Zal ik naar die verjaardag gaan en daarmee de ander blij maken? Of kies ik toch voor mezelf en kruip ik vanavond vroeg onder de dekens? Neem ik deze extra opdracht aan om sneller te sparen? Of zeg ik hem af om voor mezelf meer vrijheid te creëren? Keuzes, keuzes. We moeten er nogal veel maken op een dag. Maar hoe hak je al die knopen door als je moeite met keuzes maken hebt en je hoofd er eindeloos over breekt? Wat als je bang bent om verkeerde keuzes te maken, piekert over oordelen van anderen of last hebt van doemscenario’s in je hoofd? Ik las er het boek ‘De kracht van keuze’ over van Kelly Weekers. Dit zijn 7 lessen die het boek mij leerde om makkelijker betere keuzes te maken.
Moeite met keuzes maken? Dingen die ik al eerder leerde
Al voordat ik het boek ‘De kracht van keuze‘ op Storytel opzette, was keuzes maken een thema waar ik me volop in heb verdiept. Ik ben van nature niet iemand die razendsnel knopen doorhakt en direct haar eerste ingeving volgt. Op veel keuzes kan ik best een tijdje broeden. Dat is soms handig (het bespaart me heel veel miskopen!), maar ook vervelend als het onnodig veel tijd opslokt.
Dit zijn een paar inzichten die mij eerder al hebben geholpen om mijn moeite met keuzes maken te temperen:
- Besef dat de perfecte keuze niet bestaat. Je hebt nooit vooraf 100% garantie dat deze keuze je exact oplevert waar je op hoopt. Dus stop met wikken en wegen tot perfectie. Dat moment komt toch niet.
- Geef jezelf een keuzedeadline. Spreek met jezelf af dat je op datum X of tijdstip Y de knoop moet hebben doorgehakt. Vooral bij keuzes die eigenlijk weinig voorstellen, werkt dat voor mij fijn.
- Besef dat er altijd een way out is. De meeste keuzes zijn omkeerbaar. Je kunt opnieuw verhuizen, relaties verbreken, banen opzeggen, een opdracht cancelen, terugkomen op wat je eerder zei… Maak keuzes niet groter dan ze zijn. Veel keuzes die je maakt, zijn niet voor altijd.
- Breek je hoofd alleen over de juiste keuzes. Ja, de keuze voor een huis of voor een al dan niet aanwezige kinderwens zijn belangrijke keuzes om meer dan een paar nachtjes over te slapen. Maar veel andere keuzes zijn al die tijd en energie niet waard. Waarom zou je 2 uur broeden op een e-mail? Ga dan gewoon voor je eerste of tweede ingeving.
- Onthoud dat ook foute keuzes je iets opleveren. Ze brengen je dichterbij hoe je het wel zou willen of wat wél goed is. Je leert er altijd op z’n minst iets van. In die zin is het helemaal niet zo erg als je een keer iets kiest wat onhandig uitpakt.
- Als je eenmaal hebt gekozen, laat het daar dan bij. Probeer je niet te druk te maken over alternatieve opties (“Wat zou er zijn gebeurd als ik toch had gekozen voor…?”). Focus op de keuze die je hebt gemaakt en kijk eerst wat dát je oplevert. Maak je pas, als je besluit toch ergens anders voor te gaan, druk over alternatieve opties.
Lees ook: Keuzes maken | FOBO (Fear of Better Options) + 5 tips.
Naast die basics om makkelijker keuzes te maken, leerde ik van het boek ‘Kracht van keuze’ ook nog een hoop om makkelijker keuzes te maken die toch allesbehalve impulsief zijn. Dit zijn 7 waardevolle lessen die ik al luisterend naar Kelly’s boek opstak.
P.S. Kelly Weekers heeft ook een inspirerend Instagram-account. Leuke volgtip voor als je geïnteresseerd bent in thema’s als zelfliefde (maar dan op een nuchtere manier), keuzes maken, geluk en jezelf zijn in een wereld vol vewachtingen.
