“Help, ik voel me niet mezelf!” Bij die uitspraak denk je misschien aan angstaanjagende scifi-films en groene wezens met alien-ogen die binnen een milliseconde in de huid van een ander kunnen kruipen. Maar je niet jezelf voelen is ook iets wat je zonder filmische taferelen kunt ervaren. Je hebt misschien het idee geleefd te worden, bent jezelf ergens tussen de to-do’s en verwachtingen van anderen verloren of bent überhaupt een beetje kwijt wat jij precies wilt. Hoe vind je jezelf dan terug? Een retreat van € 7.997,- kan natuurlijk. Maar gelukkig kun je ook weer tot jezelf komen zonder vliegtripjes naar de Ibiza-zon. Dit zijn 9 tips uit eigen ervaring voor als jij je niet jezelf voelt en daar iets mee wilt.

Je niet jezelf voelen? Je bent niet alleen!

Om allerlei redenen kun je het gevoel hebben dat je niet jezelf bent. Je gedraagt je anders dan hoe je jou kent. Je bent misschien minder energiek of sneller geïrriteerd. Wellicht ben je normaal een vrolijke spring-in-’t-veld, maar herken je die persoon in niets in de versie van jou die elke avond futloos op de bank neerploft en alleen nog energie over heeft voor een Netflix-aflevering of drie. Of je kent jezelf als iemand die blij wordt van werk en graag ambities achterna jaagt, maar op dit moment vliegt de tegenzin in de werkweek je op zondagavond al aan. Of je hebt gewoon een algemeen meh-gevoel. De dingen die je normaal blij maken, doen je nu weinig. Of dagelijks schieten vragen door je hoofd als ‘Wie ben ik eigenlijk?’ of ‘Wat wil ik?’.

Ik gok dat iedereen weleens fases heeft waarin je je niet jezelf voelt. Maar dat je niet de enige bent, maakt het natuurlijk niet minder lastig. De “Jeetje, wat moet ik nu?”-momenten kunnen vrij intens zijn. Je wilt zo graag een antwoord op je lastige levensvragen vinden, maar die worden je niet zomaar op een presenteerblaadje door een willekeurige ober aangereikt. Daar moet je zelf energie, aandacht en ook zeker zelfliefde in steken. Dat is niet altijd eenvoudig en soms ook reuze-confronterend.

Waarom voel ik me niet mezelf?

Dat jij je niet jezelf voelt, kan allerlei redenen hebben. Dit zijn een paar redenen waarom dat gevoel je zomaar kan overvallen (of zelfs al een tijdje kan spelen):

Natuurlijk kunnen er ook allerlei andere dingen spelen. Misschien heb je net iets heftigs meegemaakt. Je bent iemand verloren, je komt uit een moeilijke periode of je kunt misschien door gezondheidsredenen minder aan dan je gewend bent. Vaak worden “verwachtingen van anderen” aangewezen als dé reden dat je bij jezelf vandaan drijft. Maar ik denk dat het om nog veel meer redenen zo kan zijn dat je niet jezelf voelt. Waarschijnlijk weet je wel wat er speelt bij jou.

Lees ook: Dicht bij jezelf blijven? Knoop jezelf deze 8 inzichten in de oren. 

1. Stap uit het dagelijkse doordenderen en sta stil

Mijn ervaring is dat ‘niet jezelf voelen’ sowieso niet weggaat als je in de zesde versnelling blijft doorrennen zoals je deed. Jezelf terugvinden is niet iets wat je even in een half uur tussen het checken van je e-mails en de vergadering met je leidinggevende door doet. Het is geen in je agenda planbare taak die je na een 30 minuten durende brainstorm met jezelf kunt afvinken. In contact blijven met jezelf is iets waar je bewust tijd voor moet vrijmaken. Op meerdere momenten.

