Struikelen doe ik uiteraard niet graag (wie wel?). Maar een tijdje na de struikelpartij ben ik vaak tóch een soort van blij dat ik onderuit ben gegaan. Zonder schaafwonden en onhandige acties zou je altijd maar blijven staan waar je staat en nooit iets leren. Dus proost op fouten maken! Omdat anderen misschien ook nog van mijn gemaakte fouten kunnen leren, deel ik 8 dingen waarmee ik als ondernemer hard op mijn bek ben gegaan (en waar ik uiteindelijk toch wat van leerde.

1. Samenwerkingen aangaan met iemand die nog twijfelt

Een paar jaar geleden ben ik hier twee keer ingetrapt. Ik snap heel goed dat sommige mensen het spannend vinden om een tekstschrijver in te schakelen. Ik leg dan ook altijd uit hoe ik werk en waarom ik doe wat ik doe. Máár ik ga nooit mensen overtuigen om een tekstschrijver in te huren als ze zelf nog twijfelen of dat wel is wat ze zoeken. De gemiddelde salesfanaat zou me daarvoor vast op de vingers tikken. Maar mijn aanbod onder iemands neus duwen is gewoon niet dé vorm van verkopen voor mij. En ja, dat is uiteraard iets wat ik door schade en schande heb geleerd.

Inmiddels weet ik dat de uitspraken “Ik kan zelf goed schrijven. Dus moet ik het wel uitbesteden?” een red flag kan zijn. Beter is het dan soms om mensen daar dan eerst zelf over te laten nadenken. Want als ze al twijfelen aan een tekstschrijver in het algemeen, dan voel ik de lat ook meteen op de bovenste etage van een torenhoge flat liggen.

Ik heb twee keer gehad dat via een marketingbureau een ondernemer bij mij uitkwam die niet overtuigd was dat nieuwe teksten nodig waren. Toch probeerde ik het. Ik schreef de teksten, verwerkte de feedback, verwerkte nog een keer feedback en nog een keer, maar elke keer was de reactie “Dit is het nét niet”. In beide gevallen stak ik véél meer tijd in de teksten dan begroot, leverde de factuur gedoe op en gingen die personen uiteindelijk alsnog zelf aan het schrijven. Kortom: een heleboel gedoe dat voor beide partijen niet leuk is.

Sindsdien werk ik alleen met mensen samen die er zonder verkoopverhaal in geloven dat schrijven uitbesteden een goed idee is. Ik wil niemand tegen heug en meug overhalen om mij in te schakelen. Dat is voor mij niet leuk en voor de ander ook niet. Dus als ik nu zoiets hoor, stel ik altijd eerst de vraag “Weet je wel zeker dat je het wilt uitbesteden?”, waarbij ik geloof dat “Nee” ook een acceptabel antwoord is.

2. Werken zonder boekhoudsysteem

Je zou het misschien niet denken, maar als taalfanaat ben ik best handig met cijfers. Alleen ook weer niet zó handig dat ik zonder enige hulp al mijn administratie zelf kan fixen. In mijn eerste ondernemersjaar dacht ik van wel. Ik telde alle facturen in Excel bij elkaar op en vulde dat bedrag bij de Belastingdienst in. Ik checkte alleen nooit of ik betalingen wel had ontvangen, en vertrouwde er blind op dat dat goed zou gaan. Dat was totdat mijn vader – die in de financiën werkt – een supersonische Excel-sheet voor me maakte die een boekhoudsysteem op zich is. Opeens ontdekte ik dat ik nog € 7.000 aan facturen had openstaan, soms zelfs van máánden geleden.

Een slim systeem voor je administratie bleek zo’n slecht idee nog niet om én geen gemiste betalingen over het hoofd te zien én mezelf stress en bij-elkaar-raperij van documenten te besparen.

Gelukkig komen er steeds meer boekhoudsystemen op de markt die je veel administratieve rompslomp uit handen nemen. Zo kun je met het programma Jortt facturen maken en versturen én direct je hele boekhouding doen. De tool helpt je ook meteen bij de btw-aangifte: je ziet direct welk bedrag je moet opgeven en hoeft daarvoor niet zelf met de rekenmachine aan de slag te gaan.

Ik zou op basis van mijn ervaring sowieso elke ondernemer aanraden om je boekhouding goed te regelen. Het wordt al snel onoverzichtelijk als je er zelf niet in thuis bent of als je niet – zoals ik – iemand hebt die je administratie kan nalopen voordat je het richting de blauwe-enveloppen-leverancier stuurt. Verdiep je in dat geval zeker eens in boekhoudsoftware of besteed “de cijfertjes” desnoods uit. Ga niet zelf wat aanrommelen. Zo vertelde YouTuber Bram de Wijs laatst hoe foutjes bij zijn belastingopgave hem uiteindelijk een mega-schuld opleverden.

