Over een week mag ik het cijfertje van mijn leeftijd overal aanpassen. Dan maakt de Big Thirty plaats voor een jaar erbij: 31. Grootse verjaardagsplannen heb ik dit jaar niet. Maar het leek me wél leuk om, naast taarten bakken, vorkjes taart meeprikken en cadeautjes uitpakken, terug te blikken op mijn 31e levensjaar. Want wat heb ik geleerd in de afgelopen (bijna) 366 dagen? Van rozekleurige ontdekkingen tot lessen over persoonlijke groei. En van levenslessen die ik leerde door tien keer in dezelfde valkuil te kukelen tot aankopen die ik veel eerder had moeten doen. Dít leerde ik in mijn bijna afgeronde levensjaar.

1. Als je twijfelt, ga voor roze! Dan zit je altijd goed. En ja, dat advies heb ik ruimschoots toegepast in ons huis 😉
2. Cliché maar waar: dingen afsluiten voelt dubbel, maar is nodig om ruimte te creëren voor nieuwe dingen. Het voelde bitterzoet om een ‘Te koop’-bord te hangen aan het appartement waar ik vijf jaar geleden op eigen benen leerde te staan. Maar wat is het bijzonder en mooi om nu op een nieuwe plek en écht samen iets met z’n tweeën op te bouwen.
3. Adobe Lightroom is helemaal niet zo ingewikkeld en uitstelwaardig. Begin er gewoon mee, experimenteer wat en ontdek vanzelf hoe leuk het is. Je hoeft het – net als met zoveel dingen – niet meteen perfect te kunnen. Start gewoon ergens. Je kunt er pas beter in worden als je stappen gaat zetten.
4. Spanning negeren en doorgaan in versnelling twintig in de hoop dat het vanzelf wegebt heeft geen zin. Als je zelf niet op de rem trapt, doet je lijf het wel. Dus luister naar de signalen, stop je gevoelens niet weg en kijk waar je behoefte aan hebt. Vaak is dat in ieder geval iets anders dan doorrennen.
5. Het is prima als je niet ieders lievelingsmens bent. Of sterker gezegd: als sommige mensen je ronduit stom vinden. Er zullen altijd mensen zijn die je te stil of juist te outgoing vinden. Of te zweverig of juist te nuchter, te druk of juist te rustig, te ambitieus of juist te onambitieus, te zwart-wit of juist te open-minded, te gevoelig of juist te rationeel… Dus stop met proberen “voor iedereen” te zijn en wees gewoon jezelf. Dan blijven vanzelf de mensen plakken die jouw “te”-kantjes juist leuk aan je vinden.

6. Je kunt pas echt zeggen dat je iets niet kunt als je het (een paar keer!) hebt geprobeerd. Dus probeer het eerst en oordeel dan pas.

7. Bijna iedereen heeft wel een zwak voor iets waar je graag gortig geld aan uitgeeft. Ik ben een boodschappenbespaarder en een tweedehands-kledingshopper die bijna nooit op vakantie gaat, maar mijn uitgave-zwakte ligt blijkbaar bij interieurspullen. En ik schaam me er niet eens voor.
8. Hoe vaker je zegt “Ik ben echt geen spreker!” hoe meer je erin gaat geloven dat je er niets van bakt. Als je stopt met jezelf bij voorbaat naar beneden praten, lukken dingen waar je jezelf “niet de persoon” voor voelde direct beter. Om deze woorden iets minder abstract te maken: ik voegde gisteren de daad bij het woord en was te horen in deze podcastaflevering van Off the record over mijn werk als freelance tekstschrijver.
9. Assertiever worden gaat altijd in stapjes. Je wordt niet in één klap een pro in grenzen aangeven en voor jezelf opkomen. Veroordeel jezelf niet als je er weer eens de mist mee ingaat. Dat hoort erbij als je dingen nog moet leren. Herken je valkuilen, leer van wat misging en neem je voor om het de volgende keer anders aan te pakken.

