leren nee zeggen

Leren nee zeggen (zelfs als pleaser kun je het!) – mijn 9 tips

  • 22 augustus 2022
  • 4 Reacties

Als er iets is waar ik al vijftien jaar tegenaan loop, dan is het dit: nee zeggen. Het werd zo’n ding dat ik besloot er wel wat hulp bij te kunnen gebruiken. En dus ben ik serieus aan de slag gegaan met leren nee zeggen. Stoppen met pleasen, uit gemakzucht altijd maar ‘ja’ roepen en vaker bij mijn gevoel blijven en toch maar roepen “Nou nee”. Punt. Zonder uitleg. Zonder terug te krabbelen. Dat klinkt nu stoerder dan het is, want ik zweet me ook vaak zat peentjes. Maar wat ik (met zweetdruppels op mijn bovenlip) kan, kun jij ook leren. Dit zijn mijn 9 tips om te leren nee zeggen. Ook als pleaser.

Verzoekjes krijg je elke dag voor je kiezen. Mensen willen altijd wel iets van je. Maar of je er ook halsoverkop alles voor uit je handen moet laten vallen, is een tweede.

Ja of nee – je hebt écht een keuze

Dat is wat ik de laatste tijd ben gaan beseffen als semi-voormalig pleaser. Als je zus je paniekerig vraagt of je even op haar kinderen wilt passen omdat er geen oppas is of als je collega in paniek voor je deur staat omdat een deadline heel hard in haar nek hijgt, dan héb je alsnog een keuze. Ook als je werkgever omkomt in het werk, kun je nog steeds ‘nee’ zeggen wanneer iets niet past. 

Tuurlijk, misschien voelt het niet zo. Je wilt niemand teleurstellen. Je vindt dat je het moet doen. Of je wilt koste wat kost niet als een “zeur” overkomen. Maar besef: dat zijn maar gedachten.

Een “Ja hoor!” floept waarschijnlijk zo uit je mond. Maar het is altijd ook een optie om “Nee!” te zeggen. Zelfs als het niet zo voelt. 

Bedenk wat het je allemaal oplevert. Hoe geweldig zou het zijn als je niet verplicht bent om je zaterdag na een drukke week op te offeren aan babysitten op je nichtje? Of als die veel te krappe deadline voor een beleidsplan niet in je agenda belandt omdat jij bij voorbaat aangeeft dat dat totaal onrealistisch is.

Nee leren zeggen: een kwestie van mindset

Mijn lippen kunnen prima het woord ‘nee’ produceren. Ik kan ook heel goed een ‘nee’ voelen. Vaak in de eerste minuut al. Hoe kan het dan dat het toch zo lastig is om dat ene woord in een gesprek uit te spreken? 

Bij mij is het vooral een mindset-ding. Ik heb altijd op de verkeerde manier tegen nee zeggen aangekeken. Ik zag het als dwarsliggen. Moeilijk doen. Zó egoïstisch zijn dat ik anderen met hun problemen laat zitten.

Maar nee, dat is niet waar een ‘nee’ om draait. 

Zie het zo: de hele dag krijg je vragen en verzoekjes op je afgevuurd. Of project X in je agenda past? Of je toevallig tijd hebt voor een nieuwe opdracht? Of Piet je even mag bellen? Of je zaterdag zin hebt om naar een hockeywedstrijd te komen? Of de buurvrouw de twee eieren mag lenen die je net in je taart wilde verwerken. 

Hoe groot is de kans dat ALLES precies in je agenda, boodschappenlijst, hoofd en energietank past. Vrij klein. Mensen vrágen het omdat zij niet in je agenda, hoofd en energietank kunnen kijken. Het is aan jou om aan te geven wat wel en niet lukt. 

Nee leren zeggen gaat over voor jezelf kiezen. Aangeven wat jouw behoeften zijn. Grenzen trekken. Duidelijkheid geven. En ook je tijd bewaken. Het is geen vorm van dwarsliggen. Het is een manier om jezelf te beschermen. Dát kan niemand anders voor jou doen dan jijzelf. 

