Introvert en eenzaam klinkt misschien als een gekke combinatie. Als introvert ben je toch juist dol op tijd voor jou alleen? Inderdaad, introverten laden vaak meer op van tijd in hun uppie doorbrengen dan van grote groepen gezelschap. Maar dat je regelmatig alleentijd nodig hebt, betekent niet dat je niet geniet van tijd met anderen. Eenzaamheid en introversie kunnen dus zeker samengaan. Ik vond het zelf lange tijd een lastige balans: soms snakken naar me-time, maar geen kluizenaarsbestaan willen. En dan is het ook nog zo dat je je als introvert soms “anders” voelt of meer diepgang wilt dan je ervaart. Terugkijkend vroeg ik me af: wat heeft mij hierbij geholpen? Voilà, mijn 11 tips tegen eenzaamheid als introvert.

Eenzaamheid is wat anders dan alleen zijn

Ik vind dit altijd een belangrijk onderscheid om te maken. Soms geen mensen om je heen hebben is iets anders dan eenzaam zijn. Je kunt je ook eenzaam voelen in gezelschap, bijvoorbeeld als je de enige bent die ergens niet over kan meepraten of wanneer jij behoefte hebt aan diepgang en de rest voornamelijk over voetbalwedstrijden en hogedrukreinigers praat. Of je kunt je eenzaam voelen als je voor je gevoel niet bij iemand terecht kunt. Je hebt genoeg mensen om je heen, maar wilt of durft bij niemand echt je hart binnenstebuiten te keren.

Veel introverten kunnen relatief goed tegen alleen zijn. Althans, tot op zekere hoogte. Laat je mij twee dagen met geen mens praten, dan snak ook ik naar een koetjes-en-kalfjes-praatje met de caissière van de buurtsuper. Maar introverten hebben vaak ook een behoefte aan diepgang. Als introvert zit je misschien niet zo te springen om small talk, maar wil je wel dolgraag ervaringen uitwisselen over je gevoelens of inzichten. Als je geen mensen om je heen hebt bij wie dat vertrouwd voelt, kan dat ook eenzaam voelen. Hetzelfde geldt als je je bij mensen met wie je omgaat niet altijd jezelf voelt. Je zet een masker op, trekt een cape aan en hangt de vrolijke extravert uit, terwijl dat niet is wie je echt bent.

Mijn ervaring met de combinatie introvert en eenzaam

Ook ik herken zeker gevoelens van eenzaamheid in het verleden. Gelukkig heb ik al een aantal jaar veel fijne, lieve mensen om me heen met wie ik mooi contact heb. Met ieder persoon op een andere manier. Maar toen ik een jaar of 20 was, voelde ik me regelmatig eenzaam als introvert. Dat had met een paar dingen te maken:

1. Ik had het gevoel dat mijn introverte interesses afweken van die van extraverte leeftijdsgenoten. Ik hield niet van borrelen, feestjes, luidkeels meezingen met de muziek en sleep-overs. Ik was gek op lezen, knutselen, schrijven en thuis zitten. Daardoor miste ik bijvoorbeeld bij mijn bijbaantje in de supermarkt vaak een connectie met anderen. Ik had het gevoel dat ik me anders moest voordoen om niet als een saaie muts over te komen. (Zonder dat iemand me ooit zo genoemd heeft overigens!)
2. Ik hield weleens vast aan mensen bij wie ik me niet echt mij voelde. Ik ging nog trouw naar verjaardagen van mensen met wie ik al lang niet echt een connectie meer voelde. Of beter gezegd: bij wie ik voor mijn gevoel niet echt mezelf kon zijn. Daardoor kon ik me ook in contact met mensen eenzaam voelen.
3. Ik vond het lastig om me kwetsbaar op te stellen. Misschien herken je dit wel: aan de ene kant wil je niets liever dan diepgaande gesprekken voeren. Aan de andere kant voelt emoties toelaten hartstikke eng. Dus blijf je op de oppervlakte. Dát gevoel van eenzaamheid is eigenlijk zonde. De diepe connectie zit er misschien wel in, maar je eigen onzekerheid zit je in de weg.
4. Ik zag destijds soms mensen minder vaak dan ik zou willen. Je kent het wel: drukke agenda’s, verhuizingen, reizen, verschillende levensfases… Er kan altijd iets gebeuren (aan jouw kant of bij een ander) waardoor je wél veel mensen om je heen hebt, maar hen niet zo vaak ziet als je zou willen. Heel logisch en natuurlijk, maar soms ook eenzaam.