10. Niet alles hoeft in één keer. En deadlines die je voor jezelf bepaalt, kun je altijd naar een later moment verschuiven. Dus denk niet dat al die huisklusjes nú moeten of dat je echt in één keer met al je werkdromen aan de weg moet timmeren. Uitstelgedrag is meestal geen strak plan. Maar uitstellen is wél een prima idee als je al ongeveer 102 taken op je bord hebt en andere dingen meer prioriteit hebben. Yup, die les is een overblijfsel van ons verhuis- en verbouwproces.
11. Als je weet wat je wilt en dat durft uit te spreken, komen soms de mooiste dingen op je pad. Ik geloof niet per se in alles bij elkaar manifesteren. Maar toen wij een huis zochten, heb ik wel gemerkt hoe belangrijk het is om héél concreet te maken wat je zoekt en wilt. Hoe beter je weet waar je naar op zoek bent of waar je van droomt, hoe makkelijker je daarnaartoe kunt werken of ernaar kunt zoeken.
12. Levensgrote veranderingen zijn altijd spannend. Als je die veranderingen een jaar voor je uitschuift, zijn ze niet opeens minder eng. Dus soms kun je er maar beter op dat moment voor gaan. Ik heb twee jaar lang opgezien tegen het moment dat we zouden verhuizen. En de maanden, weken en dagen voordat het zover was, liet ik regelmatig traantjes om ons vorige huis. Maar toen het eenmaal zover was, merkte ik dat ik er in mijn hoofd zoiets groots van had gemaakt dat het alleen nog maar kon meevallen.
13. Sprokkel niet te snel je interieur bij elkaar, maar geef jezelf de tijd om hét perfecte interieurding te vinden. Zo hebben wij drie of vier maanden naar peertjes gestaard omdat de juiste lampen onvindbaar waren. Maar als je dan blíjft zoeken totdat de verliefdheidskriebel voor een item volgt, dan heb je wel iets waar je écht heel gelukkig van wordt en geen “mwah”-lamp die je na een jaar alweer zat bent.
14. Vegan kaassaus maken kan écht. Ook zonder dat je de “net niet” vegan kazen van kokosvet te hoeven kopen in de supermarkt. De vegan kaassaus bij mijn vegan Mac and Cheese vind ik het best gelukte bewijs daarvan.
15. Tijd kun je maar één keer besteden. Dus kijk goed wat dingen je opleveren én kosten aan energie, geld en tijd voor andere dingen. Dat ik dingen als netwerkevents of gratis persevenementen vaak afsla, is niet alleen omdat ik die tijd liever aan mijn bestaande klanten of betaald werk besteed. Het is ook omdat ik ben gaan inzien dat alles waar je tijd in steekt, ook energie kost en ik geen onuitputtelijke voorraad energie heb. Als ik de hele ochtend bij een persevenement zit, heb ik weinig puf om nog energiek een interview af te nemen of met een vriendin af te spreken ’s avonds. Sinds ik meer op die manier naar werktijd kijk, lukt het me beter om tegen sommige buiten-de-deur-dingen ‘nee’ te zeggen. Hoe jammer dat soms ook is.
16. Een kruik is helemaal niet zo fantastisch. Zeker niet als je het Stoov-warmtekussen ontdekt. Nee hoor, ik ben niet gesponsord. Maar al na twee maanden heb ik er een nieuwe velvet roze vriend bij aan dat ding. Zo’n velvet kussen met infraroodwarmte is zoveel fijner én veiliger dan een hete kruik die je elk uur opnieuw moet vullen.
17. Ga op tijd naar de huisarts. Ook als de arts je mogelijk een zeur vindt. Wacht niet totdat je heel veel pijn hebt, maar ga al eerder naar de arts. En nog eens als het niet overgaat. Huisartsen krijgen ook gewoon betaald, dus voel je niet beschaamd om langs te gaan.
18. Worstel je met dingen waarvan je denkt dat jij er de enige mee bent? Praat er toch over. Er is bijna altijd wel iemand in je omgeving die hetzelfde heeft of die op z’n minst iemand kent met een soortgelijke ervaring. Pas als je erover spreekt, merk je vaak dat je niet alleen bent.
19. Als je 30 bent, wordt ‘kinderwens’ opeens een topic voor sommige mensen uit je omgeving en verandert ‘Goh, wil jij wel/geen kinderen?’ in een doodnormale vraag bij de thee en koek. Voel de vrijheid om te wachten tot het moment dat jij voelt “Ik ben er klaar voor” én ook de vrijheid om te beslissen “Nee, dit is niet iets wat in mijn leven of bij mij past”. Durf dit hele kinderdilemma ook zeker bespreekbaar te maken én durf er ook juist iets onbespreekbaars van te maken als je totaal geen zin hebt om er met anderen een woord over te reppen.

