Ongevraagde adviezen? De ene keer zijn ze jaren later nog goud waard. De andere keer moet een diepe gefrustreerde zucht onderdrukken. Ik kan erover meepraten. Zo’n 5 jaar geleden kreeg ik een carrière-advies dat me tot op de dag van vandaag is bijgebleven. Niet omdat het het nou zo’n denderende tip was. Integendeel, ik vond het juist het meest bizarre carrièreadvies ooit. Iets over minder kleur dragen om zo serieuzer over te komen. Nou, mij niet gezien! En zo zijn er meer carrièretips die ik met liefde in de wind sloeg. Daarom de 9 slechte carrière-adviezen waar ik lekker niets mee deed én een lijstje met de carrièretips waar ik juist jaren later nog de vruchten van pluk.

1. Draag meer zwarte kleding. Dan nemen mensen je serieuzer.

Dit vind ik nog steeds het meest onzinnige carrière-advies dat me ooit is ingefluisterd. Toen ik het advies als begintwintiger kreeg, was ik juist trots dat ik na jaren van de grijze muis uithangen mijn kleurrijke kant durfde te omarmen. En aangezien ik geen naveltruitjes of lila Crocs droeg naar werk, zag ik mijn kleurrijke garderobe niet echt als een probleem. Maar deze persoon vond dat ik er door mijn roze blouses en gele colberts jonger uitzag en was bang dat mensen me daardoor minder serieus namen. Als ze me één (ongevraagde) tip mocht geven, dan was het om vaker zwart en donkerblauw te dragen.

Ik weet nog dat ik verbouwereerd zoiets stamelde als “Ah ja, ik kan wel vaker een donkere blazer aantrekken!”. Maar in werkelijkheid was ik met stomheid geslagen en voelde ik er helemaal niets voor om mijn frivole jurken en fleurige blouses in te ruilen voor zwart en grijs. Tja, ik houd nu eenmaal van kleur. En ik ben er heilig van overtuigd dat het goed is om – ook naar werk – een stukje van je persoonlijkheid mee te nemen. Kleur past bij mij, dus draag ik kleur. En zolang ik me niet in onprofessionele inimini-rokjes hul, lijkt dat me geen big deal.

Tegenwoordig heb ik – misschien onbewust geïnspireerd door die ene opmerking – van felle kleuren mijn trademark gemaakt. Niet alleen mijn (werk)outfits, maar ook mijn schrijfwebsite ademt één en al pastelkleuren. Regelmatig krijg ik er complimenten over of zeggen mensen iets leuks over mijn roze aandoende werkkamer als ik in een videocall verschijn. Dus ik geloof júist dat het voor je werkt als je lekker jezelf durft te zijn op het werk, ook qua kleding.

Ga je alsjeblieft niet op het werk als een grijze muis kleden of gedragen als je in het echte leven ook niet zo bent. Tenzij je stomtoevallig een beroep hebt waarbij zwart en grijs de verplichte dresscode is natuurlijk.

2. Je moet vooral hard werken. Jij moet je nog bewijzen, hè?!

In mijn eerste grote-mensen-baan had ik een bewijsdrang van hier tot Tokio. Iemand had me eens gezegd dat je na je studie nog maar een newbie bent en jezelf eerst nog maar moet bewijzen. Bovendien was ik afgestudeerd in een tijd waarin de banen niet voor het oprapen lagen. Dus ja, na 80 sollicitatiebrieven en vele afwijzingen (áls ik al een reactie op mijn brief kreeg) was ik allang blij dát ik een baan had. Nu moest ik het gaan maken, dacht ik zo. Nu moest ik laten zien dat ik die baan waard was.

Dus sloofde ik me compleet uit. Ik had 1 dag per 2 weken vrij, maar werkte op die vrije dag vaak ook door, zonder dat iemand dat van me vroeg. Ik nam telefoontjes áltijd aan, ook als ik op een vrije dag in de kringloopwinkel tussen de vintage jurken stond. Moest er met spoed iets gebeuren? Ik stond paraat. En als er te veel op mijn bordje lag, weigerde ik naar mijn manager te stappen. Nee joh, ik moest dit allemaal kunnen. Althans, dat vond mijn jonge perfectionistische ik.

