Ik hou van mij. Ik ben goed zoals ik ben. Ik mag er zijn. Het zijn van die zinnen waar je via hashtag selflove mee wordt doodgegooid. Maar waarom is het zo lastig om er zonder enige twijfel in te geloven? Zelfliefde vergroten is voor mij de laatste jaren een belangrijk thema geweest. Ik heb vooral ontdekt: ’t zit hem vaak in kleine dingen. Geen retraites of cursussen waar je je blauw aan betaalt. Nee, dit zijn 11 kleine manieren om zelfliefde te ontwikkelen. Mij helpen ze, hopelijk jou ook.

Waarom is lief zijn voor jezelf zo lastig?

Je hoort het overal: je kunt pas liefde geven als je ook van jezelf houdt. Maar waarom is het zoveel lastiger om jezelf een leuk mens te vinden dan om die positieve gedachten te hebben over anderen? Bijna iedereen geeft complimentjes, stuurt lieve steunende appjes of wrijft eens liefdevol over iemands schouder/ “Het is al goed. Je doet het oké!”

Maar waarom zijn diezelfde woorden zo lastig over onze lippen te krijgen naar onszelf toe? De lat voor jezelf ligt vaak zeker een paar kilometer hoger dan voor een ander. We kunnen onszelf enorm streng toespreken, over successen heen stappen of ons zelfs hondsberoerd voelen als er iets misgaat. Maar waarom?

Jij bent de enige persoon van wie je zeker weet dat die er altijd met en voor je is zolang jij leeft. Dus als er iemand is van wie je wat liefde en onvoorwaardelijke cheerleaderdansjes kunt gebruiken, dan ben jij het.

Dit zijn 11 tips om je zelfliefde te vergroten. En dan kleine tips, die je zelfs vandaag nog kunt toepassen.

1. Let op je woorden (over jezelf)

De manier waarop je praat over jezelf, is nogal bepalend voor wat je denkt over jezelf. Als jij jezelf bijvoorbeeld dag in dag uit wijsmaakt dat je een belabberde presentator bent, dan wordt die overtuiging alleen maar sterker.

Dat is iets waar ik mezelf ook eens op betrapte. Ik zei dan bijvoorbeeld tegen iemand “Mij kun je beter laten schrijven; ik ben niet zo’n goede presentator”. Doordat ik zo vaak op die manier over mijn eigen presentatieskills sprak, raakte ik er steeds meer van overtuigd dat mijn presentaties altijd een aanfluiting zouden zijn.

Wat zou er gebeuren als je in plaats daarvan voortaan zegt “Ik ben me aan het ontwikkelen als presentator”? Dan blijft er ruimte over om er beter in te worden, in plaats van dat je het als een feit ziet dat je er niets van bakt. Of je kunt zulke opmerkingen volledig inslikken. Ze voegen niets toe aan het gesprek, maar geven je zelfvertrouwen wel een deuk.

Dat geldt trouwens voor veel uitspraken die je over jezelf kunt maken. Kijk maar naar deze niet-helpende uitspraken (met een positiever alternatief erachter):

• “Ik ben gewoon zo’n chaoot.” > “Ik probeer ordelijker te worden.”
• “Ik raak ook altijd de weg kwijt.” > “Met Google Maps kom ik een heel eind.”
• “Ik heb een bedrijfje naast mijn baan. Ja, gewoon voor de avonduren hoor.” > “Naast mijn werk heb ik mijn eigen bedrijf in…” (maak jezelf niet te klein!)
• “Daar heb ik niet genoeg zelfvertrouwen voor, hoor.” > “Ik vind het spannend, maar ga het wel doen.”
• “Ik ben daar gewoon niet het type voor.” > “Het is buiten mijn comfortzone, maar ik ga de uitdaging aan.”

Zie je het verschil?

2. Wees assertief zonder sorry’s

Meer zelfliefde gaat ook over jezelf soms een moment van rust geven. En je daar niet voor schamen, maar ernaar luisteren. Dus als je een keer ergens geen tijd of puf voor hebt, breng het dan niet als een gekke behoefte die een ‘sorry’ vereist.

Zie je het verschil tussen deze twee uitspraken:

• “Ehm ja, misschien een beetje stom, maar ik heb zaterdag een drukke dag en dan wordt het lastig om zondag af te spreken. Ik zou heel graag komen en het spijt me echt, want ik weet hoe erg je je erop had verheugd en ik vind het zelf ook stom dat het niet gaat. Dus sorry! Maar zou je misschien een andere keer kunnen?”
• “Het gaat mij niet lukken om er zondag bij te zijn. Kun je ook de week erna?”

Bij die eerste zin klinkt het alsof jij je schuldig moet voelen dat je er niet bij bent. Je voelt wel dat je te moe bent om te gaan, maar je brengt het alsof je dat zelf ook een tikkie gênant en raar vindt. Nergens voor nodig!

