Je wilt wel “nee” zeggen tegen je baas, maar krijgt die drie letters er met geen mogelijkheid uit geperst. Je zou willen dat je die stomme allesbehalve constructieve feedback van je kunt afzetten, maar voelt de tranen direct opkomen. En dan zijn er ook nog eens zoveel meningen. Als je vroeg weggaat van een verjaardag, ben je saai. Blijf je te lang plakken, dan is het ook niet goed. Als je een taartje eet, word je gewezen op hoeveel suiker daar wel niet in zit. En laat je hetzelfde taartje staan, dan krijg je juist een bezorgde blik van je tante of het wel goed met je gaat. Hoe kun je dan toch stevig in je schoenen staan en schraap je je zelfvertrouwen opnieuw bij elkaar?
“Joh, je zou best wat steviger in je schoenen mogen staan”. Dat goedbedoelde advies is zo gegeven en heb je misschien al weleens gehoord. Maar zo simpel als die uitspraak klinkt, zo makkelijk is de praktijk helaas niet altijd. Je kunt nog zulke oerdegelijke wandelschoenen kopen om stevig op te staan, zelfvertrouwen krijg je er niet bij cadeau en komt je ook niet aanwaaien. Gelukkig kun je jezelf er wel in trainen!
Wat is dat dan, stevig in je schoenen staan?
Daarmee bedoel ik niet dat niets of niemand je iets kan maken. Dat je alle kritiek als een vlieg van je schouder wegveegt en vrolijk doorgaat. Stevig in je schoenen staan betekent voor mij zelfvertrouwen hebben en je bij belangrijke keuzes niet van de wijs laten brengen door rondvliegende meningen of rollende ogen van anderen. Ik zie het ook als je niet uit het veld laten slaan als je een keer een verkeerde keuze maakt. Misstappen hebben we allemaal nodig en brengen je soms juist een stapje dichter bij wat wél het juiste pad is.
Het gaat ook over niet omvergeblazen worden door feedback. Er iets van leren als feedback zinvol is en totaal nutteloze kritiek juist het raam uit te slingeren zonder je daardoor te laten krenken. Al is je buurvrouw er nog zo stellig in dat badeendjes verzamelen een hobby voor kinderen is, jij blijft lekker je verzameling uitbreiden. En hoe overtuigend je moeder ook zegt dat die baan onmogelijk iets voor jou kan zijn, jij solliciteert toch omdat het jou wél echt een baan voor jou lijkt.
Dingen raken je nu eenmaal
Hoe graag ik soms ook, zoals Mark Mason van het boek ‘De edele kunst van not giving a fuck‘, om kulzaken niets zou willen geven, sommige dingen doen me meer dan nodig. Je kunt nu eenmaal niet bij elke mening of scheve blik wegkijken en fluitend doorgaan. Bepaalde dingen raken net een gevoelige snaar en brengen een al wat wankel stukje in je verder aan het wankelen.
Je voelt je bijvoorbeeld een mislukking als een collega een grove fout ontdekt in de e-mail die je iets te snel had verstuurd. Je baalt als je voor de zoveelste keer geen “nee” over je lippen krijgt terwijl je deze rottaak er écht niet bij kunt hebben. En hoe erg je ook zou willen dat het je niets doet als je schoonouders vinden dat je “wel heel erg bent veranderd”, het zet je toch in negatieve zin aan het denken.
Ik had het laatst nog. Het was zaterdagochtend. Ik had een druk weekend voor de boeg, waarin we ons huis verkoopklaar moesten maken, een waslijst aan klusjes op de planning hadden en ik ’s ochtends heel graag – als klein beetje ontspanning – een bananenbrood wilde bakken. Toen kwam er een ping uit mijn telefoon. “Hé, heb je zin om naar de stad te gaan vandaag?”. Mijn adem schoot direct omhoog. Ik dacht alleen maar “Oh nee, ik zag net zo uit naar dat kleine beetje tijd voor mezelf.” Toch durfde ik het niet te zeggen.
