twijfel aan jezelf 2

Twijfel aan jezelf? – 9 fijne inzichten om in je oren te knopen

  • 23 december 2022
  • 4 Reacties

Twijfel aan jezelf brengt je weinig. Vrijwel niets zelfs. Niemand heeft er wat aan als jij jezelf de grond in boort, blijft dubben of iets je wel gaat lukken en daarom je mooiste plannen maar in de ijskast parkeert. Hoe zonde is het als die toffe plannen daar op een plankje staan te verpieteren terwijl je veel meer kunt dan je denkt? Als jij twijfelt of je iets wel kunt, of je wel leuk genoeg bent, of er wel mensen op je zitten te wachten of als er allerlei andere onnodige twijfels door je hoofd schieten, is dit artikel voor jou. Prent jezelf deze 9 zinnen maar goed in.

Twijfel aan jezelf is soms goed, maar meestal niet

Oké, een kleine nuance. Het is prima om soms twijfel aan jezelf te hebben. Enige spanning als je op het punt staat om voor je droombaan te solliciteren houdt je scherp. En het is ook wel handig als je soms enigszins kritisch kijkt naar wat je wilt doen. Als je een fantastisch plan hebt om maar eens op Pluto te gaan wonen, dan is het best fijn wanneer je innerlijke criticus dat vakkundig van tafel veegt. Maar als zelftwijfel je ervan weerhoudt om je mooiste plannen waar te maken, dan is het eerder een irritante kennis die zich ongewild aan je komt opdringen dan een fijne raadgever. Er zit maar één ding op: zo snel mogelijk de deur uit werken!

Ook ik heb regelmatig last van twijfel aan mezelf die niet per se nodig is. Was ik wel gezellig en aanwezig genoeg op die verjaardag? Ben ik wel echt een goede tekstschrijver of kan ik gewoon puur toevallig “wel aardig schrijven”? Vond zij me niet raar tijdens het gesprek? En dat ene plan voor project X, zitten daar eigenlijk wel echt mensen op te wachten?

Het rotte van twijfel aan jezelf is dat je jezelf er nogal in kunt verliezen. Het vreet zeeën van kostbare tijd, die je veel beter had kunnen steken in leukere dingen. Je eens verdiepen in je plannen voor project X bijvoorbeeld.

Dus: twijfel aan jezelf, maar niet meer dan nodig

Zelftwijfel is soms goed om je scherp te houden en om de juiste voorbereiding te treffen voor spannende dingen. Doordat je weet dat jij niet uitblinkt in improviseren, bereid je bijvoorbeeld een presentatie extra goed voor. Maar er zijn ook talloze momenten waarop de twijfel aan jezelf je weinig goeds komt brengen. Soms zelfs een hoop slechts.

Neem al die keren dat ik als startend ondernemer twijfelde of er wel mensen op mij zaten te wachten. Ik had klanten, ik had plezier in mijn freelance werk en ik kreeg mooie reviews. Toch durfde ik mijn niet helemaal geslaagde baan in loondienst niet op te zeggen. Want ja, wie was ik dat ik dacht klanten te krijgen? Ondernemen, is dat echt wel wat voor mij? Ben ik daar niet te introvert voor? Door al die gedachten bleef ik heel lang in die baan plakken. Achteraf niet nodig!

Het is zonde dat ik al die tijd bovenaan de duikplank stond te kijken hoe diep het water wel niet was, maar er niet in durfde te springen. Die sprong (fulltime voor mezelf werken) is een van mijn beste keuzes geweest.

twijfel aan jezelf 3

Dus probeer ik inmiddels de zelftwijfelende stemmetjes vaker tegen te spreken. Dit zijn 9 dingen die je kunt zeggen om dat stemmetje een toontje lager te laten zingen:

1. Je gedachten zijn maar verzinsels

Ga er dus niet klakkeloos in mee.

Onze hersenen produceren op een dag nogal wat hersenscheten. Sommige zijn hartstikke nuttig (dat ene geniale idee voor een slogan), andere slaan nergens op. Als je iemand ziet grinniken, denk je misschien dat diegene jou binnensmonds uitlacht (“Zie je wel, ik ben raar!”), terwijl diegene misschien lacht om een leuk binnenpretje om een grappig kattenfilmpje.