Hoe voorkom je eenzaamheid als introvert?

Voor dit artikel besloot ik eens terug te kijken. Ja, ik heb me in het verleden weleens eenzaam en introvert gevoeld. Inmiddels is dat gevoel van eenzaamheid er gelukkig niet of nauwelijks meer. Terugdenkend vroeg ik me af wat mij nu eigenlijk geholpen heeft om die eenzaamheid te temperen. Zo kwam ik tot deze 11 tips.

1. Ontmoet like-minded mensen

Tegenwoordig heb ik veel meer introverte mensen in mijn omgeving. Ik merk dat ik het heerlijk vind om, naast gezellige extraverte mensen, ook door net zo gezellige introverten omringd te zijn. Het helpt mij enorm dat de ander dan vaak hetzelfde in contact staat als ik. We voelen bijvoorbeeld allebei niet de behoefte om van 9 uur ’s ochtends tot 9 uur ’s avonds samen de hort op te gaan en spreken iets anders af dan dat. Of we zijn allebei doodmoe na een dag op stap en snappen het dan volkomen als één van ons liever thuis eet dan ook nog ergens iets te bestellen. Heerlijk vind ik dat!

Wat ik los daarvan fijn vind, is om te zoeken naar mensen met wie ik in elk geval raakvlakken heb. Nieuwe mensen ontmoeten kan op zich overal; dat is geen hogere wiskunde. Maar je wilt misschien specifiek mensen leren kennen met wie je een klik hebt, qua interesses, gevoelsniveau, gespreksonderwerpen, etc. Dan helpt het als je op zoek gaat naar plekken waar juist die mensen zijn.

Ik ga zelf bijvoorbeeld regelmatig naar cursussen en programma’s op het gebied van zelfontwikkeling. Daar kom ik in contact met mensen die net als ik graag dieper graven. Ook vind ik het leuk om naar evenementen voor tekstschrijvers te gaan, omdat ik met hen de schrijfliefde deel.

Als je meer contacten wilt, kijk dan op plekken die bij je passen. Dan is de kans het grootst dat je mensen ontmoet met wie je een klik voelt.

2. Besef dat ieder persoon iets anders brengt

We zijn allemaal maar mens, dus niemand is perfect. Elke persoon die je in je leven hebt, brengt je weer iets anders. Met de ene persoon kun je goed over je werk praten. Met iemand anders klets je graag over de kinderen, omdat diegene ook jonge kids heeft rondlopen. Weer een andere persoon stelt zich snel open, waardoor het bij diegene goed voelt om je kwetsbaar op te stellen. En met een andere persoon kun je weer heel hard lachen om flauwe grappen of slechte tv-programma’s die jullie allebei graag per tien afleveringen achter elkaar kijken.

Door los te laten dat je bij ieder persoon alles moet vinden, word je minder teleurgesteld in relaties met wie dan ook (liefde, vriendschappen, familie, collega’s). Bij de ene vriendin weet ik: met haar ga ik eens uitgebreid lachen, gieren, brullen en uitgebreid kletsen over van alles. Met de ander heb ik weer overlap in bepaalde persoonlijke thema’s en kan ik daar goed over praten. Met weer een andere persoon ga ik way back, tot de basisschool zelfs. Diegene weet alles van me. Een ander ken ik wat korter, maar deelt weer een bepaalde ervaring met mij, waardoor we op dat vlak matchen.

En tuurlijk, als je alleen maar mensen hebt met wie je over voetbal en sandwiches kunt kletsen terwijl jij op zoek bent naar diepe gesprekken, dan heb je misschien niet de juiste mensen om je heen. Dan is tip 1 een goede om te zoeken naar nieuwe mensen met wie je die diepgang wel kunt opbouwen.

3. Wees jezelf in contact (altijd!)

Als je jezelf anders voordoet, trek je mensen aan die bij je masker passen in plaats van mensen bij wie je jezelf kunt zijn. Wanneer je jezelf bent, is het veel makkelijker om écht contact te maken. Dan zal je je minder snel alleen voelen, omdat je geen rol acteert. Bovendien trek je op die manier mensen aan die jouw echte zelf mooi vinden, waardoor het meer waardevolle contacten oplevert.