“Eh ja hoor, leuk!”, vloog er uit mijn toetsenbord voordat ik er erg in had. Er verschenen al twee blauwe vinkjes voordat ik op ‘Verwijderen’ kon klikken. Dus zat ik daar in een koffietentje. Met een compleet gestrest hoofd te acteren dat ik me helemaal chill voelde. Wáárom had ik geen “nee” gezegd? Dat had diegene echt wel geaccepteerd. Hoe moeilijk kan het zijn?!
En tja, dat is een goede vraag. Waarom laat je anderen bepalen hoe jij je over jezelf voelt? Waarom is het zo lastig om een sociaal ongewenst antwoord te geven, terwijl je tot in je kleine teen voelt dat een “ja” niet realistisch is? Waarom trek je het je aan als je schoonmoeder jouw vakantiebestemming maar suf vindt? En waarom laat je je uit het veld slaan als een 16-jarig meisje je op straat naroept over een jurk waar jij helemaal happy mee bent?
Het gaat om wat voor jou belangrijk is
Ik heb mezelf dat soort vragen vaak gesteld. Ik heb het idee dat het wankel raken vooral geldt voor dingen waar je zelf al onzeker over bent. Als jij bijvoorbeeld vindt dat je een prachtig lijf hebt, dan zal het je niet zo raken wanneer iemand iets over een flubbertje of over je haarkleur zegt. Als jij dolgelukkig bent met je werk, dan boeit het je waarschijnlijk niet of je tante net zo enthousiast is over je baan als jij.
Maar het is een ander verhaal als je ergens zelf (nog) niet zo zelfverzekerd over bent. Dan wakkert de mening van een ander extra twijfel aan. Er kunnen nog negen mensen zijn die je de mooiste complimenten toewerpen. Als daarna één persoon een kritische noot heeft over datzelfde ding, zal vooral dat laatste door je hoofd echoën.
Zo heb ik er zelf nul moeite mee als mensen mijn jurk te hysterisch geel vinden. Iets waar ik wél onzeker over kan zijn, is of ik niet saai ben als introvert. En of ik niet stom ben wanneer ik aangeef dat vier dagen op vriendenweekend niet mijn manier van vakantie vieren is (eerder mijn manier van mijn complete batterij zo ver laten leeglopen dat ik daarna opnieuw vakantie nodig heb). Als ik met lood in mijn schoenen zeg “Sorry, ik kom niet het hele weekend!”, dan raakt het me zeker wanneer anderen daar wat van vinden. Het bevestigt mijn eigen “Zie je wel, je bent raar!”-gevoelens.
Hoe kun je stevig in je schoenen staan?
Hoewel er genoeg situaties zijn waarin ik me eerder een bibberend rietje dan een niet omver te krijgen blok beton voel, sta ik zeker steviger in mijn schoenen dan jaren geleden. En nee hoor, dat is niet vanzelf gegaan. Bestond er maar een steviger-in-je-schoenen-knop. Eentje die je kunt indrukken op het moment dat die dominante collega weer eens met een totaal onmogelijk verzoek aan je bureau staat. Of was er maar een cursus waarin je – lekker praktisch – in 5 uur leert om je voortaan superzeker van je zaak te voelen. Altijd.
Maar nee, dat is geen kwestie van één druk op een magische ronde rode knop of een middagje met een coach aan de slag gaan. Het kostte mij vooral tijd, oefening en vallen en opstaan (en met dat laatste ben ik nog altijd bezig 😉 ). Gelukkig zijn er zeker genoeg manieren om te oefenen met sterker in je schoenen staan. Dit zijn 9 tips daarvoor.
1. Besef dat iedereen druk is met zichzelf
Mensen vinden niet altijd iets van je. En als ze al wat vinden, dan is dat soms niets meer dan een vlugge gedachte die al snel weer vervlogen is. De ogenschijnlijk scheve blik die iemand je toewerpt, kan ook gewoon een ongelukkige spiersamentrekking zijn die je in je hoofd onterecht op jouw grote “Zie je wel, ik ben raar!”-bewijshoop gooit.
Maar sta er eens bij stil hoe druk jij op een dag bent met je eigen gedrag en uitspraken. Hoezeer je misschien jouw gedrag op een verjaardag naderhand overanalyseert of een dag later nog exact weet wat je tegen je collega zei (en je afvraagt of dat het juiste was). Zo druk als jij bent met jezelf, zo druk zijn anderen ook met hun eigen gedrag, keuzes en uitspraken. Anderen hebben helemaal niet de mentale ruimte om alles wat jij doet en zegt onder een vergrootglas te leggen.