1. Je hebt altijd minstens één keuze: de keuze hoe je met dingen omgaat
Soms komen er (helaas) moeilijke dingen op je pad die de boel flink op z’n kop zetten. Je (mentale) gezondheid werkt bijvoorbeeld niet mee of je moet afscheid nemen van een relatie, een plek of een baan. Allemaal sh*t-dingen waar je helaas niet zomaar invloed op hebt. Ik krijg zelf altijd de kriebels van zelfhulpboeken of zelfbenoemde goeroes die beweren dat “het geluk je weer toelacht als je daar maar in gelooft”. Natuurlijk is positief denken goed. Maar soms maak je dingen mee die je – hoe hard je ook probeert positief te denken – nu eenmaal eerder tranen of woede dan een lach bezorgen. Dan zou ik eerder zeggen: “Huil erom en laat het toe”, dan “Hup, schouders eronder en door!”.
Gelukkig heeft Kelly in het boek ‘De kracht van keuze’ ook die visie. Ze zegt zeker niet dat je over narigheid heen moet stappen en moet doen alsof je leven vrolijk doorgaat. Maar ze geeft hier wel een ander mooi advies over:
Besef dat je ook in lastige situaties een keuze hebt, namelijk de keuze voor hoe je ermee omgaat.
Die invloed op hoe je met dingen omgaat, kun je op allerlei manieren zien:
- Voel je je al langere tijd rot? Dan heb je de keuze om er met iemand over te praten of hulp te zoeken, of om dat niet te doen en er in je eentje mee te blijven zitten.
- Ben je je baan verloren? Dan heb je de keuze tussen bij de pakken neerzitten of onderzoeken wat een goede volgende stap is (solliciteren, een loopbaancoach, een eigen bedrijf, een sabbatical, etc.).
- Heb je iets heftigs meegemaakt? Dan heb je in ieder geval de keuze om er bijvoorbeeld over te praten, de rust te nemen die je nodig hebt of dingen on hold te zetten als dat nu te veel voor je is. Je kunt de tranen, angst of boosheid niet wegmaken. Maar je kunt wel kiezen voor wat jou op dit moment goed doet.
Besef dat er ook in lastige situaties meerdere mogelijkheden zijn om met deze situatie om te gaan. Alleen jij kunt beslissen wat jou op dit moment goed doet.
2. Soms moet je veranderen om jezelf te zijn/blijven
Ieder mens verandert. Dat je je jarenlang bijvoorbeeld bescheiden en pleasend hebt opgesteld, betekent niet dat je dat altijd moet doen. Je kunt op ieder moment besluiten om dingen voortaan anders te doen of om afscheid te nemen van patronen die je in de weg zitten.
Kelly verwoordt dat heel mooi in haar boek:
“Soms moet je veranderen om jezelf te zijn of blijven.”
Ik heb dat zelf bijvoorbeeld ervaren met assertiever worden. Als kind en later ook als puber en als student had ik mezelf het imago aangemeten van iemand die met alle winden meewaaide. Moest er iets gebeuren? Ik deed het wel, zonder te klagen. Stonden er vier verjaardagen in één weekend gepland? Ik was van de partij. Het deed er niet toe of ik me daarna leeggezogen voelde. Ik klaagde niet en schoof overal aan. Totdat ik aan het begin van mijn carrière op een punt kwam waarop ik besefte dat die “Ja hoor, is goed!”-mentaliteit me vooral in de weg zat om mezelf te zijn.
Door die mentaliteit verloor ik onbewust veel stukjes van mezelf. Ik gunde mezelf geen ruimte om aan te voelen of iets wel of niet bij mij paste. Ik slikte mijn mening net zo lang in totdat ik bijna was vergeten dát ik een mening had en niet altijd hetzelfde vond als de rest. En ik ging zo vaak over mijn eigen grenzen heen dat ik een constant overprikkelde versie van mezelf was geworden en minder ruimte had voor bijvoorbeeld spontane, creatieve plannen.
