minder oordelen over anderen

Minder oordelen over anderen | 9 tips voor een meer open blik

  • 11 mei 2023
  • 1 Reactie
Categorieën: Persoonlijke groei

“Het begint allemaal met woorden.” Die paar rake woorden sprak de kleindochter van een oorlogsslachtoffer uit bij Dodenherdenking. Ze maakten zoveel indruk op mij dat ik die avond nog achter de PC kroop om dit artikel te schrijven. Want hoeveel mooier is de wereld als we soms dingen wél zeggen die we nu inslikken. En als we op andere momenten juist woorden (oordelen) heel even op een weegschaaltje leggen voordat we ze uitspreken. Maar hoe doe je dat, minder oordelen over anderen? Het is een thema waar ik zelf de afgelopen jaren steeds meer in aan het duiken ben. Dit zijn mijn 9 tips om vaker met een open blik te kijken.

Oordelen doen we allemaal

Of je jezelf nu open-minded of niet, geen mens is perfect. Iedereen oordeelt. Gaat het niet over iemands haarkleur, dan voel je soms wel een vlaag van jaloezie over waar iemand zijn geld wel of niet aan uitgeeft en oordeel je vandaaruit. Of je denkt even “Is dat een naam?” als iemand je vertelt dat zijn dochter Basilicum heet. En oké, je snapt ook écht niet hoe iemand die supersaaie functie ooit leuk zal vinden. We oordelen wat af. En dat is op zich niet erg.

Ook ik schiet vaker dan ik zou willen nog in de oordeelstand. Dan denk ik toch even “Joh, wat zonde dat zij haar haren heeft geverfd in die kleur. Blond staat haar veel mooier!” of dan floept er toch een oordeel uit over een keuze van een ander die ik zelf niet zou hebben gemaakt. Ook al zeg ik dat dan niet tegen de ander, soms baal ik dat ik het alleen al denk.

Meningen zijn mooi, maar het ligt eraan wat je ermee doet

Ik ben ervan overtuigd dat meningen mooi zijn. Ze maken ieder mens anders, wekken interessante discussies op en zijn soms nodig om elkaar te laten groeien. Ik ben blij dat mensen kritisch naar mijn werk kijken, zodat ik ervan kan leren. En als ik op het idee kom om mijn dochter Basilicum te noemen, zou ik het best fijn vinden wanneer iemand me daar op subtiele wijze van weerhoudt 😉 Het is goed dat mensen oordelen tegen onrechtvaardigheid, dat we heftige acties massaal afkeuren en dat we opstaan tegen dingen waarmee iemand wordt gekwetst of benadeeld.

Maar je hebt oordelen en je hebt oordelen. Er zijn oordelen waar je de ander mee verder helpt of die belangrijk zijn voor jezelf of anderen om te uiten. Maar er zijn ook oordelen waar jij én de ander weinig aan hebben.

Het gaat er in mijn ogen om wat je doet met oordelen doet waar de ander niets heeft. En waar jij zélf ook niets aan hebt. Laat je contact met iemand zitten omdat die op het eerste gezicht “wel heel arrogant” lijkt (maar misschien hartstikke aardig is)? Comment je “Nou, die jurk zou ik in jouw geval niet dragen?” onder een foto op Instagram of scrol je verder en slik je je oordeel in? Dat laatste is wat de wereld (en je eigen wereld) soms een beetje mooier maakt.

minder oordelen over anderen 3

Waarom dan minder oordelen over anderen?

Minder oordelen over anderen is prettig voor de ander. Zoals ik al zei: woorden maken meer verschil dan je denkt. Je kunt niet de hele wereld veranderen. Maar je kunt wel voor één persoon de wereld mooier maken met een paar woorden:

  • door iets moois wél te zeggen;
  • door feedback opbouwend te brengen;
  • door bepaalde woorden bewust voor je te houden.

“Jeetje, wat eet jij veel!”

Ik zal een voorbeeld geven uit mijn eigen leven. Deze opmerking krijg ik weleens te horen als ik flink opschep bij het avondeten. Tegenwoordig heb ik nul moeite met die woorden! Ik schep inderdaad niet te bescheiden op, glimlach daar graag om en weet dat ik die hoeveelheid eten in mijn eetpatroon nodig heb.

