Een eigen bedrijf beginnen, zou je dat nou wel doen? Ben je niet veel te jong voor die stap? Is die baan niet te hoog gegrepen voor jou? Wat nou als je plan volledig in de soep loopt? We zijn vaak zelf al onze grootste criticus en twijfelkont. Maar wat nou als ook anderen aan je twijfelen? Met elk kritische vraagteken dat kennissen van kennissen bij jouw keuzes plaatsen, vraag je je weer af of je er nou wel echt goed aan doet. Ja dus, soms wel! Wie ben jij om aan jezelf te twijfelen? Maar vooral wie ben jij om je door twijfels van willekeurige anderen te laten tegenhouden?

Geen twijfel over mogelijk: twijfel is funest

Niets is zo funest voor het behalen van je doelen als een eindeloze reeks aan twijfels. Vaak heb je zelf al zo je aarzelingen. Maar soms krijg je er ook nog die van anderen bij cadeau. Om wat voor keuze het ook gaat, er zullen altijd mensen zijn die er hun vraagtekens bij plaatsen. De een op een wat constructievere manier dan de ander.

Als ik kijk naar de keren dat ik het meest aan mezelf twijfelde, dan kwam dat vaak doordat ik me de meningen van anderen heel erg aantrok. Ik twijfelde dan al aan mezelf. En om van die twijfel af te komen, hoopte ik dat anderen me bevestiging zouden geven. Als iemand dan aangaf mijn kansen ook niet al te best in te schatten, ging ik daardoor opnieuw aarzelen. Zie je wel: dit was geen goed plan. Het leed dat onzekerheid heet!

Zelfvertrouwen zit in jou

Maar om wat voor keuzes het ook gaat, weet dat de juiste mindset al een enorme stap in de goede richting is. Er zal altijd op z’n minst één persoon om je heen zijn die zijn twijfels uit. De vraag is: hoe erg is dat? Is het niet vooral heel belangrijk dat jij in jezelf en in jouw keuzes gelooft? Als jij zelf gelooft dat jouw keuze de juiste is, dan maakt het ook minder uit als iemand anders je keuze afkeurt.

Ik heb dat zelf gemerkt toen ik mijn bedrijf startte. Ik durfde daar heel lang niet voor te gaan omdat ik allerlei invulgedachten voor anderen had. Veel van die uitspraken had ik hooguit één keer van een vage bekende gehoord. Toch stond zo’n enkele opmerking van Pietje van drie straten verderop in mijn geheugen gegrift. Niet omdat Pietje een belangrijk persoon is in mijn leven. Wel omdat zijn opmerking iets in mij triggerde. Ik geloofde zelf diep van binnen nog dat ik geen geboren ondernemer was. Er hoefde maar één op de duizend mensen dat te bevestigen of ik dacht al “Zie je wel!”.

Nu zullen de pietluttige Pietjes en chagrijnige Gerda’s er altijd zijn. Je kunt nooit bereiken dat iedereen jou van harte toejuicht bij alles wat je doet. Wel kun je eraan werken dat jij je eigen grootste cheerleader bent (inclusief sexy jurkje, pompons en al – als je wilt). Want als jij in jezelf gelooft, dan zal het je ook veel minder uitmaken wat die ene ander van je vindt.

Wie zijn anderen om dat over je te zeggen?

Iets anders: kijk kritisch naar wie zo’n opmerking maakt. We hebben allemaal een paar fijne adviesgevers om ons heen verzameld van wie je de wijze raad graag ter harte neemt. Dat zijn waarschijnlijk de mensen die het dichtst bij je staan. Als Bart, een goede vriendin of een van mijn ouders tegen mij zou zeggen “Dat vind ik echt niet bij jou passen!”, dan zal ik het sowieso nog eens heroverwegen (om soms lekker eigenwijs toch mijn eigen plan te trekken). Hetzelfde geldt natuurlijk voor coaches of anderen die vanuit hun expertise tips geven. Maar vage onbekenden die je ongevraagd advies geven – moet je daar wel echt wat mee?

Ik denk dat je er op kunt vertrouwen dat de mensen die dichtbij je staan het best weten wat bij je past. Weeg nooit die ene afwijkende mening net zo zwaar als die van tien dierbare mensen om je heen. En besef sowieso dat het oordeel van mensen die maar een fractie van jou kennen veel minder over jou zal zeggen dan dat van de mensen die het dichtst bij je staan. Des te meer reden om de opmerking van de buurtgek bij het bushokje het ene oor in en het andere uit te laten gaan.

Soms zegt kritiek meer over de persoon zelf

Besef dat iedereen zijn eigen referentiekader heeft. Iedereen – ook jij – heeft zo zijn eigen situatie, verleden en overtuigingen. Die neem je mee bij alles wat je zegt – ook over anderen.

Een simpel voorbeeld. Als je buurvrouw tegen jou zegt “Is die baan niet wat te hoog gegrepen?”, dan zegt dat soms meer over je buurvrouw dan over jou. Het kan zijn dat je buurvrouw gewend is altijd braaf op haar niveau te solliciteren, omdat ze het zelf spannend zou vinden om hogerop te komen. Vanuit die situatie oordeelt ze ook over jou. Maar wie zegt dat jij er hetzelfde in moet staan als je buurvrouw? Misschien zou zij juist wat van jou kunnen leren.

Het kan ook best zijn dat een ander minder graag risico’s neemt dan jij, minder avontuurlijk is of een totaal andere situatie (een gezin, een vaste baan, een hypotheek, etc.) heeft en daarom andere beslissingen neemt. Dat zegt niet altijd iets over hoe goed of slecht jouw beslissing is.

Kort samengevat: vertrouw niet blindelings op elk advies. Besef dat adviezen altijd zijn gebaseerd op iemands eigen visie en ideeën.

Laat jouw grootste twijfelaars je keuzes niet bepalen

Wie ben jij om aan jezelf te twijfelen? Of om je volledig door twijfels van anderen te laten leiden?

Het allerbelangrijkste is altijd dat jij jezelf serieus neemt. Er is maar één persoon die ervan overtuigd moet zijn dat jij dit kunt: jijzelf. Want of jij gelooft in jezelf, is meer bepalend dan de mening van wie dan ook voor of iets gaat lukken of niet. Want als jij erop vertrouwt, dan zal je daar ook volledig voor gaan en je best doen om te leren van fouten in plaats van je erdoor uit het veld te laten slaan.

Het is natuurlijk fijn als anderen je kunnen cheerleaden. Maar ook als drie mensen je supporten en de vierde zo zijn twijfels heeft, kun jij – zolang je in jezelf gelooft – er een succes van maken. En wacht maar, misschien moet die vierde persoon straks wel schoorvoetend toegeven “Ik had het toch bij het verkeerde eind.”

Je hoeft je aan niemand te bewijzen

Zie twijfels van anderen niet als een reden om jezelf eens even flink te bewijzen. Je hoeft aan niemand te laten zien hoeveel je in je mars hebt. Aan je buurvrouw van vier huizen verderop niet, want haar mening doet er niet veel toe. Aan je dierbaren niet, want zij vinden je ook nu al leuk. En aan jezelf al helemaal niet. Want hé, jij bent het zelf. En jij kunt nu – per direct – besluiten dat jij jezelf goed vindt zoals je bent.

Heeft ooit een advies van een ander jou aan het twijfelen gebracht?