Voor mij was veranderen hard nodig om weer mezelf te zijn. Hoe tegenstrijdig dat misschien ook klinkt! Ik moest afscheid nemen van mijn alsmaar ja-knikkende ik. Van de Romy die stil aan de kant bleef zitten en hoe dan ook instemde. Van de Romy die alles altijd wel deed, ook als het last-minute kwam. Die verandering was en is soms best lastig. Maar inmiddels kan ik wel zeggen: ik moest veranderen om mij te blijven.
Lees ook: Wie ben ik? - 7 helpende inzichten rondom die ene vraag
3. Perfectionisme is angst (voor oordeel)
Als je moeite hebt met keuzes maken, dan kan perfectionisme zomaar de boosdoener daarvan zijn. Als perfectionist voel je misschien de drang om een perfecte keuze te maken. Als jij iets kiest, dan moet het wel een uitstekende keuze zijn. Dus wik en weeg je net zo lang totdat je volledig overtuigd bent van je keuze. Of tot in de eeuwigheid, omdat het moment nooit perfect genoeg voelt om ergens definitief voor te gaan.
Kelly Weekers heeft daar een interessante stelling over: eigenlijk is perfectionisme gewoon angst. Als jij moeite met keuzes maken hebt omdat je zo graag voor het perfecte wilt gaan, dan komt dat waarschijnlijk omdat je bang bent voor de gevolgen van een verkeerde keuze. Je bent bang voor oordelen van anderen of bang voor je eigen kritische oordeel als de keuze niet uitpakt zoals gehoopt. Of je voelt angst voor allerlei doemscenario’s die – hoe onrealistisch ook – bij vlagen toch akelig reëel voelen. Maar hoe goed kun je de opties nu echt afwegen als je er steeds allerlei doemdenkscenario’s op plakt?!
Hoe je van die perfectionistische neigingen afkomt? Probeer een paar seconden al die doemgedachten, mogelijke oordelen en wel heel hardnekkige consequenties uit je hoofd te bannen. Puur om jezelf één vraag te stellen:
Stel dat niemand zou oordelen en dat jij die angsten niet zou voelen, waar zou je dan voor kiezen? Vaak is dát de juiste keuze.
Dan weet je in elk geval zeker dat je met de juiste intentie hebt gekozen en dat je hebt geluisterd naar jezelf.
4. Geloven dát je altijd een keuze hebt, is al stap 1
Moeite met keuzes maken kan ook komen doordat het voelt alsof er geen andere keuze mogelijk is. Dat herken ik wel. Soms is het niet makkelijk om iets anders te doen dan hoe je het deed. Maar weet wel dát de mogelijkheid er is om dingen te veranderen.
Je kúnt naar een andere baan uitkijken, ook al werk je hier al 27 jaar, ben je voor je baas de onmisbare “spin in het web” geworden en doet deze functie het nog zo leuk op je cv. Ook dán kun je kiezen om een andere werkplek te zoeken. En misschien voelt het voor jou niet als een optie om een vriend die je regelmatig de grond in boort minder vaak te zien. Diegene vindt er ongetwijfeld wat van of probeert je een schuldgevoel aan te praten. Maar weet dát je – hoe tegennatuurlijk dat ook mag voelen – de keuze hebt om bij je besluit te blijven.
Blijven hangen in de situatie en doen wat je altijd al deed, is de makkelijkste weg. Het is vaak niet de weg die je gelukkig maakt, maar wel een weg met minder weerstand. Je stelt mensen niet teleur, hoeft geen moeilijke gesprekken te voeren of onpopulaire antwoorden (zoals “Nee”) te geven. Maar de vraag is: hoe gelukkig word jij ervan om dit te blíjven doen? Hoe gelukkig heeft dit je tot nu toe gemaakt?