Maar toen ik die opmerking zeven jaar geleden meerdere malen kreeg, deed een oordeel over de grootte van mijn bord wél veel met me. Ik had net een enorme weg afgelegd om te herstellen van anorexia. Ik moest flink aankomen en dat betekende dat ik veel moest eten. Echt veel. Bouwvakkersporties soms. Ik zag mijn lichaam met de week veranderen en dat was best pittig. Ik was mijn muizenhapjes gewend.

“Zo, dat is een flink stuk op je bord. Jij hebt stevige trek zeker!”, gooide iemand eruit, toen ik voor het eerst in acht jaar weer een taartje at. Ik kon het hem niet kwalijk nemen: hij kende mijn situatie niet. Maar destijds deed dat ene oordeel veel meer met me dan ik kon laten blijken. Kleine oordelen kunnen soms meer impact hebben dan je denkt, juist omdat je het verhaal van de ander niet altijd kent.

Naast dat minder oordelen over anderen fijn voor de ander is, is het ook fijn voor jezelf. Wij mensen zijn ware gedachtenmachines. We denken wat af en nemen van alles in ons op om er wat van te vinden. Al die gedachten houden je soms af van wat écht telt: genieten van het leven en zien wat er om je heen gebeurt. Oordelen zijn vaak negatief. En dat is eigenlijk zonde van je hersenruimte, die je óók kunt besteden aan vrolijker dingen.

Bovendien maakt minder oordelen je ruimdenkender. Het heeft mij veel gebracht om minder snel te denken dat iets raar, stom, te spiritueel, te naïef, te zakelijk, te ouderwets, te modern, etc. is. Daar zijn veel mooie gesprekken uit voortgekomen. Verschillen zijn vaak genoeg geen obstakels, maar juist aanleiding tot een interessant gesprek of een manier om je wereld te verbreden.

Wat levert minder oordelen je op?

  • Vaak kun je veel leren van mensen die anders in het leven staan dan jij.
  • Door soms uit je eigen bubbel te komen, krijg je de kans om vanuit een ander perspectief naar de wereld te kijken.
  • Door oordelen in te slikken, kun je merken dat ze soms totaal niet kloppen. Iemand die je inschat als “arrogant” is misschien gewoon verlegen.
  • Mensen kunnen je verrassen als je niet te snel oordeelt. In positief opzicht.
  • Je kunt meer diepgaande relaties aangaan door niet te snel te oordelen. Zo dacht ik in het verleden weleens “Dit zal ik maar niet met vriend X delen. Dat vindt hij vast te zweverig”. Als ik het dan uitsprak, vloeide er juist een mooi gesprek uit voort.
  • De wereld is juist leuk omdat we allemaal anders zijn. Het zou maar saai zijn als iedereen hetzelfde leeft en er dezelfde hobby’s op nahoudt. Juist door de verschillen ontdek je nog eens leuke, nieuwe dingen als je met een ander spreekt.
minder oordelen over anderen 2

Tips om minder te oordelen over anderen

Ik probeer me de laatste tijd bewuster te zijn van mijn oordelen. Natuurlijk denk ik nog vaak genoeg niet zo leuke dingen over anderen. Maar door het te signaleren en er vaak niets mee te doen, merk ik dat ik beter kan openstaan voor mensen die anders zijn. En echt, dat kan mooie dingen opleveren! Dit zijn 9 tips die ik zelf toepas in een poging om minder te oordelen over anderen.

1. Vergeef dat je oordeelt

Het is niet stom, onrechtvaardig en slecht dát je oordeelt. Denk niet meteen “Jeetje, ga ik weer!” of “Waarom moet ik ook altijd zo veel denken van anderen?”. Als je het jezelf kwalijk neemt, oordeel je alsnog snoeihard over iemand: jezelf.

Het begint allemaal met je bewust zijn dát je een oordeel hebt. Daar oké mee zijn. Maar vervolgens ook beseffen dat het anders kán. En dat het niet gaat om het oordeel dat oppopt, maar om wat je er vervolgens mee doet. Ga je erin mee, spreek je het uit naar anderen of zelfs naar die persoon toe? Denk je er uren later nog aan? Of laat je het wegwaaien en focus je weer op andere dingen?