Hoe zou het zijn als ‘ja’ niet meer je standaard antwoord is, maar als je het omdraait: ‘Nee, tenzij…’.? Tenzij niemand anders dan jij het kan, tenzij je er direct een hiep-hiep-hoera-gevoel van krijgt, tenzij je plek hebt in je agenda, tenzij het nu echt van levensbelang is of tenzij je deze persoon oprecht heel graag wilt helpen. Maar in al die andere gevallen…

Nou nee.

leren nee zeggen 3

Zo kun je leren nee zeggen op een fijne manier

“Nou nee, geen zin in. Doei!” Bij sommige verzoekjes zou je die woorden er misschien het liefst uit gooien. Maar als mede-niet-graag-nee-zegger krijg je ze vast, net als ik, je strot niet zomaar uit. Gelukkig bestaan er fijnere en toch duidelijke manieren om nee te leren zeggen. En meer in het algemeen kun je jezelf een handje helpen om dat drieletterwoord makkelijker over je lippen te krijgen.

Ik pas zelf deze 9 tips toe om vaker nee te zeggen. Mij gaat het de laatste maanden steeds beter af. Ga je de uitdaging met me aan?

Tip 1. Koop tijd

Deze tip werkt voor mij fantastisch. In het gesprek zelf ben ik vaak al snel geneigd om mee te gaan met de ander. Jeetje, ze zit ook wel echt met haar handen in het haar. Tja, deze opdrachtgever wil ik wel graag te vriend houden. En die vriend, ik weet dat hij het heel erg waardeert als ik erbij ben… Voor ik het weet is er alweer een ‘ja’ over mijn lippen gekomen en heb ik me aan een taak van 5 uur gecommitteerd die helemaal niet past en waar ik eigenlijk geen zin in heb. 

Van mijn businesscoach leerde ik om daarom áltijd tijd te vragen. Als je weet dat je in het gesprek zelf bijna geen ‘nee’ over je lippen kunt krijgen, geef dan aan dat je erop terugkomt. Mij helpt het als ik uit de energie van het gesprek stap. Dus als ik even niet die zielige persoon voor me zie of de opdrachtgever die me zo waardeert of de vriend die ik altijd graag help. 

Door er in je eentje over na te denken, kun je de extra lading die jij aan een ‘nee’ koppelt tijdelijk over de schutting kieperen. Want als je naar jouw gevoel luistert, los van de ander, wat kan en wil JIJ dan? 

Geef aan de ander aan dat je er later op terugkomt. Al vraag je maar tien minuten uitstel, soms is dat precies genoeg om de ‘nee’ zo sterk te voelen dat je hem beter kunt uitspreken.

2. Draai er niet omheen, wees eerlijk

Als je dan weet dat het een ‘nee’ is, dan is het misschien verleidelijk om met excuusjes te komen. Van die dingen die de halve waarheid wel dekken, maar niet het hele verhaal vertellen. Het bekende leugentje om bestwil. 

Nee ik kan niet, want…

  • …ik heb helaas al wat anders staan vandaag.
  • …ik heb op dit moment te veel opdrachten in mijn agenda.
  • …ik zit net tegen een grote deadline aan te hikken.
  • …ik ben zo moe vandaag en moet echt even uitrusten.

Als dat de hele waarheid is, helemaal prima om het te zeggen natuurlijk. Maar soms zit er veel meer achter dan dat. Ik ben de laatste tijd veel eerlijker geworden in waarom iets een ‘nee’ is. 

  • “Ik pak deze opdracht niet op omdat het onderwerp me niet aanspreekt.”
  • “Ik kan hier niet bij helpen, want mijn agenda zit vol en ik wil mijn focus liever leggen op andere projecten.”
  • “Ik kan op zondag niet met je afspreken, want mijn zaterdag was nogal vermoeiend en ik heb de dag erna nodig om bij te komen.”

Geen stomme smoesjes, gewoon de waarheid. Wat daarbij ook meespeelt? Met smoesjes heb je kans dat het verzoek als een boemerang terugkomt. Het blijkt bijvoorbeeld dat deze minder leuke opdracht ook wel een paar maanden kan wachten. Of het dan wel lukt? Tja, dan zit je er alsnog aan vast. Dan maar beter eerlijk zijn dat dit gewoonweg niet jouw kopje thee is.

3. Zie nee niet als een persoonlijke afwijzing

Dat je iemand niet helpt, heeft vaak niets met die persoon te maken. Toch vind ik nee zeggen soms lastig uit angst anderen te kwetsen. Maar, zo ben ik gaan beseffen, een nee hoeft helemaal niet kwetsend te zijn. 