We vullen dingen in, laten ons soms meesleuren in negatieve overtuigingen, geloven dingen die niet waar zijn en trappen ook in onwaarheden van anderen. Kortom: alle reden om niet alles wat door je hoofd schiet voor waar aan te nemen. Ook de zelftwijfels kun je in twijfel trekken, hoe hardnekkig ze ook zijn. Je mag best denken “Wat ben ik stom!” en “Wie vindt mij nu leuk?”. Maar besef dat je er dan niet direct in mee hoeft te gaan.

Zie belemmerende overtuigingen als wolkjes die oppoppen, maar die je ook voorbij kunt laten drijven. Leuk dat je langskwam! Maar nu door naar de volgende gedachte.

2. Maak van andermans twijfels niet die van jou

Soms komt twijfel aan jezelf voort uit de twijfels die anderen over jou hebben. Je hoort bijvoorbeeld dat een ander niet volledig gelooft in jou. Dus vraag je je af “Waarom zou ik dat dan wel doen?”.

Toen ik ondernemer wilde worden, hoorde ik bijvoorbeeld weleens van mensen om me heen “Zou je dat nou wel doen? Ik vind jou daar niet zo’n type voor”. Ik vond mezelf er wél helemaal het type voor (en ik geloof dat veel dierbaren dat ook wel vinden). Toch maakte ik van de twijfel van vage kennissen soms mijn eigen twijfel. Wat als ze gelijk hadden?

Het probleem is dat er altijd mensen zullen zijn die je iets afraden of die het niet met je eens zijn. Vaak zegt dat meer over die persoon dan over jou.

  • Jij wilt bijvoorbeeld vegetarisch eten en je omgeving vindt dat maar “moeilijk gedoe”. Grote kans dat dat komt omdat ze zich stiekem schuldig voelen dat zij die keuze niet maken, en hun gevoel met die opmerking willen wegmaken.
  • De kennissen die mij afraadden om te ondernemen, deden dat waarschijnlijk omdat ZIJ ondernemen veel te onzeker zouden vinden. Maar dat betekent niet dat het ook te onzeker voor mij is.
  • Als jij jong zwanger raakt en anderen roepen “Joh, je bent nog zo jong!”, dan roepen ze dat misschien omdat zij zélf op die leeftijd nog niet klaar waren voor kinderen.

Kortom: alle reden om niet zomaar in de twijfels van anderen mee te gaan. Mensen mogen vraagtekens zetten bij je plannen. Maar copy-paste die niet meteen. Beslissingen nemen wordt een stuk makkelijker als je niet ook nog 39 verschillende meningen in je afwegingen moet meenemen.

3. Je hebt genoeg reden om het tegendeel te geloven

De twijfel aan jezelf komt vast ergens vandaan. Zo heb ik altijd gedacht dat ik niet goed was in presentaties geven, omdat een docent ooit tegen me zei “Jij bent net een robot in hoe je praat”. Sindsdien probeerde ik mezelf koste wat kost van de spreekstoel af te houden. Maar het enige bewijs dat ik had voor mijn “Ik kan niet presenteren”-gedachte was die ene uitspraak van een docent toen ik 18 was.

Je kunt het ook omdraaien: er is vast heel veel reden om je zelftwijfel NIET te geloven. Zo kon ik wel een paar presentaties opnoemen die me prima waren afgegaan. Ik had ooit een opmerking van iemand gekregen dat ik zo fijn en rustig sprak. En oh ja, voor die ene presentatie op school had ik een heel goed cijfer gekregen.

Zo kun je voor elke twijfel aan jezelf proberen om tegenbewijs te verzamelen. Welke redenen heb je allemaal om te geloven dat je gedachte dikke onzin is? Prent jezelf dat lijstje met tegenbewijs goed in. Zie je wel: dit moet lukken.

twijfel aan jezelf

4. “What is life without a little risk?”

Als je iets voor het eerst doet, weet je inderdaad niet zeker of dit je vlekkeloos zal afgaan. Het zou een compleet fiasco kunnen worden, máár het kan ook juist fantastisch uitpakken. Of het één van die twee uitersten of iets daartussenin wordt, weet je pas als je ervoor gaat. Ondanks je twijfels.

In het leven moet je soms risico’s nemen – je spreekwoordelijke comfortzone vaarwel zeggen. Zonder dat zou het leven maar wat saai zijn.

