“Jezelf kwijt zijn”. Het klinkt wat gek. Ik bedoel: ik ben regelmatig mijn SD-kaart kwijt en moet ook weleens het hele huis doorzoeken om die ene fijne pen terug te vinden. Maar mezelf kwijt zijn, hoe dan? Toch heb ik dat gevoel een aantal keer gehad. Soms ben je zo veel bezig met anderen of met allerlei zelf opgelegde verwachtingen dat je kwijt bent wat jij nu écht wilt. Gelukkig heb je geen ‘Opsporing verzocht’ nodig om jezelf terug te vinden. Dit zijn 9 tips die mij van dat gevoel afhelpen.

Jezelf kwijt zijn, hoezo dat?

Best een gek idee, toch?! Dat je de persoon met wie je dag in dag uit opgescheept bent, ergens onderweg verloren lijkt te zijn. Toch heb ook ik dat gevoel een aantal keer gehad. De eerste keer was toen ik als kersverse student op de universiteit begon. Ik kon maar niet aarden in mijn groepje in de introweek. “Die week wil je niet missen! Daar maak je vrienden voor het leven!”, was me van tevoren op het hart gedrukt. Maar ik als niet-feestbeest was vooral bezig met me anders voordoen. Na een week was ik mezelf ergens tussen de feestjes verloren. Even later stapte ik over naar de studie Nederlands en besefte ik dat tijdens feestjes vrienden maken natuurlijk niet al te best lukt als je feesten zelf helemaal niet zo’n feest vindt (pun intended!).

Maar er zijn meer situaties waarin je jezelf kwijt kunt zijn. Ik had hetzelfde gevoel bijvoorbeeld toen ik in een eerdere relatie mijn gevoelens en behoeften wegmaakte om de ander maar te pleasen. En ook toen ik niet lekker in mijn vel zat qua werk en op de automatische piloot doorging met wat ik dacht dat moest, maar wat mij niet gelukkig maakte.

Dit zijn 9 tips die mij in zo’n situatie helpen om mezelf terug te vinden.

1. Maak van jezelf een prioriteit

Niet voor niets roepen stewardessen dat je eerst je eigen reddingsvest moet fixen voordat je anderen te hulp schiet. Het is heel waardevol om voor anderen te zorgen, maar verlies jezelf daar niet volledig in. Maak jezelf niet de hoofdverantwoordelijke voor alles wat er speelt. Of het nu gaat om een zieke dierbare, een project op het werk of iets anders wat speelt – weet dat jij niet alle last hoeft te dragen.

Hoe waardevol je hulp ook is, onmisbaar is-ie niet. Weet dat ook jij niet altijd ‘aan’ hoeft te staan. Zo voelt het misschien niet, maar je mag om hulp vragen als je het niet meer trekt (of liever nog: daarvóór al). Ja, ook als je een belangrijke rol als ouder, eigen baas, directeur, projectleider, mantelzorger, etc. hebt.

Zorg niet alleen voor anderen, maar ook voor jezelf. Maak tijd vrij voor wat jij nodig hebt, zeg soms ‘nee’ en trek grenzen. Niemand heeft er iets aan als jij op instorten staat.

2. Neem alleentijd

Als introvert kan ik niet zonder alleentijd. Als ik kijk naar periodes waarin ik mezelf kwijt was, dan waren dat vaak tijden waarin tijd voor mezelf erbij inschoot. Op dat soort momenten moet ik mezelf echt even tot de orde roepen. Niet doorrennen, maar iets doen waar ik in mijn uppie blij van word. Plan zeker dagelijks een moment waarop je tijd aan jezelf besteedt. Al is het maar om niet de hele dag bezig te hoeven zijn met anderen (en met wat zij mogelijk van je vinden of van je nodig hebben).

In periodes waarin ik in de knoop zat met mezelf, ging ik wat vaker alleen wandelen, pakte ik ontspannende hobby’s op en liet ik afspraken met anderen plaatsmaken voor een moment met mezelf en mijn computer, camera of knutselspul. Dat hielp al om weer plezier in mezelf te vinden.

3. Doe iets anders

De automatische piloot is soms verrekte handig. Ik bedoel: ik moet er niet aan denken dat ik elke dag minutenlang voor de koelkast sta te denken wat ik toch in mijn ontbijtkom moet schenken. Maar soms is het automatische standje minder handig. Je kunt ook een “Is dit het nou?”-gevoel krijgen als je dag in dag uit hetzelfde doet.

Doe eens iets anders dan anders. Probeer wat nieuws en daag jezelf uit. Dat betekent niet dat je direct je vaste baan moet verruilen voor een sabbatical of een eigen B&B. Het kan ook inhouden dat je een nieuwe hobby probeert, een boek leest dat je anders niet snel zou pakken of jezelf vaker een andere lunch voorschotelt. Nieuwe dingen proberen kan je helpen ontdekken waar jij blij van wordt.

Zo begon ik mijn blog ooit juist in een tijd waarin ik mezelf was verloren na mijn afstuderen. Dit online stekkie heeft mij geholpen om te ontdekken wat ik wil en wat mij blij maakt. Schrijven dus!

4. Stop met “giftige” contacten

Oftewel: contacten waarin je niet jezelf kunt zijn.