Zeggen dat je iets niet doet is simpelweg een kwestie van tijd en keuzes maken. Je zegt daarmee niet dat je de ander stom vindt of al het contact wilt verbreken. Je geeft gewoon aan dat dit ene ding nu niet past. Om welke reden dan ook. 

leren nee zeggen 2

4. Laat er geen twijfel over bestaan

Oké, hier ging ik heel vaak de mist mee in. Ik zei wel ‘nee’. Maar eigenlijk kaderde ik die ‘nee’ misschien wel in met een paar ietwat onhandige woorden waardoor de ‘nee’ totaal naar de achtergrond verdween. (Spot je ze in deze in?)

Hoe meer je woorden gaat gebruiken als ‘misschien’, ‘eigenlijk’, ‘een beetje’, ‘ik denk dat…’ of ‘het zou misschien wel kunnen als…’, hoe meer onderhandelkansen je biedt.

Hoe duidelijker jij bent in je antwoord, hoe minder anderen je alsnog proberen over te halen. 

Kijk maar naar het verschil tussen deze zinnen. Stel dat iemand je vraagt of jij mee wilt gaan naar de sportschool. Jij hebt net een date met jezelf, de bank en de chipszak op het programma staan en hebt dus nul zin.

Dat kun je op twee manieren brengen:

  1. “Nou eh, ik denk dat ik oversla. Ik wilde eigenlijk net een avondje voor mezelf hoebben. Morgen is het ook al druk, dus ik denk dat dit beter voor me is.”
  2. “Nee sorry. Ik sport graag met je, maar vanavond wilde ik even bankhangen met mijn lievelings-Doritos-zak.”

Bij het tweede antwoord zal de ander je waarschijnlijk direct met rust laten. Oké, Doritos-date it is. Bij de eerste optie kan de ander nog gaan zeggen “Oh, maar sporten is ook rustgevend toch?” of “Moet je morgen al vroeg de deur uit dan?”. Zo raak je verzeild in discussies die je niet wilt.

5. Stel een alternatief voor

Met nee zeggen gooi je niet altijd meteen de deur dicht. Je kunt ook een alternatief voorstellen of aangeven wanneer je wel tijd hebt. 

  • “Vandaag lukt dit me niet, maar volgende week kan ik je wel helpen.”
  • “Ik kan deze opdracht niet voor je oppakken. Maar ik ken iemand voor wie dit misschien een passende opdracht is.”
  • “Ik heb helaas geen tijd om deze teksten voor je te schrijven. Maar ik kan je wel 3 gratis tips geven waarmee je zelf aan de slag kunt.”
  • “Die klus past op dit moment niet in mijn agenda naast mijn andere werkzaamheden voor jullie. Maar misschien kunnen we een ander project verschuiven, zodat het wel past. Wat is jullie voorstel?”
  • “Helaas kan ik je vanavond niet brengen met de auto. Je mag mijn auto of fiets eventueel wel lenen.”
  • “Nee sorry buurvrouw, ik ben thuis aan het werk en kan nu geen koffie drinken. Maar we kunnen wel een keer in het weekend afspreken.”
leren nee zeggen

6. Zie ook de positieve kanten van nee leren zeggen

Op het moment zelf lijkt het misschien alsnog fijner om er met een ‘ja’ maar gewoon van af te zijn. Maar nee leren zeggen heeft veel voordelen. 

Zo werd ik laatst gebeld door een leuke opdrachtgever met wie ik al langer samenwerk. Hij had een mogelijke opdracht voor me: blogs schrijven voor een technisch bedrijf. =Of ik tijd had. Mijn eerste gedachte was dat er onderwerpen zijn waar ik enthousiaster van word dan hiervan. En dus antwoordde ik “Sorry, maar deze opdracht past minder goed in mijn straatje. Een volgende keer help ik je graag, maar dit is niet mijn thema.” De opdrachtgever snapte het volkomen en vroeg me om een lijstje te sturen met onderwerpen waar ik wel en niet graag over schrijf. Zo leverde die ene ‘nee’ veel op: duidelijkheid voor de opdrachtgever in de toekomst en meer leuke opdrachten voor mij.