Mijn grote valkuil – en volgens mij die van meer mensen – is dat ik het dagelijkse to-do-riedeltje vrolijk herhaal en er dan van sta te kijken als ik na vier maanden denk “Poeh hé, ik ben mezelf ergens tussen de stapel werk, het managen van een verbouwing, de weekboodschappen en de stofzuigrondes door een beetje verloren”.

2. Onderzoek waarom jij je niet fijn voelt

Je niet jezelf voelen is geen fijn gevoel. Het bezorgt je misschien onrust, verdriet, angst of zelfs boosheid. Het liefst wil je er vast zo snel mogelijk van af. Maar de makkelijke route is niet altijd de handigste.

Ik heb zelf ook vaak de neiging gehad om dwars door die gevoelens heen te willen. Hoppa, gewoon jezelf bij elkaar rapen en je lach weer opzetten! Maar mijn ervaring is dat die gevoelens daar júist niet van weggaan. En het “Ik voel me niet mezelf”-gevoel verdwijnt er al helemaal niet door.

Er hoeft niet altijd één specifieke gebeurtenis als reden voor te zijn. Maar simpelweg stilstaan bij het feit dát je je zo voelt en het gevoel toelaten, is een belangrijke eerste stap.

3. Vraag je af “Wat zou jij nu heel graag willen, als alles kan?”

Stel dat er geen obstakels of praktische bezwaren zijn. Wat zou jij dan op dit moment het allerliefst willen? Als je er 5 minuten over nadenkt en vooral naar je eerste reactie luistert, dan volgt er vast een antwoord waar je iets mee kunt. Het kan van alles zijn. Misschien zou je het allerliefst meer rust in je week willen, op vakantie gaan, even de boel de boel laten, een paar dagen alleen zijn, voor een andere baan gaan of een tijdje radicaal ‘nee’ zeggen tegen alle sociale verzoeken zonder je daar schuldig over te voelen.

Zodra je iets hebt staan, kun je onderzoeken hoe je dat “iets” kunt realiseren. En nee hoor, ik zou niet aanraden om acuut je baas een ontslagmail te sturen of linea recta een week all-inclusive naar Ibiza te boeken. Als je het direct heel groot maakt, wordt het al snel een alles-of-niets-scenario. Dat leidt meestal tot – helaas – niets. Te groot. Te onhaalbaar. Zo voelt het althans. Maar je kunt grote doelen ook omtoveren tot iets kleins en haalbaars.

• Wil je meer vrije tijd in je week? Begin met 2 avonden per week 30-60 minuten voor jezelf vrij blokken. Meer is mooi meegenomen, maar dit is een goed begin.
• Wil je er weer eens tussenuit? Kijk wat haalbaar is. Kun je binnenkort een week weg boeken? Is anders een weekend weg mogelijk? Of zou een dagje weg naar het strand of het bos in eigen land je misschien ook al het lekker-er-even-uit-gevoel geven?
• Zou je maar al te graag stoppen met het werk dat je nu doet? Begin eens met een gesprek met een loopbaancoach of vraag een gesprek aan met je leidinggevende om je behoeften te bespreken.
• Snak je naar meer creativiteit in je leven? Schrijf je in voor een creatieve workshop of dompel je met YouTube-video’s volledig onder in een hobby die je nog niet kent.
• Wil je vaker met vriendinnen afspreken, maar lijkt dat lastig omdat je net kinderen hebt gekregen? Vraag die vriendin om eens bij jou langs te komen in plaats van andersom. Kijk hoe je een koffie-afspraak wél ingepland krijgt.

Maak een concreet plan en probeer direct één eerste stap te zetten. Dat kan al zoiets simpels zijn als een tutorial bekijken, een appje sturen of er met iemand over praten. Hoe dan ook, er is altijd meer mogelijk dan je denkt om meer te doen wat je leuk vindt of waar jij behoefte aan hebt.