Ik had het geluk dat ik destijds een heel fijne manager had die me behoedde voor meer doen dan nodig was, waardoor ik er niet compleet in doorsloeg. Maar ik voel nog steeds een sterke allergie voor de persoon die me ooit dit advies gaf. Dat idee van “Ik moet me nog bewijzen” heeft er bij mij jarenlang in gezeten. Pas sinds een paar jaar heeft die onnodige bewijsdrang plaatsgemaakt voor meer rust. Ik zou niemand ooit zeggen “Je moet vooral hard werken”, maar zou eerder zeggen:

Doe natuurlijk je best, maar sla er niet in door. Je doet het ook al goed genoeg als je soms ‘nee’ zegt, je vrije dagen écht vrij blokt en niet elk telefoontje aanneemt. Loop je over? Geef het aan, altijd!

3. Je moet wat zakelijker zijn. Die “Hoe is het?”-vraag is echt niet nodig.

Ik werkte ooit op een werkplek waar mijn collega’s vrij zakelijk waren. Nu zie ik mezelf zeker niet als het meest sociale dier ooit, maar een praatje op z’n tijd kan ik in een kantoortuin wel waarderen. Dat hoeven geen psycholoogachtige doorzaaggesprekken te zijn. Al is het maar dat je af en toe een weekendverhaal uitwisselt. Dus begon ik mijn mailtjes aan directe collega’s vaak met “Heb je een goed weekend gehad?” of “Hoe is het?” voordat ik met een verzoek kwam. De mensen die ik mailde, gingen daar dan vrolijk op in. Zo kwam ik toch nog aan mijn sociale trekken.

Maar dat viel niet helemaal in goede aarde. Mijn leidinggevende gaf me destijds het advies dat ik minder persoonlijk moest zijn. Specifiek zei hij dat ik die beginzin in e-mails niet hoefde te gebruiken. Dat was onnodige opvulling en te persoonlijk. Ik was destijds nog jong en sloeg direct aan het twijfelen. Was het dan zo raar dat ik dit deed? Was het too much? Pas een paar jaar later, toen ik allang ergens anders werkte, besefte ik dat dit gewoon écht mijn werkplek niet was. We matchten niet. En daar was dit advies opnieuw hét bewijs van.

Nog steeds ben ik blij dat ik dat advies niet heb opgevolgd. Iedereen heeft een andere manier van werken. Ik vind het zelf belangrijk dat ik ook op persoonlijk vlak match met de mensen met wie ik werk, en ben ook persoonlijk geïnteresseerd. Van sommige klanten ken ik de naam van hun huisdier, hun favoriete vakantieland en hun lievelings-weekendbesteding (en zij die van mij). Voor mij maakt dat mijn werk absoluut een stukje leuker.

4. Ondernemen is veel te risicovol. Doe dat nu niet!

Toen ik op mijn 25e het plan kreeg om te ondernemen, is dat me vaak afgeraden. Gelukkig niet door de mensen om me heen. Zij zagen juist hoe graag ik dit wilde en cheerleadden me om deze stap wél te zetten, zelfs al voordat ik zelf geloofde dat ik het kon. Maar ik merkte dat veel anderen kritisch waren:

• “Met een eigen onderneming kun je nooit een huis kopen, hoor!” (Mooi wel dus! Daar is ons huis het bewijs van ;))
• “Jij bent veel te jong om te ondernemen. Wacht daar nou gewoon een paar jaar mee!”
• “Maar als je gaat ondernemen heb je nooit zekerheid over je inkomen. Hoe ga je dat dan doen?”
• “Maar ik zie jou helemaal niet klanten bellen om om opdrachten te leuren. Dat vind jij toch veel te spannend?”
• “Ben jij daar niet te stil/introvert/verlegen/onzeker voor?”

