Kom maar op. Dat was wat ik dacht toen ik de titel van het nieuwe boek van Jelle Hermus zag. Hij schreef een boek vol praktische tips om ondanks alle turbulentie in de wereld positief te blijven. Op aarde is er nogal wat om je druk over te maken: klimaatcrisissen, oorlogen, pandemieën en persoonlijke perikelen die je hersenen overhoop schoppen. Hoe manoeuvreer je vrolijk en veerkrachtig door het leven als het om je heen soms een turbulente puinhoop lijkt? Zijn boek ‘Kom maar op’ leek me het ideale voor-het-slapengaan-boek om elke dag positief en met nieuwe inzichten te eindigen. Wat het me leerde? Deze 7 inzichten zijn me het meest bijgebleven.

Kom maar op: positief leven in een turbulente wereld

De blog van Jelle Hermus (So Chicken) staat al zo lang ik me kan herinneren op mijn favorietenlijstje. Jelle leert op zijn blog met lekker vlotte schrijfsels (inclusief de beste woordgrappen!), goede voorbeelden en praktische tips hoe je broedt op een leuker leven. Eerder schreef hij al de boeken ‘Steeds leuker’ en ‘Leven met de wind mee’, die ik ook allebei in no-time uitlas.

Zijn nieuwe boek gaat over een onderwerp dat me heel erg aansprak: positief leven in een turbulente wereld. Het boek is dan ook zeker geen unicorns & rainbows-achtig “Denk gewoon positief!”-boek waarin je net doet alsof er helemaal geen ellende bestaat. Nee, Jelle benoemt juist dát er van alles gaande is, dat we ons zorgen maken en dat er veel onzeker is. Hij deelt tips hoe je ondanks dat alles toch positief de week kunt doorkomen, of in elk geval jezelf er niet door uit het veld laat slaan.

Jelle bespreekt dit alles op een lekker vlotte, leuke en vaak grappige manier. Inclusief herkenbare persoonlijke voorbeelden: van angst voor Indiase hondsdolheid als vakantie-souvenir tot peuterdriftbuien in de supermarkt. In zijn boek legt hij vooral uit dat we ons vaak enorm druk kunnen maken over alles wat er speelt, maar waar we zelf op dat moment geen invloed op hebben. Maar uiteindelijk kun je maar één ding veranderen: hoe jij met alles omgaat.

7 mooie lessen uit het boek ‘Kom maar op’

Dat “gedoe” in de wereld nogal veel impact op me heeft, had ik een paar jaar geleden al door. Dus nieuws lezen (Jelle noemt het heel treffend “blootstelling aan nieuwsdiarree”) doe ik al jaren niet meer. In dat opzicht krijg ik al minder ellende binnen dan eerst. Maar ik kan niet ontkennen dat verdrietige berichten, oorlogen, stijgende temperaturen en zeespiegels, en bijzondere Amerikaanse presidenten alsnog veel met me doen. Dus ik dacht: “Kom maar op met die tips!”. Dit zijn 7 mooie lessen die het boek ‘Kom maar op’ mij leerde.

1. Drama zit vooral in je hoofd

Het belangrijkste en mooiste inzicht uit het boek vond ik dat er vaak nu – op dit specifieke moment – geen drama om je heen is. De drama zit alleen in je hoofd. Als je kijkt naar je situatie nu, is er dan nu iets wat jouw situatie op dit moment onveilig maakt? Waarschijnlijk niet. Jelle vertelt dat hij in bed lag te woelen toen hij een reis naar India gepland had staan, bang dat hij misschien met hondsdolheid besmet zou raken. Maar op dat moment onder zijn eigen deken was er helemaal niets aan de hand. Er was op dat specifieke moment geen probleem. Het enige probleem was dat hij zich zorgen maakte over een mogelijk probleem.

