Teleurstelling kan je stemming flink bederven. Ik weet nog maar al te goed hoe ik me voelde toen ik als kersverse afgestudeerde maar liefst 80 sollicitatiebrieven schreef. Voor de sollicitatiecommissies was ik altijd te jong, te onervaren, te verlegen… Toch heeft juist die periode me geholpen om beter om te gaan met teleurstelling. Of je nu wilt of niet, we krijgen allemaal met teleurstellingen te maken. Droombanen die aan onze neus voorbijgaan, een festival dat wordt afgeblazen of een collega die zijn verplichtingen niet nakomt – hoe ga je daarmee om zonder eraan onderdoor te gaan? Dit zijn mijn 9 tips voor omgaan met teleurstelling.

Waar komt teleurstelling vandaan?

Teleurstelling houdt in dat je verwachtingen niet uitkomen en dat de werkelijkheid dus anders blijkt dan gehoopt. Soms gaat het om kleine teleurstellingen, zoals dat een vriendin je vergeet te appen op je verjaardag of dat je favoriete brood in de supermarkt uitverkocht is. Soms gaat het om grotere teleurstellingen. Het wordt ‘m toch niet met de (zo dacht je) liefde van je leven. Je droombaan gaat op het laatste nippertje aan je neus voorbij. Of je had net iets leuks gepland waar je al maanden naar uitkeek, maar je vriendin zegt met een slappe smoes op het allerlaatste moment af. Natuurlijk baal je dan als een stekker!

Waarom is omgaan met teleurstelling zo lastig?

Omgaan met teleurstelling is lastig omdat je ergens vaak vurig op had gehoopt of zelfs was uitgegaan van het beste scenario. Als de werkelijkheid anders (minder positief) blijkt, kan dat een flinke klap zijn. Je moet je verwachting bijstellen, je kunt niet op iemand rekenen zoals je dat had gehoopt of je harde werk betaalt zich niet terug in een mooi resultaat. Dat is uiteraard balen. Het liefst had je het anders gezien.

Tegelijkertijd zijn teleurstellingen geen ramp. Vaak ben je een teleurstelling een jaar later of soms zelfs een paar dagen of een paar uur later al compleet vergeten. Teleurstelling is gewoon een gevoel dat laat zien “Joh, ik had dit liever anders gezien!”. En dat gevoel mag er, net als bijvoorbeeld blijdschap, verdriet of boosheid gewoon zijn.

9 tips voor omgaan met teleurstelling

Hoe je omgaan met teleurstellingen makkelijker maakt? Dit zijn 9 tips die mij, sinds het sollicitatiedebakel (inmiddels alweer 9 jaar geleden), regelmatig helpen om niet bij de pakken neer te gaan zitten.

1. Accepteer dat teleurstelling er soms bij hoort

Leuker kunnen we het helaas niet maken. Of nou ja, misschien een beetje. Er zit ook een positieve kant aan teleurstelling: dat je teleurgesteld bent, betekent dat je je ergens enorm op verheugd had. Je keek er enorm naar uit om met iemand af te spreken. Je was zo verliefd op een woning dat je jezelf er al zag wonen. Of je hecht zoveel waarde aan samen met je partner tv kijken dat je baalt als hij moet overwerken.

Achter de teleurstelling zit in die zin vaak iets moois. Je hecht ergens veel waarde aan of werd heel blij van een bepaald vooruitzicht. Als je nooit teleurgesteld zou zijn, zou je nergens écht heel veel om geven. Dus teleurstelling is niet slecht. Het hoort bij een leven dat betekenis heeft.

Je kunt beter regelmatig blij en gelukkig en soms een beetje teleurgesteld zijn, dan dat je je altijd neutraal voelt, nietwaar?

Er is maar één manier om nooit teleurgesteld te raken, en dat is altijd uitgaan van het negatieve. Maar dat maakt je leven niet veel leuker, toch? Als je bij voorbaat denkt dat je toch niet wordt uitgekozen voor die te gekke droombaan, dan ga je ook niet alles op alles zetten om deze baan te bemachtigen. Je verwacht dat dat toch geen zin heeft.

Als je teleurstelling altijd uit de weg gaat, dan komen er minder mooie dingen op je pad. Dan laat je kansen schieten die het proberen wel degelijk waard zijn. Zonde!

2. Laat de teleurstelling er even zijn

Teleurstelling is geen slecht gevoel dat je moet wegstoppen. Je hoeft er niet zo snel mogelijk van af. Het helpt juist om de teleurstelling toe te laten. Het mag er, net als elke andere emotie, gewoon zijn. Wees maar even teleurgesteld en voel maar even hoe dit je raakt of hoe boos of verdrietig je nu bent.

Probeer daarbij ook een beetje mild voor jezelf te zijn en doe iets wat je op dit moment helpt. Bel een vriendin op om je hart te luchten of praat er met een andere collega over. Maak een mooie wandeling, trakteer jezelf op een extra lekkere lunch, ga wat eerder naar huis van werk of verwen jezelf met een bad vol bubbels. Je mag vandaag even balen. Morgen weer een (vast betere!) dag.