Het klinkt misschien cru, maar mensen zijn niet zo erg bezig met jou als jijzelf. En dat is in sommige opzichten best een fijn idee: zo veel zullen mensen niet van je vinden.
2. Doe dingen tóch (ondanks je angst, spanning, twijfels en alles)
Je comfortzone rekt vanzelf mee. Ooit vond je het waarschijnlijk ook spannend om op een fiets zonder zijwieltjes te stappen. Je durfde je voeten nauwelijks van de grond te houden. Stel je voor dat je tegen een lantaarnpaal zou rijden of met de fiets en al op de stoep zou liggen. Je vader stimuleerde je om het toch te doen en gaf je een zetje in de rug. Voorzichtig zette je een voet op de trapper. Trap, trap. De eerste twee meter gingen goed. Trap, trap. Het lukte best aardig. Trap, trap. Voordat je het wist, was je de straat heen en weer gefietst.
Zo heb je al talloze keren in je leven dingen gedaan die ooit voelden als ver buiten je comfortzone. Als tiener had ik bijvoorbeeld serieuze bel-angst en vond ik het al een ware nachtmerrie om de klantenservice van Wehkamp te bellen. Tegenwoordig bel ik dagelijks, zonder trillende vingers gelukkig. Zo zie je maar dat dingen die ooit spannend leken, heel normaal kunnen voelen. Als je jezelf maar de kans geeft om te ontdekken dat het meevalt.
Als er iets is wat zelfvertrouwen geeft, dan is het wel ontdekken dat je meer kunt dan je denkt. Probeer dingen aan te gaan die nét op het randje van je comfortzone liggen, maar ook weer niet zó spannend zijn dat je er een complete zenuwinzinking van krijgt. Pak een werkproject op dat voor jou compleet nieuw is. Volg een cursus in iets waar je nog weinig van weet. Kom voor jezelf op in een situatie waarin je meestal braaf “ja” knikt (en ondertussen “nee” denkt).
Probeer je eerste “Oh nee, dat durf ik niet!”-gedachte van je af te schudden. Ga de uitdaging aan.
Wat is het ergste dat er kan gebeuren? En wat het beste? Dat het beter gaat dan je denkt en je nog meer zelfvertrouwen oplevert ook!
3. Kleed je zelfverzekerd
Dress for succes. Kleding maakt de man (of eigenlijk gewoon ieder persoon). Kleed je zelfverzekerd. Er zijn talloze quotes over hoe kleding je een meer zelfverzekerd gevoel geeft. Ik merk zelf dat dat écht zo werkt! Als je je blij voelt met wat je aan je lijf hebt, straal je dat ook uit. Het doet, zeker op spannende momenten, iets (goeds) met je.
En wacht niet met fijne kleding kopen totdat je een paar kilo kwijt bent, een prestatie hebt bereikt of je kont nog iets strakker hebt getraind. Het is altijd belangrijk om je comfortabel te voelen in wat je draagt. Als je er niet te veel aan wilt uitgeven, kun je ook tweedehands genoeg moois vinden (tip: Appel & Ei verkoopt zo goed als nieuwe tweedehands kleding van mooie merken)!
Heb jij items in je kast hangen die je net dat extra zelfverzekerdheidszetje geven? De prachtige jurk waarop je jezelf ooit hebt getrakteerd voor speciale gelegenheden? Die te gekke platformsneakers die helemaal jij zijn? Mooie lingerie waarin je je – ook al ziet niemand er onder je kleding iets van – toch een beetje mooier voelt? Trek juist díe kleding aan.
4. Trek je niet alles persoonlijk aan
Besef dat niet alles wat mensen tegen je zeggen aanvallend richting jou bedoeld is. En dat veel kritiek of feedback niet zozeer gaat over jou, maar bijvoorbeeld over de mening van een ander of over het werk dat je levert.