Ook jou kan een ‘nee’ veel opleveren. Dit bijvoorbeeld:

  • Je houdt tijd over in je agenda.
  • Je bent weer zelf de baas over je agenda in plaats van dat je anderen jouw agenda laat invullen. 
  • Mensen weten beter wat jou wel en niet ligt. 
  • Anderen gaan meer rekening met je houden doordat ze weten dat jij niet zomaar alles kunt doen. 
  • Je laat niet over je grenzen gaan, maar trekt zelf de grens waar die moet liggen. 
  • Je bespaart jezelf een hoop stress, overprikkeling, “Ik káááan niet meer”-uitspraken en lusteloos-op-de-bank-plof-sessies.
  • Je krijgt zelf helderder wat je wel en niet wilt, en waarom.
  • Je hebt meer focus voor de dingen waar je wél heel graag je aandacht in steekt.
  • Hoe vaker je nee zegt, hoe gemakkelijker het je zal afgaan.

7. Benadruk het voordeel van nee zeggen voor de ander

Nee zeggen lijkt misschien egoïstisch, maar is dat lang niet altijd. Soms heeft de ander er ook belang bij dat jij nee zegt. Ik probeer er steeds meer op die manier naar te kijken en benoem het ook vooral als de ander er baat bij heeft.

Een paar voorbeelden uit mijn leven:

  • Nee sorry, dat tekstonderwerp past niet in mijn straatje. Dus deze tekst sla ik af. Ik kan er dan niet de creativiteit in stoppen die ik zou willen.
  • Helaas kan ik deze opdracht niet voor je oppakken. Ik vind het belangrijk om er de tijd in te steken die het verdient en dat lukt me nu niet. Dat zou ik zonde vinden.
  • Vrijdag afspreken lukt me niet. Ik heb een helse week achter de rug en heb liever dat ik een keer met meer energie wat met je afspreek. Dan kunnen we er echt wat leuks van maken. 
  • Dit soort opdrachten doe ik niet. Ik heb daar de expertise niet voor en weet dat andere mensen dat beter kunnen dan ik. Daarom denk ik dat je beter geholpen bent als je het uitbesteedt.
  • Nee helaas, ik lever geen Engelse vertalingen. Ik ben geen native speaker en kan daardoor in het Engels niet de creativiteit in een tekst stoppen die wel nodig is. Daarom kunnen jullie beter iemand anders inschakelen.
leren nee zeggen 4

8. Ga niet te veel uitleggen

“Nee is een volzin” las ik laatst in een meditatie-app. En zo is het eigenlijk wel, alhoewel ik – heel eerlijk – zelf ook nog in veel te veel uitleg verval. Niet doen eigenlijk! Hoe meer jij gaat uitleggen waarom dit je antwoord is, hoe meer je laat blijken dat jij ook vindt dat ‘nee’ geen passend antwoord is. 

Zoals je ‘ja’ als antwoord zonder toelichting kunt geven, zo kun je ook een ‘nee’ er zo uit laten komen. Zonder sorry te zeggen en zonder zorgvuldig afgewogen argumenten. Zoiets als “Ik heb er nu geen tijd voor” of “Iets anders vraagt al mijn aandacht” kan al voldoende zijn. 

9. Krabbel niet terug

Als je eenmaal nee hebt gezegd, kom er dan niet zomaar op terug. Ik ben zelf ook een overanalyseerder die daarna minuten- of zelfs urenlang kan twijfelen of het niet bot overkwam en of ik dit wel had moeten doen. Maar daar schiet je niets mee op. 

Je hebt het gezegd. Punt. Ga er niet een mailtje achteraan sturen dat je het onder voorwaarde X of Y wel wilt doen. Zeg niet sorry voor de manier waarop je het hebt gezegd (tenzij die echt niet door de beugel kon). Ga ook niet kijken of je iets kunt verschuiven waardoor het tóch lukt. 

Nee is nee. Wees trots dat je dat woord eruit hebt geperst en blijf bij je eerste gevoel.

Weet dat je op een ‘ja’ kunt terugkomen

Je weet heus dat je het beter kunt laten bezinken, en dat dit geen ‘ja leuk!’-project is. Toch floepte de ‘ja’ eruit voordat je er erg in had. Tja, leren nee zeggen doe je niet van de ene op de andere dag. Dat kost tijd en oefening.

Iets wat ik over dit soort situaties ben gaan leren, is dit: je mag altijd op je antwoorden terugkomen. Misschien was je in het gesprek enthousiast of bedacht je pas later bezwaren waarom je het liever niet doet. Dat is oké. Je hebt altijd een keuze, en daaronder valt ook de keuze om later alsnog nee te zeggen.

Hoe goed (of niet) ben jij in nee zeggen?