Praat liever vanuit wat jij nodig hebt, en laat in het midden of dat vreemd of niet is. Oh ja, en probeer minder vaak ‘sorry’ te zeggen als een excuus niet nodig is.

3. Ga uit van jouw behoeften

Laat je niet volledig meesleuren door je volle inbox en alles wat anderen van je vragen. Leef meer naar jouw behoeften. Realiseer je dat jij de douanebeambte bent die elke taak of afspraak checkt voordat die in je agenda belandt. Neem dan ook jouw behoeften als basis voor afspraken met anderen, in plaats van de drukte je te laten overkomen.

Een voorbeeld van mij:

Ik probeer calls altijd goed over de week te verdelen. Als ik vier calls op één dag heb, is de kans groot dat bij call nummer vier de goede ingevingen hebben plaatsgemaakt voor een compleet gebrek aan energie. Daarom speel ik daar bij voorbaat op in door niet zo veel calls op één dag te zetten. Vraagt iemand toch om op een drukke dag een afspraak te plannen? Dan stel ik een ander moment voor, in plaats van er alles voor opzij te zetten.

Zo kun je ook één weekenddag vrijhouden als je al een drukke zaterdag voor de boeg hebt. Of je kunt kijken hoeveel avonden jij voor jezelf nodig hebt en daar je afspraken met anderen op afstemmen.

Natuurlijk zijn er ook momenten waarop je over jouw behoeften heen moet stappen. Maar als dat niet hoeft, probeer dan meer te doen wat jij nodig hebt. Ook dat is een manier van zelfliefde vergroten.

4. Sta extra stil bij trotse momenten

Als je iets doet wat je spannend vindt – en dan van het niveau trillende vingers en knikkende knieën – ben je dan ook oprecht trots als je het tóch hebt gedaan? Vooraf staan we vaak uitgebreid stil bij een belangrijke uitdaging. Bij alle doemscenario’s, je angsten en wat je wel of niet moet doen. Maar na afloop besteed je er vast veel minder aandacht aan dat je ondanks de gierende zenuwen de uitdaging toch bent aangegaan.

Gun jezelf een kwartier om bij te komen en te beseffen hoe fantastisch het is dat jij dit hebt geflikt. Ook om te voorkomen dat je innerlijke criticus de overhand neemt met gedachten als “Had ik het niet nóg beter kunnen doen?”. Nee, het is al geweldig dát je het hebt gedaan.

5. Geef jezelf ruimte (om iets niet te doen)

Zelfliefde betekent voor mij ook jezelf rust gunnen.

Hoe vaak komt het voor dat jij direct naar je telefoon grijpt zodra er een 1 naast het WhatsApp-icoon verschijnt? Of dat je reageert met “Sorry dat het wat langer duurde!” als jouw reactie op een blijkbaar dringende mail drie uur op zich liet wachten?

Wat nu als je in zulke situaties stopt met sorry’en (totaal overbodig, want niemand kan verwachten dat jij elk half uur achter je mailbox zit!) en het jezelf toestaat om tijd te nemen? Kijk wat het met je doet als je een e-mail een keer een dag onbeantwoord laat staan en niet direct in actie komt. En accepteer dat ongemakkelijke gevoel. Jij mag ruimte innemen. Ook als dat betekent dat een ander even moet wachten.

6. Wees mild op mindere momenten

Een van de momenten waarop zelfliefde vaak in de verste verte niet te bekennen is, is als iets niet helemaal liep zoals gehoopt. Maar het zijn ook juist díe momenten die de kans bieden om je zelfliefde te vergroten. Word minder streng voor jezelf en accepteer dat het leven niet altijd loopt zoals gepland. Jij bent ook maar een mens en maakt dus, net als ieder ander, ook fouten.

Een paar helpende inzichten om milder voor jezelf te worden:

• Hoe zou je reageren in deze situatie als niet jij, maar iemand anders deze “fout” had begaan? Zou je dan ook zo streng zijn?
• Dat je soms mensen teleurstelt, kun je niet voorkomen. Voor jezelf kiezen heeft vaak als logische consequentie dat iemand anders teleurgesteld wordt. Dat is rot, maar het is niet altijd jouw verantwoordelijkheid.
• Wie nooit fouten maakt, kan ook moeilijk groeien. Fouten zijn soms nodig om verder te komen.
• Mindere dagen hebben we allemaal. Het is niet erg als jij een keer minder productief bent of even niet de leukste thuis kunt zijn.
• Kritiek gaat vaak over één specifieke situatie, niet over jou als persoon. Probeer positief om te gaan met kritiek. Filter kan-ik-niets-mee-kritiek van opbouwende tips, en kijk hoe je dankzij die laatste categorie tips aan jezelf kunt werken.
• Als jij een keer niet zo vrolijk, enthousiast, hardwerkend, energiek of… [vul maar in] bent, maakt dat je niet meteen een stom mens. Iedereen heeft zijn buien.

