Schaamte is iets wat we allemaal weleens hebben ervaren. Vaak heeft jezelf schamen te maken met “anders” zijn of niet goed genoeg zijn. Bijvoorbeeld omdat je niet aan de verwachtingen van jezelf of van een ander voldoet. De een schaamt zich voor een rommelig huis. Een ander schaamt zich als iemand anders vaker sport of meer werkt dan zij. En weer een ander schaamt zich misschien voor zijn vreemde trekjes of gekke hobby’s. Ook ik herken dat gevoel. Daarom vroeg ik me af: jezelf schamen, wat doe je daaraan? In dit artikel deel ik 7 tips tegen schaamte.

1. Leef in het nu

Een deel van onze schaamtegevoelens gaat vaak over oud zeer. We schamen ons dan voor dingen die we eerder hebben gezegd of gedaan. Eigenlijk zonde! Je lost de situatie er niet mee op door hem in je hoofd te blijven herhalen. Integendeel, je vraagt daarmee veel van je eigen kostbare tijd en energie en je weerhoudt jezelf er ook nog eens van om te genieten van wat er nu gebeurt. Meer dan onzekerheid en gepieker levert het niet op. Is het niet veel belangrijker om stil te staan bij wat je vandaag goed doet in plaats van wat je gisteren beter had kunnen doen? Focus je op het nu.

» Lees hier mijn 6 tips om in het nu te leven.

2. Besef dat je het leukst bent als jezelf

Misschien heb je het gevoel dat je je anders moet voordoen dan je bent. Je schaamt je voor je gedrag of voor dingen die je in jouw ogen misschien wel niet goed genoeg doet. Maar wist je dat je eigenlijk het leukst bent als je je niet laat remmen door schaamte. Mensen om je heen vinden je vaak het mooist zoals je bent. Ja, ook inclusief eventuele voorliefdes voor tekenfilms of slechte romcoms, niet-fashionable outfits, gênante bloopers en imperfecties. Wanneer je je laat leiden door schaamte en je keuzes daarop baseert, ben je eigenlijk een stukje minder jezelf. Sta daar goed bij stil en leer waarderen wie je bent. Alleen al dát helpt bij schaamte.

3. Bedenk dat elk moment voorbij gaat

Schaamte is vaak een gevoel dat je op een bepaald moment in een bepaalde situatie overvalt. Op dat moment voelt het misschien als iets heel groots. Je kunt wel door de grond zakken. Of je wilt niets liever dan een bepaalde situatie of een bepaald contact uitgummen alsof het nooit heeft plaatsgevonden. Goed nieuws: met de tijd worden momenten automatisch voor je uitgegumd. Of zullen ze in ieder geval langzaamaan vervagen. Oftewel, besef dat de dingen in jouw hoofd groter zijn dan ze waarschijnlijk eigenlijk zijn. Het moment gaat heus voorbij en zal al snel vergeten zijn.

4. Jezelf schamen? Gebruik humor!

Ik heb gemerkt dat schaamte soms in te ruilen is voor humor. Juist door de humor in te zien van een onhandige situatie of van je eigen onterechte schaamtegevoelens, maak je een situatie minder beladen. Ik merkte zelf een paar jaar geleden dat andere mensen soms totaal anders met gênante situaties omgingen dan ik. Juist doordat ze er zelf om moesten lachen en er een grappige opmerking over maakten, werd een situatie al wat luchtiger. Sindsdien ben ik dat ook vaker gaan proberen en dat bevalt me verrassend goed. Vooral naar jezelf toe kunnen humor en sarcasme een hele verademing zijn.

5. Relativeer!

Vaak heeft jezelf schamen ermee te maken dat je hersenen een loopje met je nemen. Ze laten je geloven dat jouw situatie ENORM beschamend is. Mensen zullen daar vast ALLEMAAL iets van denken. En die mensen laten die gedachte ook nog eens NOOIT meer los.

Ha, misschien een teleurstelling om dit te horen, maar eigenlijk zijn mensen helemaal niet zo met jou bezig.

Vaak hebben mensen het veel te druk met zichzelf om al hun hersencapaciteit aan jou te besteden. Toevallige voorbijgangers zijn je een paar minuten later misschien alweer vergeten. En ook bekenden zullen deze ene situatie echt niet jarenlang in hun geheugen gegrift hebben staan. Oftewel, tijd om te relativeren! Besef dat de situatie waar je je voor schaamt de tijd en energie vaak niet waard is.

6. Ga niet bedenken wat jij denkt dat mensen denken

Klinkt ingewikkeld hè?! Nou, denken voor anderen is inderdaad een nogal complex proces. Ik herken het, hoor.

Laatst had mijn buurvrouw mijn vader een paar uur zien klussen op het balkon. Ik was de hele dag binnen bezig geweest, dus mij had ze niet klussend gezien. Meteen schoot er door mijn hoofd “Ze zal wel denken dat ik lui ben en zelf niets doe.” Ik schaamde me voor het feit dat ze dat misschien zou denken. Dat terwijl ik helemaal niet kan weten wat er in haar hoofd omgaat. Misschien dacht ze gewoon “Goh, mooie balkontegels!”.

Je schamen door de gedachte aan wat anderen wel niet zouden kunnen denken, is eigenlijk nogal krom. Waarom zou je je je schamen om wat een ander misschien wel van je denkt, terwijl je niet eens weet of die gedachten kloppen?! Probeer daarmee te stoppen en te blijven bij wat je wél zeker weet (bijvoorbeeld met deze 5 tips).

7. Fantaseer over een situatie zonder schaamte

En ten slotte, besef dat je een keuze hebt om wel of niet mee te gaan in jouw schaamte. Jij kunt besluiten dat je je er niet door laat leiden en je eigen ding doet. Probeer je dat laatste eens voor te stellen. Of sterker nog, doe eens alsof dat zo is. Beeld je in hoe het zou zijn als jij geen enkele schaamte zou ervaren. Wat zou dat je opleveren? Hoe zou je je voelen? En wat zou je dan allemaal doen? Sta stil bij wat deze situatie jou zou brengen en laat je daardoor leiden in plaats van door schaamte. Wees jezelf. Zonder schaamte. Dan ben je het mooist!

» Extra tip: in deze video pleit Brené Brown voor praten over schaamte, omdat die kwetsbaarheid je veel kan brengen. Heel interessant en wat mij betreft een dikke aanrader!

Jezelf schamen, heb jij daar weleens last van?