Het heeft lang geduurd voordat ik daadwerkelijk mijn baan in loondienst durfde op te zeggen om fulltime voor mijn onderneming te gaan. Dat was niet omdat ik niet genoeg werk had, wel omdat deze kritische adviezen precies mijn eigen twijfels onder woorden brachten. Ook ik dacht dat ondernemen hartstikke risicovol was. En ik had een stereotype ondernemer in mijn hoofd: een 45-jarige man in chic overhemd met gelikte salesskills, een supersociaal en extravert karakter en een agenda vol netwerkevents. In dat plaatje herkende ik me niet.

Pas later ging ik inzien dat er veel meer typen ondernemers zijn. En dat ik ook met mijn introverte karakter, lagere leeftijd en onzekerheden prima kan ondernemen. Alleen dan op mijn eigen manier.

Lees ook: 7 dingen die ik als introverte ondernemer anders doe. 

5. Je moet een niche kiezen. Anders kom je er niet.

Dit is hét standaard advies dat ik van de ene na de andere businesscoach kreeg: “Ja, Romy, je kunt niet alles leuk vinden. Je moet wel een niche kiezen, hoor!”. Mensen raadden me aan om bijvoorbeeld alleen nog maar over financiën te schrijven, om dé tekstschrijver voor coaches te worden of om me enkel te storten op één type teksten. Ook voor mijn blog heb ik die tip talloze keren gekregen: je kunt niet schrijven over én persoonlijke ontwikkeling én interieur én recepten.

En hoewel ik het advies snap, is het niet mijn advies. Ik heb altijd al 1001 dingen leuk gevonden. Ik vind mijn werk juist zo geweldig omdat ik dagelijks in totaal andere onderwerpen mag duiken. En ik blijf het bloggen leuk vinden omdat ik niet steeds over precies hetzelfde thema’s schrijf, maar vrijheid voel om te tikken over wat er op dat moment in mijn leven speelt.

Toen ik vorig jaar een recht-door-zee-businesscoach inschakelde, gaf diegene me een baanbrekend advies: “Misschien hoef je helemaal geen niche te kiezen. Kijk lekker per aanvraag of het bij je past!”. Je snapt: dat advies volgde ik met heel veel plezier op. Ik ben nu zielsgelukkig met mijn all over the place-interesses en lekker diverse opdrachten.

6. Wat er ook gebeurt, de klant is altijd koning.

In principe is dit een goed advies. Service en aardig blijven is belangrijk. Maar ik heb wel gemerkt dat je dit advies niet té letterlijk moet nemen, omdat je dan jezelf ergens onderweg vergeet. Dit advies heeft er bij mij voor gezorgd dat ik een tijdje geen ‘nee’ durfde te zeggen, tot middernacht aan spoedopdrachten werkte, mijn tarieven niet verhoogde, mijn planning zonder twijfel omgooide als iemand daarom vroeg en elk telefoontje klakkeloos opnam, zelfs als ik op dat moment in de supermarkt bij het koelschap met zakken spinazie stond. Gelukkig ben ik er inmiddels van teruggekomen 😉

Pas de afgelopen jaren ben ik gaan beseffen dat de klant wel koning is, maar niet ten koste van mijzelf. Mijn schoonvader verwoordde het heel mooi:

Als eigen baas heb je 2 functies. Je bent de enige medewerker én je bent de directeur die over deze medewerker waakt. En als directeur heb je de belangrijke taak er altijd voor te zorgen dat jouw medewerker (jij dus) goed in je vel zit.

Nog steeds ben ik iemand die graag voor leuke klanten klaarstaat en mensen helpt. Maar ik offer daar niet meer alles voor op. Het is óók belangrijk om je eigen agenda en energietank in de gaten te houden. Je hoeft niet elk telefoontje op te nemen. Je hoeft niet ieder spoedje zonder nadenken in je agenda te proppen. Je hoeft niet veel te krappe deadlines aan te nemen. En je mag ook ‘nee’ zeggen als een opdracht niet bij je past.

