Hoe kan het toch dat we voor mensen om ons heen vaak liever zijn dan voor onszelf? Als een vriendin een foutje maakt, zeg je waarschijnlijk “Nee joh, geeft niet!”. Maar zou je jezelf dezelfde liefdevolle woorden toespreken of komt er dan een veel harder oordeel uit je mond? Ik denk dat bijna iedereen wel een beetje liever voor zichzelf mag zijn. Hoe doe je dat, lief voor jezelf zijn, zonder hysterische jezelf-knuffelen-poespas? Dit zijn 9 lekker praktische tips om vaker lief voor jezelf te zijn.

Waarom lief voor jezelf zijn alles (ook de ander!) beter maakt?

Laat ik ten eerste het beeld om zeep helpen dat “lief voor jezelf zijn” gelijkstaat aan uren durende baddersessies met eindeloos veel badbubbels die om je heen drijven en komkommerschijfjes op je ogen. Of dat het hetzelfde is als afreizen naar een € 2.997 kostend retreat waar je tussen de wierookstokjes “terugkeert naar je ware zelf”. Lief zijn voor jezelf betekent in mijn ogen vooral dat jij jezelf door dezelfde milde ogen bekijkt als een ander. Dus dat je van jezelf ruimte mag innemen, mag luisteren naar wat jij nodig hebt, jezelf niet de grond in boort en mild bent als dingen een keer niet soepel gaan of als je een foutje maakt.

Niemand anders in de wereld zal áltijd aan jou denken. Als jij dat zelf wel doet, bespaart dat je veel overvolle agenda’s, afspraken waar je niet op zat te wachten en overprikkelde buien.

Bovendien helpt lief zijn voor jezelf enorm om met meer zelfvertrouwen en minder angst dingen aan te gaan, en om jezelf niet om het minste of geringste onterecht een mislukkeling te voelen. Kortom: liever voor jezelf zijn geeft een hoop lucht en bespaart je ellende, stress en overbodige ballast. Bovendien zorgt het ervoor dat je altijd – ook als iemand anders misschien teleurgesteld is – kunt rekenen op één persoon die jou wel steunt: jijzelf. Veel fijner dan een onnodige trap na!

Foto gemaakt door Sandra Stokmans.

1. Gun jezelf baaldagen (zonder daar énorm van te balen)

Liever voor jezelf zijn geldt voor alle dagen, maar zeker ook voor slechte dagen. Op die dagen kun je een paar dingen doen: bálen dat het zo’n baaldag is, of doen wat jij nodig hebt om die dag minder baalwaardig te maken. Daarmee bedoel ik niet dat je je breedste glimlach opzet en acteert dat het allemaal een grote vrolijke bedoeling is. Zeker niet! Soms is het leven gewoon even (of langer dan even) heel erg “blegh”. Je hebt je dag niet, of misschien is het zelfs een week of een langere periode van ellende. Het voelt alsof jij zonder regenjas in de meest bizar koude regenstorm buiten staat te verleppen. Ja, dat is gewoon “blegh” en dat mag het ook zijn.

Wat mij enorm heeft geholpen, is om niet gefrustreerd te raken van baaldagen, maar ze gewoon voorbij te laten gaan. Probeer jezelf op de dagen waarop je niet de beste versie van jezelf bent, niet ook nog te verwijten dat je nu geen leuk mens zou zijn.. Uiteindelijk heb je er namelijk niets aan als je acteert dat het leven pure blijdschap is, wanneer je eigenlijk net een rotgesprek hebt gehad of je enorm veel zorgen maakt. Dan heb je er meer aan als je het jezelf toestaat om je sh*t te voelen.

Baaldagen zijn niet voor altijd. Dus sta het jezelf toe om je ronduit naar te voelen, accepteer dat dit zo is en vertrouw er ook op dat zelfs aan baalweken ooit een eind komt.

Als je jezelf die huilfilm of de sip-met-thee-op-de-bank-modus toestaat, wordt het al zoveel milder dan als je jezelf pusht om tóch productief te zijn, tóch het huis aan kant te maken of tóch een verhaal op te hangen over hoe leuk je baan wel niet is.

