Het is niet erg als je niet het hoogste woord hebt. Het is prima als jij “de stille” bent in een groep, of als je soms zelfs afwezig bent tijdens een vriendenfilmavond omdat je liever thuis van je bank en zachte plaid geniet. En nee, dat maakt je niet asociaal, verlegen of raar. Je bent misschien gewoon introvert. Toen ik 5 jaar geleden ontdekte dat het labeltje ‘introvert’ best goed op mijn voorhoofd past, was dat een enorme eye-opener. Ik was niet gek; ik behoorde gewoon tot de 20% van de mensen die meer oplaadt van alleen zijn dan van met anderen zijn. Dit zijn 8 lessen die ik daarna leerde over jezelf zijn als introvert.

Jezelf zijn als introvert – zo fijn als je dat jezelf gunt!

Voordat ik überhaupt wist dat er zoiets als ‘introvert’ bestond, voelde ik me vaak “anders”. In mijn studententijd en in mijn eerste werkervaringen had ik vaak het idee dat ik minder sociaal was dan de rest. Ik vond het heus leuk om gezelschap van collega’s te hebben aan de lunchtafel en om in het weekend af te spreken met leeftijdsgenoten. Maar ik was óók heel graag op mezelf. In de lunchpauze aan de lange tafels met collega’s fantaseerde ik soms over in mijn eentje buiten wandelen. Maar dat durfde ik niet, want dat zou vast gek zijn. En als er vergaderingen waren en iemand spontaan vroeg “En Romy, wat vind jij ervan?”, dan wist ik standaard pas 5 minuten na de vergadering – als ik weer op mezelf was – wat ik eigenlijk had willen zeggen.

Mijn probleem was niet dat ik introvert was. Wél was het probleem dat ik verwachtte dat ik me als introvert super-extravert kon gedragen. En tja, dat is hetzelfde als van een kat verwachten dat hij kan vliegen.

Ik vond het stom als ik me niet extraverter kon voordoen dan ik was. En ik deed continu keihard mijn best om meer outgoing over te komen en een extraverter leven te leiden dan goed voor me was. Totdat ik ging beseffen dat er nu eenmaal extraverte én introverte mensen bestaan, en dat die allebei nodig zijn in de wereld. Verrek, ik kon dus prima de rest van mijn leven tot het introverte clubje van onze maatschappij behoren.

Mijn introverte trekjes zaten me niet in de weg. Het zat me alleen in de weg dat ik diezelfde trekjes uit alle macht probeerde te verhullen. Onnodig ook nog, want je mag gewoon jezelf zijn als introvert. Jij bent waardevol! Toen ik dat ging beseffen, werd mijn leven er een stuk stiller, rustiger, meer mij en daarmee leuker op.

Waar ik het nu over wilde hebben, zijn de 8 lessen die mij hebben geholpen bij vaker mezelf zijn als introvert.

1. Ook jouw mening als introvert doet ertoe

Dat je niet de eerste bent die het woord pakt, betekent niet dat jouw mening minder waard is. Hoe vaak ik vroeger wel niet mij mening heb ingeslikt, puur omdat ik de woorden even niet paraat had of het spannend vond om 10 paar ogen op me gericht te krijgen. Superzonde! Introverte mensen zijn vaak wat stiller en treden minder snel op de voorgrond. Maar dat je introvert bent, betekent niet dat jouw mening ook in de stilte verloren moet gaan. Beslissingen worden vaak júist beter als er zowel extraverten als introverten naar meekijken. Dus spreek je tóch uit, ook al vindt je dat spannend.

Introverte mensen staan erom bekend dat ze vaak langer nadenken voordat ze iets zeggen. Dus grote kans dat wát je wilt zeggen, wel heel waardevol en doordacht zal zijn.

2. Je mag vriendschappen op jouw manier aanpakken

Op de middelbare school dacht ik dat het gebruikelijk was om één grote vriendengroep te hebben. Ik voelde me een buitenbeentje dat ik geen vast lid was van één grote groep. Ik houd en hield meer van “losse” vriendschappen. Als in: met mijn meeste vriendinnen spreek ik alleen 1 op 1 af. Ze kennen elkaar vaak ook alleen van mijn eigen verjaardagsfeestjes.

Ik dacht altijd dat ik gewoon geen goede vriendenmaker was en dat het problematisch was dat ik weinig met grote groepen had. Had ik dan belabberde sociale skills? Maar inmiddels heb ik door dat ik gewoon meer iemand ben van de 1-op-1-vriendschappen. Ik houd van diepe gesprekken, niet van wekelijkse stapavonden. En ik vind je een net zo goede vriendin als ik je maar 4x per jaar zie als wanneer we elkaar wekelijks spreken.