Het werkt net als bij reddingsacties in het vliegtuig. Je moet jezelf helpen voordat je anderen kunt helpen. Zo kun je ook als ondernemer of medewerker pas echt 100% klaarstaan voor klanten als jij zelf goed in je energie zit. Dus zorg dáárvoor, ook als dat soms betekent dat je mensen teleurstelt.

Deze foto is gemaakt door Sandra Stokmans.

7. Je bent nog te jong voor [vul maar in].

Dit vind ik sowieso een stomme uitspraak. Want waarom zou er een minimumleeftijd zijn voor bepaalde carrièrestappen? Ik kreeg weleens te horen dat ik te jong was om te ondernemen. En sowieso kreeg ik in mijn eerste baantjes weleens de vraag of ik daar niet de stagiaire was en hoorde ik regelmatig de woorden “Ja maar, jij bent nog zo jong!” als ik iets inbracht. Ik gooi het maar deels op de babyface waar ik schijnbaar niet van afkom.

Soms baalde ik er stevig van dat we überhaupt geloven dat je op een bepaalde leeftijd te jong of juist te oud zou zijn voor dingen. Of je nu 25, 46 of 65 bent, het gaat toch veel meer om wat je in je mars hebt dan om hoeveel werkervaring je hebt of hoe lang het nog duurt tot je pensioen? Oké, als je directeur van een grote bank wordt, is het handig als je wat jaren ervaring op je cv hebt staan. Maar ik geloof dat je bijvoorbeeld ook op je 22e al of op je 65 nog prima de stap naar ondernemen kunt zetten.

8. Het is niet professioneel om over privédingen te vertellen op werk.

Ze zeggen vaak dat je werk en privé gescheiden moet houden. En ja, dat is soms een goed idee. Toen ik nog op kantoor werkte, kletste ik ook niet in geuren en kleuren over mijn mislukte Tinder-dates. Toch denk ik dat het helemaal niet zo slecht is om je collega’s, leidinggevende of klanten soms ook over privédingen te vertellen. Ook als iets niet lekker loopt, is het soms fijn om daarover te praten.

Soms maak je dingen mee die veel impact hebben. Een dierbare overlijdt, je slaapt door omstandigheden slecht, je hebt door een verhuizing veel aan je hoofd, je hebt zorgen over een kind, of je doorloopt een medisch traject dat veel energie kost. De meeste werkgevers (en ook opdrachtgevers!) denken graag mee als je aangeeft dat er iets speelt. En anders heb je, door het te vertellen, in elk geval niet het gevoel dat je een vrolijke pokerface moet acteren.

Mijn ervaring is dat het juist goed is om mensen met wie je zakelijk contact hebt, in te lichten als er iets heftigs speelt in je leven. Toen Barts moeder vier jaar geleden overleed, heb ik dat bijvoorbeeld ook aan een paar opdrachtgevers laten weten. Ik had veel aan mijn hoofd en wist vooraf niet goed hoe die periode zou verlopen. In ieder geval was ik een tijdje minder flexibel dan anders. Zelf vond ik het heel fijn om eerlijk te vertellen wat er speelde. Juist daardoor waren opdrachtgevers begripvol, kon ik rust pakken en voelde ik de ruimte om te laten weten wat wel/niet lukte.

9. Zorg dat je altijd plannen hebt voor over 1, 2 of 5 jaar.

Bij sollicitatiegesprekken had ik altijd een hekel aan de vraag “Waar zie jij jezelf over 5 jaar staan?”. Joh, ik heb al geen idee waar ik over 365 dagen sta. Laat staan over een 5x zo lange periode. Heel lang was ik in de ban van jaarlijkse doelen en grootse ontwikkelplannen. Maar inmiddels heb ik dat meer losgelaten. Ja, ik vind het leuk om mezelf te blijven ontwikkelen en nieuwe projecten te starten. Maar ik heb nu nog geen idee wat voor project dat over een jaar zal zijn. Er kan zoveel veranderen. Misschien komen er onverwachte kansen voorbij. Het kan ook zijn dat je opeens ergens tegenaan loopt in je werk en dáár een ontwikkelpunt van wilt maken. Of misschien krijg je een drukke periode voor je kiezen en wil je liever bijtanken in je spaarzame vrije uren dan óók nog een cursus volgen.