2. Práát, wees open en dan ook zonder schaamte

Het zal je verbazen hoe vaak blijkt dat je niet de enige bent die ergens last van heeft. En ook hoe helpend het is om open te zijn over dingen die niet lekker gaan. Je bent bijna nooit de enige die hiermee kampt en schaamte is écht nergens voor nodig.

Om een voorbeeld te geven: ik heb zelf ooit in de auto een paniekaanval gehad. Ik snapte er op dat moment niets van. Hoe kon ik nu in de paniekmodus schieten? Ik had toch mijn rijbewijs? Waarom kon ik niet gewoon logisch nadenken en mezelf sussen? Ik herinner me nog dat ik daar opeens anders over dacht toen ik een boek las van een advocaat die ook ooit uit het niets een paniekaanval kreeg. “Wat? Dus zelfs advocaten hebben hier last van?”, dacht ik. Daarna vertelde ik een vriendin erover. Het verbaasde me toen hoeveel mensen in mijn omgeving – ook mensen waarvan ik het nooit had verwacht – ooit hetzelfde hadden gehad. En het gaf me ook vertrouwen: zie je wel, zelfs de dingen waarmee je je op je kwetsbaarst voel, zijn niet gek en mogen er zijn.

Het helpt enorm als je niet wegstopt waar je mee worstelt. Als je echt last hebt van dingen, is het zinvol om er via de huisarts hulp bij te zoeken (van een psycholoog, een coach of een ander soort specialist). Maar soms helpt het al om mensen om je heen te vertellen over waar je mee worstelt. Wat zit je dwars? Waar loop je tegenaan? Wat maak je door? Waar schaam je je voor? Voor mij heeft het veel vriendschappen juist enorm verdiept sinds ik ook over de mindere dingen praat die soms bij het leven horen.

En weet je wat bijzonder is? Als je met dingen worstelt, voelt het vaak heel eenzaam. Maar zodra je begint te praten, merk je dat je nooit echt alleen bent.

Je bent nooit de enige die dit doormaakt. En je bent ook nooit de enige die dit hoeft op te lossen. Anderen kunnen je steunen, cheerleaden, je de weg wijzen of misschien gewoonweg luisteren en liefde bieden. Dat alleen al is soms een pak van je hart.

3. Stel je verwachtingen bij als iets niet lukt

Soms heb je van die dagen waarop je niet vooruit te branden bent. Hoe hard je ook je best doet, er komt niet uit je handen wat je van plan was. Je kunt dan blijven pushen totdat je to-do-list wél korter of je huis wél schoner wordt. Maar vaak werkt het voor geen ene meter als je jezelf vooruit blijft duwen, terwijl je energieniveau het nulpunt allang heeft gehaald.

Met veel vallen en opstaan heb ik geleerd om op dagen waarop het niet wil, mijn verwachtingen bij te stellen. Als je je niet topfit voelt, kun je nu eenmaal niet doen wat anders lukt. En na een lastig gesprek, kun je niet meteen door met het volgende. Dus kijk of het lukt om op die dagen minder te moeten. Ook als dat betekent dat je je eigen zorgvuldig uitgestippelde planning nog niet eens voor de helft haalt. Het is oké.

4. Gun jezelf micropauzes over de hele dag

Als je druk een bestaan leidt, voelt pauzes nemen soms niet als een optie. Althans, wel de lunchpauze natuurlijk. Maar neem je bijvoorbeeld op een drukke dag thuis ook weleens een pauze tussen de huishoudelijke taken door? Of voordat je de afwas op je neemt na het koken? Ik was zelf altijd nogal slecht in pauzes inlassen, en holde van het ene moetje in het andere. Maar na onze verhuizing leerde ik hoe waardevol mini-pauzes zijn. Rust nemen is zó belangrijk om jezelf niet voorbij te rennen. Het helpt mij heel erg om dicht bij mezelf te blijven, en om me minder te laten meeslepen door emoties of verwachtingen van anderen. En los daarvan helpt het me om minder stress te ervaren en me fijner te voelen op een dag.

