik met de handen in het haar bij een loopbaancoach aanschoof omdat ik het niet meer wist, waren uiteindelijk de groeibodem voor mijn bedrijf.

Elke nieuwe richting begint met een “Dit is niet wat ik wil”-gevoel. En ook al is dat gevoel op dat moment niet fijn, over een tijdje kun je er misschien op terugkijken als een fase die je ook veel heeft gebracht.

3. Sta stil en voel (in plaats van het te willen oplossen)

Het schijnt heel gebruikelijk te zijn dat we een gevoel van onrust het liefst oplossen. Dat herken ik zelf ook. Als ik met allerlei dilemma’s worstel, is Google altijd mijn eerste hulplijn in mijn zoektocht naar advies. Vaak poppen er dan nog meer vragen, praktische tips en suggesties voor dure coaches op. Eerder ging ik dan die tips opvolgen, boeken lezen, podcasts downloaden, etc. Alles om maar de onrust kwijt te raken en antwoorden te vinden.

Tegenwoordig probeer ik het anders aan te pakken. Want als die “Ik weet het niet meer”-fase je ook veel inzichten kan brengen, waarom zou je er dan zo snel mogelijk doorheen willen sjezen? Ik heb zelf (nadat ik dit eerst 10x op de Google-en-go-manier aanpakte) geleerd dat het je soms veel meer brengt om maar gewoon de onrust te voelen.

Kun je merken wat de onrust je te vertellen heeft? Voel je boosheid? Verdriet? Frustratie? Heel veel spanning? En waar zou dat vandaan kunnen komen? Wat heeft het je te zeggen?

Juist als je luistert naar het gevoel dat onder alle onrust zit, komen de antwoorden – JOUW antwoorden – misschien sneller dan als je door racet. Misschien merk je opeens dat je hartstikke gespannen bent. Dan kun je veel beter met dat gevoel aan de slag gaan dan dat je heel hard je best doet om het ongemak te fixen. Daar krijg je alleen maar nóg meer spanning van.

4. Zorg voor meer energiegevers en minder energievreters

Dat je het even niet meer weet, heeft er waarschijnlijk mee te maken dat een deel van je energie opgaat aan dingen waar je niet blij van wordt. Misschien ga je elke dag met frisse tegenzin naar je werk. Of je hebt mensen om je heen bij wie je niet écht jezelf kunt zijn. Of je steekt een groot deel van je tijd in vervelende verplichtingen waar je nul energie van krijgt. En het kan ook zijn dat je zelf zorgt dat je energie in rap tempo vervliegt, bijvoorbeeld doordat je veel moet van jezelf of vaak piekert.

Klinkt dat herkenbaar? Dan kan het helpen om te focussen op de keerzijde: waar zou je op dit moment wél energie van krijgen? Stel dat je 3 dingen moet opsommen die je op dit moment blijdschap en energie zouden brengen, welke zouden dat dan zijn? Blok daar elke dag minimaal een half uur tijd voor.

En weet je ook wat je grootste energievreters zijn? Kijk dan of je daar in kunt snijden. Kun je misschien je piekertijd beperken tot een piekerkwartier per dag? Of kun je jezelf vrij geven van een paar moetjes die echt niet per se “moeten”? Dat creëert ruimte voor de dingen die je wél leuk vindt.

5. Zet één kleine stap (en zet daarmee meer in gang dan je denkt)

Zet vandaag één stap. Eentje maar. Een kleine stap die jou vooruit helpt. Richting je dromen, richting wat je het liefst wilt of anders in elk geval richting antwoorden op de vragen waar je mee zit.

Vaak kunnen we eindeloos peinzen over “Wat als?” en doemscenario’s van voor tot achter uitdenken. Maar je weet pas écht hoe het loopt als je daadwerkelijk die richting ingaat. Je kunt pas echt ontdekken wat je werkelijk wilt als je ervoor openstaat om dingen anders te doen dan je ze altijd deed.