3. Spreek je teleurstelling uit

Ben je teleurgesteld in een persoon? Heeft een vriend bijvoorbeeld voor de derde keer last-minute afgezegd op een filmavond waarop je je net zo had verheugd? Of is je collega de vergadering vandaag compleet vergeten, waardoor jij voor niets vroeg uit je bed bent gekomen en in de file hebt gestaan? Spreek dan je teleurstelling uit naar de ander. Dat is niet leuk, maar soms is het wel nodig om te laten blijken wat deze actie met je doet of hoe belangrijk iets voor je is.

Als jij bijvoorbeeld nooit uitspreekt dat je baalt van de last-minute afzeggingen van je vriendin, dan gaat zij vast gewoon door met dit gedrag. Door uit te spreken wat je teleurstelt, geef je woorden aan je gevoel. Misschien houdt de ander daardoor de volgende keer meer rekening met je. En anders heb jij je in elk geval uitgesproken.

4. Relativeer en maak er alsnog het beste van

Je hebt teleurstelling en je hebt teleurstelling. Het is logisch dat je teleurgesteld bent wanneer een baan aan je neus voorbijging waarin je jezelf al helemaal zag werken. Daar baal je misschien wel een hele dag van. Maar er zijn ook veel kleine teleurstellingen. Je lievelingsbrood blijkt uitverkocht in de supermarkt, terwijl je je net zo op een pistoletje had verheugd. Je zelfgemaakte taart zakt in elkaar alsof het een drilpudding vermomd als taart is. Dat soort dingen zijn uiteraard vervelend, maar maak er ook geen big deal van.

Probeer je teleurstelling te relativeren als je merkt dat je er langer in blijft hangen dan de situatie verdient. Vraag je ook af “Kan ik iets aan de situatie veranderen of kan ik er iets van leren?”. Zo niet, schuif de teleurstelling na een tijdje ook weer aan de kant en roei met de riemen die je hebt. Wat kan er wél? Waar word je wél blij van?

• Is je lievelingsbrood uitverkocht? Grijp deze kans aan om het uitgebreide broodassortiment eens écht goed te bekijken en neem iets mee wat je nog niet kent.
• Is je taart mislukt? Bedenk een alternatief. Probeer een ander recept, maak de taart opnieuw met een paar tweaks of haal een taart in de winkel. Ook die is prima eetbaar!
• Was je te laat voor een afspraak door een onverwachte file? Zeg ‘sorry’ en probeer het daarna ook weer te vergeten. Je kunt het toch niet terugdraaien.
• Ging een filmavondje niet door? Probeer er voor jezelf alsnog een leuke avond van te maken. Kijk een film via Pathé Thuis, koop je eigen popcorn en geniet van het feit dat je die met niemand hoeft te delen.
• Is je langverwachte pakketje vandaag niet bezorgd? Bedenk dan dat je daardoor wel morgen iets extra leuks hebt om naar uit te kijken. Als je het heel lang zonder dit ene item hebt gedaan in je leven, dan overleef je die ene extra dag ook wel weer.
• Passen je schoenen niet meer doordat je veel vocht vasthoudt? Sta er niet te lang bij stil en koop een ander paar schoenen dat wél lekker zit.

5. Wees ook trots op de weg die je hebt afgelegd

Teleurstelling is een teken dat je van tevoren meer verwachtte dan de werkelijkheid je heeft gebracht. Misschien wel omdat je alles op alles hebt gezet om het voor elkaar te krijgen. Dat je teleurgesteld bent, komt dan meestal niet doordat je niet hard genoeg je best hebt gedaan. Vaak heeft het er juist mee te maken dat je heel hard je best hebt gedaan of heel hard ergens op hoopte. Als het dan tóch anders uitpakt, baal je daar natuurlijk van.

Maar in plaats van bij de pakken neer te zitten, kun je ook trots terugkijken naar de weg die je hebt afgelegd.

• Dat je teleurgesteld bent als een baan aan je neus voorbijgaat, komt misschien juist doordat je alles op alles had gezet bij een sollicitatiegesprek.
• Dat je baalt als je je tentamen niet haalt, heeft er juist mee te maken dat je kneiterhard hebt gestudeerd.
• Dat je je even terneergeslagen voelt wanneer je bod op een huis alwéér niet het hoogste blijkt, is hartstikke logisch. Misschien heb je er al 12 bezichtigingen op zitten. Maar ook dát is iets waar je trots op mag zijn. Jij blijft het proberen.

Probeer, naast de teleurstelling, ook de moeite te zien die jij ergens in hebt gestoken. Zie je ook je doorzettingsvermogen? De kracht die je in je hebt om ondanks alles door te blijven gaan? Al je talent dat je in de toets of in het sollicitatiegesprek hebt gestoken? Geef jezelf daar een schouderklopje voor. En gebruik je doorzettingsvermogen om een nieuwe poging te wagen. Jij komt er wel!

