Op je bek gaan doet niemand graag. Maar achteraf kan het je ook een hoop opleveren. Elke misstap brengt je dichterbij waar je wel zou willen zijn. En de keren dat je het hardst valt (inclusief schrammen, littekens en al!), zijn ook de momenten waarop je vaak het meest beseft wat je wél nodig hebt. Geïnspireerd door Cynthia’s prachtige rubriek ‘Op je bek’ deel ik 6 situaties waarin ik hard onderuit ging (en gelukkig ook weer – wat lessen rijker – opkrabbelde).

1. Mezelf in een extravert hokje duwen

Ik denk dat iedereen die mij een beetje kent, het label ‘introvert’ op mijn voorhoofd zou plakken. Gek genoeg is dat kwartje bij mij pas op mijn 26e gevallen. Ik dacht altijd dat ik het fantastisch vond om mijn weekenden vol te proppen. Ik vond het geweldig om dan op maandag op mijn werk te komen en te vertellen over hoe ik op zaterdag én naar mijn opa en oma én naar een vriendin én naar de bioscoop was geweest. Althans, ik dácht dat ik mijn weekenden het liefst zo zag.

Dat ik op maandag doodmoe was en blij was als ik die avond weer rustig achter mijn computer of knutseltafel kon kruipen, vergat ik voor de gelegenheid.

En toen kwam Mrs. Corrie om de hoek kijken en werd dat bruisende sociale leven begin 2020 verplicht stilgelegd. Terwijl iedereen de dagen aftelde totdat de boel weer van het slot mocht, merkte ik hoe fijn ik het vond om in mijn vertrouwde bubbel te kruipen. En vooral om een legere agenda te hebben niet bij elke netwerkborrel te komen opdraven.

Ondanks dat het slot nu langzaamaan van de samenleving af lijkt te gaan, heb ik wel van Mrs. Corrie geleerd dat ik hartstikke introvert ben. En ook dat ik dat niet aan mezelf hoef te veranderen. Ik voel mijn grenzen nu aardig goed aan en plan bij voorbaat al rusttijd in als er een vol weekend aan zit te komen. Het lukt me – als jarenlang belabberde nee-zegger – zelfs steeds beter om toch die drie letters over mijn lippen te krijgen.

2. Niet tegen de stroom in durven gaan

Er zit zeker wel een kleine rebel in mij. En dat gaat ook verder dan het feit dat ik weiger handleidingen gelezen, en altijd lekker eigenwijs zelf apparaten probeer uit te vogelen. Nee hoor, ik doe ook daarbuitenom graag dingen op mijn manier en tempo. Maar dat is zeker niet altijd zo geweest. Ik durfde heel lang niet dingen anders te doen dan anderen.

Ik heb bijvoorbeeld een half jaar rondgelopen met het idee om mijn baan op te zeggen. De angst om mensen teleur te stellen was groter dan het lef om voor mijn eigen avontuur te gaan. Wat me tegenhield? Het idee dat ik misschien te jong zou zijn voor ondernemen. Dat mensen me wispelturig zouden vinden dat ik op mijn 26e al twee banen “versleten” had. En ook de angst dat familie of vrienden het zouden afkeuren (wat overigens nooit iemand heeft gedaan!).

Iets soortgelijks heb ik ervaren toen ik na mijn studie niet direct ging solliciteren. Ik zat destijds midden in het herstel van mijn eetstoornis. Voor het vraagstuk “Wat wil je worden?” was in mijn hoofd nauwelijks ruimte. Dus keek ik een tijdje als freelancer scripties na, liep ik stage en probeerde ik zo uit te vinden wat ik wilde. Prima geregeld, maar elke keer weer als iemand me vroeg “Goh, heb jij nog geen werk?”, dan knaagde het. Zie je wel: ik deed het niet volgens de boekjes.