Dus kijk of je uit de impasse kunt komen door vandaag een mini-stukje de goede kant op te gaan. Dat mag in de vorm van een mini-stap zijn die behapbaar genoeg voelt om hem zonder al te veel stress te zetten.

Soms is één enkele stap zo klein als een mailtje sturen. Zet hem. Want als je één stap zet, dan vormt het pad zich soms vanzelf wel voor je voeten. Of dan kom je in elk geval steeds een beetje dichterbij weten wat je werkelijk wilt (en wat juist niet).

6. Besef dat je altijd vrij bent om te gaan (ook als je denkt van niet)

Een van de dingen die je soms bij het “Ik weet het niet meer”-gevoel cadeau krijgt, is de gedachte dat je vastzit. Het voelt misschien alsof er helemaal geen sprake is van een kruispunt. Eerder van een doordenderende trein waar je nu niet meer af kunt springen. Je werkt al zo lang voor deze baas. Je kunt het toch niet maken om je baan op te zeggen? Of je moet wel loyaal zijn aan die ene vriend; hij heeft ook zoveel voor jou gedaan. Je kunt het toch niet maken om hem minder vaak te spreken?

Maar wat als dat alles wél kan?

Ik herken zelf die beperkende gedachte wel. Zo durfde ik eerst maar niet bij mijn loondienstbaan weg te gaan, bang om mensen teleur te stellen of om collega’s met een “puinhoop” achter te laten. Het voelde weleens alsof de omstandigheden me gevangen hielden. Alsof er geen keuze meer te maken viel.

Maar als ik iets heb geleerd, dan is het wel dat je altijd vrij bent. Ik tikte er zelfs ooit een artikel over. Ik heb zelf gemerkt dat er écht altijd een uitweg uit een situatie is. Zelfs na 20 jaar mag je je ontslag indienen bij een baan. Ook als je relatie nog zo leuk lijkt voor de buitenwereld, mag je besluiten dat dit jouw relatie niet is. En dat je altijd bekendstaat als die verlegen, stille persoon, betekent niet dat je voor eeuwig in dat hokje moet blijven hangen.

Je kunt écht op elk moment besluiten om dingen anders te doen. De trein blijft wel doordenderen. Maar jij mag besluiten dat dit jouw trein niet (meer) is.

7. Ga op zoek naar je kernwaarden

Nog iets wat je enorm kan helpen op twijfelmomenten is weten wat je kernwaarden zijn. Kern-watte? Nou, dat zijn een paar waarden die voor jou het allerzwaarst wegen in het leven. Denk bijvoorbeeld aan:

• vrijheid
• creativiteit
• authenticiteit
• plezier
• uitdaging
• avontuur
• zelfstandigheid
• eerlijkheid
• balans

Ter inspiratie: op de website van De Steven vind je een hele waslijst met 300 kernwaarden. Ieder mens heeft er wel een aantal. Ken jij die van jou?

Kernwaarden gaan over wat voor jou belangrijk is in het leven. Ze helpen je om beter te luisteren naar jezelf en om goed aan te voelen of iets een ‘ja’ of toch een ‘nee’ is. Als je ergens enorm over twijfelt, helpt het soms om te kijken wat niet lekker loopt in je leven of wat je anders zou willen. Hoe verhoudt dat zich tot je kernwaarden?

Om een voorbeeld te geven: een van mijn kernwaarden is ‘uitdaging’. Maar jaren geleden werkte ik in een werkomgeving waar ik me onderprikkeld voelde (want: weinig werk en weinig uitdagend werk). Ik was het gesprek al aangegaan, maar er veranderde weinig. Toch durfde ik die baan niet op te zeggen, bang dat ik gewoon nog harder mijn best moest doen. Toen ik met een loopbaancoach mijn kernwaarden ontdekte, kon ik er opeens anders naar kijken. Het was gewoon geen match met deze werkplek. Daarna voelde ik veel sterker wat ik wel en niet wilde, en durfde ik beter een stap (richting ander werk) te zetten.