Die manier van kijken vond ik een mooie eye-opener. Ik kan me weleens druk maken over de wereld waarin ik mijn hopelijk toekomstige kinderen (nee, ik ben niet zwanger) laat opgroeien. Dan maak ik me nu al druk of ik wel een leuke moeder ben, of die kinderen dan wel gezond zijn en blijven, hoe de wereld eruitziet als ik er niet meer ben en zij nog wel… Als ik daarvan wakker lig, is een stapje terug best fijn. Want waarom zou ik me nu al druk maken over de kinderen die er nog niet zijn, over de gezondheid van mensjes die nog niet eens gemaakt zijn, en over een toekomstbeeld dat pas over een jaar of 80 van toepassing is…

Natuurlijk kun je altijd kleine veranderingen doorvoeren die bijdragen aan hoe jij de wereld graag ziet. Zo hoop ik door vegan te eten, vrijwel nooit te vliegen en zoveel mogelijk duurzaam te leven, een positief verschil te maken voor de wereld van morgen. Nee, ik kan daarmee niet in mijn uppie de wereld redden. Maar ik doe wat ik kan. Van je gigantisch druk maken wordt de wereld in elk geval niet beter.

Bovendien zijn veel problemen (zoals “Wat moet ik doen als mijn kind, dat nog niet eens bestaat ooit ziek is?”) er niet in het nu. Zoals Jelle het omschrijft: focus weer op je dekentje, je kop thee en je kat. Dan merk je snel genoeg dat je in het hier en nu oké en veilig bent.

2. Neem je gedachten waar zonder erin mee te gaan

Sinds vorig jaar ben ik veel bezig met mindfulness, omdat ook mijn brein nogal van het gedachten spuwen is. Voorheen zocht ik dan vooral afleiding om de niet-helpende gedachten te parkeren. Maar uiteindelijk is dat niet dé oplossing. Jelle deelt veel over mindfulness en geeft ook een fijne oefening in zijn boek. Zijn visie? Neem je gedachten waar zonder direct naar de inhoud te kijken. Dus denk simpelweg “Hé, een gedachte!” en laat je niet direct meeslepen door de soms zorgwekkende inhoud ervan.

Op die manier stop je je gedachten niet weg, maar kun je ermee oefenen dat je niet met elke gedachte iets hoeft. Dan wordt het een stuk rustiger in je leven (en misschien na een tijdje ook in je hoofd).

Dus je kunt prima denken “Oh nee, wat als ik bij dat gesprek morgen te horen krijg dat deze opdrachtgever wil stoppen!”. Maar dat betekent niet dat je daar nu al een plan B en C voor moet bedenken, en moet nagaan hoe realistisch dat scenario wel of niet is. Je kunt ook simpelweg observeren dat je nu denkt of piekert, en dan weer doorgaan met wat je deed. Het is maar een gedachte.

3. Als jij een perenboom bent, probeer dan geen appelboom te worden

Deze mooie levensles komt eigenlijk uit Jelles eerdere boek ‘Steeds leuker’, maar hij haalt hem in dit boek nog eens aan. En gelukkig maar, want het is een prachtig inzicht. Ik citeer:

Stel je voor dat jij bent ontstaan uit het zaadje van een perenboom: als je bloeit, groeien er peren aan je takken. Maar dan merk je dat je leeft in een wereld die meer van appels houdt. Dus je probeert zo hard als je kunt om een appelboom te zijn en appels te produceren. Maar dat kan niet – want je bent een perenboom en die geven peren, geen appels. Het is zonde wanneer je je zo voelt omdat er niets mis is met peren. Sterker nog, veel mensen geven de voorkeur aan peren boven appels. Dus waarom zou je al die energie investeren om iemand te zijn die je niet bent?

Het kost oneindig veel energie om iemand te proberen te zijn die je niet echt bent. Of die je alleen met heel veel moeite kunt zijn. Daarmee maak je het leven voor jezelf niet leuker en maak je het vooral onnodig ingewikkeld. Dat is zonde, want er zijn altijd mensen die jou wél leuk vinden zoals je bent. En als je die mensen niet kent, dan ga je die nog wel ontmoeten zodra je wél je authentieke zelf durft te zijn.