Ik bedoel: waar zou je staan als je nooit dingen had gedaan waarvan je betwijfelde of je het wel kon? Stel dat je als kleuter niet op je kleuterfiets was gestapt (“Fietsen, dat kan ik echt niet!”). Dan had je nu nog steeds overal lopend heen moeten gaan. Stel dat je altijd was blijven hangen in de gedachte dat jij je diploma misschien niet haalt. Dan had je cv er nu niet uitgezien zoals het eruitziet. En als je altijd was meegegaan in de twijfel of je wel een goed kattenbaasje kunt zijn, dan had dat leuke beest nu niet op je schoot gezeten. (Yup, dat laatste is uiteraard een persoonlijk voorbeeld.)

Al die dingen had je toch niet willen missen? Het leven is een kwestie van je comfortzone alsmaar oprekken door steeds weer je zelftwijfel heel even te parkeren en dan te ontdekken dat het je best aardig afgaat.

5. Je hoeft niet de beste te zijn om goed te zijn

Breaking news: er zullen altijd mensen beter zijn dan jij. Er zijn TED-sprekers die ongeveer een miljoen keer beter presenteren dan ik. Maar dat betekent niet dat ik dan maar helemaal niet moet gaan presenteren. Niet alles in het leven is een wedstrijd, en niet in alles hoef je een podiumplek te veroveren. Vergelijk jezelf niet met anderen. Maak liever de vergelijking met je vroegere zelf. Het grootste wat je kunt behalen, is dat je vandaag ergens beter in bent dan een maand, een jaar of een paar jaar geleden. Als je dat voor elkaar krijgt, dan ben je al heel goed bezig.

Dus laat je twijfel aan jezelf niet aanwakkeren doordat iedereen en alles beter lijkt dan jij. Andere mensen kunnen tien keer meer talent hebben, maar dan nog kun jij ook best goed zijn. En zelfs als zou je de allerslechtste zijn in iets, zelfs dan is er geen reden om het dan maar niet te proberen. Je kunt altijd nog groeien.

6. Eén compliment zegt soms meer dan 100 twijfelgedachten

Soms maakt je hoofd er een potje van. Je haalt je van alles in je hoofd, maar anderen zien dat compleet anders. Het kan dan heerlijk relativerend zijn om uit je eigen piekerbubbel te komen en te vragen hoe iemand anders het ziet.

Ik kan bijvoorbeeld soms aan mezelf twijfelen of ik niet te veel een structuurjunkie ben in mijn werk. Ik werk nogal gestructureerd met planningen en to-do-lists en agenda’s. Begin ik aan een opdracht, dan geef ik vaak ook een planning mee aan mijn opdrachtgever. “Is dat niet too much?”, vraag ik me regelmatig af. Kom ik nu niet te controlfreakerig over? Is het misschien iets waar ik aan moet werken? Iets met loslaten.

Die gedachten verdwenen toen ik een etentje had met freelance-collega’s van een marketingbureau. “Weet je wat ik nou zo knap vindt aan jou?”, zei een collega tegen me. “Jij hebt altijd je agenda zo goed op orde. Als ik je een opdracht geef, kun je al vertellen wanneer je die oplevert. Dat werkt fijn, omdat ik zelf niet zo gestructureerd ben.”

Eh pardon? Dus mensen vonden dat iets positiefs aan mij? Toen ik later eenzelfde soort compliment van een andere opdrachtgever terugkreeg, realiseerde ik me opeens dat die zelftwijfel gewoon tussen mijn oren zat. De dingen die jij misschien raar, stom of “moet veranderen” vindt aan jezelf, kan een ander totaal anders (veel positiever) zien.

twijfel aan jezelf 4

7. Jij bent inderdaad anders (en dat maakt je zo leuk)

Nee, nu niet denken dat jij die ene vreemde vogel bent tussen een groot gezelschap van doodnormale wezens. Iedereen is raar en anders. We zijn allemaal mensen met unieke karaktertrekken. Er loopt niemand op deze aardbol rond met precies hetzelfde setje karaktereigenschappen als jij. Dat is het mooie aan mens zijn.