Stel dat jij kritiek krijgt van een collega omdat zij jouw campagneplan niet goed genoeg vond. Dat betekent niet dat ze jou als mens afwijst. Ze zegt puur inhoudelijk iets over het werk dat je voor dit plan hebt geleverd. Misschien zit er een kern van waarheid in. Misschien ben je het niet met haar eens. Hoe dan ook, probeer rationeel naar dat soort feedback te kijken. Wat wordt er nu echt gezegd? Waar gaat het over? Dit gaat niet over jou, het gaat over iets wat je hebt gemaakt.
Zo is kritiek bijna nooit een persoonlijke aanval. En als het daar wel ernstig op lijkt, kun je alsnog besluiten om het je niet te persoonlijk aan te trekken. Dat je vriendin een andere keuze zou hebben gemaakt, maakt het geen slechte keuze. Dat zegt iets over een karakterverschil tussen jullie. Niets mis mee! Dat je zus jouw vakantie wel heel decadent vindt, betekent niet dat je niet op vakantie zou moeten gaan. Het betekent alleen dat jullie anders tegen vakanties aankijken. Misschien besteedt je zus haar geld wel liever aan dure auto’s, terwijl jij dan weer in een goedkoop bakkie rondrijdt. Ieder zijn keuzes! Mensen vinden altijd wel iets van je.
Je kunt geen goedkeuring krijgen van iedereen. Zorg er dan voor dat je op z’n minst goedkeuring krijgt van jezelf.
En oké, pas het campagneplan aan waar nodig. Maar wel zonder een niet-goed-genoeg-gevoel over jezelf.
5. Doe vaker dingen voor de leuk
Misschien herken je de neiging dat je in alles wat je doet goed wilt zijn. Gewoon wat ingrediënten bij elkaar mikken en maar zien of er iets eetbaars uit de oven komt, is er niet bij. Ga je hardlopen, dan wil je meteen je persoonlijk record verbreken.
Maar hoe fijn is het om soms gewoonweg iets te proberen en het jezelf ook te gunnen om daar een beetje (of zelfs compleet) in te falen. Stop nooit met nieuwe dingen proberen en leren, maar dan zonder de hoge lat. Maak er niet meteen een perfectionismeproject van. Het is oké om gewoonweg uit te vogelen of het iets voor je is en desnoods na een poging te besluiten dat je toch andere talenten hebt.
Ook is het oké om ergens voor altijd middelmatig in te blijven. Om een sport puur op te pakken omdat het je leuk lijkt, niet omdat je meteen persoonlijk records moet vestigen. Of om bij een cursus pottenbakken een maar matig baksel uit je handen te laten komen, maar er wel van te genieten.
6. Feel the fear and do it anyway
Stevig in je schoenen staan staat niet gelijk aan nooit bang zijn. Iedereen voelt soms angst, zeker in nieuwe situaties. Het is goed om die angst ook toe te laten, maar er tegelijkertijd niet al je keuzes op te baseren. Althans, natuurlijk mag je bang zijn voor parachutespringen en besluiten om dát niet te doen (die keuze heb ik ook allang gemaakt!). Zeker als geen haar op je hoofd eraan denkt om onder zo’n stuk stof op grote hoogte naar beneden te zweven. Maar als jij iets wél heel graag wilt en er tegelijkertijd gezonde spanning voor voelt, is het het allicht waard om er alsnog voor te gaan.
Laat je angst gerust volop toe. Vertel erover, laat een traan rollen of merk hoe je buik gespannen voelt of hoe je de avond voor die grote presentatie geen hap door je keel krijgt. Maar ga er niet in mee. Denk niet “Zie je wel: dit voelt niet goed. Ik stop.”
Merk de angst op en probeer je er niet door te laten leiden. Spreek jezelf moed in door te kijken naar andere “Feel the fear and do it anyway”-situaties in je leven die hartstikke goed uitpakten. Of focus op waar jij goed in bent. Oké, je bent bang. Maar welke eigenschappen (zoals een als-ik-iets-wil-dan-ga-ik-ervoor-mentaliteit of een flinke lading enthousiasme) heb je die jou hier wel doorheen loodsen? Stel je voor hoe die je nu ook kunnen helpen.