Ik denk dat ik me 10 jaar geleden regelmatig anders voordeed. Ik was in contact stil, onzeker en verlegen. Nogal op de achtergrond. Vooral serieus, niet echt bezig met grappen of gevoelens delen. Maar die zakelijke emotieloze ik is totaal niet wie ik ben. Ik ben ook een persoon die soms graag scherp uit de hoek komt met grappen. En die het niet spannend en wel fijn vindt om emoties te delen of om te vertellen hoe het écht gaat. Pas een aantal jaar later durfde ik ook die kanten er te laten zijn. Ik ging merken dat ik daardoor veel meer uit mijn contacten kon halen en me fijner en zelfverzekerder ging voelen. Jezelf zijn doet veel goeds met je!

4. Stel je meer open

Eenzaamheid als introvert kan ook voortkomen uit een behoefte aan meer diepgang. Je wilt je graag openstellen, over diepgaande onderwerpen praten en een mooie connectie aangaan. Maar in werkelijkheid komen je gesprekken niet verder dan wat de status is op je werk en of je hond al opgeknapt is van zijn griepje. Ik heb zelf lange tijd de behoefte gevoeld om meer de diepte in te gaan. Totdat ik besefte dat de bal daarvoor bij mij lag. Als jij zelf op de oppervlakte blijft, ligt de drempel voor een ander nogal hoog om spontaan allerlei diepgaande vragen te stellen. Want hoe kunnen zij nu aanvoelen dat jij op zo’n persoonlijke vraag zit te wachten?

Het kan heel goed zijn dat mensen om je heen óók heel graag meer diepgang wil willen, maar net als jij aftasten of dat passend is. Dus probeer daar zelf eens het initiatief in te nemen. Begin zelf met je openstellen. Vertel zelf over iets wat je op het hart ligt of wat je lastig vindt in plaats van te hopen dat de ander daarnaar vraagt (terwijl diegene van niets weet). Tuurlijk, soms merk je dat de ander zich er geen raad mee weet. Maar ik heb zelf al vaker ervaren dat het vriendschappen en relaties juist kan verdiepen als je je openstelt. Wie weet verlaag je daarmee ook voor de ander de drempel om dingen te delen.

5. Ontdek wie je écht bent (als introvert)

Probeer introversie niet te zien als een beperking, maar als een eigenschap die simpelweg bij je hoort. Want precies dat is het ook! Net zoals dat je gestructureerd of chaotisch bent. Introversie kan een heel mooie eigenschap zijn in vriendschappen of andere relaties. Dus probeer die eigenschap niet te verhullen uit angst om als saai, stil of verlegen door de mand te vallen. Toon je introversie en doe er ook eens onderzoek naar.

Het is bijvoorbeeld fijn om te ontdekken welke introversie-kenmerken je bij jezelf herkent en welke juist niet. Introvert-extravert is uiteindelijk een schaal; het zijn niet twee hokjes waarvan je er in één naadloos past. Tast voor jezelf af wat je bij jezelf herkent en waarin je juist meer ambivert of extravert bent. Dat kan prima samengaan. Nogmaals: je bent een mens, geen label.

Kijk bijvoorbeeld in hoeverre jij tóch blij wordt van soms naar een feestje gaan, van in de belangstelling staan of wel een keer het hoogste woord voeren. Je kunt prima een extraverte introvert, introverte extravert of ambivert zijn, of welke naam je het ook geeft. Als je van jezelf weet wat jouw (wel of niet introverte) behoeften zijn, is het makkelijker om daaraan toe te geven.

Lees ook: 7 vooroordelen over introvert zijn die niet altijd kloppen.

6. Ga meer dingen doen die jij geweldig vindt

Ik moest altijd lachen om de opmerking “Heb jij nog geen vriend? Je moet gewoon vaker naar de kroeg gaan. Anders ontmoet je nooit iemand!”. Voordat ik Bart kende, heb ik opmerkingen in die richting talloze keren gehoord. Waarom ik het grappig vond? Omdat ik zelf totaal niet van naar de kroeg gaan houd en het dus niet echt ergens op slaat dat ik daar iemand ontmoet die dat wel geweldig vindt en vervolgens teleurgesteld is dat ik liever op die date na nooit in de kroeg rondloop.