2. Spot het oordeel en laat het daarbij

De meeste oordelen komen vrij spontaan en onbewust op. Je ziet een moeder rondlopen die er wel heel jong uitziet en denkt “Jeetje, is zij nu al aan kinderen begonnen?”. Of je hoort je collega vertellen over zijn golfweekend en moet een lachje onderdrukken omdat jij allerlei vooroordelen over de golfsport hebt.

Dát je die oordelen hebt, is menselijk. Vaak gaat het volautomatisch. Maar in plaats van er een minuut of langer bij stil te staan, kun je het oordeel ook zien als een random gedachte die je weer laat wegwaaien. Merk op dát je dit denkt en probeer daarna aan iets anders te denken. Dan neemt het oordeel minder ruimte in en kun je beter vanuit oprechte interesse naar het gesprek over golf luisteren. Of toch een keer iets proberen waarvan je eerst dacht “Niets voor mij!”.

3. Trek je oordelen soms in twijfel

Zet eens een vraagteken achter oordelen over anderen:

  • Hoe zeker ben je ervan dat dit oordeel klopt?
  • Welk bewijs heb je ervoor?
  • Is er tegenbewijs?
  • Kan dit oordeel ook gaan over je eigen onzekerheid?

Sta ervoor open dat dingen anders kunnen zijn dan je denkt. Kun je bijvoorbeeld iemand op basis van de eerste indruk wel een kakker vinden? Hoe zeker weet je op basis van één driftige puber die in de supermarkt op de grond ligt dat iemand geen goede opvoeder is? En als je bijvoorbeeld oordeelt over iemand die vijf keer per week naar de sportschool gaat (“Jeetje, ga eens wat minder vaak! Dit is niet gezond.”), komt dat dan niet omdat je zelf ook vaker zou willen gaan maar de motivatie om te sporten kwijt bent?

minder oordelen over anderen

4. Besef dat je niet het hele verhaal kent

Oordelen doe je vaak op basis van een heel klein stukje dat je van iemand ziet. Maar er kan veel meer achter bepaald gedrag schuilgaan. Dat iemand anders kortaf reageert, kan ook pure verlegenheid zijn in plaats van dat diegene ongeïnteresseerd is. De “luie” collega die niet naar meetings komt, zit misschien wel thuis bij een zieke partner of een kind dat extra zorg nodig heeft. En dat een opdrachtgever het liefst pas na één uur ’s middags afspreekt, hoeft niet arrogant te zijn. Misschien heeft diegene na twee burn-outs wat dingen omgegooid en kun je zelfs nog wat van die stap leren.

Mensen zitten vol van verhalen. En het is zonde als je dat hele verhaal afdoet met één oordeel. Sta open voor wat er achter zit. Dan kan er een wereld voor je opengaan.

5. Stel vragen in plaats van te oordelen

Vraag of de ander meer kan vertellen over een keuze of over een bepaalde hobby die jij niet hebt. Hoe is dat zo ontstaan? Waarom heeft diegene een bepaalde beslissing gemaakt? Vaak zoom je met je oordeel te snel in op een klein aspect van iemand, terwijl er veel meer achter zit. Door vragen te stellen en geïnteresseerd te zijn, zal je vaak genoeg merken dat een bepaalde keuze, hobby of gewoonte die je niet deelt óók heel boeiend kan zijn.

Ik sprak bijvoorbeeld laatst met iemand die net een nieuwe BMW-cabrio had gekocht. Ze is gek op auto’s en besteedt daar met liefde een half jaarsalaris aan. “Ben jij ook zo dol op mooie auto’s?”, vroeg ze me. Ik moest eerlijk toegeven dat ik een groene Ford Ka rijd (met tie wraps om de velgen nota bene) en meer van het principe “Als het maar rijdt” ben. Zij vroeg door en ik deed hetzelfde. Zij vertelde enthousiast over deze mooie auto, de zomerse ritjes waar ze zo naar uitkeek en over hoe hard ze had gewerkt om deze auto te kopen. Ik vond het prachtig. En zij vond het andersom zonder oordeel mooi om te merken dat ik mijn kleine bakkie net zo waardeer.