20. Ik ben een all over the place-persoon met mijn 103 hobby’s. Maar het is oké dat ik zo ben. Het is niet erg als je geen niche-mens bent met maar één passie. Zeker niet als je aan die 103 hobby’s juist zo veel plezier beleeft.
21. Werken aan jezelf is goed. Maar trap niet in de valkuil dat je van elk mogelijke “kan beter”-ding aan jezelf een ontwikkelpunt maakt. Valkuilen zijn er altijd. Net als dingen waar je niet in uitblinkt. Niet alles waar je (nog) niet goed in bent, hoeft gefixt te worden. Leer jezelf ook te accepteren mét ontwikkelpunten. Werk aan jezelf omdat je het wilt en omdat het je helpt. Maar werk niet aan jezelf als een perfectionismeproject. Je bent niet perfect, maar dat hoef je ook niet te worden.
22. Wij hadden de beste aannemer die we ons konden wensen. Geen enkel horrorscenario is uitgekomen. En alles wat misging, kwam door mensen die wij zelf – los van de aannemer hadden ingeschakeld. Dus: als we ooit voor die nieuwe dakkapel gaan, weten we welk nummer we moeten bellen.
23. Als je met de trein reist, zeul dan niet je halve voorraadkast aan Nederlands eten mee. Je schouders of – in mijn geval – je lieve partner die de koffer sjouwt, zullen je dankbaar zijn.
24. Grolloo is een dorpje in Drenthe en je hebt er een klimbos. Ja, daar gaan wij binnenkort heen. En er bestaan vriendjes (ik noem geen namen) die het bijzonder vinden als je bij de “Over twee weken gaan we klimmen in Grolloo met de hele familie”-aankondiging geen idee hebt waar op de topografische kaart je het moet zoeken. Bij dezen sorry voor mijn topografische gebreken voor als jij een van de 778 inwoners van Grolloo bent 😉
25. Wat je hebt meegemaakt, maakt je tot wie je bent. Maar wat je hebt meegemaakt, hoeft niet in de weg te zitten wie je kunt zijn. Ook ondanks een goed gevulde rugzak vol bagage uit je jongere jaren kun je veranderen, patronen achter je laten, positiever denken en op tijd bijsturen. Je verleden heeft – heel logisch – een stempel op je gedrukt, maar hoeft niet per se een stempel op je toekomst te drukken.

26. Meetlatten en rolmaten zijn handig gereedschap. Het is ook altijd best handig om dingen vooraf op te meten. Dus voordat je tot de ontdekking komt dat je je bescheiden kofferbak iets te groot had ingeschat of optimistisch riep “Nee hoor, deze plant past echt wel in de pot die we hebben!”

27. Meubels met een verhaal zijn de aller-allermooiste. Om die reden ben ik zo gelukkig met mijn werktafel in mijn thuiskantoor. Er zijn dagen van bloed, zweet en tranen (of nou, geen bloed gelukkig!) in gaan zitten. Maar ik had me geen fijnere eerste eigen thuiswerkplek kunnen bedenken.
28. Naar Amsterdam gaan met openbaar vervoer is altijd een goed idee. Niet alleen om de dramatische parkeersituaties (en dito parkeerbonnetjes) te vermijden, maar vooral omdat je dan nog eens iets van de vele stukjes Amsterdam ziet tijdens het lopen.
29. Maak er een gewoonte van om dingen minimaal 4 uur (het liefst langer) te laten bezinken voordat je reageert. Ook als je ergens dolenthousiast over bent. Wacht heel even en denk na over een handige reactie in plaats van meteen in de reactiemodus te schieten. Anders ben ik namelijk die persoon die iets te enthousiast “Jááá leuk, die opdracht ga ik doen!” roept om vervolgens te bedenken dat ik nog iets met tarieven en planning moet bespreken, of dat ik net een wel heel krappe deadline heb voorgesteld. Of ik ben die persoon die iets te snel zegt “Ja, ga ik doen!” en vervolgens denkt “Hè bah, ik had ‘nee’ moeten zeggen.”
30. Haal je schouders op bij tegenvallers waar je toch niets aan kunt veranderen. Je kunt wel balen als je cv-ketel kapotgaat en je € 2.000 kwijt bent aan een totaal niet Pinterest-waardige aankoop die meer kost dan je gemiddelde vakantie. Maar ja, er is geen andere optie dan een nieuwe kopen. En ervan balen maakt de situatie toch niet anders dan die is.
31. Laat je humeur niet verpesten door met niet-constructieve-feedback-strooiers. Ja, misschien vinden mensen je outfit stom, je interieur een beetje gek, je uitspraken zweverig, de blik in je ogen raar, je levensstijl vreemd, je werk suf of wat dan ook. Maar als je er nul komma nul waardevolle input uit kritiek kunt halen, laat het dan alsjeblieft varen. En besef dat het er vaak meer mee te maken heeft dat de ander niet lekker in zijn vel zit of (in de verste verte) jaloers is dan dat jij iets verkeerd doet.

En de laatste les: 30 zijn is zo erg nog niet. Je leven verandert écht niet opeens radicaal als de twintigerjaren plaatsmaken voor de Big 3-0. Ja, ik woon nu op een andere plek in een burgerlijk rijtjeshuis. Maar verder ben ik nog steeds dezelfde Romy. Met hetzelfde werk. Dezelfde vriend. Dezelfde kat. Dezelfde hobby’s. Dezelfde blog. En dezelfde karaktertrekjes. Hooguit 31 nieuwe levenslessen – over meetlatten, kritiekgevers en roze behang – rijker.

Wat is een levensles die de afgelopen maanden jou leerden?