3. Elke willekeurige opdracht aannemen

Ik denk dat wel meer startende ondernemers dit zullen herkennen. In het begin veer je bij elk mailtje met de tekst “mogelijke opdracht” op uit je stoel. Wat?! Ik? Nog een opdracht? Wat een eer! Maar hoe leuk het ook is om bij iedere mogelijke klant direct in de huppelstemming te zijn, na een tijdje ging dat eerder tegen me werken. Ik was mijn focus én mijn tijd kwijt. Natuurlijk was het ondernemerschap niet de eerste keer dat ik mijn gebrek aan talent voor nee zeggen tegenkwam. Maar nu liep ik er ook nog tegenaan dat niemand anders dan ik die ‘nee’ kon uitspreken.

Gelukkig is ondernemer zijn tegelijkertijd mijn nr. 1 reden geweest waardoor ik wel met dat please-gedoe aan de slag móest gaan. Bovendien merkte ik dat ik zo fanatiek was in ‘Ja, dat doe ik óók!’ roepen dat ik helemaal niet zo goed meer wist waar ik voor stond. Ja, ik deed soms dingen die niet zo mijn ding waren. Productteksten schrijven voor niet bijzonder inspirerende plastic laptopstandaards bijvoorbeeld. Of toch maar iemand helpen met een Engelse vertaling of met mijn gebrek aan design-talent proberen om een tekst in een Canva-document te zetten als extra service. Maar ja, als je álles doet blijft er weinig tijd over voor de dingen die je het allerliefst doet.

Gelukkig bestaat er zoiets als businesscoaches en kunnen die mensen je niet alleen leren hoe je “je omzet door het dak laat gaan”, maar ook hoe je niet-in-je-straatje-opdrachten buiten de deur houdt. De afgelopen jaren ben ik dan ook steeds selectiever geworden. Ik schrijf bijvoorbeeld geen teksten voor social media meer, laat design en vertalingen over aan anderen (die dat 1000x beter kunnen dan ik) en focus me vooral op blogartikelen en e-books voor klanten die kennis willen delen.

Ja, dat betekent ook vaak ‘nee’ verkopen. Maar elke keer als ik het heb gedaan, geeft dat me achteraf een hallelujah-gevoel. “Oh ja!”, realiseer ik me dan weer, “ik kan als eigen baas zelf beslissen wat ik doe.”

4. Mijn volledige agenda overhoop gooien voor grote spoedprojecten

Op een beetje druk op de ketel ga ik soms erg lekker. Maar daaronder vallen geen grote spoedprojecten van twintig uur die plotseling tussendoor moeten. Toen ik net begon met ondernemen, heb ik die alsnog vaak tussen ander werk geprobeerd te proppen. Ondanks dat ik ook wel zag dat dit niet mogelijk was zonder gekkenwerk, probeerde ik dan alsnog al die teksten razendsnel af te maken. Het was immers spoed. Met als gevolg avondwerk, weekendwerk en eigenlijk gewoon heel veel werk. Te veel.

Het frappante is dat dan achteraf die webteksten pas twee maanden later op de site verschenen. Zoveel haast was er dus toch niet. Inmiddels trek ik daarom niet meteen een sprintje. Ik kijk eerlijk naar mijn agenda en zeg het ook als een spoedje niet lukt. Een coach leerde me ooit deze magische woorden:

Een deadline is ook maar door iemand bedacht. Vaak is die helemaal niet in beton gegoten.

Zo is het maar net. Tuurlijk, als je websites bouwt en een cruciale website ligt uit de lucht, dán heeft het spoed. Als je in het ziekenhuis werkt en iemand verkeert in levensgevaar, dán moet je in actie komen. En heb je een mega-claim aan je broek waarvoor nu een deurwaarder aan de deur staat, dan moet je nú aan de slag. Maar de meeste taken vallen helemaal niet onder die categorieën.

Als je eerlijk aangeeft dat deze week krap wordt, maar dat het maandag wel gaat lukken, blijkt dat vaak helemaal niet zo’n probleem. Zelfs de krapste deadlines kunnen soms opgerekt worden.

Spoedjes doen is soms kicken, klantvriendelijk en af en toe ook gewoon nodig. Maar ren nooit over je eigen grenzen heen om maar iemand tevreden te houden. Besef dat je gezondheid (en dus ook rust) meer waard is dan dat.

5. In mijn eigen bubbel blijven hangen

Het leven van een thuiswerkende zzp’er is niet supersociaal. Helemaal geen probleem wat mij betreft! Ik spreek dagelijks wel mensen via videocalls en ga als introvert prima op mijn thuiskantoorbestaan. Ik heb alleen gemerkt dat sparren met mede-ondernemers (en af en toe een coach) wel verrassend handig is om niet in je uppie op standje turbo te blijven doen wat je altijd doet. Ik denk dat je als ondernemer (en sowieso als mens) nooit een punt bereikt waarop je álles onder de knie hebt. Ik loop elk jaar wel weer tegen andere vraagstukken aan waarover ik graag wil sparren.