Dus ben jij ook een fervent pauzeskipper? Kijk of je het kleiner kunt maken en las micropauzes in. Dat zijn mini-pauzes van bijvoorbeeld 5 minuten per keer. Dat soort pauzes kun je prima 10x op een dag (of vaker) nemen. Ook als je aan het werk bent of ergens midden in zit. Zo’n pauze bestaat voor mij bijvoorbeeld uit een mini-wandeling, even door Instagram scrollen, een kort filmpje kijken, een ultrakorte ademhalingsoefening, een paar rek- en strekoefeningen of heel bewust en mindful een kop thee drinken. Zo simpel kan het zijn. Toen ik nog op kantoor werkte, vond ik het soms ook fijn om iets langer dan nodig op het toilet te blijven plakken en daar dan een ademhalingsoefening te doen. Een paar minuten later kon ik dan weer fris en fruitig verdergaan.

5. Maak van fouten geen groter drama dan nodig is

We zijn allemaal mensen en we maken dus ook allemaal fouten. Ja, soms ook tamelijk domme fouten. Maar het helpt je dan niet van de ellende af als je jezelf ook nog een boze trap na geeft. Hoe kón je zo stom zijn om te vergeten je vriendin te appen voor haar verjaardag? Hoe kón je de e-mail met die onhandige fout hebben verstuurd? Hoe kan het nou dat je alweer de suikervrije en glutenvrije taartjes voor je nichtje bent vergeten te halen? Tja, hoe dat alles kan? Nou, doordat het menselijk is om fouten te begaan.

Het heeft mij heel veel lucht gegeven om niet te zwaar te tillen aan fouten. Ga natuurlijk eerst bij jezelf na of je hier ‘sorry’ voor moet zeggen en of je er iets van kunt opsteken voor een volgende keer. Maar accepteer daarna ook dát je deze fout hebt gemaakt en maak er geen groter drama van dan het is. Ik vergat bijvoorbeeld laatst mijn APK-afspraak. En ja, dat was onhandig en ik voelde me even een kluns. Maar wat schiet ik ermee op om mezelf daar 3 uur later nog boos over te maken? Ik had ‘sorry’ gezegd en mijn les eruit getrokken (voortaan altijd de afspraakbevestiging dubbelchecken!). Dus ik kon mijn schouders ophalen en door.

Vind jij het lastig om te geloven dat fouten maken mag? Misschien helpt de beste-vriendin-test om lief voor jezelf te zijn: vraag jezelf af wat je tegen jouw beste vriendin zou zeggen als zij deze fout maakt. Zou je dan ook zo boos en geërgerd reageren of zou je zeggen “Joh, kan gebeuren!”? Wat je tegen haar zou zeggen, mag je ook jezelf toefluisteren.

Lees ook: Minder vaak 'sorry' zeggen | Ga je de uitdaging aan? 

6. Besef dat je er niet voor iedereen kunt zijn, maar wel voor jezelf

Vaak willen we het anderen maar al te graag naar hun zin maken. Zelfs zo graag dat we soms vergeten om zelf een klein beetje ruimte in dat geheel in te nemen. En natuurlijk is het mooi om er te zijn voor mensen, maar uiteindelijk kun je niet altijd én het beste voor jezelf én het beste voor iedereen om je heen doen. Iedereen heeft eigen belangen en wensen. Je agenda matcht niet altijd met die van de ander, en hetzelfde geldt voor jouw energietank en je behoeften. Als jij bijvoorbeeld al een volle agenda hebt, dan móet je soms wel ‘nee’ zeggen. Als je 10 vriendinnen hebt, dan is de kans klein dat je altijd maar op iedere uitnodiging kunt ingaan. En ook als je agenda voor een dag nog leeg is, is het nog maar de vraag of je wel op ieder verzoek móet ingaan.

Het is goed om te beseffen dat niemand anders altijd jouw belangen voorop zal stellen. Jij bent de enige die echt kan voelen wat jij nodig hebt en die dat kan uitdrukken. Dus zorg dat je jezelf niet vergeet. Prent jezelf in dat grenzen stellen hard nodig is om jezelf oké te blijven voelen. En weet ook: als jij te lang geen grenzen trekt, dan heeft uiteindelijk niemand iets aan je (omdat je uitvalt, helemaal niet meer voor anderen kunt zijn). Dus stel die grenzen alsjeblieft, al eerder dan op dat punt.

Lees ook: Meer zelfcompassie (zelfs als je baalt van jezelf) - 9 tips. 