Ik ben gaan inzien dat dingen doen die jij helemaal het einde vindt juist een mooie manier is om mensen te ontmoeten met wie je een match hebt. Daar hoeven niet meteen vriendschappen uit te ontstaan. Het kunnen ook gewoon leuke contacten voor die dag zijn. Het is sowieso mooi om mensen te ontmoeten met wie je iets deelt, met wie je samen glundert over een bepaald onderwerp of met wie je ergens niet uitgekletst over raakt.

Voel je ook zeker vrij om een keer níet mee te gaan als een uitje totaal niet bij je past. Zo ben ik bewust gestopt met meegaan naar horrorfilms. Ten eerste omdat ik mezelf slapeloze nachten, waarin ik bibberend van het zweet wakker word, wil besparen. Ten tweede omdat het oké is om aan te geven dat iets niet jouw ding is. Ook dát is jezelf blijven in contact.

7. Maak vaker contact met mensen op straat

Dit is iets wat de pandemieperiode mij leerde. In die tijd woonde ik alleen en wás ik door de rondwaaiende virussen ook veel alleen. Maar op een dag realiseerde ik me iets belangrijks:

Je kunt wel alleen zijn, maar het is niet nodig om je alleen te voelen.

Je ziet elke dag mensen: op straat, voor je huis, in de supermarkt, bij de bushalte, in het openbaar vervoer… Hoe zou het zijn als je niet meer in rap tempo voorbij die mensen loopt zonder naar elkaar te knikken? Ik heb zelf ook niet altijd behoefte aan een praatje met vreemden, maar ben het wel vaker gaan proberen. Even contact maken met een hondenbaasje op straat. De caissière net iets vrolijker een goede werkdag wensen. Bewust oogcontact maken met mede-wandelaars op straat. Of even een praatje maken met de buurvrouw in plaats van me haastend een weg te banen door het trappenhuis.

Natuurlijk zijn dat niet direct gesprekken die je diepgang opleveren. En uiteraard zijn er momenten waarop dat hele small talk-praatje me gestolen kan worden en ik gewoon naar huis wil om onder een dekentje te kruipen en even niemand meer te zien. Maar als je je eenzaam voelt, probeer het contact dan dichtbij je te zoeken. In vreemden met wie je misschien meer een connectie hebt dan je denkt.

8. Laat je verwachtingen over een bruisend sociaal leven los

Soms vind je het alleen zijn op zich helemaal oké, maar voelt het alsof je wel héél alleen bent door het plaatje dat anderen je voorschotelen. Ik had dat tijdens mijn kantoorjaren. Als anderen honderduit vertelden over hun supersociale weekend, schaamde ik me wanneer ik toegaf dat mijn meest spannende weekendactiviteit een bezoekje aan de woonboulevard was. Social media dragen daar ook zeker aan bij. Je ziet online allerlei foto’s van gezellige vriendengroepen, groepsvakanties of etentjes met anderen. Zit jij dan met je thuisblijfweekend.

Maar is het stom als je agenda minder gevuld is met sociaaldoenerij dan die van anderen? Nee hoor. Ik herken die gedachte zeker uit de tijd waarin ik nog studeerde en me regelmatig verantwoordde voor mijn niet zo studentikoze studentenleven. Maar na een tijdje besloot ik te accepteren dat dát studentenlevenplaatje niet MIJN plaatje was. Ik ging sociaal contact meer op mijn manier aanpakken. Niet tóch me verplicht voelen om in disco’s te staan, maar op vrijdagavond met een vriendin thee drinken. Of kringverjaardagen organiseren in plaats van hippe kroegfeestjes. Dat maakte me meer mezelf, wat dan weer een minder eenzaam gevoel gaf.

Bovendien worstelde ik op deze manier niet steeds met het zelfopgelegde idee dat mijn sociale leven te beperkt was. Ik ging er mijn eigen maatstaven voor bedenken en daardoor inzien dat ik me eigenlijk prima voelde bij het sociale leven dat ik had.

Je hoeft niet te voldoen aan verwachtingen die anderen hebben van een sociaal leven. Maak het zo bruisend (of niet) als je zelf wilt.