Als je al lange tijd baalt van de situatie zoals die is, besef dan dát je op elk moment een andere afslag kunt nemen.
Het is al stap 1 om te beseffen dát je leven niet als een Google Maps-route al van punt naar punt voor je is uitgestippeld. Jij hebt er zelf van alles in te kiezen. Afslagen nemen, omwegen pakken, rechtsomkeert maken, drie rondjes over de rotonde rijden of je reistempo omhoog gooien of juist verlagen – het kan allemaal! Dus voel de vrijheid om anders te kiezen dan je altijd hebt gedaan. Die vrijheid heb je.
5. Tijd is kostbaar, dus pieker je tijd niet weg
We maken elke dag talloze keuzes. In de supermarkt kies je tussen de doperwten van het huismerk en die van Bonduelle. Onderweg naar huis kies je of je over de snelweg gaat of de toeristische binnendoorroute zonder risico op files pakt. Als je iets op Instagram plaatst, kies je welke van de 103 mogelijke foto’s je boven de tekst plaatst. En als je je vriendin terugappt, kies je met welke woorden je dat doet.
Álles is uiteindelijk een keuze. Ook al doe je sommige dingen misschien op de automatische piloot, je had ook voor andere opties kunnen kiezen. Je had die vriendin ook de volgende dag pas een reactie kunnen sturen of kunnen besluiten om niet een kwartier te twijfelen welke foto je Instagram-profiel zou bereiken.
Een mooie les die Kelly me leerde, is dat je zelf beslist of je je tijd laat opgaan aan onnodig gepieker of dat je een keuze jouw tijd niet waard vindt. Besluit in sommige situaties heel bewust om er níet eindeloos over te tobben. Hoe belangrijk is die keuze over een half jaar of een jaar? Hoe groot zijn de consequenties ervan? Veel keuzes hebben over een week of twee weken al nauwelijks impact meer. Ga er dan niet te uitgebreid over peinzen, maar hak eerder de knoop door. Geef jezelf bijvoorbeeld een deadline voor de keuze (dat werkt voor mij goed!). Het is zonde om je tijd te besteden aan twijfelarij die toch weinig impact heeft.
Dit zijn een paar van die keuzes die in mijn ogen niet meer dan een paar minuten twijfelmoeite waard zijn:
- Welke van de 100 op elkaar lijkende foto’s zal ik bij mijn Instagram-post plaatsen?
- Wat zal ik toch eens voor uitsloverigs koken als mijn beste vrienden op bezoek langskomen?
- Hoe formuleer ik tactisch dat ik geen zin heb om mee te gaan naar dit etentje?
- Welke outfit trek ik aan naar het bedrijfsdiner? Zou het opvallen dat ik deze jurk de vorige keer ook droeg?
- Zal ik die vriendin nou wel of niet vragen of ze mee wil naar het concert?
Schenk aan dat soort keuzes niet te veel hersencapaciteit. Luister naar je eerste ingeving of pieker er hooguit 5 minuten over. Ja, er zijn soms nog wel 105 alternatieve opties en misschien was één daarvan achteraf beter geweest. Maar laten we eerlijk zijn: zo belangrijk is die keuze niet.
6. Accepteer dat je met elke keuze ook ergens niet voor kiest
Met elke keuze die je maakt, besluit je automatisch ook voor andere dingen níet te kiezen. Wat mij bij mijn moeite met keuzes maken heeft geholpen, is vaker het volgende denken:
“Met elke keuze die ik nu maak, kies ik ook automatisch voor bepaalde dingen niet. Dat is een consequentie waar je nu eenmaal mee moet dealen.”