Alles zelf willen doen zorgde ervoor dat ik best lang in patronen bleef hangen als:

• “Ik mag geen samenwerkingen stopzetten. Dan stel ik mensen teleur.”
• “Nee zeggen is niet slim. Want wat nu als er ooit een kredietcrisis komt en alle klanten weggaan en je geen geld meer hebt en en…”
• “Ik ben gewoon niet goed in X of Y. Dat moet ik dus maar niet gaan doen.”
• “Ondernemer zijn als introvert is lastig. Je bent het buitenbeentje.” (Klopt totaal niet!)

Gelukkig spreek ik de laatste tijd veel leuke andere mensen. Mede-ondernemers, mijn business buddy Laurie, mensen met wie ik samenwerk, coaches en ook gewoon mensen uit mijn eigen omgeving. Simpelweg van gedachten wisselen of een schop onder je kont krijgen, is soms alles wat je nodig hebt.

6. Te ondoordacht samenwerkingen opstarten

Ik ben één keer een project gestart samen met een mede-ondernemer. Diegene had een idee en kon een tekstschrijver daar goed bij gebruiken. Ik vond het idee tof en voelde me vereerd om mee te werken. We maakten een plan, ik schreef de websiteteksten, we benaderden een externe partij met wie we konden samenwerken, ik liet alle afspraken op papier zetten, etc., etc. Maar na heel vaak heen en weer mailen hoorde ik niets meer. Uiteindelijk is het – 75 uur werk van mijn kant later – een stille dood gestorven.

Door dat project heb ik wel geleerd om nooit zomaar samen in projecten te stappen als je de ander niet goed kent. Ideeën kunnen nog zo leuk zijn. Gebruik altijd je gezond verstand, stel alle vragen die je hebt en leg dingen goed vast op papier. En met “dingen” bedoel ik vooral de taakverdeling, planning en verwachtingen.

Ik zou met de kennis die ik nu heb niet meer zo’n soort project aangaan, tenzij ik écht zeker weet dat we er allebei net zo hard voor gaan. Samenwerkingen kunnen heel leuk zijn, maar dan moet je er wel hetzelfde in staan en alle praktische dingen goed regelen.

7. Je tarieven veel te laat noemen

Toen ik pas net ondernemer was, ging ik hiermee regelmatig de mist in. Dan vroeg iemand of we konden afspreken voor een kennismaking. Het liefst één op één in een koffietentje. Er zou vast een samenwerking in zitten, maar diegene wilde me wel eerst even spreken. En dus trok ik er twee uur koffietijd en een uur reistijd voor uit. Ik stak vervolgens een uur in een offerte, belde daarna nog een half uur met diegene en hoorde dan dat de prijs veel hoger was dan gedacht. Het budget bleek bijvoorbeeld maar € 100,- te zijn of diegene had zich toch bedacht en wilde het zelf proberen (met mijn gratis tips). Tja, logisch dat mijn offerte niet tot een opdracht leidde.

Hoe leuk ik koffietentjes ook vind, ik spreek nu niet meer zomaar met nog-niet-klanten af als ik niet weet hoe serieus diegene is. Tegenwoordig heb ik (mede met dank aan Mrs. Businesscoach) mijn werkwijze strakker gemaakt. Een eerste kennismaking is altijd telefonisch. Ook noem ik mijn tarieven al voordat we uitgebreid de diepte in gaan en afspreken. Het is zonde van zowel mijn tijd als die van de ander als het later op zoiets praktisch als de prijs stukloopt.

8. Heel huiverig zijn voor investeringen

Eerder was mijn instelling “Alles wat ik mogelijk zelf kan, doe ik zelf. Dat bespaart kosten.” Nu sta ik daar anders in. Zo besteed ik het technisch onderhoud van mijn blog uit aan het webdesignbureau. Natuurlijk kan ik zelf ook op de update-knop drukken, maar zij hebben hier veel meer kennis van en checken continu of Vaker Vrolijk nog in de lucht heb. Ik gun het mezelf voor die € 50 per maand om mijn tijd in andere dingen te steken.

In het algemeen weet ik inmiddels dat ik soms niet té lang moet nadenken over een investering. Goede apparatuur moet je gewoon hebben. Ook met cursussen ben ik iets minder streng naar prijskaartjes gaan kijken. In het begin rekende ik dat soort dingen vaak om. “Van dit geld had ik ook op vakantie kunnen gaan naar de Cariben”. De laatste tijd probeer ik zakelijke kosten anders te zien dan privékosten.

Ja, je betaalt een hoop geld voor een nieuwe site, maar je hebt het wel nodig om je bedrijf te runnen. En ook om je hoofd een beetje leeg te houden. Want als je álles zelf doet, houd je maar weinig tijd over voor datgene waarvoor je dit werk ooit bent gaan doen. En dat is in mijn geval niet om technische updates uit te voeren, Engelse vertalingen te maken of zelf met headers en HTML te knutselen, wel om te schrijven.

Wat was jouw meest onhandige actie qua werk?