Achteraf vraag ik me af waar ik me in al die situaties druk over maakte. De laatste twee jaar heb ik meer schijt gekregen (in de figuurlijke zin van het woord dus, voordat je nu vieze plaatjes voor je ziet!). Ik weet dat niet iedereen achter mijn keuzes hoeft te staan en durf de laatste tijd meer die eigenwijze rebel te zijn die altijd al in mij verstopt zat.

Zo heb ik allang losgelaten dat ik bepaalde dingen voor mijn dertigste voor elkaar zou moeten hebben. En het boeit me ook niet zoveel meer als mensen vinden dat het nu toch echt tijd is voor [vul maar in: kinderen, trouwen, een ander huis, volwassen gedrag, niet meer een octaaf hoger tegen de kat praten, etc.].

“Jouw leven, jouw feestje” is niet voor niets het nieuwe motto van mijn blog.

3. Niet-vrolijke dingen voor mezelf houden

Als er iemand geen acteertalent heeft, dan ben ik het wel. Ik kan totaal geen pokerface opzetten als ik verdrietig of juist blij ben. Toch is het me lang verbazingwekkend goed afgegaan om als ik een keer verdrietig was dat allemaal in mijn uppie te doen. Ik zou maar iemand tot last zijn. Stel je voor!

Nu was ik gelukkig geen verdrietige twintiger en puber, dus het is niet zo dat ik hele huilbuien verborgen hield. Maar als ik een keer ergens mee zat, dan wilde ik dat zó graag zelf uitvechten dat ik anderen er vaak niet in toeliet. Het “ikke zelluf doen”-virus is mij dan ook niet onbekend.

Als ik ergens mee zit, dan kan ik vaak vrij snel zelf de vinger op de zere plek leggen. Ik ben dan van de plannetjes maken, concrete stappen zetten en vooral niet te lang erin blijven hangen. Allemaal positieve eigenschappen op zich. Maar ze hebben er ook voor gezorgd dat ik soms iets te lang alles alleen wilde doen. Ik heb inmiddels geleerd dat je meer opschiet van met mensen praten dan van alles zelf willen fixen.

Waar je in je eentje mee zit, lijkt misschien opgelost als je een goede brainstormsessie over oplossingen met jezelf hebt gehad. Maar vaak gaat het dieper dan dat, en steekt de onderliggende rommel later alsnog de kop op. Vooral sinds ik Bart ken, ben ik meer gaan praten (helpt ook dat Bart moeiteloos door mijn pokerface heen prikt; hij ziet het vaak al als er iets is voordat ik het zelf door heb). Ik ben nog steeds liever niet degene met uitgelopen mascara. Maar ik weet inmiddels ook: je hart luchten helpt en tranen moeten soms stromen om daarna weer met tien kilo minder op je schouders verder te kunnen.

4. Tot het eind willen volhouden

Doorzettingsvermogen is mijn beste eigenschap, maar tegelijkertijd ook de eigenschap die me het meest heeft gekost. Het gevaar aan altijd maar willen doorzetten is dat je over je eigen grenzen heen gaat. Dat heb ik in het verleden vaker dan eens gedaan. Ik wil geen opgever zijn, en ga dus altijd door. Terwijl opgeven soms ook geen slecht idee was geweest. “Choose your battles”, zoals mijn eerste leidinggevende altijd zei.

Zo heb ik lang in een relatie gezeten waarvan ik ook wel wist dat het niet ging werken. Maar toch, voor mijn gevoel móest het werken. Ik had het idee dat ik had gefaald of op z’n minst niet goed genoeg mijn best had gedaan als we uit elkaar zouden gaan. En dus hakte ik pas veel te laat de knoop door.

Ik bleef ook hangen in een baan waarin ik op zondag al tegenzin had voor de maandagochtend (want: onderprikkeling is geen feest!). Maar ja, ik had nu eenmaal een contract. Dat wilde ik afmaken. Ik was dit aangegaan om af te maken. Tussentijds de handdoek in de ring gooien was wat mij betreft geen optie.