7. Ga na wat jou een steviger gevoel geeft
Voor iedereen zal iets anders helpen om steviger in je schoenen te staan. Je kunt vast een paar kleine stappen bedenken die voor jou goed werken. Probeer die uit op momenten dat je iets spannends doet of in gesprekken waar je met gierende zenuwen ingaat.
Zo kunnen deze paar dingen helpen om steviger te staan:
- Bereid je uitgebreid voor. Oefen je presentatie meerdere keren als je spreekangst hebt. Of bedenk alvast vragen die je in je dat ene lastige gesprek kunt krijgen en denk na over de antwoorden die je daarop kunt geven.
- Maak van te laat komen géén optie. Als je bij een spannende uitdaging ook nog eens moet inzitten over of je wel of niet op tijd komt, gaat je zenuwenniveau al helemaal door het dak. Ga op zo’n moment vroeg weg van huis of pak een trein eerder.
- Noteer bemoedigende woorden voor jezelf op een post-it op je laptop of in een mailtje naar jezelf op je telefoon. Pak die erbij op het moment dat je ze nodig hebt.
- Praat met iemand uit je omgeving die goed kan relativeren. Leg uit waar je mee zit en ontdek hoe diegene er vast ontnuchterende woorden op los weet te laten.
- Adem een paar keer diep in en uit voordat je in de situatie stapt. Dan zit je ademhaling minder hoog, sta je zelfverzekerder en kom je beter uit je woorden.
- Regel praktische dingen op tijd. Stel: je hebt een spannende presentatie op de planning staan. Zorg er dan voor dat je al het praktische geregel (zoals de juiste ruimte vinden en de computer aan de praat krijgen) van tevoren geregeld hebt. Hoef je dáár niet je hoofd over te breken.
- Vergeet niet te eten. Met voeding in je lichaam gaat alles makkelijker dan als je ergens met een maag vol zenuwen en zonder eten staat.
- Pak er een glas water bij, zodat je op spannende momenten altijd een mini-pauze kunt nemen door een slokje water te nemen (dat is wat mij betreft dé anti-spanningtruc).
- Geef aan dat je ergens later op terugkomt als je overvallen wordt door een lastige vraag.
Dit zijn maar een paar simpele trucs om je spanningsniveau iets te laten dalen en je zelfverzekerdheidsniveau juist te vergroten. Probeer vooral dingen uit en kijk welke kleine dingen jij kunt doen om het jezelf makkelijker te maken.
8. Kijk naar een wél haalbare stap
Als je overweldigd raakt door hoe groot de stappen of hoe ver het eindpunt wel niet is, maak het dan kleiner. Je hoeft niet meteen “nee” te zeggen tegen je dominante baas als je dat superspannend vindt. Kijk of je als “nee”-zegger in wording om te beginnen “nee” kunt zeggen tegen een telefonische verkoper of in een andere simpelere situatie. Vind je het te spannend om je mening te geven in de teammeeting met vijf collega’s? Probeer het in een een-op-een-gesprek met een collega met wie je het goed kunt vinden.
Zo kun je het stap voor stap opbouwen, voelt een stap minder groot en doe je succeservaringen op. Want als je doet wat wél spannend is maar niet zo spannend dat het je verlamt, is de kans groot dat het je goed afgaat. Hoe meer succeservaringen je opdoet, hoe makkelijker de vervolgstap wordt.
Na een tijdje floept die “nee” tegen je dominante baas er vast soepeler uit. Maar begin bij het begin en denk niet meteen na over dat grote doel. Maak het klein.
9. Hang je eigenwaarde niet op aan één ding
Ook zonder je goedbetaalde baan of goed lopende onderneming ben jij een waardevol persoon. Als je door omstandigheden tijdelijk niet kunt werken, ben je nog steeds talentvol. Ook heb je geen enorme sociale kring en volle sociale agenda nodig om ertoe te doen. En je bent ook een goed persoon als je een keer een niet zo perfecte taart uit de oven haalt terwijl je normaal als meesterbakker bekendstaat in je vriendenkring.