1 7

BLIJF OP DE HOOGTE

Laat je e-mailadres hieronder achter. Dan stuur ik je een mailtje zodra ik een nieuw bericht heb geplaatst.

blogger romy vakervrolijk

Door Romy

Tikgrage theeleut. Nooit uitgekletst. Ik inspireer je graag om vaker vrolijk in het leven te staan. Dat doe ik door goudeerlijke en persoonlijke teksten te schrijven en liefdevolle tips te delen. Mét een vleugje humor.

Ik ben benieuwd wat jij vindt…

  1. Daenelia 22 augustus 2022 op 8:29 am - Beantwoord

    Wat ook helpt… een kitten of puppie in huis. Ik roep de hele tijd nee!!
    Gekheid en stokje, grenzen bewaken, nee zeggen, is belangrijk. En het kan ook steeds makkelijk. Of je nee kunt zeggen hangt namelijk ook een beetje af van je machtspositie. Ja. Paradox is, hoe meer je nee kunt zeggen zonder desastreuze gevolgen, hoe makkelijker het wordt.

  2. Johanna 22 augustus 2022 op 11:50 am - Beantwoord

    Goede tips. De meeste kende ik al van een cursus van Anja. Maar altijd goed om ze weer eens te lezen en je gedachten of gedrag op te frissen. Belangrijk vind ik ook dat nee-zeggen tegen een ander meestal ja-zeggen tegen je zelf is. Succes!

  3. Naomi 22 augustus 2022 op 4:01 pm - Beantwoord

    Wat een mooie tips! Ik herken wel dat ik vaak geneigd ben om een nee uitgebreid uit te leggen, terwijl dat eigenlijk helemaal niet nodig is. En eens met Johanna dat nee tegen een ander vaak ja tegen jezelf is.

  4. Zo simpel is dan geluk 22 augustus 2022 op 6:37 pm - Beantwoord

    Soms is het inderdaad echt nodig om ‘nee’ te zeggen, maar het blijft soms lastig! Ik heb ook altijd heel erg de neiging om me te verantwoorden.

Recente blogs

5 levenslessen die ik leerde van mijn moeder

5 januari 2017|Persoonlijke groei|

Een tijdje geleden schreef ik over de levenslessen die ik heb geleerd van mijn vader. Dat deed ik al met in het achterhoofd om ook eens eenzelfde artikel over mijn moeder te schrijven. Als er een vrouw is van wie ik veel heb geleerd, dan is zij het namelijk wel. Er gaat geen dag voorbij dat we niet met elkaar praten en er is niemand die mij zo goed aanvoelt als zij. Al van jongs af aan heb ik regelmatig wijze lessen geleerd van mijn moeder. Om mijn moeder eens in het zonnetje te zetten én om haar wijze woorden met jullie te delen, volgen vandaag 5 levenslessen die ze mij heeft meegegeven.

Mijn 3 favoriete hoekjes met kamerplanten (+ een planten-verrassingsbox)

26 mei 2021|Interieur|

Je hoeft in mijn appartement niet heel goed te zoeken om een plant te bekennen. Zo'n beetje in elke hoek waar je kijkt, spot je er wel één. Of twee of drie. De plantenfamilie groeit gestaag, hoewel ik af en toe ook met pijn in het hart afscheid moet nemen van kamerplanten die mijn liefdevolle verwaarlozing of verzuiping helaas niet kunnen waarderen. Gelukkig zijn de meeste planten nog steeds springlevend. Een goed moment om je mijn 3 favoriete plantenhoekjes te laten zien! En om je mijn nieuwste 4 plantenaanwinsten uit een planten-verrassingsbox te showen.

Adenomyose, wat nu? | Mijn ervaringen & verhaal

4 oktober 2022|Persoonlijk|

Schrijven over mijn baarmoeder, doe ik het wel of doe ik het niet? Wel dus. Daarom staat dit artikel online. Na ongeveer twee jaar buikpijn en eindeloze Google-zoektochten kreeg ik een paar weken geleden het verlossende antwoord: adenomyose was de verklaring van mijn klachten. Adenomy-watte? Yup, dacht ik ook toen ik het label op mijn baarmoeder geplakt kreeg. Daarom, na mijn eigen uitgebreide zoektocht, in dit artikel het antwoord op de vraag: wat is adenomyose? Wat merk ik ervan? En ook: hoe nu verder?