9. Neem vaker initiatief

Als introvert wacht je misschien liever tot anderen op jou afstappen. Je loopt toch kans om een vriendschappelijk of collegiaal blauwtje te lopen als je zelf de eerste stap zet. Toch probeer ik me vaker over die angst voor afwijzing heen te zetten en toch met iemand in gesprek te gaan. Waar ik eerder al snel naar mijn telefoon greep (niet omdat ik überbelangrijke mailtjes had ontvangen, wel om de tijd te doden in een awkward situatie), probeer ik nu vaker een praatje aan te knopen. Mijn ervaring is dat daar soms leukere gesprekken uit voortkomen dan je denkt.

Zo was ik een tijdje geleden bij de opening van een duurzame kledingwinkel. Het doorknippen van het lintje liet langer op zich wachten dan gepland. Toen ik tien minuten later elke mogelijk boeiende Instagram-post al wel had gezien, vond ik het tijd om achter mijn telefoon vandaan te kruipen. Het was een vrouw in een prachtige kleurrijke jurk, dus ik zag een goede ijsbreker. “Hé, leuke jurk heb je aan!”, zei ik. Ze keek op van haar telefoon. We raakten aan de praat en bleken allebei hobbybakkers, duurzame-kleding-liefhebbers, kattenbaasjes en interieurfreaks te zijn. Opeens ging de tijd veel sneller. Ik ging naar huis met het gevoel dat ik leuke mensen had ontmoet.

Daarom een uitnodiging. Of noem het een uitdaging. Vul niet te snel in voor de ander dat diegene niet om een praatje verlegen zit. Gooi soms je awkward-situaties-vermijdingsstrategieën overboord en probeer toch een gesprek aan te knopen. Het hoeft niet meteen groots en uitbundig te zijn en je mag je geheimen gewoon voor je houden. Maar wie weet verrast zo’n gesprek je en is het juist de remedie tegen eenzaamheid die je zocht.

10. Luister naar podcasts of luisterboeken

Misschien denk je “Wat doet die tip nu weer in dit lijstje?”. Het kan best zijn dat het puur iets is wat voor mij werkt. Maar ik vind zelf luisterboeken en podcasts heerlijk “gezelschap” in de auto of als ik een hele dag alleen thuis ben. Het voelt alsof er iemand uitgebreid tegen me kletst, maar dan zonder dat ik verplicht ben om daar doordacht op te reageren. Het is natuurlijk totaal eenzijdig contact. Maar mij kan het wel uit mijn eenzame cocon helpen als ik me een dag alleen voel.

Tip: het luisterboek ‘Ik moet nog even kijken of ik kan’ is een mega-aanrader. Het is het allergrootste feest der herkenning dat ik ooit heb gelezen en ook nog geschreven met een fijne knipoog! Het boek is trouwens ook gewoon als boek te bestellen bij bol.com, voor als je liever leest dan luistert.

Qua podcasts, vind ik deze podcast van Celine Charlotte over introvert zijn de fijnste tip. Als je iets luistert, laat het dit zijn! Deze podcast liet mij ook voor het eerst inzien dat ik introvert ben.

11. Accepteer jezelf

Soms zit de eenzaamheid vooral in jezelf. Je voelt je misschien anders dan anderen. Je hebt het idee dat mensen je raar of niet leuk vinden. Of je hebt je twijfels over bepaalde eigenschappen of kenmerken van jou en verhult die liever.

Probeer in zo’n geval de doordenderende zelftwijfeltrein in je hoofd stop te zetten. De oplossing voor eenzaamheid ligt misschien deels in jou. Ga niet klakkeloos mee in alles wat je innerlijke criticus je toespreekt, maar besef dat jij een keuze hebt om erin te geloven of niet. Je bent niet anders of raar doordat je introvert bent. Jij bent jij. Je bent niet zoals ieder ander, maar dat is niemand. Accepteer wie je bent, met de trekjes die je hebt, de mooie kanten en de kanten die je misschien liever niet had gehad.

Vanuit het gevoel dat jij oké bent, is het makkelijker om contact aan te gaan. Vanuit de gedachte dat je ertoe doet, zal je je minder alleen op de wereld voelen. En vanuit het besef dat mensen om je geven omdat jij het waard bent, voel je je misschien – zelfs als er even niemand naast je op de bank zit – niet zo eenzaam als voorheen.

Heb jij weleens last van eenzaamheid?

De link naar het boek op bol.com is een affiliate link.