Hang je eigenwaarde niet alleen op aan wat je kunt en doet. Probeer te kijken naar wie je bent. Want of je taart nu wel of niet lukt en of je nu wel of niet een prachtige functietitel op LinkedIn hebt staan, uiteindelijk ben je meer dan dat. Al die dingen kunnen wegvallen. Het kan zijn dat je tijdelijk niet kunt werken, dat je de drukke agenda leger moet maken of dat je sociale netwerk minder wordt omdat iedereen om je heen kinderverjaardagen, buurtbarbecues en werkborrels lijkt te hebben.
Zie jezelf als een persoon die genoeg heeft toe te voegen aan deze wereld. Als iemand met mooie talenten, prachtige ideeën en eigenschappen waarmee je veel te bieden hebt. Dát is wat telt, dat is wie je bent en dat is waarom je het sowieso verdient om stevig in je schoenen te staan.
Sta jij stevig in je schoenen?
BLIJF OP DE HOOGTE
Ik ben benieuwd wat jij vindt…
Recente blogs
Positieve noot | Nog even over het winterse weer…
Let it snow, let it snow, let it snow. Of toch niet?! Sinds zondag lijkt Nederland in twee kampen te zijn verdeeld. Kamp 1 zijn de mensen die dolenthousiast de eerste sneeuwvlokjes tegemoet zien. Kamp 2 zijn de mensen die bij het zien van diezelfde sneeuwvlokjes het liefst de gordijnen meteen weer dichtschuiven. Ik moet eerlijk bekennen: sneeuw vind ik best leuk, maar na een dag heb ik het wel weer gezien. Het OV is een klein drama, autorijden staat gelijk aan glibberen en het is koud buiten. Juist tussen alle treinvertragingen en ander sneeuwgedoe door, vond ik het tijd voor een positieve noot. Dit zijn 6 redenen waarom sneeuw best leuk kan zijn.
Mijn Blond Amsterdam verzameling
Volgens mij ben ik niet de enige die voor het kleurrijke servies van Blond Amsterdam is gezwicht. De oranje gestipte mok die ik ooit voor mijn verjaardag kreeg, vormde al snel het begin van een alsmaar groeiende verzameling. Ik ben niet echt iemand die spullen voor haar uitzet ver van tevoren koopt, maar voor dit leuke servies maak ik graag een uitzondering. Vandaag laat ik je zien wat ik zoal heb staan aan Blond Amsterdam spullen. Ook vertel ik je het verhaal achter een paar bijzondere items. Kijk je mee?
Goed geslaagd! | Mijn aankopen op Koningsdag 2018
Niets zo leuk als op Koningsdag struinen over de vrijmarkt op zoek naar tweedehands koopjes. Ook dit jaar ben ik weer goed geslaagd in mijn zoektocht naar leuke Disney-dvd's, mooie kleding en onverwachte gouden vondsten. Ook dit jaar was ik weer op de vrijmarkt in Amstelveen te vinden en kwam ik met een tas vol spullen thuis. Met dit keer onder andere een kussen voor mijn toekomstige bank en een lila teddy coat om verliefd op te worden. Benieuwd naar mijn vondsten? Ik laat ze je in dit artikel zien.
Het is ook een kwestie van oefenen. Hoe vaker je nee zegt, hoe makkelijker het wordt. Maar je moet wel beginnen. Bij mij ging het een beetje vanzelf, denk ik. Ik heb er nooit moeite mee gehad. Wél met de reactie van andere mensen als ik nee zeg. De ergste was toen ik niet naar een feestje ging (onbelangrijk feestje) omdat ik de hele dag op mijn benen gestaan had en druk in de weer was geweest. Ik was mentaal én fysiek gewoon op en had de energie niet voor een feest. Ik heb me daar toch een uitbrander over gekregen van degene die me verwachtte. Daarna ben ik nooit meer met die persoon in een echte sociale situatie geweest: geen feestjes, geen uitstapjes. Ik had het gehad. Je hebt recht op zelfbeschikking en als je iets niet wilt om een reden die voor JOU beangrijk is, dan moet dat genoeg zijn voor mensen die je goed kennen en het beste met jevoor hebben.
Dank Romy voor je wijsheid, kritiek niet persoonlijk oppakken is voor mij een eyeopener…
ik denk n.l. zo vaak: “Oh, doe IK weer iets verkeerd’ !
Dankjewel, heb het twee maal gelezen. Dit is wat ik vandaag net nodig had.