Die situaties leerden me dat luisteren naar je gevoel belangrijker is dan volbrengen wat je in je hoofd had. Ergens mee stoppen is bijna altijd vele malen lastiger dan blijven vechten. Maar het kan je ook zoveel meer brengen. Zeker als je zoals ik een volhouder bent en bewust besluit dat je dat een keer niet hoeft te zijn.

 5. Te lief zijn

Ik weiger te geloven dat je onaardig moet zijn om verder te komen in deze wereld. Maar ik heb zelf wel ervaren dat altijd maar lief willen zijn het andere uiterste is.

Boosheid kwam zeker 25 jaar lang niet in mijn woordenboek voor. Althans, ik kon me wel boos voelen, maar ik had moeite met boosheid uitspreken. Ik bleef gerust drie minuten lang ogenschijnlijk geduldig naar een telefonische verkoper luisteren. Niets in mij dacht eraan hem te onderbreken. Zo heb ik ook eens gehad dat ik bij een bushalte stond en een onbekende man van minstens mijn vaders leeftijd (oftewel: ga weg, viezerik!) aan mijn haar begon te friemelen en zei “Wat heb jij mooi haar!”. Ik schrok en wist me er geen raad mee. Gelukkig was ik saved by the bus. Achteraf dacht ik: had hem van je afgeduwd, geschreeuwd en niet zo akelig aardig gebleven. (Kleine kanttekening: later ontdekte ik dat dat ‘bevriezen’ heet en een normale reactie kan zijn op zo’n situatie.)

Ik geloof nog altijd dat lief zijn je heel veel brengt, en doe dan ook niet aan ongevraagde kritiek waar iemand niets aan heeft of geroddel over mensen. Maar lief hoef ik niet meer te zijn in situaties die om iets compleet anders vragen. Ik ben gelukkig een stuk mondiger geworden, kan kritiek beter naast me neerleggen als ik er niets mee kan en zeg het ook eerder als ik het niet met iemand eens ben.

Lief zijn is goed. Maar niet als je dat doet om jouw belangen weg te stoppen. Dat weet ik inmiddels wel. Net als dat ik nu besef dat de haarfriemelende man op z’n minst een trap terug had verdiend.

6. Elke mogelijke opdracht aannemen

Ik heb het vermoeden dat ik als beginnend ondernemer niet de enige was die zich aan deze fout schuldig maakte. Met mijn handtekening vers van de pers onder het KvK-document vond ik het al een hele eer dat klanten bij me uitkwamen. Jeetje, kozen ze echt voor mij uit al die tekstschrijvers? Met nog net niet blosjes op mijn wangen van verlegenheid, kwam het geen moment in me op om een opdracht niet aan te nemen.

Dat betekende alleen wel dat ik soms ‘ja’ zei op opdrachten waarbij ik al na het eerste mailtje dacht “Hè nee, geen zin in!”. Zo schreef ik in mijn eerste ondernemersjaar tientallen blogs voor het enorme bedrag van € 20 per blog (en daar moest dan nog belasting van af…) en tien teksten over loodgietersbuizen (lees: hét onderwerp waar ik me graag in verdiep) en webteksten voor een klant die bij voorbaat al aangaf geen tijd te hebben om input aan te leveren (oftewel: “Schrijf maar iets op basis van niets!”).

Gelukkig moet je soms op je bek gaan om daarna te weten hoe je het handiger aanpakt. Inmiddels ben ik afgestapt van de tekstschrijver voor iederéén willen zijn. Ik heb mijn eigen prijzen, schrijf voor ondernemers en bedrijven met wie ik direct een klik heb en kijk altijd of ik affiniteit heb met het onderwerp.

Mijn werk is een stuk leuker geworden sinds ik besef dat eigen baas zijn één groot voordeel heeft: ik kan lekker doen wat ik niet wil. En dus ook: niet doen wat ik niet wil. Joh, maakt je werk en je leven zoveel beter!

In welke situatie ging jij onderuit en leerde je daar achteraf veel van?