Laat jouw eigenaardigheden geen reden zijn voor twijfel aan jezelf. Omarm ze en kom ervoor uit. Vaak is het niet zo dat mensen jou leuk vinden ONDANKS die eigenaardigheden, maar juist DANKZIJ die gekke trekjes. Ik kan bijvoorbeeld soms als een hyperactieve kip zonder kop door het huis rennen omdat ik weer eens een acuut creatief plan heb dat zéker niet tot morgen kan wachten. Vind ik soms een beetje raar aan mezelf. Maar het is een van de dingen die Bart het allerleukst vindt aan mij.

Dus het is oké om jezelf in sommige opzichten anders te voelen. Maar zie dat niet als reden om je minderwaardig te voelen. Dit is gewoon wie je bent.

8. Je gaat fouten maken (gelukkig maar!)

Twijfel aan jezelf kan ook als reden hebben dat je liever geen foutje begaat. Bekijk het liever zo: hoe dan ook ga je fouten maken in je leven. Misschien heeft je twijfel het bij het juiste eind en ben je toch niet in de wieg gelegd voor iets. Oké, wat dan nog?

Fouten zijn geen ramp. Je steekt er altijd op z’n minst iets van op. Bovendien kun je maar beter al spartelend in het water ontdekken dat het toch echt te diep was (en – eenmaal aan de kant – een beter plan B bedenken), dan dat je eindeloos blijft staren en piekeren bovenop die duikplank. Daar word je sowieso niet wijzer van.

Dus wees blij dat je soms fouten maakt! Fouten zijn hard nodig voor je persoonlijke groei.

9. Weet je wel hoeveel jij kunt?

Ongetwijfeld zijn er dingen die je niet meteen fantastisch afgaan. Logisch. Iedereen begint ergens. Ook succesvolle multimiljonairs hebben ooit zenuwachtig een eerste handje geschud bij een sollicitatiegesprek. Als je iets nieuws gaat proberen, weet je nooit zeker of het goed uitpakt. Maar probeer uit te gaan van je talenten, niet van alles wat je (nog) niet kunt.

Al kun je nog heel veel dingen (mogelijk) niet zo goed, er is sowieso heel veel wat je wél goed afgaat. Je weet misschien niet of die presentatie vlekkeloos verloopt. Maar je weet wel:

  • Dat je een leuke PowerPoint-presentatie hebt voorbereid.
  • Dat je je verhaal volledig hebt uitgedacht en dat het goed in elkaar zit.
  • Dat jij veel kennis hebt van het onderwerp en hier dus echt wel wat over te vertellen hebt.
  • Dat je vaker spannende dingen voor het eerst hebt gedaan.
  • Dat je eerder presentaties hebt gegeven waarover je goed commentaar hebt gekregen.
  • Dat jij empathisch bent en je dus vast kunt bedenken hoe je een verhaal goed overbrengt.

Maak desnoods een lijstje van 10 dingen waar jij goed in bent. Laat ze op je inwerken. Een paar van die 10 dingen gaan je vast ook door deze spannende eerste keer heen slepen.

Twijfel soms, maar doe het toch!

Twijfel aan jezelf zal er altijd zijn. Die kun je niet wegmaken en dat hoeft ook niet. Het heeft je soms wat handigs te vertellen. Maar weet dat je je twijfel kunt zien als een tipgever waarvan je zelf kunt besluiten wat je ermee doet. Word een doe-het-tocher: iemand die twijfel meeneemt als het zinvol is, maar die er ook tegen ingaat als je weet dat het jou niet gaat helpen.

You got this! Net als al die eerdere keren dat jij ook meer kon dan je denkt.

Om welke reden twijfel jij soms aan jezelf?

twijfel aan jezelf

BLIJF OP DE HOOGTE

Laat je e-mailadres hieronder achter. Dan stuur ik je een mailtje zodra ik een nieuw bericht heb geplaatst.

blogger romy vakervrolijk

Door Romy

Tikgrage theeleut. Nooit uitgekletst. Ik inspireer je graag om vaker vrolijk in het leven te staan. Dat doe ik door goudeerlijke en persoonlijke teksten te schrijven en liefdevolle tips te delen. Mét een vleugje humor.

Ik ben benieuwd wat jij vindt…

  1. Naomi 23 december 2022 op 8:59 am - Beantwoord

    Phoe, vooral nummer twee ben ik ‘heel goed in’. Dan denk ik: die ander zal het wel weten zeker? En dan worden dat inderdaad mijn eigen twijfels. Mooi artikel met fijne tips.