4. Laat je minder afleiden door anderen

Veel mensen – ik ook – zijn gevoelig voor de meningen van anderen. Als je je niet jezelf voelt, kan dat nog heftiger opspelen. Je hebt zelf al geen flauw idee wat jij wilt of wat bij jou past. Als anderen daar dan ook nog goedbedoelde suggesties voor hebben, kan dat je hoofd nog meer op hol brengen. Moet je hun visies dan ook nog meenemen?

Daarom vind ik het zelf heel belangrijk om, als ik zelf zoekende ben, niet te veel mensen te vertellen over hoe ik me voel. Neem liever 2 of 3 mensen in vertrouwen die dicht bij je staan. Mensen van wie je weet dat ze zonder oordeel luisteren of met waardevolle adviezen op de proppen komen. Maar neem er niet iederéén in mee. Besluit ook voor jezelf van wie je adviezen aanneemt en van wie niet. Ongetwijfeld zullen ook mensen die je niet eens vertelt over je overdenkingen soms met een advies strooien of een oordeel vellen. Maar het is aan jou of je dat oordeel meeneemt in je beslissing of het puur als “nog een mening” ziet die niet ook de jouwe hoeft te zijn.

5. Doe vaker dingen alleen

In mijn ogen is het heel helpend om vaker een single date te plannen waarvoor niemand anders dan jij is uitgenodigd. Dat hoeft echt niet meteen een 7-daagse trip naar de zon te zijn. Je kunt het al zo klein maken als regelmatig een wandeling in je eentje maken, in je uppie koffie drinken buiten de deur of in je eentje een workshop of festival bijwonen. Er in je eentje op uit gaan is een fijn buiten-je-comfortzone-ding, dat je leert wat je aan jezelf hebt. Ook dwingt het je om zonder afleiding naar jezelf te kijken. Er is immers geen gezelschap naar wie je je aandacht kunt verleggen.

Daag jezelf uit om een uitstapje dat je normaal vaak met anderen samen doet in je eentje te plannen. Ga er bewust zonder gezelschap op uit. Ontdek daar wat voor gedachten er door je hoofd spoken of wat je voelt. Voor mij zijn die alleen-afspraken dé momenten waarop ik het beste voel wat er misschien speelt of wat ik zou willen om weer meer mezelf te zijn.

6. Bouw structureel minder dagelijkse doe-dingen in voor jezelf

Als het idee van “je niet jezelf voelen” regelmatig door je hoofd gaat, kan dat ook een teken zijn dat je jezelf voorbij bent gerend. Zo merkte ik tijdens de verbouwing dat ik na een tijdje zo erg op Standje Hollen Vliegen Rennen stond dat ik mijn passies en behoeften tussen het muren schilderen en laminaat leggen door even kwijt was. Ik voelde me vaak overprikkeld en gewoon niet helemaal mij. De oplossing bleek een praktische: gewoonweg minder doen. Meer rust inbouwen, hoe druk het ook was. En dan maar accepteren dat de moetjes niet altijd zo snel en grondig gebeuren als ik zou willen. Een ontspannen gevoel is ook wat waard.

Merk jij ook dat je jezelf ergens tussen de takenlijsten, je Postvak In en de microvezeldoekjes verloren bent? Begin dan met minder moeten. Kijk of je iets kunt laten vallen of uitstellen. Misschien kun je vaker ‘nee’ zeggen, de boel vaker de boel laten of accepteren dat je niet zo vaak mensen te hulp kunt schieten als je zou willen. Kortom: zorg voor rust. Zie het als een doktersrecept met enkel positieve bijwerkingen 🙂

7. Zet op een rij wat jouw waarden zijn (en blijf daarbij)

Deze tip heb ik meerdere keren van businesscoaches gekregen. Zowel voor werk als privé vind ik het een superwaardevolle tip voor als je er een handje van hebt om te pleasen. Maak eens voor jezelf een lijstje met jouw waarden. Dus met de dingen die voor jou heel belangrijk zijn in het leven. Kies voor 5 waarden waar wat jou betreft niet aan te tornen valt. Zet die waarden in een Word-document, zodat je het er altijd bij kan pakken. Dat lijstje is vooral handig om te bekijken in situaties waarin je onderbuikgevoel zegt “Nee, dit wil ik niet!”, maar de pleasende stem in jou er toch een ‘ja’ uit wil floepen. Neem er dan de tijd voor om over je keuze na te denken, pak je waardenlijst erbij en reageer daarna pas.

