Je struggles maar voor jezelf houden omdat je er anderen niet mee wilt “opzadelen”. Het in een vergadering ergens totaal niet mee eens zijn, maar je lippen stijf op elkaar houden. Of tóch meegaan naar dat ene vriendenuitje waar je al drie weken van tevoren als een berg tegen opziet. Het zijn dingen die je misschien herkent als je ruimte innemen lastig vindt. Jezelf wegcijferen hoort er soms bij, maar zeker niet altijd. Dit artikel is een stok achter de deur voor jou (en ook een beetje voor mijzelf) om vaker ruimte in te nemen. Ook deel ik 17 tips om die ruimte te pakken. En nee hoor, daarvoor hoef je geen heuse hork te worden.

Ruimte innemen – waarom ik dat lastig vond?

Oké, heel eerlijk gezegd vind ik dat nog steeds soms een pietsie lastig. Maar ik ben er wel beter in geworden dan ik als onzekere puber was toen ik van mezelf verstoppen graag een ware sport maakte. Op de basisschool vonden leraren me vaak stil en verlegen. Op de middelbare school was ik de eerste die wit wegtrok als er een debat op de planning stond. Ik was bang om anders te zijn dan anderen. Hoe meer ik van mezelf zou laten zien, hoe groter de kans dat mensen achter mijn rug om over me zouden praten met woorden als “raar” of “gek” in de mond of dat ik iets fout zou doen. Dus hield ik me liever afzijdig.

Daarnaast was ik bang om mensen boos te maken of teleur te stellen. Of zelfs ook maar om mensen tot last te zijn. Zo vertelde ik liever over de fijne en vrolijke dingen dan dat ik inging op de dingen waar ik mee zat. Stel je voor dat vrienden daar die avond nog mee in hun maag zouden zitten.

Het schijnt dat geen ruimte innemen een afweermechanisme is. Je kunt op drie manieren reageren in “bedreigende” (of spannende) situaties: vluchten, vechten of bevriezen. Ik ben van nature een bevriezer. Als iemand me op de middelbare school kwetste, beet ik op mijn lip en zei ik niets. Pas bij een toiletbezoek in mijn uppie kwam het eruit en huilde ik de mascara van mijn wimpers.

Als je jezelf al jong hebt aangeleerd dat je te veel bent, lastig bent en er niet mag zijn of als je jezelf niet goed genoeg voelt, is het vaak een natuurlijke reactie om minder ruimte te willen innemen.

Inmiddels vind ik mezelf laten zien nog steeds regelmatig kwetsbaar en spannend, maar het kost me veel minder moeite dan in mijn puberperiode. Wat voor mij het verschil heeft gemaakt? Mezelf niet steeds als “minder” dan de ander beschouwen, maar mezelf en de ander als gelijkwaardig zien. Niet denken dat er iets mis met je is of dat je iets te compenseren hebt en dus maar altijd meer moet geven dan nemen (lees: jezelf wegcijferen). Wat een ander mag (zijn behoeften, meningen of gevoelens delen), mogen jij en ik ook. Dat besef maakt het leven een stuk plezieriger.

Waarom ruimte innemen belangrijk is?

Door ruimte in te nemen, maak je je leven een stuk makkelijker. Je hoeft niet in elk contact krampachtig bezig te zijn met enkel en alleen de behoeften van de ander. Je hoeft niet continu over je behoeften heen te stappen, met als gevolg dat je haast gaat denken dat wat jij wilt en voelt er niet toedoet. Nee, je durft er meer te zijn. Precies zoals je bent en met alles wat jij vindt en voelt.

• Iedereen op deze aardbol is precies evenveel waard. Je mag jezelf dus net zoveel ruimte gunnen als een ander. Waarschijnlijk vind je het geen probleem als een vriendin haar hart bij jou lucht om over iets vervelends te vertellen. Waarom zou diegene het dan wel stom vinden als jij dat zou doen?
• Mensen in je omgeving verdienen de volledige JOU, niet een afgestompte versie die zichzelf afzijdig houdt. Je bent op je werk deels aangenomen om je mening te geven, omdat mensen geloven dat jij zinvolle dingen over te zeggen hebt. Vrienden vinden je een leuk mens om wie je bent, inclusief al je kanten. Ook je partner heeft jou gekozen als totaalpakket, dus inclusief de rauwe randjes, imperfecties en emotionele momenten die je óók hebt.
• Met jezelf wegcijferen ga je allerlei grenzen over. Je zegt geen “‘nee” terwijl alles in je wel dat drieletterwoord wil schreeuwen. Of je doet alsmaar dingen waar je geen energie uit haalt, met als gevolg dat je regelmatig ’s avonds diep zuchtend je hoofdkussen raakt. Wéér een intense dag voorbij!
• Mensen kunnen geen rekening met je houden als jij niet zegt wat je wilt. Anderen voelen niet altijd zomaar aan dat dingen niet oké voor je zijn als jij dat niet zegt. Voorheen ging ik bijvoorbeeld gewoon mee naar de horrorfilm waar ik vervolgens drie nachtmerries van had. Tegenwoordig weet iedereen om me heen dat ze mij niet moeten bellen voor bloeddorstige filmverhalen, wel voor die nieuwe Nederlandse romcom.
• Het leven is veel makkelijker als je het jezelf niet zo moeilijk maakt. Het is heerlijk om een keer een avond voor jezelf te hebben als elk ledemaat aan je uitgeputte lijf daar na een lange werkweek naar snakt. En om niet te hoeven afwachten of mensen je stille hints snappen, maar het heft in eigen hand te nemen.
• Je verliest uit het oog wie jij bent en wat jij wilt door steeds te pleasen. Het geeft je misschien heel kort een goed gevoel. Mooi, je baas is tevreden na die vier uur nachtwerk! Fijn, je broer is blij dat je hem “even” chauffeurt naar de andere kant van het land. Maar wat wil jij echt? Waar word jij blij van? Trek je deze dingen wel of is het te veel? Het wordt lastig om dat nog te voelen als je gewend bent jouw behoeften direct van tafel te vegen.
• Hoe vaker je ruimte inneemt, hoe minder uitdagend het wordt. In het begin voelt het onwennig om kritisch te zijn in een vergadering of om iets spannends te delen met anderen. Maar je moet ergens beginnen om het makkelijker te laten worden. Waarom niet vandaag?!

Hoe kun je die ruimte pakken? 17 manieren!

Ruimte innemen wordt makkelijker als je het vaker doet. In het begin stond ik soms bibberend op mijn benen als ik alleen al in de supermarkt vroeg of iemand voor mij aan de kant wilde gaan. Mijn eerste LinkedIn-posts over mijn eigen bedrijf liet ik door drie paar ogen keuren voordat ik ze – van eerste tot laatste letter vakkundig gecheckt op onzinnigheden en typfouten – op het internet durfde te slingeren. Maar hoe vaker ik het – met angst, onwennigheid en al – tóch deed, hoe meer normaal het ging voelen.

Dit zijn 17 oefeningen om vaker ruimte in te nemen en zo meer van jezelf te laten zien en horen:

1. Bedenk hoe jij meer ruimte wilt innemen. Het kan best zijn dat je op je werk prima je zegje durft te doen – nog net niet met je handen stevig in je zij – maar dat je compleet dichtklapt in een vriendengroep. Of misschien wil je vooral leren om vaker over vervelende dingen te vertellen en daar niet meer alleen mee te zitten. Kijk eens op welke manier jij al ruimte inneemt en op welk vlak je dat meer zou willen.
2. Geef het eerlijk aan als je ergens geen zin in hebt in plaats van met tegenzin mee te gaan. Laat eerlijk weten dat je liever sushi eet dan friet. Dat je meer van romcoms houdt dan van de angstaanjagende horrorfilm die je vriend voorstelt. Of dat je het niet zo op hebt met lasergamen en daarom dit vriendenuitje liever overslaat. Je hoeft niet álles te doen. Je mag een keer thuisblijven of een eigen voorstel doen.
3. Geef je mening ook als je het ergens niet mee eens bent. Vaak is het juist waardevol, op het werk en in relaties, als je niet alsmaar ‘ja’ knikt (en tegelijkertijd ‘nee’ denkt), maar ook aangeeft hoe jij ergens in staat. Wie weet is jouw opmerking net een belangrijke kanttekening waar nog niemand anders aan had gedacht.
4. Vraag eens iets van een ander, ook al vind je dat spannend. Denk aan een vakkenvuller vragen om een product uit het bovenste schap voor je te pakken, zodat je niet met gevaar voor vallende producten op je tenen hoeft te staan. Of vraag een keer een technische vriend om te helpen klussen. Nee heb je, ja kun je krijgen.
5. Durf je afwijkende voorkeuren aan te geven. Voel je niet bezwaard over jouw dieetwensen voor een etentje. Laat het eerlijk weten als je liever later afspreekt dan je vriendin voorstelt. Of ga niet zomaar mee in het eerste het beste idee voor een uitstapje, maar stel voor waar jij zin in zou hebben.
6. Vraag vaker om letterlijke ruimte. Hoe stom het ook klinkt, ik heb hier als achttienjarige echt veel moeite mee gehad. Soms stond ik 5 minuten een tikkeltje opgelaten wortel te schieten voor een supermarktschap omdat iemand op haar dooie gemak alle ingrediëntenlijsten van de yoghurtpakken aan het bestuderen was. Of ik ging niet inparkeren in een parkeervak als er een auto achter me stond te drammen. Dan liep ik maar vier straten om. Tegenwoordig probeer ik dat anders te doen. Voel je niet opgelaten als iemand op je moet wachten. En geef het netjes aan dat je ook bij de koeling moet zijn. Daar hebben mensen echt wel begrip voor. En zo niet, dan zegt dat meer over hen dan over jouw verzoek.
7. Wees niet áltijd degene die wijkt. Dit is misschien wel de meest letterlijke manier van ruimte innemen. Fiets niet standaard helemaal aan de rand van het fietspad, maar neem gewoon je plek in tenzij het niet anders kan. Wurm je niet automatisch helemaal aan de kant als er een groep voetgangers met drie naast elkaar komt aanwandelen. Zij kunnen ook voor jou iets inschikken.