Je kunt meestal niet én én kiezen. Als je 5 kilo wilt afvallen, betekent dat soms ook taartjes laten staan en daar misschien reacties op krijgen. Als je ervoor kiest om meer rust voor jezelf in te bouwen, dan betekent dat automatisch dat je vaker “nee” moet zeggen. Als je je volledig op je werk stort, dan kun je niet óók 5 dagen per week in de sportschool gaan, elk vriendinnenuitje bijwonen of je favoriete Netflix-serie er in sneltreinvaart doorheen jassen.
Probeer keuzes niet te zien als op zichzelf staand, maar kijk naar je grotere doelen. Wil jij meer rust inbouwen, carrière maken, meer tijd met je geliefden doorbrengen, vaker op vakantie kunnen of meer vrijheid in je werk ervaren? Houd dan die grotere doelen in gedachten bij alle keuzes die je maakt. Dan kun je sneller de knoop doorhakken.
Lees ook: Voor jezelf kiezen: 5 tips voor gezond egoïsme.
7. Zelfliefde is ook keuzes maken
Ook goed voor jezelf zorgen is niets meer en niets minder dan een serie keuzes die je wel of niet maakt. Het is vaak makkelijk om mee te dobberen met het treintje van doen wat je altijd doet. Het is eenvoudiger om te zeggen “Ja hoor, ik ben erbij!” dan om uit te spreken “Sorry, ik ben te moe om te komen!”. Maar besef dat je ook hierin een keuze hebt. Lief zijn voor jezelf betekent keuzes maken die jou goed doen, en die daarmee soms ook de ander teleurstellen of kwetsen.
Lijkt het soms alsof de energie die je ooit had op het vliegtuig naar de Bahama’s is gestapt zonder jou even in te lichten? Of zit je gewoon niet lekker in je vel en voelt het leven soms als een aaneenrijging van stomme situaties waar je geen invloed op lijkt te hebben? Weet dan dat je uiteraard de situatie niet zomaar kan veranderen, maar dat je vaak wel een keuze hebt tussen:
- de optie die je batterij nog verder leegzuigt of je een nog rotter gevoel geeft
- de optie waarmee je jezelf negatieve energie bespaart of die je meer rust en vrolijkheid brengt
Kies jij voor die bioscoopavond met vrienden bij een film waar je weinig mee hebt, met als gevolg dat je niet kunt slapen én gefrustreerd bent over de filmkeuze? Of kies je ervoor om je vrienden zonder jou die film te laten kijken en las jij een avond voor jezelf in?
Zo zijn er allerlei zelfliefde-keuzes die binnen jouw handbereik liggen. Denk aan:
- Kies ervoor om vaker met mensen te zijn die je een gelukkig gevoel geven in plaats van mensen die de energie uit je trekken.
- Besluit om dingen niet te accepteren die je pijn doen en er daar iets te zeggen.
- Neem bewust de beslissing om ergens “Nee” tegen zeggen, zodat je zelf grip houdt op je agenda.
- Besluit om mensen de deur te wijzen als zij je diep kwetsen (of zeg er op z’n minst iets van).
- Besluit om aan niet-helpende patronen te werken als die je in de weg zitten.
- Kies ervoor om een opdracht niet aan te nemen, zodat je meer tijd overhoudt voor andere dingen.
- Maak de keuze om vandaag níet dat uur extra te werken als je je niet top voelt.
- Kies ervoor om deze week de grote schoonmaak te laten zitten als je je uitgeput voelt.
En besef hoe dan ook dát je altijd een keuze hebt. Een keuze voor jezelf. Een keuze voor de ander. Een keuze om aan je ontspanningsbehoefte toe te geven omdat je doodop bent, of juist een bewuste keuze dat niet te doen omdat je op dit moment hard wilt knokken voor een bepaald doel.
Waar ga jij voor? Welke keuze maak jij? Zelfs als het voelt alsof je alle grip kwijt bent, is er altijd iets waar jij wél over kunt kiezen. Grijp die kans om het voor jezelf makkelijker en fijner te maken.
Wat is de dapperste keuze die jij de afgelopen tijd hebt gemaakt?
