2021 is voor mij een jaar waarin vooral groei centraal staat. Niet met diploma’s, koopcontracten en grootse zakelijke veranderingen. Maar wel mentaal, in mijn hoofd. Dit jaar heb ik vooral leren afscheid nemen van oude stukken, en daarvoor nieuwe dingen in de plaats verwelkomen. Eén van de dingen waar ik langzaamaan afstand van neem, is het idee dat ik altijd maar dat “lieve, leuke meisje” moet zijn. Of beter gezegd: ik neem afscheid van de wens dat mensen me koste wat kost zo moeten zien.

Altijd maar “lief”

Als mensen me “lief” noemen, vind ik dat een mooi compliment. Ik geloof dat de wereld soms al hard genoeg is en dat we samen verder komen door lief voor elkaar te zijn. Ik ben niet snel boos, kan frustraties redelijk goed van me afzetten en vind het ook niet zinvol om over alles en iedereen een mening te hebben. En als ik die al heb, slik ik ‘m vaak genoeg in als de ander er niets aan heeft. Aardig zijn is dus een eigenschap die ik graag koester.

Maar lief zijn en – vooral – lief gevonden willen worden kan ook doorslaan. In mijn geval sloeg het (met name een paar jaar geleden) soms door in pleasen, mijn eigen behoeften onder het tapijt schuiven of me als een kameleon aanpassen aan hoe een ander me het liefst ziet – ook als ik daarmee voorbijging aan wat ik wilde.

Ben ik blij dat ik daar nu beter van af kan stappen.

Lief zijn is niet altijd een succesrecept

Lief zijn heeft me niet altijd gebracht naar waar ik wilde. Het heeft er eerder voor gezorgd dat ik te lang in een baan en ook in een relatie bleef plakken waarin ik niet gelukkig was. Dat ik het belang van anderen heel vaak voor het mijne heb laten gaan. Dat ik mijn mond niet opentrok als ik het niet eens was met hoe iemand me behandelde. En op alles maar “Ja leuk!” of “Geen probleem!” antwoordde, ook als alles in mij schreeuwde “Wél een probleem. Doe het niet!”.

Ik heb mezelf er soms door over de kop gewerkt omdat ik koste wat kost de ander tevreden wilde stellen. Ik heb daardoor in het pre-corona-tijdperk weekenden veel te vol gepropt omdat ik het niet over mijn hart kon verkrijgen om mensen teleur te stellen. Lief zijn zorgde er ook voor dat ik als startende freelancer drie jaar geleden met kortingen strooide om de ander een gunst te bewijzen. Ook als ik wist dat ik meer moest vragen. Dan konden mensen in elk geval niet zeggen dat ik niet aardig was. 

Goed, je snapt mijn punt. Lief willen zijn is een mooi streven, maar het draagt niet in elke situatie bij aan jouw geluk. Zeker niet als de ander wél gehoor geeft aan zijn eigen belang.

Lief zijn is belangrijk, maar niet koste wat kost

Ja, ik vind het ondanks het bovenstaande rijtje belangrijk om elkaar met respect en zoveel mogelijk liefde te behandelen. Ik zou mensen niet gaan afsnauwen als ik het niet met ze eens ben. Ik vind het ook niet nodig om in elke situatie mijn mening maar te verkondigen, puur om mijn ei kwijt te kunnen.

Ik ben voor lief zijn voor elkaar. Maar ik geloof niet dat dat ten koste van alles moet gaan. Daarmee bedoel ik dat voor jezelf kiezen soms ook betekent dat je in de ogen van een ander misschien even niet lief bent. Of erger nog: misschien vindt de ander je zelfs een complete bitch of plakt diegene er een ander scheldwoord op. Allicht neemt die persoon zelfs woorden in de mond als: “Dat had ik nou echt niet achter jou gezocht.”

Weet dat je ondanks die oordelen als het nodig is ook een keer een niet-lieve kant mag laten zien.

Ook minder leuke kanten

Als ik in het verleden over grenzen liet gaan, had dat er vaak mee te maken dat ik te lief wilde zijn. Ik voel vaak feilloos aan wat ik het liefst wil en wat goed voor me is. Maar daarnaar handelen vond ik met name als begintwintiger te spannend. Ik was bang dat anderen daar een labeltje op zouden plakken. Gemeen. Egoïstisch. Onredelijk. Iets in die trant.

Een coach leerde me daarover eens iets moois: niemand is altijd maar lief. Dat is geen realistisch doel.