Lees ook: Hoop houden (als het tegenzit)? 9 tips.

6. Leer van je teleurstellingen

In sommige teleurstellingen schuilt een wijze les. Die les maakt de teleurstelling natuurlijk niet minder vervelend. Maar het zorgt er wel voor dat je uit een teleurstelling soms ook nog iets waardevols kunt halen. Ook een positieve manier van omgaan met teleurstelling!

• Ben je teleurgesteld over de uitslag na een sollicitatie? Kijk of je een verbeterpunt voor jezelf ziet. Of heb je door het gesprek misschien ontdekt dat een bepaald type baan toch niet zo goed bij je past? Neem het mee voor een volgende keer.
• Was je teleurgesteld dat je collega niet kwam opdagen bij een afspraak? Misschien leer je ervan dat het belangrijk is om voortaan in de uitnodiging te vermelden dat deze afspraak prioriteit heeft.
• Stelde het je teleur dat de verkoper van een huis net niet voor jouw bod ging? Soms kun je daar verder niets mee. Soms leert het je een les voor een volgend bod. Of wie weet leer je door de teleurstellingen dat het slim is om een aankoopmakelaar in te schakelen.
• Ben je teleurgesteld als je partner voor de zoveelste keer de afwas nog niet doet. Leer daarvan dat je partner dit wellicht niet uit zichzelf oppakt. Geef de volgende keer expliciet aan “Goh, het zou fijn zijn als jij de afwas dit keer doet. Ik heb het de afgelopen 3 dagen al gedaan.” Daar heeft je partner ook meer aan dan aan een gefrustreerde wederhelft op de bank.

7. Sta open voor de verrassingen van het leven

Teleurstellingen hoeven niet altijd slecht uit te pakken. Soms is de uitkomst juist mooier dan je ooit had kunnen bedenken. Als je de verwachtingslat niet meteen al te hoog legt, kan het leven je verrassen met de bijzondere, onverwachte uitkomsten die het voor je in petto heeft.

Dus zie een teleurstelling niet altijd als het eind van de wereld, maar soms ook als een kans voor een nóg mooiere afloop die je niet voor mogelijk had gehouden.

Zo zijn er wel meer teleurstellingen die uiteindelijk goed uitpakken. Het is bijvoorbeeld heel zuur als je 3x naast het net vist voor een huis. Maar wie weet komt er uiteindelijk een nóg mooier huis voorbij dat beter bij je past dan alle voorgangers. En als je afwijzing na afwijzing krijgt op je sollicitatiebrieven, dan laat dat je misschien wel weer in andere richtingen denken qua werk.

Teleurstelling is niet altijd het einde. Het kan ook een eerste opstapje zijn naar een nieuw, beter begin.

8. Geef jezelf een baallimiet

Even balen hoort erbij als je teleurgesteld bent. Maar bij een gezonde manier van omgaan met teleurstelling blijf je niet te lang zwelgen in het zelfmedelijden. Spreek met jezelf af dat je bijvoorbeeld vandaag de hele dag flink mag balen dat de aankoop van het huis niet doorgaat. Of dat je tot de lunch chagrijnig mag zijn over de stomme actie van je collega. Daarna probeer je het leven weer zonniger in te zien.

Mij helpt het vaak om mezelf bewust één baaldag of baalmoment te gunnen. Laatst nog. Ik was op tijd van huis vertrokken naar een afspraak, maar opeens stond er een tergend lange file voor mijn neus. Daardoor kwam ik alsnog 25 minuten te laat en was ik uiteindelijk 2,5 uur onderweg voor een afspraak van 35 minuutjes. Balen ja! Maar ik nam me ook voor dat ik er hooguit de eerste 10 minuten van de afspraak van mocht balen. Dat helpt om kleine teleurstellingen niet je hele dag of een complete afspraak te laten verpesten.

9. Geef de moed niet op

Wat er ook gebeurt, ga niet (ik herhaal: niet) bij de pakken neerzitten. Dat je nu een afwijzing voor een sollicitatie krijgt, is geen teken dat je nooit een baan vindt. Als het met deze date niets wordt, betekent dat heus niet meteen dat geen enkele casanova jou weet te vinden.

Ben je afgewezen voor een baan? Houd dan de vacaturesites in de gaten en blijf solliciteren. Van balen en denken “Dit gaat me toch niet lukken!” ga je sowieso niet sneller een baan vinden. Ben je teleurgesteld dat een afspraak niet doorging? Probeer een nieuwe datum te prikken en verheug je daar nu alvast op. En voelt het alsof je Funda-zoektocht al eindeloos lang duurt? Weet dat er elke dag nieuwe huizen online komen te staan en dat jouw woning echt wel komt. Als je Funda maar blijft verversen en niet opgeeft.

Teleurstelling is vaak niet voor altijd en dat is maar goed ook!

Wat was jouw laatste grote of kleine teleurstelling? En kun jij goed omgaan met teleurstelling?