8. Vertel anderen over je “Ik weet het niet meer”-gevoel

In je eentje kun je je soms suf piekeren over dingen. Je blijft maar rondjes op dezelfde gedachtenrotonde rijden zonder verder te komen. Het doemscenario blijft zich maar aan je opdringen. Of het voelt alsmaar alsof je geen steek verder komt. Op al die momenten is er vast een supportteam to the rescue. Of in elk geval één persoon die je kan helpen met relativeren.

Op momenten dat ik vastloop in mijn eigen gedachten, helpt het mij altijd enorm om er met anderen over te praten. Vaak zien anderen de mogelijkheden die jij even niet kunt zien. Of ze stellen je de vragen die nog niet in jou waren opgekomen.

Waar jij misschien alleen doffe ellende ziet, zien anderen de stappen vooruit die je al hebt gezet. En waar jij niet meer weet hoe je uit een vicieuze cirkel moet komen, spotten anderen toch een sluiproute.

Dus praat over de dingen waarmee je stoeit. Dat kan zijn met een dierbare vriendin, maar ook met een collega (als het gaat over werkdingen), een familielid dat dicht bij je staat of misschien wel een lieve buurvrouw. En weet je niet zo goed bij wie je terecht kunt met je overpeinzingen? Je kunt ook een coach inschakelen als je vastloopt. Diegene coach kan je misschien helpen om zelf de juiste route weer te vinden.

9. Probeer nieuwe dingen

Nog een tip om in zo’n situatie de positieve vibes weer meer aan te wakkeren: doe iets nieuws! Soms helpt het dan om even je aandacht in iets leukers te steken dan in het gepieker en de gedachtenrondjes. Probeer iets voor het allereerst waar je op dit moment zin in hebt.

• Lees een boek waar je normaal niet zo snel naar zou grijpen, puur om te kijken of het niet toch iets voor je kan zijn.
• Probeer een sport die je nog niet kent. Ga bijvoorbeeld eens naar de sportschool als je dat normaal niets voor jou vindt. Of probeer een teamsport als je daar meestal niet zo van bent.
• Begin met mindfulness of probeer eens yoga als je normaal denkt “Nee joh, daar ben ik veel te druk voor!”. Het kan ook juist precies zijn wat je op dat moment nodig hebt.
• Probeer een creatieve hobby waar je nog niet eerder mee hebt geëxperimenteerd en kijk of het iets voor je kan zijn.
• Volg een cursus in iets waar je tot nu toe weinig van kunt. Misschien vind je het fantastisch, misschien helemaal niets. Maar het proberen is al leuk op zich.

Nieuwe dingen proberen kan je helpen om te ontdekken wat je nog meer leuk vindt. Als je bijvoorbeeld niet lekker in je vel zit, helpt het soms om nieuwe hobby’s of sporten uit te proberen. Werkt dat misschien ontspannend? Word je daar blij van? Of helpt het je op z’n minst om heel even de spanning uit je lijf te krijgen? Daarnaast kan het een manier zijn om nieuwe kanten van jezelf te leren kennen.

10. Verzet je gedachten

Als je – zoals ik – wat trekjes hebt van een ware controlfreak, dan wil je misschien zo snel mogelijk je “Ik weet het niet meer”-situatie fixen. Dat fixen kan dan veel aandacht opslokken. Voor je het weet, kun je alleen nog maar aan die ene lastige keuze of situatie denken. Alleen er is ook nog zoveel meer dan dat in het leven.

Doe daarom juist in dit soort stuurloze fases dingen waarbij je even aan iets totaal anders denkt dan jouw lastige dilemma of de dingen die je anders zou willen. Maak in stilte een wandeling in de natuur, onderneem iets leuks in de stad, lees een boek voor de leuk, of kijk een hersenloze comedy. Hoewel het natuurlijk goed is om over grote levensvragen na te denken, is het soms ook goed om er een paar uur van de dag niet mee bezig te zijn. Misschien komen de antwoorden dan zelfs sneller dan wanneer je het dilemma 24/7 doordenkt. Give yourself a break.

Wat was de laatste keer dat jij een “Ik weet het niet meer”-moment had? En wat hielp jou toen?

De link naar bol.com is een affiliate link.