Ook al ben je over het algemeen een lief persoon, ook dan zal er in bepaalde situaties een boze kant in jou naar voren komen. Zelfs de meest aardige mensen kunnen een keer ontploffen. Ook als je meestal aardig bent en je woorden zorgvuldig afweegt, kun je een keer ondoordacht uit de hoek komen. En ook een altijd lief en invoelend persoon kan in compleet overprikkelde toestand iets eruit floepen wat waarschijnlijk niet onder de definitie van “aardig” valt.

Iedereen heeft meerdere kanten. Niet alleen die lieve kant. Ook een boze kant. Een assertieve kant. Een zakelijke, onpersoonlijke kant. Soms wellicht zelfs een onredelijke of onuitstaanbare kant.

Vooral lief voor jezelf

Als je altijd maar lief wilt zijn – zelfs als een ander dat niet is voor jou – dan ben je daarmee niet altijd lief voor jezelf. Je laat over je grenzen heen walsen met maar één reden: dat de ander het stempel “lief, leuk en aardig” op jou plakt. Maar wat heb je eraan dat iemand anders jou superlief vindt terwijl jij ondertussen doodongelukkig bent en jezelf ergens tussen het pleasen door volledig verloren bent? Of als je met een hartslag van honderdtien en je ademhaling op standje hyperventileren op de bank ploft na een werkdag. Maar ja, je collega’s vinden je wel heel aardig dat je hun altijd het werk uit handen neemt.

Tja, dan heb je er weinig aan dat je collega’s je zo graag mogen.

Ja, het is in mijn ogen belangrijk om mensen niet doelbewust te kwetsen en om jezelf af en toe weg te cijferen. Maar vergeet niet om ook – of met name – lief voor jezelf te zijn.

Niet zijn wie je altijd was

Het besef dat ik niet als levensdoel heb om door anderen 24/7 leuk gevonden te worden, ben ik het afgelopen jaar veel meer in de praktijk gaan brengen. Ik ben me gaan realiseren dat je niet hoeft te zijn wie je altijd was. Als mensen jou zien als diegene die altijd voor anderen klaarstaat, betekent het niet dat jij dat vanaf morgen anders kunt gaan doen. Als je verandert, zullen er zeker mensen zijn die je niet meer zo graag mogen. Dat is logisch: zij hechten aan jou zoals je voorheen was. Er is dan niet iets mis met jou; het betekent alleen dat die persoon aan je groei moet wennen.

Ik ben vanuit die gedachte stelliger in opdrachten die ik wel en niet aanneem. Zeg soms ‘nee’ tegen dingen die niet passen of niet fijn voelen. Ik ga ook vaker niet mee naar activiteiten en heb tijdens corona steeds mijn grenzen bewaakt in waar ik me door het virus wel en niet fijn bij voel. En stukje bij beetje durf ik vaker – als dat een enkele keer nodig is – boos te zijn (op een nette manier). Om daarna te merken dat er soms niets gaat boven je boosheid uiten in plaats van er zelf nog dagenlang in stilte mee te zitten.

Teleurstellen hoort erbij

Het belangrijkste dat ik over dit hele lief/niet lief-verhaal heb geleerd? Je kunt niet altijd beïnvloeden wat anderen van je vinden. Je moet daar ook niet altijd invloed op te willen uitoefenen. Als jij keuzes maakt voor jezelf, zal je daarmee bijna automatisch soms anderen kwetsen. Dat is een minder leuke bijkomstigheid van de regie nemen over jouw leven. Maar wel eentje die soms (gelukkig lang niet altijd) nodig is om van jouw geluk niet alleen andermans verantwoordelijkheid te maken.

Als jij ‘nee’ zegt, raakt dat misschien degene bij wie je niet op het feestje komt. Als je je baan opzegt of op het werk flink zegt waar je mee zit, zien anderen je inderdaad misschien anders dan eerder. Niet meer als de altijd aardige persoon. Maar dat alles hoeft niet slecht te zijn. Teleurstellen hoort erbij. Bij mens zijn. En bij je eigen leven vormgeven.

Vaak lief, maar niet altijd

Dus nee, ik ben niet (meer) altijd dat lieve, leuke meisje. Hopelijk vaak nog wel. Maar ik ben ook af en toe boos, onpersoonlijk, ongeduldig, soms recht voor zijn raap. Vast zelfs weleens onredelijk (ook los van mijn maandelijkse feestje). Het hoort erbij. Al die kanten. Ze maken mij mij. Ze maken me mens. Iemand die lief en aardig is, maar niet koste wat kost en zeker niet (meer) altijd. En daar ben ik heel gelukkig mee.

Laat ik afsluiten met een tegeltjeswijsheid die in mijn ogen klopt als een bus: ‘Door nee te zeggen tegen een ander, zeg je ja tegen jezelf.’

Herken jij iets in mijn verhaal?