  2. Johanna 23 december 2022 op 3:28 pm - Beantwoord

    Oh…. om welke rede.. hoeveel ruimte krijg ik? Eigenlijk om alles, maar dat is normaal voor iemand die van huis uit geen zelfvertrouwen mee heeft gekregen. En ik werk er nog steeds elke dag aan. Het geniepige is de zelf-sabotage die optreed als je wel iets doen. Dat stemmetje dat je dan toch weer probeert terug te halen. Laatst gezien van iemand, die dan bewust met die stem sprak en duidelijk zei, dat die stem niets te zeggen had. Of dat voor mij helpt, geen idee. Zelftwijfels brengen niets, een gezonde portie zelfkritiek wel. En veel zelfkritiek ontstaat ook door het steeds weer vergelijken met anderen die beter zijn. Alhoewel er ook genoeg anderen zijn die slechter zijn, maar daar me vergelijkt men zich niet. Maar ja, dat weten we al lang. Dus wens ik je een kerst zonder twijfel.

    • Romy 1 januari 2023 op 7:09 pm - Beantwoord

      Wat goed dat je ondanks dat zelfvertrouwen er niet met de paplepel is ingegoten toch eraan werkt! De methode die je noemt over het stemmetje klinkt best slim trouwens. Ik hoop dat jij ook dit jaar dat zelfsabotage-stemmetje nog meer de mond kan snoeren 🙂

  3. Anoniem 16 januari 2023 op 10:24 pm - Beantwoord

    Ik ben van mezelf best onzeker en nogal perfectionistisch. Dat heeft me al een keer een burn out opgeleverd. Nou heb ik sinds augustus een andere baan waarbij ik mezelf mag zijn en zit hier goed op mijn plek, maar door wat mondige collega’s krijg ik die onzekerheid weer terug en merk ik dat ik vaak om bevestiging vraag. Mijn teamhoofd had dat door en wil me helpen om zekerder te worden en wil daar graag aan mee werken, maar hoe word ik zekerder zonder mezelf hierin anders te maken.

Recente blogs

Een brief aan mijn vijfjarige ik

30 oktober 2016|Persoonlijk|

In het boek Liever met Lef stond de opdracht om een brief te schrijven aan jezelf over 10 jaar. Een ontzettend mooie opdracht, die ik zeker nog eens wil uitvoeren! Maar voordat ik dat doe, leek het me leuk om eerst juist terug te gaan in de tijd. Laatst schreef ik al wat we nog kunnen leren van omgaan met kleine kinderen. Maar ik geloof dat je ook veel kunt leren door terug te kijken naar hoe jij zelf als kind. Daarom schreef ik voor vandaag een brief met een belangrijke boodschap aan mijn vijfjarige ik.

Omgaan met kritiek? Dat kun jij! (met deze 7 tips)

13 november 2018|Persoonlijke groei|

Altijd overladen worden met complimenten? Niets anders dan lovende woorden krijgen omdat je zo goed, slim, aantrekkelijk, leuk, sociaal én ook nog eens perfect bent? Tja, in het echte leven hoort kritiek op z'n tijd er toch echt bij, terecht of niet. Kritiek kan soms heel vervelend zijn, zeker als je je kritiek persoonlijk aantrekt. Ook voor mij is omgaan met kritiek altijd een leerschool geweest. Maar als het mij beter afgaat dan eerst, dan kun jij dat ook bereiken! Daarom deel ik 7 tips voor omgaan met kritiek. Doe er je voordeel mee (en vat het vooral niet te kritisch op!).

Inkiekje #4 | Huisvrouwbloopers & heel veel Pippa-spam

9 april 2020|Persoonlijk|

Heel spannend zijn mijn weken niet, maar leuk zijn ze gelukkig wel. Ik had weer genoeg foto's op mijn telefoon staan om je een inkijkje te geven in mijn bruisende *kuch* binnenblijfleven van de afgelopen twee weken. Zo had ik flinke ruzie met de stofzuiger, fleurde ik mijn huis op met bloemen én nieuwe meubels en zette ik Pippa weer eens 139400 keer op de foto. Kijk je mee?

Ga naar de bovenkant