Jelle zegt daar nog iets anders moois over: als jij jezelf leert te omarmen, zijn we allemaal beter af. Dan creëer je betere relaties, trek je mensen aan die bij je passen en zien anderen geen afgevlakte versie van jou. Plus: het is dan voor jezelf een stuk makkelijker manoeuvreren door het leven.

4. Maak van niet-oordelen je uitgangspunt

En ja, Jelle geeft zelf ook toe dat het heel menselijk is om soms wél te oordelen, ook als je dat uit alle macht niet probeert te doen. Maar hij benoemt in zijn boek een paar mooie manieren om anderen te accepteren voor wat ze zijn. Zelfs als je het niet met iemand eens bent of de acties van die persoon afkeurt.

Hoe Jelle erin staat? Probeer by default niet te oordelen over anderen, maar veroordeel jezelf ook niet als er een keer wel een oordeel door je hoofd heen schiet. We zijn allemaal maar mens.

Dit zijn een paar tips uit het boek die bij mij bleven plakken:

• Probeer redenen te bedenken waarom iemand iets doet wat jou stoort. Misschien wordt iemand getriggerd door jouw gedrag, voelt die persoon zich niet gezien of speelt er iets lastigs in het leven van diegene. Vaak is het makkelijk om te denken “Wat stom dat diegene zo doet!”, maar schuilt er meer achter. Ik had bijvoorbeeld op de universiteit een vriendin die steeds minder vaak met me kon afspreken. Ik vond het stom en voelde me afgewezen. Pas later vertelde ze dat ze heel heftige migraine had en daardoor vaak ‘nee’ moest zeggen. Toen snapte ik het veel beter.
• Zie de worsteling in de ander. We hebben allemaal worstelingen, angsten, misschien ook gevoelens van niet gezien worden. In dat opzicht heb je vaak meer met de ander gemeen dan je denkt. Het is mooi om de overeenkomsten te zien in plaats van alleen de verschillen.
• Kijk wat de afwijzing zegt over jou. Dingen die je in een ander afwijst, zijn vaak ook dingen die je ergens in jezelf herkent. Of juist eigenschappen waarvan je zou willen dat je ze had. Ik vind het zelf bijvoorbeeld storend als iemand heel dominant is of alle ruimte voor zichzelf opeist. Maar eerlijk? Dat komt ook deels omdat ik het zelf bijzonder lastig vind om zoveel ruimte in te nemen. Dat besef helpt mij om anders naar die mensen te kijken. Het is niet altijd zo dat ik die persoon stom vind. Soms houdt die persoon me vooral een spiegel voor en schuilt daar ook een les in voor mezelf.

5. Verwacht dat de wereld chaotisch blijft (en vind zo makkelijker rust)

Een mooi inzicht uit ‘Kom maar op’ is dat de wereld voortdurend verandert. De wereld is nu alweer anders dan een uur geleden. Het heeft dus geen zin om te proberen dingen volledig te controleren. Die controle heb je niet. Er gebeuren nu eenmaal dingen waar je geen grip op hebt of die je niet in je eentje kunt omdraaien. En je weet helaas nooit hoe jouw wereld er over een jaar, 3 maanden of zelfs 1 week uitziet. De wereld is en blijft een chaotische plek waarin dagelijks van alles anders is dan de dag ervoor. Maar als je accepteert dat niets blijft zoals het was, dan geeft dat misschien al rust.

6. Een gevoel van richting is je houvast in de storm

Jelle kan de dingen zo mooi verwoorden. Deze quote greep me in positieve zin aan. Hij doelt erop dat we allemaal stormen meemaken en dingen beleven die ons aan het wankelen brengen. Als je weet wat voor jou het allerbelangrijkst is in het leven en dáár je focus op legt, dan helpt dat je zelfs door lastige stormen heen. Je richting helpt je om in beweging te blijven, zelfs als de wereld op zijn grondvesten schudt. Het maakt je veerkrachtiger en helpt je om minder afgeleid te raken door randzaken die geen prioriteit verdienen.