Soms heeft jezelf kwijt zijn te maken met mensen om je heen. Het kan zijn dat mensen uit jouw omgeving het gevoel in je triggeren dat jij niet goed bent zoals je bent. Merk jij dat bepaalde mensen energie uit je trekken? Of dat je bij sommige mensen de neiging hebt om je anders voor te doen? Denk dan goed na of je die vriendschap of relatie niet beter op een lager pitje kunt zetten of zelfs kunt verbreken.

Zo had ik ooit twee dates met een jongen die me naar cocktailbars sleepte. Ik voelde me nogal een saaie tante toen ik muntthee van de kaart koos, terwijl hij de ene na de andere dure whiskeycocktail achterover sloeg en steeds aandrong om het ook te proberen. Pas twee dates en heel wat “niet goed genoeg”-gedachten later besefte ik dat ik niet verder hoefde te gaan met iemand bij wie ik me zó niet op mijn gemak voelde. Ik gooide het bekende “ik voel de klik niet”-zinnetje eruit en heb me nog nooit zo opgelucht gevoeld.

5. Omlaag, die lat!

Ik schiet zelf snel in de stressmodus als ik mijn eigen lat ergens ter hoogte van de Mount Everest heb gelegd. Het frustreert me op zo’n moment dat ik niet aan mijn (onrealistische) verwachtingen kan voldoen. Het punt is: je kunt nooit ieder ander 100% gelukkig maken, en jezelf maak je daar al helemaal niet blij mee.

Laat los wat anderen zouden kunnen denken en verlaag ook je eigen perfectionistische lat. Door je perfectionistische stemmetje te negeren, kom je vanzelf dichter bij jezelf (inclusief al je gevoelens en behoeften) dan wanneer je je aan de perfecte versie van jezelf vasthoudt die je probeert of hoopt te zijn.

6. Stop met denken, start met voelen

Jezelf kwijt zijn kan gepaard gaan met te veel in je hoofd zitten. Je probeert je gevoelens weg te maken en bent vooral bezig met gedachten, “moetjes” en dingen buiten jou om. Maar op termijn drijft dat alles je alleen maar verder af van wat je echt gelukkig maakt. Dat is tenminste mijn ervaring.

Probeer niet door te denderen, maar stil te staan. Wat voel je op dit moment? Wat merk je in je lijf? Ontspanningsoefeningen of gewoon iets mindfuls doen als wandelen, tekenen of puzzelen kan helpen om dichter bij je gevoel te komen.

Neem eventueel iemand anders in vertrouwen en praat over je gevoelens. Dat kan een (loopbaan)coach of psycholoog zijn, maar ook iemand die dicht bij je staat. Weet dat je er niet alleen mee hoeft te blijven zitten en dat je ook niet alle antwoorden zelf hoeft te kennen.

7. Pas op met vluchtroutes

Er bestaan allerlei niet-helpende patronen die misschien tijdelijk wat verlichting geven, maar die je niet van het gevoel afhelpen. Knetterhard doorwerken is er zo één. Ook 1001 taken op je nemen om maar bezig te zijn helpt niet. Net zoals overmatig sporten of urenlang scrollen door Instagram in de hoop wat positiviteit uit anderen te halen.

Een vluchtroute die ik ook weleens heb geprobeerd (en die ik je niet per se kan aanraden!): je volledig verliezen in onbenullige dingen. Dan ging ik me bijvoorbeeld veel te veel druk maken over hoe lelijk mijn knieën waren of over een reactie die een collega drie dagen ervoor had gegeven. Op zo’n moment wist ik dat ik eigenlijk niet lekker in mijn vel zat en dat projecteerde op allerlei onbenullige andere dingen. Zodra ik er met mensen over ging praten en stilstond bij wat er echt aan de hand was, verdween die drukmakerij al snel als sneeuw voor de zon.

8. Ontdek wat jou blij maakt

Ga op zoek naar waar jij blij van wordt. Een tip die mijn loopbaancoach me gaf: zoek naar fijne dingen (qua werk of privé) waar je met een glimlach aan terugdenkt. Hoe kun je die dingen ook nu een plek in je leven geven? Maak desnoods een lijstje van alle dingen die jou op een dag blij maakten. Dat kan al zo klein zijn als het maken van een vers soepje. Probeer elke dag een paar van die dingen te doen.

Natuurlijk gaat het ook over een grotere zoektocht. Wat voor werk maakt je blij? Is er vrijwilligerswerk waar je voldoening uit kunt halen? Heb je het nodig om een eigen bedrijf, een blog of een nieuwe hobby te beginnen? Ga op zoek naar kleine en grote dingen waar jij energie uit zou halen.

Het mooie is: het gevoel van jezelf kwijt zijn kan je juist helpen om te groeien en een stap dichterbij te komen waar je wilt staan. Misschien ga je juist door dit niet fijne gevoel wel op zoek naar een nieuwe passie of kans die wél een goed gevoel geeft.

9. Jezelf kwijt zijn? Durf jezelf te zijn!

En dan nog een laatste tip: jezelf terugvinden begint met accepteren dat jij bent wie je bent. Ook als je nog niet daar staat waar je wilt staan. Accepteer dat je niet in alles uitblinkt, vertrouw erop dat jij de stappen kunt zetten die je nog moet zetten, en neem het jezelf niet kwalijk als dat een keer niet lukt. Want hoe kun je nu jezelf zijn als jij de persoon afwijst die je op dit moment bent?!

En bovendien: waarom zou jij niet goed genoeg zijn zoals je bent? Leuker dan jezelf kun jij niet zijn.

Heb jij ook weleens het gevoel gehad jezelf kwijt te zijn?