Vriendschap is voor iedereen anders. En je mag die van jou samen met je vrienden op jullie manier vormgeven. Als het jullie maar blij maakt, dan is het prima en dan ben je sowieso een goede vriend.

3. Zeg het eerlijk als iets jouw ding niet is

Tot mijn 25e kwam “Nee” nauwelijks in mijn vocabulaire voor. Als ik werd uitgenodigd, verscheen ik hoe dan ook. Zo stond ik als beginnende ondernemer vaak op netwerkborrels, terwijl ik me daar dan bijzonder ongemakkelijk voelde (en eigenlijk ook helemaal niet zoveel ruimte had voor nieuwe klanten). Ik ben ook vaak meegegaan naar grote feesten waar ik me niet op mijn gemak voelde en vierde zelfs mijn eigen verjaardag als student regelmatig met 20 man omdat ik dacht dat zo hoorde. Ik heb zelfs een paar keer awkward turend naar een kopje thee in een cocktailbar gezeten tussen dronken dansers, omdat ik niet durfde te zeggen dat ik knettergek werd van het harde gepraat, de bezopen mensen om me heen en de veel te harde muziek.

Maar nee, als er een uitnodiging lag, dan was ik er. Dan maar awkward en wel.

Wat een verademing als je beseft dat niet alles jouw ding hóeft te zijn. Tegenwoordig zeg ik tegen dit soort dingen bijna altijd “nee” en kost dat me zelfs weinig moeite. Aan smoesjes doe ik niet. Heb ik ook geprobeerd, maar het werkt veel beter als je eerlijk zegt “Heel leuk dat je me uitnodigt, maar dit is niet zo mijn ding!”. Dan weten mensen meteen waar ze aan toe zijn, krijg je dezelfde vraag niet nog eens en maak je het ook niet persoonlijk.

Natuurlijk is het een ander verhaal als je soms voor je werk ergens naartoe moet of de drukke verjaardag van een vriendin niet wilt missen. Maar ik denk inmiddels zo: mijn standaard antwoord is “Nee” en ik voel altijd de ruimte om alsnog “Ja” te zeggen als dat een keer beter voelt.

4. Er zijn meer opties dan “Ik ben er zeker bij” of “Ik kom niet”

Dit inzicht leerde ik uit een fijne podcast van Charlotte van ’t Wout. Vaak zag ik geen enkele andere uitweg dan óf volledig meegaan in het plan van de ander óf dan maar niet gaan. Meestal werd het overigens die eerste optie, want “Nee” was niet mijn lievelingswoord. Dus zat ik regelmatig bij vriendenweekenden, spelletjesavonden met 20 man of grote schoolfeesten waarbij ik me verplicht voelde om tot het bittere eind te blijven.

Door die podcast ging ik inzien dat “Ja” zeggen niet betekent dat je akkoord gaat met de full package. Je kunt vaak alsnog je eigen plan trekken:

• Je kunt wél op een verjaardag verschijnen, maar na 1,5 uur weer richting huis gaan.
• Je kunt zeggen dat een filmavond je leuk lijkt, maar dat je dan graag een andere film kijkt.
• Je kunt je verjaardag wel vieren, maar dan op een kleinere en meer ingetogen manier.
• Je kunt wel meegaan naar het concert, maar dan kiezen voor zitplekken, zodat je niet urenlang voor een staplaats hoeft te wachten.
• Je kunt laten weten dat je een familieweekend heel gezellig vind, maar liever 1 dag langskomt dan 3 volle dagen.
• Je kunt meegaan naar een etentje na een drukke werkdag, maar ook besluiten om vóór het toetje huiswaarts te gaan.
• Je kunt in plaats van een etentje buiten de deur voorstellen om gezellig thuis een uitgebreid diner te houden.

En zo zijn er meer middenwegen te bedenken. Het voorstel van een ander is niet de enige mogelijkheid. Probeer creatief te zijn en ga na waar jij je fijn bij voelt. Vaak kan er meer dan je denkt.

5. Geef jezelf altijd bedenktijd

Als je mij vraagt “En Romy, wat vind jij ervan?”, komt er geheid een stotterend en onhandig antwoord uit mijn mond. En op spontane voorstelrondjes ga ik ook nooit zo goed. Vaak kom ik dan totaal niet uit mijn woorden en komt er een of andere knullige poging tot een elevator pitch over mijn lippen. Improviseren in gesprekken is gewoon niet iets waarvoor ik in de wieg gelegd ben en dat schijnt voor meer introverten te gelden. Ben ik inmiddels oké mee!