6. Verbreed je perspectief

Ik vind het zelf juist heel mooi dat mensen verschillend zijn. Juist ook de verschillen opzoeken, kan enorm helpen om minder zwart-wit te kijken en vaker zonder oordeel te genieten van wat anders is aan de ander.

Dat kan zijn in echte gesprekken, maar ik zoek ook weleens video’s, documentaires of podcasts op om me in andere perspectieven te verdiepen. Op YouTube kijk ik regelmatig vlogs van mensen met wie ik niet zomaar in een kroeg zou afspreken (nu ben ik sowieso al in geen jaren meer in een kroeg ben geweest…). Mensen die veel extraverter zijn dan ik, mensen die heel reislustig zijn (terwijl ik een week Parijs genoeg vakantie vind voor een heel jaar), mensen die het met minder geld moeten doen, mensen die een heel ander levenspad hebben bewandeld… Heel mooi en leerzaam vind ik dat!

Overigens volg ik ook graag podcasts en Instagram-accounts die inzoomen op thema’s als inclusiviteit of diversiteit om daarover bij te leren. Je bent nooit te oud om ook daar dingen over bij te leren.

minder oordelen over anderen

7. Reflecteer op je eigen struggles

Een oordeel over een ander komt soms voort uit je eigen onzekerheid. Of uit dingen waar je zelf tegenaan loopt. Een voorbeeld uit mijn verleden: ik had lange tijd veel moeite met “nee” zeggen. Als iemand anders dan wel eerlijk aangaf dat iets niet ging lukken, vond ik dat stom en niet netjes. Ik wrong me toch ook in allerlei bochten?! Maar dat oordeel ging dus eigenlijk niet over die persoon (ik vond het eerder knap dat hij het zei!), maar juist over mijzelf. Ik baalde dat ik niet kon opkomen voor mezelf. De ander deed dus niets fout. Het was eerder een spiegel voor dingen waar ik zelf nog aan te werken had.

Probeer eens te kijken of er in de oordelen die je hebt over anderen een les over jezelf schuilgaat. Zijn er dingen die jij mist of hebt gemist in je leven? Die je misschien tekortkomt? Twijfels waar je mee worstelt? Of dingen die je zou willen, maar jezelf niet gunt? Zit er een werkpunt in waar je iets mee kunt?

8. Focus op wat er écht toe doet en waar jij iets mee kunt

Het is goed om er iets van te vinden als jouw baas overwerken de norm vindt én om daar wat van te zeggen. En het is belangrijk om van je te laten horen als je ergens flink mee zit, als iemand je kwetst of als dingen niet door de beugel kunnen. Geef mensen feedback als je denkt dat je hen ermee helpt of als het bittere noodzaak is voor jouw of andermans belangen op te komen.

Het gaat om de manier waarop én om waar je wat van zegt. Met niet-constructieve feedback (“Jeetje, nou, dit huis zou ik niet hebben gekocht, hoor!” of “Poeh, je bent er wel vroeg bij met kinderen!”) help je de ander niet. Plus het zijn geen issues waar jij last van hebt. Jij hoeft niet in dat huis te wonen. Jij hebt die kinderen niet rondlopen. Het zijn gewoon keuzes die de ander anders maakt dan jij.

Met constructieve feedback (“Goh, ik vind het vervelend dat je chaotisch werkt. Kunnen we het anders doen?”) help je de ander wel en voorkom je frustratie bij jezelf. En met je uitspreken over wat écht telt (voor jou, voor de ander of voor iedereen om je heen), maak je de wereld mooier of wijzer.

9. Veroordeel jezelf niet

Je mag dingen vinden. Graag zelfs! Je mag anders denken en vanuit jouw perspectief oordelen over anderen. Over wat jij anders zou doen, hoe die persoon het niet goed aanpakt of wat dan ook. Ga je oordelen niet uit alle macht onder water drukken “omdat ze niet mogen”. Het is menselijk om een keer in het verkeer te roepen “Wat een malloot!” als iemand een roekeloze actie uithaalt. Of om tegen je partner in een irritatiebui over Project: Ontplofte Wasmand te roepen dat diegene “ook nooit eens iets goed kan doen”. Dat maakt je mens. Als je maar eerlijk naar jezelf kijkt. En af en toe sorry zegt als dat oordeel er net iets te hard of onredelijk uitkwam.