Ja, ook ik heb altijd plannen, projecten en ideeën. Maar ik pak die dingen liever direct aan zodra ze op mijn pad komen of zodra ik ergens tegenaan loop dan dat ik altijd een lange-termijn-plan op de plank heb liggen.

Dit bericht op Instagram bekijken

Een bericht gedeeld door Romy Veul | vaak vrolijke blogger (@vakervrolijk)

En dit vond ik juist de beste carrièretips

Gelukkig staan er tegenover die paar adviezen waar ik me lekker niets van aantrok, ook een heleboel waardevolle carrièretips waar ik wél veel aan heb gehad. Deze bijvoorbeeld:

1. Maak een complimentenmap op je PC, zodat je positieve reacties langer onthoudt en er altijd nog eens bij kunt pakken als je een keer twijfelt aan jezelf. Spaar in die map alle mooie, lovende woorden op die je ooit hebt ontvangen.
2. Oefen op een elevator pitch, zodat je niet met je mond vol tanden staat als iemand je vraagt wie je bent en wat je doet.
3. Noem jezelf [type beroep], zelfs al heb je er zelf nog niet het volste vertrouwen in dat je dit kunt. Het begint er allemaal mee dat je jezelf schrijver, ondernemer, fotograaf, marketeer, etc. durft te noemen.
4. Fake it till you make it. Als je iets voor het eerst doet, blijf dan niet te veel in dat “Oh nee, dit is mijn eerste keer!”-idee hangen. Ga er gewoon voor. Hoe vaker je het doet, hoe beter het je waarschijnlijk afgaat.
5. Kijk af bij mensen die je bewondert. Vergelijk jezelf niet in negatieve zin met anderen (“Waarom doet zij dit zo natuurlijk, terwijl ik het na een jaar nog niet kan?”), maar laat je juist inspireren door mensen die verder zijn. Wat kun je van de ander leren?
6. Start before you’re ready. Je hoeft niet altijd een perfect uitgestippeld plan te hebben voordat je ergens aan begint. En je hoeft ook niet ergens de allerbeste in te zijn om het te kunnen/mogen doen. Begin gewoon. Dan word je er vanzelf beter in.
7. Start je met iets nieuws? Probeer de pitbullstrategie. Oftewel: grijp als een pitbull alle kansen aan die er zijn, vertel óveral over wat je doet of wilt doen, en laat dat niet los totdat je een stap verder richting je doel bent.
8. Met elke ‘nee’ zeg je ook ‘ja’ tegen iets anders. Van businesscoaches leerde ik om als ondernemer vaker ‘nee’ te zeggen. Vond ik mega-lastig, omdat de pleaser in mij het liefst iedereen helpt. Maar – zo leerde ik – elke ‘nee’ levert je ook weer een ‘ja’ op. Een ‘ja’ tegen ruimte voor leukere klussen, tegen meer tijd voor andere opdrachten, tegen een betere werk-privéverdeling, etc. Sta stil bij wat het je oplevert om ‘nee’ te zeggen in plaats van wat het je kost.
9. Wees gewoon jezelf, ook op het werk. Je hoeft je niet voor te doen als een persoon die je niet écht bent. Als jij je weekenden graag rustig doorbrengt, is dat prima. Je mag vrijmibo’s skippen als het niet je ding is. De werkwereld heeft introverten én extraverten nodig. Emotionele mensen zijn net zo waardevol als rationele mensen. En we snakken zowel naar rustige professionals als naar stuiterende enthousiastelingen. Dus wees gewoon jezelf. Je bent – ook op het werk – goed zoals je bent. En als mensen daar iets op aan te merken hebben, dan moet je je misschien achter de oren krabben of dit jouw werkplek wel is.

Wat was het beste en/of slechtste werkadvies dat jij ooit kreeg?