De links naar bol.com zijn affiliate links.
BLIJF OP DE HOOGTE
Ik ben benieuwd wat jij vindt…
Recente blogs
Mijn kerstwens voor jou (+ mijn feestelijke kerstoutfit)
Het is zover: Kerstmis! Tijd van gezelligheid, van foute kersttruien én van glitters en lichtjes. De een viert kerst met een uitgebreid kerstdiner, de ander kijkt liever naar een kerstfilm onder het genot van afhaalpizza. Misschien liggen er talloze cadeaus onder de boom die je met je familie uitpakt, of wellicht kom je op kerst juist liever tot jezelf zonder kerststress en drukte om je heen. Hoe je het ook viert, ik wens jou geweldige kerstdagen toe. In dit artikel laat ik je mijn kerstoutfit voor vandaag zien én deel ik natuurlijk mijn kerstwens voor jou.
Vegan pad thai met tofu in kokosrasp
Jaren geleden at ik het voor het eerst: pad thai. Ik had geen idee wat dit Aziatische gerecht was, maar de ingrediënten klonken goed. Toen ik een portie rijstnoedels met veel kruiden, tofu en een tintje pinda geserveerd kreeg, was ik blij verrast. Wat is dit lékker! Sindsdien maak ik ook zelf graag pad thai, maar dan op de Romy-manier. Vegan. Met lekker veel groenten. En met tofu gebakken in kokosrasp. Lekker dat dat is! Deze vegan pad thai heb je in no-time gemaakt en zit vol vitamines en eiwitten. Klaar om 'm zelf te maken?
Gebakken havermout met nectarine en bessen (simpel & snel!)
Zodra de nectarines weer in de winkel liggen, trek ik altijd snel een sprintje naar de supermarkt. Ik hóud van deze fruitsoort. En ik houd ook van havermout. Eén en één is twee: de combinatie van havermout met nectarine was snel bedacht. Mijn favoriete ochtendtrekstiller (havermout) blijkt zowaar nóg lekkerder te worden met plakjes nectarine bovenop. Deze gebakken havermout met nectarine is een op en top zomers ontbijt dat je zo in elkaar hebt geflanst en waar je maar van wilt blijven lepelen. Met dit recept maak je met wat hulp van de oven dit ochtendmaal terwijl je zelf van een warme douche of een relaxte ochtend geniet.
Soms wordt iets een ‘keuze’ genoemd, terwijl dat het helemaal niet is. Keuzes kunnen maken is ook een vorm van … ‘privilege’. ‘Neem ik de fiets of ga ik met de auto?’ is een onzinnige keuze als je geen auto hebt, bijvoorbeeld. Dus noem niet alles een ‘keuze’. Dat maakt het al een stuk makkelijker.
Voor mij is het niet de keuze, maar de consequentie van de keuze wat belangrijk is. En inderdaad: je kunt nooit alles van te voren weten, maar bij bepaalde keuzes is het wel erg overduidelijk wat je zou moeten doen om de beste uitkomst te krijgen. Toch?
Dapperste keus is wel een goeie vraag, want de meeste keuzes die je eng vindt, geven je juist het meest. Voor mijn werk maar ik soms echt enge keuzes waarvan ik denk ‘als het misloopt, dan ben ik de investering kwijt’. Maar als ik nooit investeer in mijn bedrijf, dan komt er ook niks binnen (en investeren is zowel tijd als geld, dat weet je 😉 ).
Interessant boek lijkt me! Ik heb hem op mn leeslijst gezet bij de online bieb. Ik ben ook een twijfelkont waardoor het soms te lang duurt (incl piekeren). En ik vraag altijd iedereens mening, maar daar ga je dan nog extra van twijfelen. 😆
Heel mooi, al die regels uit het boek, ik denk, dat iedereen wel eens, of vaak twijfelt, er zijn tegenwoordig ook zoveel dingen te kiezen. Een bijzonder interessant boek !