7. Verzorg je lichaam

Crème smeren, gezond eten, regelmatig bewegen, je waterflesje niet vergeten – het klinkt allemaal haast te oppervlakkig om ‘zelfliefde’ te mogen heten. Maar voor mij persoonlijk was dat alles heel waardevol om mijn zelfliefde te vergroten. Je lichaam accepteren is niet vanzelfsprekend, zo heb ik zelf ook ervaren. Maar als jij je lijf goed verzorgt, dan helpt dat om meer oké te worden met het mooie omhulsel dat je hebt.

Op het dieptepunt van mijn eetstoornis haatte ik mijn lichaam en deed ik vrij weinig om het te verzorgen. Tuurlijk, ik sprong netjes elke dag onder de douche. Maar pas toen ik de tijd ging nemen om mijn benen in te smeren met fijne crèmes, toen ik weer meer ging eten, beter ging slapen en meer luisterde naar wat ik nodig had – toen pas kon ik gaan accepteren dat dit was hoe ik eruitzag.

Dus al is je lichaam niet hoe je het graag zou willen zien, probeer het alsnog met de liefde te verzorgen die het verdient. Dat maakt het al zoveel makkelijker om het te accepteren en misschien zelfs – soort van – lief te hebben.

8. Vervang schaamte door kracht

Oké zijn met wie je was is een belangrijk onderdeel van zelfliefde vergroten voor de persoon die je nu bent.

Dat ik tien jaar ziek ben geweest en dat dat ook veel impact op mijn omgeving heeft gehad, heeft lang aan me geknaagd. Ik schaamde me voor wie ik was geweest. En mede daardoor voelde ik me, ook nadat ik mijn eetstoornis had overwonnen, slechter over mezelf. Totdat ik tot een besef kwam:

Waarom zou je je schamen voor wie je bent geweest? En voor keuzes die je jaren geleden met de kennis van toen hebt gemaakt?

In plaats van je te schamen voor wie je was, kun je beter kracht halen uit wie je sindsdien bent geworden. Kijk naar de weg die je hebt afgelegd, wees daar trots op en leer je verhaal te dragen. Dapper als je bent!

9. Neem niet al je gedachten voor waar aan

De woorden waarmee je jezelf streng toespreekt, zijn eigenlijk gewoon gefabriceerd door je brein. Losse hersenspinsels zijn het, die helaas keer op keer hun gezicht laten zien. Maar weet dat jij kunt bepalen welk van die negatieve gedachten je wel of niet gelooft.

Besef dat je ze kunt vervangen door positieve gedachten (bijvoorbeeld “Ik ben aan het leren om een betere presentator te worden” in plaats van “Mijn presentaties zijn ronduit belabberd.”). Je kunt de gedachten ook voorbij laten vliegen; ze zijn er wel maar je hoeft er niets mee. Of je kunt proberen tegenbewijs te verzamelen om er een weerwoord op te hebben.

Wat mij helpt om gedachten niet klakkeloos voor waar aan te nemen, is soms even stoppen met waar ik mee bezig ben. Als je maar door en door gaat, is de tijd er haast niet om te bepalen of je gedachten wel kloppen. Neem die tijd wel. Dan kun je bewust besluiten bepaalde gedachten het raam uit te gooien.

10. Zie zelfliefde vergroten niet als arrogant zijn

Zelfliefde ontwikkelen is niet hetzelfde als jezelf volledig de hemel in prijzen. Veel mensen – ik voorheen ook! – zijn bang dat zelfliefde vergroten gelijk staat aan een arrogant mens worden. Maar daar zit gelukkig een enorm verschil tussen. Jezelf een keer een schouderklopje geven voor een prestatie is iets totaal anders dan tegen ieder ander verkondigen “Jeetje, wat ben ik geweldig!”.

Vaak is het voor anderen juist prettig als jij jezelf een beetje mag en opkomt voor jouw behoeften. Dan hoeven zij niet af te tasten wat jij wel en niet fijn vindt, maar kunnen ze ervan op aan dat jij dat zelf wel laat weten.

11. Neem tijd voor jou alleen

Mijn ervaring is dat quality time met jezelf niet alleen nodig is om op te laden. Het is voor mij ook een belangrijke manier om mijn zelfliefde te vergroten. Ik kan dan vaak beter voelen wat ik wil, wat ik nodig heb en hoe ik mezelf dat kan geven. Ook helpt even zonder anderen zijn, soms om weer helder te zien wat jouw mening is – los van wat ieder ander vindt.

Doe op die momenten in je eentje iets waar jij van oplaadt. Heb ook helder wat die opladers zijn voor jou, of neem de tijd om daar eens over na te denken. Het is prettig om te weten wat jij voor oplaadspul in je batterij moet stoppen om ‘m weer vol te maken.

Heb jij nog een mooie tip om je zelfliefde te vergroten?