Jelle deelt hier ook een fijne tip voor. Hij geeft de opdracht mee om jouw positieve toekomstverhaal uit te werken. Als jij over 3 jaar dolgelukkig ontwaakt, hoe zou je dag er dan uitzien en hoe is je leven dan ingericht? En welke stap kun je dan vandaag zetten om alvast een stapje richting dit positieve toekomstverhaal te bewegen?

Dat idee van richting hebben heeft mij bijvoorbeeld geholpen om op mijn 23e te herstellen van anorexia. Het was nogal een bumpy road met veel gepieker, huilbuien en opmerkingen van buitenaf (“Goh, ik kan wel zien dat je bent aangekomen!”) die me een naar gevoel gaven. Maar er was één ding dat mij er steeds doorheen hielp: ik wilde een leuk leven leiden met een grote-mensen-baan, een lieve vriend en ooit een kindje. Als ik dat alles wilde bereiken, dan móest ik wel aankomen, de moeilijke stukken doorploegen en de handdoek niet in de ring gooien. Op de vele momenten dat ik baalde of dat het tegenzat, was het altijd die gedachte die me hielp om toch op koers te blijven. En met succes: uiteindelijk heb ik de anorexia na 10 jaar overwonnen. En die vriend en baan kwamen er 🙂

7. Neem het leven zoals het komt en geef je over

Dit laatste inzicht is nogal op mij van toepassing. Ik heb altijd een hardnekkige fixer in mij zitten. Als ik een probleem heb, wil ik dat oplossen. Het liefst zo snel mogelijk. Als ik me rot voel, heb ik altijd wel een paar dingen op de plank liggen die me daarvan af kunnen helpen. Dat alles werkt best lekker in veel situaties. Maar soms overkomen je dingen die je nu eenmaal niet kunt fixen.

Ik verloor een paar jaar geleden in korte tijd een paar dierbaren en dat maakte me best wel bang. Bang om ziek te worden. Bang om mensen te verliezen. Alleen die angst vond ik zo stom en eng dat ik ‘m wilde wegstoppen. Ik zocht allerlei afleiding, stortte me op een volle agenda en las boeken in de hoop dé anti-angst-tip te vinden. Totdat iemand tegen me zei: ja maar, misschien hóef je het helemaal niet te fixen, misschien moet je gewoon accepteren dat je je soms bang voelt of verdriet hebt. Misschien is dat ook wel oké. Ze had gelijk.

Dit mooie inzicht uit het boek ‘Kom maar op’ deed me daar weer aan denken. Hoe harder je vecht tegen je situatie of juist in de slachtofferrol kruipt, hoe erger het vaak voelt. Zoals hij in zijn boek zegt: “Je bereikt meer als je je overgeeft aan de realiteit”. Pak je verantwoordelijkheid voor dingen die je ten goede kunt veranderen. Maar accepteer ook dat je soms niets anders kunt doen dan een situatie doormaken.

Zo accepteerde ik dat ik vorige week geteisterd werd door een virus en niet anders kon dan 6-urige werkdagen inlassen en uitzieken. Het was stom en ik wilde het anders. Maar door mijn verantwoordelijkheid te nemen (in de vorm van grenzen stellen en minder doen), ging het snel beter. Sneller dan als ik klakkeloos was doorgegaan en me aan het eind van een te lange dag ook nog een slachtoffer had gevoeld van mijn eigen malaise.

Sh*t happens. En daar kun je de regie inpakken én je deels (zonder slachtoffer te worden) aan overgeven. Zoals Bart vaak zegt: je kunt niet altijd 6 gooien.

Wat is het fijnste inzicht dat jij de afgelopen tijd hebt geleerd?

De links naar bol.com zijn affiliate links.