7. Vraag je af wat je straffende stem je oplevert (vrij weinig!)

Wat is het toch naar als er altijd een stemmetje op je schouder lijkt te zitten dat iets op je aan te merken heeft. Je doet het voor dit stemmetje nooit goed genoeg. Deze stem vindt elke fout onoverkomelijk en weet maar al te goed een scène te schoppen terwijl jij echt niet zoveel verkeerd hebt gedaan. Het is goed om jezelf sowieso bewust te zijn van die negatieve papegaai op je schouder of de innerlijke criticus in je hoofd. Besef dat je, hoe goed je het ook doet, de onrealistisch hoge maatstaven van je straffende stem toch nooit kunt waarmaken. En lukt dat wel, dan bedenkt die storende stem dáár wel weer iets op. Het imposter syndrome (“Ja, dit was gewoon mazzel! Zo goed ben je niet!”) bijvoorbeeld.

Oftewel: van je kritische stem zal je nooit een tien met een griffel krijgen. Dus hoef je daar misschien ook niet steeds naar te streven.

Maar brengt het je ook maar iets goeds als je luistert naar het “Je doet het ook nooit goed genoeg”-stemmetje in je hoofd? Waarschijnlijk niet. De meeste feedback van deze kritische stem in je hoofd is allesbehalve constructief. Het brengt je extra onzekerheid, weerhoudt je er misschien van om spannende dingen aan te gaan en geeft je continu het gevoel dat jij niet goed genoeg bent. Dus waarom zou je er dan zonder nadenken naar luisteren? Kun je niet beter die stem laten voor wat die is, je ding doen en accepteren dat het stemmetje in jou er toch wel iets van vindt? Hoe vaker je die stem negeert of erachteraan denkt “Ha, daar is [geef haar een naam] weer aan het tetteren!”, hoe minder luid de stem misschien ook tettert.

8. Luister vaker naar de signalen van je lijf

Iedere dag doen we nogal wat dingen met ons hoofd. Maar je verstand heeft het niet altijd bij het juiste eind. Misschien denk je weleens “Hoe kan ik nu zo moe zijn? Zoveel heb ik toch niet gedaan?”. Maar soms bestaat er ook geen simpele rekensom waarmee je hoofd kan verklaren waarom je juist nu om 8 uur ’s avonds al voor pampus ligt. En zo geldt dat voor meer dingen. Als het voelt alsof je keel wordt dichtgeknepen of je al een dag geen hap door je maag krijgt, dan kan dat ook door heftige emoties komen. Wat dat dan precies is, kun je niet altijd verklaren.

Zelf heb ik vooral door ademhalingsoefeningen en meditatie geleerd om veel beter te luisteren naar mijn lijf. Sommige signalen zijn er niet voor niets. Als je moe bent, is dat geen teken om er een extra caffeïneshot in te gooien en maar weer door te gaan. Misschien is dit dé aanwijzing om op de rem te trappen en het een paar dagen rustiger aan te doen. Voel je een baksteen in je maag? Ga rustig zitten en kijk of er misschien verdriet, woede of iets anders opkomt.

Je lijf weet het soms zoveel beter dan je hoofd. Probeer ernaar te luisteren, de signalen te herkennen en daar ook iets mee te doen. Vaak laat je lijf heel goed blijken wat jij nu kunt doen om liever voor jezelf te zijn.

Lees ook: Zenuwachtig gevoel? 12 praktische tips.

9. Geef jezelf vaker een compliment

Doe jij dat weleens als je iets fijns hebt gedaan? Vaak herinneren we onze gemaakte fouten maar al te goed. Maar kun je ook stilstaan bij de dingen die je juist bijzonder goed hebt aangepakt? Kun je trots zijn op hoe je dat lastige gesprek toch maar mooi hebt gevoerd, ook al voelde het als een ware hel om te doen? Kun je trots zijn op de opdracht die je vandaag hebt afgerond, zelfs al kun je er altijd minpunten bij bedenken? Het hoeft allemaal niet perfect te zijn om jezelf een welverdiend compliment uit te delen.

Sta vaker stil bij hoe goed je de dingen al wel niet doet. En ja, het kan altijd beter, meer, sneller, slimmer, etc. Maar hé, je doet het ook nu al zo ontzettend goed. En dat mag gezegd worden. Vaker dan je nu doet misschien.

Wat helpt jou om lief voor jezelf te zijn?

Wil je dit artikel opslaan? Bewaar het op Pinterest via deze afbeelding: