Voor jezelf opkomen is niet altijd makkelijk. Toch zijn er situaties waarin het hard nodig is om van je te laten horen. Dat kan zijn omdat je voor de tiende keer wordt gebeld door een telefoonverkoper met een ge-wel-dig aanbod, maar ook omdat mensen serieus over jouw persoonlijke grenzen heen gaan of omdat simpelweg je tijd of energie op is. Zelf heb ik, dankzij een cursus en vooral door wat levenservaring, geleerd om in sommige situaties wel degelijk voor mezelf op te komen. Op een vriendelijke manier – dat wel. Dit zijn 7 situaties waarin voor jezelf opkomen volgens mij meer dan geoorloofd is.

Foto’s gemaakt door Johanne. De tekst is natuurlijk cynisch bedoeld. Er is niets “bitchy” aan voor jezelf opkomen.

Voor jezelf opkomen is meer dan logisch…

1. …als je je niet serieus genomen voelt. Er is niets zo vervelend als iemand die niet serieus neemt wat je zegt of doet. Dat kan zijn in een vriendschap, maar ook in andere situaties. Ik had dat bijvoorbeeld bij een makelaar, maar ben ook weleens door artsen van het kastje naar de muur gestuurd. Toen ik daar na een halfjaar boos iets van zei, maakte dat een wereld van verschil. Dus wat het ook is, geef het aan bij de persoon om wie het gaat. Soms weet diegene simpelweg niet dat je je niet serieus genomen voelt of (zoals bij artsen) dat je al vele kastjes en muren hebt gezien.
2. …als iemand over je grenzen heen gaat. Soms doen mensen iets wat jij helemaal niet wilt. Misschien blijft een kennis aandringen terwijl jij al “NEE!” hebt gezegd of vraagt diegene je om iets te doen waar jij niet achter staat. Ik geloof dat je op zo’n moment zelf wel aan een onderbuikgevoel merkt dat je grenzen zijn overschreden. Weet dat je in zo’n geval altijd alle recht hebt om dat aan te geven. Het komt juist krachtig over als je duidelijk bent over wat jij wel en niet prettig vindt, in welke situatie dan ook.
3. …als je geen tijd of energie hebt. We hebben allemaal maar 24 uur in een dag zitten. Hoe geweldig het ook zou zijn om iedereen te helpen, gekkenwerk is geen goede optie. Je mag best nee zeggen en voor jezelf kiezen in plaats van je in allerlei bochten te wringen. Of het nu gaat om ‘Luizenmoeder’-taferelen (“Zeg, ik zoek nog een oppas voor mijn twee kinderen en hun vriendjes. Kun jij wel doen, toch?!”), dingen waar jij totaal niet op zit te wachten (boodschappen halen voor de hele straat) of gewoon kleine verzoekjes waar je de ruimte niet voor hebt.
4. …op zakelijk vlak. Op het werk zijn jouw belangen niet altijd gelijk aan die van je collega, je manager, je opdrachtgever of anderen met wie je samenwerkt. Je mannetje (of vrouwtje) staan, is dan ook soms hard nodig. Je mag opkomen voor jezelf als je bijvoorbeeld te veel werk op je bordje krijgt, als je het om goede redenen ergens niet mee eens bent, als je meer uitdaging zoekt of als iets je dwarszit. Vaak geef je met voor jezelf opkomen juist een helder signaal af dat jou en de ander verder helpt. Zoals in veel situaties geldt: een ander kan dingen niet ruiken als je ze niet zegt.
5. …wanneer iemand iets zegt wat je raakt. Soms zeggen mensen iets wat een gevoelige snaar raakt. Dat is soms helemaal niet bewust, maar juist daarom is het goed om aan te geven wat zo’n opmerking met je doet. Houd het dicht bij jezelf en wees eerlijk. Op zo’n moment kun je dat maar beter kenbaar maken, al is het alleen al om misschien te ontdekken dat een opmerking helemaal niet was bedoeld zoals jij hem opvat.
6. …als je je oneerlijk behandeld voelt. Er zijn helaas weleens situaties die niet eerlijk aanvoelen. Je hebt het idee dat je onrecht is aangedaan, of dat een uitspraak of actie oneerlijk of buitenproportioneel is. Dat kan bijvoorbeeld zijn wanneer je veel voor een ander doet, maar daar weinig voor terug krijgt. Of als iemand flink boos wordt op iets waar jij geen rol in speelt. In plaats van je frustratie en boosheid in je hoofd uit te vechten, kun je dan maar beter uitspreken hoe jij je eronder voelt.
7. …als je voor jezelf moet kiezen. Voor jezelf opkomen staat vaak gelijk aan kiezen voor jezelf, zeker als je al veel op je bordje hebt en iets er niet bij kunt hebben. Dat betekent niet dat je arrogant of onaardig bent. Het betekent simpelweg trouw blijven aan jezelf door jouw gevoelens, agenda of belangen te onderstrepen wanneer iemand anders daar (bewust of onbewust) even geen oog voor heeft. Daar is niets mis mee. Sterker nog, het maakt jou een gelukkiger en een leuker mens. Ook voor anderen!

Kortom, als het moment daar is om voor jezelf op te komen, weet je dat vaak zelf het allerbeste. Schroom niet om jouw assertieve kant te laten zien. Niet bij elk wissewasje, maar wel als jij merkt dat het nodig is!

» Lees eventueel mijn 7 tips voor assertiviteit terug.

Wat is een situatie waarin jij voor jezelf opkwam?