Wat ik wel heb geleerd, is om juist door mijn onhandige improvisatie-acties altijd bedenktijd voor mezelf in te lassen. Dat geldt natuurlijk niet als ik meteen razend enthousiast van iets word, maar wél als ik ook maar een lichte twijfel voel of merk dat ik niet direct een antwoord klaar heb.

Als ik een verzoek krijg en merk dat ik eerder stress dan enthousiasme voel, laat ik het altijd een dag bezinken voordat ik reageer. Ook over nieuwe freelance opdrachten denk ik bijna altijd wel een halve dag na. En als ik in een meeting even mijn antwoord niet paraat heb of als iemand me vraagt om advies, laat ik weten dat ik er via e-mail op terugkom. Dan kan ik er rustig over nadenken en kom ik meestal met een veel zinvollere reactie.

6. Het leven is makkelijker als je meer introverte mensen om je heen verzamelt

Jarenlang heb ik geprobeerd om mezelf in extraverte kaders gewurmd te krijgen en liep ik op mijn tenen om maar naadloos in een extraverte maatschappij te passen. Het was een enorme opluchting toen ik mezelf het label ‘introvert’ kon geven en ontdekte dat ik niet afwijkend of stom was, maar “gewoon introvert”. Wat mij enorm heeft geholpen, is om (onbewust) ook meer introverte mensen om me heen te verzamelen. Ik heb veel introverte vriendinnen die hun weekenden, net als ik, graag wat rustiger indelen en die ook niet zo de behoefte voelen om elk weekend de vloer bij elkaar plat te lopen. Dat scheelt enorm: daardoor ben ik niet die enige vriendin die ergens geen zin in heeft.

Overigens heb ik daarnaast ook veel contract met minstens zo leuke extraverte mensen. In mijn ogen is het juist waardevol om je te omringen met “mensen zoals jij” én mensen die wel een stuk extraverter zijn. Je kunt ook juist leren van mensen die je tegenpool zijn.

7. Jezelf zijn als introvert betekent ook soms niet-typisch introverte dingen doen

Je bent meer dan een labeltje. Introvert is ook maar één uiteinde van het spectrum introvert vs. extravert. Geen enkele introvert is hetzelfde. En dat je introvert bent, betekent niet dat je aan alle criteria voldoet. Mij heeft het ook geholpen om me niet volledig achter het label ‘introvert’ te verschuilen. Als ik dat zou doen, zou ik namelijk ook niet snel in niet-typisch-introverte avonturen stappen die wel heel gaaf zijn.

Ja, ik ben introvert. Maar ik ben ook gewoon Romy met mijn eigen unieke karaktertrekjes en behoeften. Zo ben ik én introvert én heel ambitieus. Ik ben én graag op de achtergrond, maar daag mezelf soms ook uit om op de voorgrond te stappen. Ik ben niet dol op grote groepen, maar sleep mezelf er soms toch naartoe omdat een bepaalde gelegenheid dat wél echt waard is. Ik houd van weekenden leeg houden, maar push mezelf dan ook het weekend erna om wél iets te ondernemen. Ik houd van werken in stilte, maar word ook heel blij als ik na zo’n stille werkdag weer een paar leuke werkgesprekken gepland heb staan.

Het is nooit óf óf. Je kunt én introvert zijn én soms lekker van de introverte kaders afwijken. Laat je nooit beperken door een label dat jij of een ander op je voorhoofd heeft geplakt.

8. Er bestaat geen normaal, vind je eigen normaal

En als laatste: probeer niet te denken in ‘normaal’ en ‘abnormaal’. Er bestaat nergens een ‘handboek voor normale mensen’ (en als zoiets al bestaat, dan is dat sowieso geen wetenschappelijk onderbouwd boek maar stom geneuzel). Je bent hier niet op aarde om maar in allerlei normale kaders te passen, en klakkeloos te kopiëren hoe anderen hun leven invullen.

Focus niet op wat “normaal” is, maar vorm jouw eigen “normaal”. Ga bij jezelf na waar jij blij van wordt en waarvan niet, wat jouw leven leuker maakt en wat niet, en wat je energie geeft en wat juist energie slurpt. Vorm op basis van dat alles jouw “normaal” en durf daarin gerust je eigen weg te vinden naast de al gebaande paden. Jouw leven, jouw feestje.

Ben jij introvert, extravert of juist ambivert? En welke les heb jij daarover geleerd?