8. Durf een keer honderduit te praten over wie je bent en wat je doet. Vertel gerust over je werk en over hoe leuk je het wel niet vindt. Of over dingen die je hebt overwonnen. Of over dat ene leuke hobbyproject waar je mee bezig bent. Parkeer de gedachte dat je vooral niet té enthousiast moet doen of maar een X aantal minuten over jezelf mag praten. Het is oké om soms degene te zijn die langer aan het woord is dan de ander.
9. Trek een keer de outfit aan die jij het allermooist vindt. Ook als dat een knalpaarse jurk of een heb-je-een-zonnebril-voor-nodig-roze glitterblouse is. Durf op te vallen tussen de in grijs geklede massa als jij daar zin in hebt. Draag waar jij je goed bij voelt, ook al trekt dat misschien de aandacht.
10. Durf af en toe meer te nemen dan te geven. Natuurlijk is het in elke relatie (ook vriendschappen of op het werk) een kwestie van “geven en nemen”. Maar als ruimte innemen jouw grote uitdaging is, dan zou je eens kunnen oefenen met meer nemen. Laat niet alleen een vriendin haar verhaal doen om zelf enkel “Ja hoor, gaat lekker!” te antwoorden als zij vraagt hoe het met jou gaat. Durf zelf ook uitgebreider te vertellen. Of vraag een keer om praktische hulp als je agenda overloopt in plaats van dat jij altijd degene bent die te hulp schiet.
11. Vertel vaker over waar je mee zit. Begin er zelf over als je merkt dat de ander op de praatstoel zit. Pak zelf de regie om ervoor te zorgen dat jij niet straks de deur uitgaat zonder je hart gelucht te hebben. Je hoeft er niet alleen voor te staan. Mensen vinden het vaak juist fijn om te kunnen helpen.
12. Zet niet altijd spontaan een stap opzij. Oefen er eens mee om niet automatisch aan de kant te gaan als er een vriendengroep met z’n drieën naast elkaar loopt. Ook jij mag een plek op deze stoep hebben. Dringt iemand voor? Zeg er iets van in plaats van het zomaar te laten gebeuren. Hoe vaker je voor jezelf opkomt, hoe meer het als de nieuwe standaard gaat voelen dat ook jij je plek mag hebben en houden.
13. Durf je uit te spreken over thema’s die voor jou belangrijk zijn (als je dat wilt). Met jouw mening over essentiële thema’s kun je soms wel degelijk impact maken of mensen met een andere blik laten kijken. Toen ik net begon met bloggen, barstte elk artikel van de disclaimers (“Het kan zo zijn, maar ook zo” en “Weet dat ik niet bedoel dat…”). Tegenwoordig probeer ik dat minder te doen, zowel online als in het echte levend. Soms zijn er uiteraard mensen zijn die anders over dingen denken. Dat is oké en levert vaak genoeg juist leuke of leerzame discussies op.
14. Slaap er vaker een nachtje over. Soms is het moeilijk om jouw mening of behoeften kenbaar te maken omdat je wordt overrompeld door een vraag of verzoek. Op het moment zelf weet je je er niet zo goed raad mee en klap je dicht. Dan kan een paar uur nachtrust je goed doen. Vraag vaker of je ergens de volgende dag op mag terugkomen. En durf ook als je daar niet om hebt gevraagd soms van gedachten te veranderen en de volgende dag toch te mailen dat je er anders over denkt.
15. Plak niet overal het label “lastig” op. Als je van nature veel bezig bent met wat anderen van je vinden, noem jij waarschijnlijk veel dingen van jezelf “lastig” die een ander helemaal geen moeilijkdoenerij vindt. Er is bijvoorbeeld echt niets mis met dieetwensen doorgeven voor een etentje of een keer niet naar een filmavond meegaan. Maak er vooral zelf een niet te groot ding van. Dan wordt het ook minder een big issue dan als jij zelf strooit met woorden als “Sorry dat ik zo lastig doe, maar…”.
16. Stop met onnodig sorry zeggen. Als jij die horrorfilm liever skipt, vraagt dat niet meteen om een “sorry”. Zo ook is het niet sorrywaardig als je vriendin vraagt of jij haar drie oude bloempotten wilt hebben en jij daar liever voor bedankt. Check dus regelmatig bij jezelf of “sorry” in een situatie wel echt nodig is en schrap het woord als dat niet het geval is.
17. Feal the fear and do it anyway. Het kan doodeng zijn om dingen te zeggen die je eerder altijd inslikte. Maar laat je niet door die angst en het “niet goed genoeg”-stemmetje of de “je bent het niet waard”-criticus tegenhouden om ergens tóch voor te gaan. Laat de angst maar door je lijf gieren en je vingers een beetje trillen. Maar doe het toch en merk dat het elke keer een beetje natuurlijker voelt. Jij mag je ruimte innemen. Echt, het maakt jouw leven én de wereld om je heen leuker als je dat doet.

Vind jij het lastig om je eigen ruimte in te nemen?