En als we het toch hebben over oordelen over anderen, oordeel ook niet te veel over jezelf. Want laten we wel wezen: de persoon die vaak de meeste oordelen te verduren krijgt van jou, ben jij waarschijnlijk zelf. Wees eens wat liever naar jezelf. Ook jij hebt die harde woorden van jou niet allemaal verdiend.

Betrap jij jezelf op oordelen over anderen?

tips om minder te oordelen

BLIJF OP DE HOOGTE

Laat je e-mailadres hieronder achter. Dan stuur ik je een mailtje zodra ik een nieuw bericht heb geplaatst.

blogger romy vakervrolijk

Door Romy

Tikgrage theeleut. Nooit uitgekletst. Ik inspireer je graag om vaker vrolijk in het leven te staan. Dat doe ik door goudeerlijke en persoonlijke teksten te schrijven en liefdevolle tips te delen. Mét een vleugje humor.

Ik ben benieuwd wat jij vindt…

  1. Daenelia 11 mei 2023 op 9:24 am - Beantwoord

    Mooi beschreven.
    Maar ik denk altijd dat andere mensen, net als ik, veel meer interessante dingen te doen hebben dan altijd maar met oordelen komen. Dat is mijn oordeel, dan. Ik ben niet interessant genoeg om een oordeel over te hebben. En dat komt … omdat andere mensen heel vaak voor mij ook niet interessant genoeg zijn om mijn hersencapaciteit aan te besteden om een oordeel te vellen. Voor mij valt het dus allemaal heel erg mee. Ik heb er geen last van. Tuurlijk zeggen mensen best wel eens iets waar mijn wenkbrauw van omhoog gaat. Maar … ik heb ook geen tijd en energie om me om het oordeel van een ander te bekommeren als ik er verder niks mee kan.
    Simpel 🙂 Het werkt heel goed, voor mij. FYI, mijn mening of oordeel is ook maar een zucht wind en niet meer dan dat.

Recente blogs

Gebakken gnocchi met paprikasaus, harissa & linzen (vegan!)

24 januari 2024|Recepten|

Ken jij gnocchi vooral als die papperige, melige balletjes? Dan kan ik je met dit recept misschien overtuigen dat ze véél lekkerder zijn dan dat. Gebakken uit de oven is gnocchi extra lekker. Zeker als je een heerlijk gekruide groentestoof bij maakt met harissa, geroosterde paprika, linzen en tomaat. Een maaltijd met veel groenten, maar vooral met veel smaak! Ontdek hoe je deze gnocchi met paprikasaus zelf in maar 30 minuten maakt. De oven doet ook nog eens het meeste werk voor je!

Review Vomar Groente-, Fruit en Broodbox (van Too Good To Go)

10 januari 2023|Lifestyle, Groen doen|

Ja ja, ik heb weer iets nieuws ontdekt in de Too Good To Go-app. Ik was al fan van de Groente- en Fruitbox van Lidl. Vomar heeft nu iets wat daar qua naam veel van weg heeft: de Groente-, Fruit- en Broodbox. Het is vast geen verrassing wat je daarin kunt verwachten: producten uit de bakkerij, groenten en fruit. Ik was als groente-, fruit en broodliefhebber heel nieuwsgierig naar de inhoud. Dus op naar de Vomar en testen maar! Ik laat je de inhoud van vier boxen zien en geef mijn eerlijke oordeel.

Blij Lijstje #25 | Verrast, verliefd, verpot (nou ja, bijna!)

24 mei 2020|Persoonlijk|

Blije momentjes sparen en opschrijven is een van mijn favoriete bezigheden. Al is het maar omdat dat me helpt om de lichtpuntjes te blijven zien. Aan de ene kant is deze periode door omstandigheden verdrietig. Aan de andere kant zorgt dat er wel voor dat ik extra hard op zoek ga naar lichtpuntjes. Zo werd ik onverwachts oma van een paar plantenbaby's, wordt mijn geduld op een positieve manier op de proef gesteld en nam Pippa een loopje met me. Ook werd ik op meerdere manieren verrast én stelde ik zelf een verrasing samen. Al mijn blije momenten vind je weer terug in dit lijstje.

Ga naar de bovenkant