Voorbeelden van waarden zijn vrijheid, creativiteit, authenticiteit, ontspanning, ambitie of duurzaamheid. Om een voorbeeld te geven: voor mij is vrijheid heel belangrijk. Laatst kreeg ik een verzoek of ik voor een freelance opdracht structureel meerdere dagen per week op kantoor bij een mogelijke opdrachtgever wilde werken. Mijn eerste reactie was “Nee!”. Dan ben ik veel minder flexibel in mijn weekindeling, ben ik slechter bereikbaar voor andere opdrachtgevers en moet ik nog vaak ’s avonds e-mails voor ander werk beantwoorden. Eerder zou ik denken “Ik kan het echt niet maken om te zeggen dat ik dat niet wil.” Tegenwoordig denk ik er wel twee keer over na voordat ik mijn waarden laat varen.

8. Maak een vision board

Ja, misschien heb ik te veel naar mindsetcoaches geluisterd op Spotify. Maar ook ik ben nogal enthousiast over het hele idee van een vision board maken en geloof er zeker in dat dat kan helpen. Als je je niet jezelf voelt, is het vaak verleidelijk om vooral te kijken naar waar je niet blij mee bent. Je weet wat je anders zou willen en wat je frustreert. Het kan helpen om het om te draaien. Wat zou je wél willen, nu of later? Ga er opnieuw van uit dat alles kan en mag. En maak het visueel. Knip plaatjes uit tijdschriften of speel Pinterest uit en maak met alle verzamelde afbeeldingen een vision board. Dus een bord waarop je jouw mooiste toekomstdromen visueel maakt.

Zo’n bord helpt om groots te dromen, juist als je leven even niet zo groots en spannend voelt. Dat alleen al zwengelt je positieve energie aan en helpt om weer te kijken naar wat je werkelijk zou willen. En nee, misschien kun je dat alles nu niet waarmaken. Maar erover nadenken dat dit wellicht ooit werkelijkheid wordt, is ook al iets heel moois.

Pak je visionboard er regelmatig bij en bekijk dan opnieuw wat je erop hebt staan. Dat helpt om op tijd bij te sturen als je merkt dat je door de dagelijkse drukte, de verwachtingen van anderen of door welke reden dan ook afdwaalt van je pad.

9. Durf tegen de stroom in te zwemmen

Soms kunnen we avondenlang piekeren over welke kant we op moeten gaan. Maar vaak voel je diep van binnen het antwoord wel. Zijn het de praktische bezwaren die je tegenhouden? De meningen van anderen? Of je eigen hardnekkige overtuigingen over “hoe het hoort”?

Het helpt om je meer jezelf te voelen als je jezelf toestaat om anders te zijn in bepaalde dingen. Om niet altijd keurig in schoolslag achter de rest aan te zwemmen, maar er ook oké mee te zijn als je een baantje daarnaast pakt of zelfs tegen de stroom in gaat.

Laat ideeën over “hoe het zou moeten” je er niet van weerhouden om je hart te volgen. Want er is maar één ding dat moet: dat je luistert naar waar jij, op dit lastige punt, behoefte aan hebt. Jij mag jij zijn, met jouw eigen unieke verlangens. Jezelf die toestemming geven, is soms alles wat je nodig hebt om weer lekkerder in je vel te zitten.

Heb jij weleens het gevoel gehad dat je jezelf even kwijt was? Wat helpt jou daarbij?